(expr: cãt s-lj-agiungã, cãt loc va s-lja sãrma tu stumahi)?; cãndu mi minduescu cãt lucru am, mi-acatsã heavra
(expr: canda lãndzidzãscu); acãtsat casã
(expr: loat casã cu nichi)?; pri mini mi-acatsã
(expr: ãnchisi s-mi doarã) tu lingurici; li mãcã! si-lj s-acatsã!
(expr: s-lj-armãnã tu grumadz); cu nãs nu putem s-n-acãtsãm
(expr: s-nã ncãrligãm, s-nã nciupãm; s-n-acãtsãm la ntreatsiri); acãtsã
(expr: cãdzu greauã) eapa cu nãs; mi-acãtsai
(expr: dada-nj cãdzu greauã cu mini) tru paranomãlj; nu lu-acatsã mintea
(expr: nu-achicãseashti, nu aducheashti); s-acãtsã
(expr: sicã, dãmlusi) di mãnj sh-di cicioari; lu-acatsã
(expr: ãlj sta ghini) armatli; lj-acãtsã ghini
(expr: vidzu hãiri cu) minciuna; lãili stranji mi-acatsã
(expr: nj-sta ghini); apa nu lu-avea acãtsatã
(expr: nu lj-avea faptã ghini); mi-acatsã
(expr: mi fatsi s-vom) amarea; bãgarã s-acatsã aloaturli trã numtã
(expr: si sã ndreagã trã numtã); lu-acãtsarã dratslji di ureclji
(expr: s-nãiri multu, s-inãtusi multu, timusi multu); s-avea acãtsatã di peri
(expr: s-avea ncãrligatã, nciupatã); muljari tsi lj-acatsã mãna di tuti
(expr: shtii s-facã multi lucri, cu mãsturilji, lishor sh-cum lipseashti); s-afirea s-nu lj-acatsã luna
(expr: s-nu-agiungã noaptea-amãnat); nu lu-acãtsa loclu
(expr: nu putea si sta tu-un loc; nu-l tsãnea, nu lu-avea loclu); zboarãli a tali acãtsarã loc
(expr: avurã griutati, featsirã lucrul tsi lipsea); nj-spunea cã la izvur acãtsarã feata aestã
(expr: u ncãlicarã, u-ambãirarã); cãldãrusha easti-acãtsatã
(expr: s-arsi pri foc) cu lapti; biu unã scafã di yin shi lu-acãtsã
(expr: lu-andrãlãsi, l-featsi sã-lj yinã mintsãli deavãrliga, lu mbitã); cum lu vidzu, acãtsã guvili
(expr: s-ascumsi); easti acãtsat cu mãyii
(expr: lj-si featsirã mãyi) di nu easti ghini; etc. etc.

§ acãtsat (a-cã-tsátŭ) adg acãtsatã (a-cã-tsá-tã), acãtsats (a-cã-tsátsĭ), acãtsati/acãtsate (a-cã-tsá-ti) – harea tsi u-ari un tsi easti acãtsat; tsi easti bãgat tu mãnã; loat, apucat, apcat, spindzurat, nchisit, etc.
{ro: agăţat, prins, ocupat}
{fr: accroché, attrapé, saisi, occupé}
{en: caught, occupied, started}
ex: suntu acãtsati (loati) cãljurli; cu mãnjli acãtsati (di lucru); ficiori acãtsats
(expr: a curi dadã avea cãdzutã greauã) Sãmbãta; tsi-ai di cãntsã acãtsat (mãrãnat)?

§ acãtsari/acãtsare (a-cã-tsá-ri) sf acãtsãri (a-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu acatsã cariva icã s-acatsã tsiva; loari, apucari, apcari, spindzurari, nchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a agăţa, de a prinde, de a ocupa; agăţare, prindere, ocupare}
{fr: action d’accrocher, d’attraper, de saisir, d’occuper}
{en: action of catching, of occupying, of starting}
ex: nã acãtsam cu acãtsarea; tãmbarea vrea acãtsari (spindzurari di penurã)

§ neacãtsat (nea-cã-tsátŭ) adg neacãtsatã (nea-cã-tsá-tã), neacãtsats (nea-cã-tsátsĭ), neacãtsati/neacãtsate (nea-cã-tsá-ti) – tsi nu easti acãtsat; tsi nu-ari lucru; niloat, neapucat, nispindzurat, ninchisit, etc.
{ro: care nu este agăţat (prins, ocupat); neagăţat}
{fr: qui n’est pas pris, qui ne pas attrapé; inoccupé, chômeur}
{en: who is not caught (occupied); unemployed}
ex: ãl leagã di doi calj neacãtsats (tsi nu eara acãtsats; dit irghilii); easti neacãtsat (nu-ari lucru, shadi tutã dzua)

§ neacãtsari/neacãtsare (nea-cã-tsá-ri) sf neacãtsãri (nea-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu-acatsã icã nu s-acatsã tsiva; niloari, neapucari, nispindzurari, ninchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a nu agăţa, de a nu prinde, de a nu ocupa}
{fr: action de ne pas attraper, de ne pas saisir, de ne pas occuper}
{en: action of not catching, of not occupying, of not starting}

§ acãtsãturã (a-cã-tsã-tú-rã) sf acãtsãturi (a-cã-tsã-túrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva acatsã tsiva; atsea tsi ari acãtsatã un; apucãturã, hui, tabieti, nvets, hãri (uruti), etc.; (fig: acãtsãturã = (i) stihimã; (ii) itii, sibepi, furnjii; (iii) alatusi, nindriptati)
{ro: agăţătură, nărav}
{fr: prise, (mauvaise) manière}
{en: catch, grasp, bad habit}
ex: lj-aflai unã acãtsãturã (fig: furnjii)

§ discats (dis-cátsŭ) (mi) vb I discãtsai (dis-cã-tsáĭ), discãtsam (dis-cã-tsámŭ), discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) – scot (ljau, dipun, etc.) un lucru di-aclo iu easti acãtsat (spindzurat);
(expr: hiu discãtsat = nu-am lucru)
{ro: desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: décrocher}
{en: unhook, take down}
ex: discatsã-nj giuplu di pi penurã

§ discãtsat (dis-cã-tsátŭ) adg discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsats (dis-cã-tsátsĭ), discãtsati/discãtsate (dis-cã-tsá-ti) – (lucru) tsi easti scos di-aclo iu eara acãtsat; (loclu) di iu easti loat un lucru spindzurat; fui discãtsat
(expr: nu-avui lucru) tutã veara
{ro: desprins (de unde este agăţat)}
{fr: décroché}
{en: unhooked, taken down}

§ discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) sf discãtsãri (dis-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-discatsã un lucru
{ro: acţiunea de a desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: action de décrocher}
{en: action of unhooking, of taking down}

§ afiritã (a-fi-rí-tã) sf fãrã pl – atsea tsi fatsi un cãndu s-afireashti; firitã, avigljari, amfiriri
{ro: pază}
{fr: garde, méfiance}
{en: protection}
ex: afirita (avigljarea) easti bunã

§ amfirescu (am-fi-rés-cu) (mi) vb IV amfirii (am-fi-ríĭ), amfi-ream (am-fi-reámŭ), amfiritã (am-fi-rí-tã), amfiriri/amfirire (am-fi-rí-ri) – (unã cu afirescu)
ex: si s-amfireascã (si s-aveaglji, si s-afireascã)

§ amfirit (am-fi-rítŭ) adg amfiritã (am-fi-rí-tã), amfirits (am-fi-rítsĭ), amfiriti/amfirite (am-fi-rí-ti) – (unã cu afirit)

§ amfiriri/amfirire (am-fi-rí-ri) sf amfiriri (am-fi-rírĭ) – (unã cu afiriri)

§ firescu (fi-rés-cu) (mi) vb IV firii (fi-ríĭ), fiream (fi-reámŭ), firitã (fi-rí-tã), firiri/firire (fi-rí-ri) – (unã cu afirescu)
ex: di un ca-aestu firea-ti (aveaglji-ti) armãne!; firea-ti di omlu aestu, cã a njia nu-nj si pari bun; lu firii di tuti aralili

§ firit (fi-rítŭ) adg firitã (fi-rí-tã), firits (fi-rítsĭ), firiti/firite (fi-rí-ti) – (unã cu afirit)

§ firiri/firire (fi-rí-ri) sf firiri (fi-rírĭ) – (unã cu afiriri)
ex: firirea (avigljarea) ti ascapã di multi arali; cu firiri mari mizi-l vidzui pi cicioari

§ firitã (fi-rí-tã) sf fãrã pl – (unã cu afiritã)
ex: am mari firitã

{ro: acţiunea de a (se) scărbi; scârbire, dezgustare}
{fr: action de dégoûter quelqu’un}
{en: action of disgusting someone}

§ agnusedz (agh-nu-sédzŭ) vb I agnusai (agh-nu-sáĭ), agnusam (agh-nu-sámŭ), agnusatã (agh-nu-sá-tã), agnusari/agnusare (agh-nu-sá-ri) – (unã cu agnusescu)

§ agnusat (agh-nu-sátŭ) adg agnusatã (agh-nu-sá-tã), agnusats (agh-nu-sátsĭ), agnusati/agnusate (agh-nu-sá-ti) – (unã cu agnusit)

§ agnusari/agnusare (agh-nu-sá-ri) sf agnusãri (agh-nu-sắrĭ) – (unã cu agnusiri)

§ agnu-sos (agh-nu-sósŭ) adg agnusoasã (agh-nu-sŭá-sã), agnusosh (agh-nu-sóshĭ), agnusoasi/agnusoase (agh-nu-sŭá-si) – tsi-l fatsi cariva sã-lj hibã agnos; tsi da greatsã; gunusos
{ro: care face scârbă, dezgustător}
{fr: dégoûtant}
{en: disgusting}

§ gunusos (gu-nu-sósŭ) adg gunusoasã (gu-nu-sŭá-sã), gunusosh (gu-nu-sóshĭ), gunusoasi/gunusoase (gu-nu-sŭá-si) – (unã cu agnusos)
ex: di-arali zãcoani sh-gunusoasi s-fugã

{ro: împărătesc, regal, domnesc}
{fr: impé-rial, royal}
{en: imperial, royal}
ex: la numtã-amirãreascã (di amiradz, vãsilcheascã); el nu s-mintea cu-amirãreshtili (cu lucrili di-amiradz); stranj amirãrescu (ca di-amirã); loclu amirãrescu, tuts ãl ursescu

§ mirãrescu (mi-rã-rés-cu) adg mirãreascã (mi-rã-reás-cã), mirãreshtsã (mi-rã-résh-tsã), mirãreshti (mi-rã-résh-ti) – (unã cu amirãrescu)

§ amirescu (a-mi-rés-cu) adg amireascã (a-mi-reás-cã), amireshtsã (a-mi-résh-tsã), amireshti (a-mi-résh-ti) – (unã cu amirãrescu)
ex: vidzutã ghighifteascã, namea ami-reascã (angucitoari: cafelu)

§ amirãreashti/amirãreashte (a-mi-rã-reásh-ti) adv – ca faptã di-un amirã; ca di-amirã; vãsili-cheashti, dumneashti
{ro: împărăteşte, domneşte}
{fr: impé-rialement, royalement}
{en: imperially, royally, in a kingly manner}

§ amirãripsescu (a-mi-rã-rip-sés-cu) vb IV amirãripsii (a-mi-rã-rip-síĭ), amirãripseam (a-mi-rã-rip-seámŭ), amirãripsitã (a-mi-rã-rip-sí-tã), amirãripsiri/amirãripsire (a-mi-rã-rip-sí-ri) – ursescu (chivirnisescu, dumnescu) pristi unã-amirãrilji; vãsilipsescu, dumnescu
{ro: împărăţi, domni}
{fr: régner}
{en: reign, rule}

§ amirãripsit (a-mi-rã-rip-sítŭ) adg amirãripsitã (a-mi-rã-rip-sí-tã), amirãripsits (a-mi-rã-rip-sítsĭ), amirãripsiti/amirãripsite (a-mi-rã-rip-sí-ti) – tsi-lj si deadi putearea s-urseascã unã amirãrilji; tsi easti sum putearea-a unui amirã; vãsilipsit, dumnit
{ro: împărăţit, domnit}
{fr: qui est fait à régner, qui est régné}
{en: made to reign; who is reigned, ruled}

§ amirãripsiri/amirãripsire (a-mi-rã-rip-sí-ri) sf amirãripsiri (a-mi-rã-rip-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu un amirã urseashti un crat; vãsilipsiri, dumniri
{ro: acţiunea de a împărăţi, de a domni; împărăţire, domnire}
{fr: action de régner; régne}
{en: action of reigning, of ruling; reign; rule}

(expr: dats di mãnear)

§ ancunjari/ancunjare (an-cu-njĭá-ri) sf ancunjeri (an-cu-njĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu si-ancunji tsiva; ncunjari
{ro: acţiunea de a aprinde, de a înfiripa (foc); de a arde fără flacăre; aprindere, înfiripare}
{fr: action d’allumer (feu); de brûler sans flamme, de faire de la fumée}
{en: action of igniting, of kindling (fire); of burning without flames}

§ ncunj (ncúnjĭŭ) vb I ncunjai (ncu-njĭáĭ), ncunjam (ncu-njĭámŭ), ncunjatã (ncu-njĭá-tã), ncunjari/ncunjare (ncu-njĭá-ri) – (unã cu ancunj)
ex: la locurli ncunjati (tsi-ardea) di iu-avui ascãpatã; niorli citãsescu ca marea ncunjatã
(expr: ntunicatã)

§ ncunjat (ncu-njĭátŭ) adg ncunjatã (ncu-njĭá-tã), ncunjats (ncu-njĭátsĭ), ncunjati/ncunjate (ncu-njĭá-ti) – (unã cu ancunjat)
ex: masti ncunjatã
(expr: niuratã); chiro ncunjat
(expr: ntunicat, niurat)

§ ncunjari/ncunjare (ncu-njĭá-ri) sf ncunjeri (ncu-njĭérĭ) – (unã cu ancunjari)

§ andrãlisit (an-drã-li-sítŭ) adg andrãlisitã (an-drã-li-sí-tã), andrãlisits (an-drã-li-sítsĭ), andrãlisiti/andrãlisite (an-drã-li-sí-ti) – (unã cu andrãlãsit)

§ andrãlisiri/andrãlisire (an-drã-li-sí-ri) sf andrãlisiri (an-drã-li-sírĭ) – (unã cu andrãlãsiri)

§ andãr-lusescu (an-dãr-lu-sés-cu) vb IV andãrlusii (an-dãr-lu-síĭ), an-dãrluseam (an-dãr-lu-seámŭ), andãrlusitã (an-dãr-lu-sí-tã), andãrlusiri/andãrlusire (an-dãr-lu-sí-ri) – (unã cu andrãlãsescu)

§ andãrlusit (an-dãr-lu-sítŭ) adg andãrlusitã (an-dãr-lu-sí-tã), andãrlusits (an-dãr-lu-sítsĭ), andãrlusiti/andãrlusite (an-dãr-lu-sí-ti) – (unã cu andrãlãsit)

§ andãrlusiri/andãrlusire (an-dãr-lu-sí-ri) sf andãrlusiri (an-dãr-lu-sírĭ) – (unã cu andrãlãsiri)

§ ndãrsescu (ndãr-sés-cu) vb IV ndãrsii (ndãr-síĭ), ndãrseam (ndãr-seámŭ), ndãrsitã (ndãr-sí-tã), ndãrsiri/ndãrsire (ndãr-sí-ri) – (unã cu andrãlãsescu)
ex: mi ndãrsi (nj-vinji andralã di) avoaha di bãrsii; cara lu-agudi pisti cap lu ndãrsi (l-featsi sã-lj yinã mintsãli deavãrliga); lu ndãrsi di chiutecã
(expr: l-bãtu multu, lj-deadi un shcop bun)

§ ndãrsit (ndãr-sítŭ) adg ndãrsitã (ndãr-sí-tã), ndãrsits (ndãr-sítsĭ), ndãrsiti/ndãrsite (ndãr-sí-ti) – (unã cu andrãlãsit)
ex: eara ndãrsit di-arãchii; lj-eara caplu ndãrsit di heavrã

§ ndãrsiri/ndãrsire (ndãr-sí-ri) sf ndãrsiri (ndãr-sírĭ) – (unã cu andrãlãsiri)

§ ndurlusescu (ndur-lu-sés-cu) vb IV ndurlusii (ndur-lu-síĭ), ndurluseam (ndur-lu-seámŭ), ndurlusitã (ndur-lu-sí-tã), ndurlusiri/ndurlusire (ndur-lu-sí-ri) – (unã cu andrãlãsescu)
ex: lu ndurlusi arichia (lj-u deadi n cap, l-featsi s-lji yinã lumea deavãrliga)

§ ndurlusit (ndur-lu-sítŭ) adg ndur-lusitã (ndur-lu-sí-tã), ndurlusits (ndur-lu-sítsĭ), ndurlusiti/ndur-lusite (ndur-lu-sí-ti) – (unã cu andrãlãsit)
ex: armasi ndurlusit (andrãlãsit) di cãdeari

§ ndurlusiri/ndurlusire (ndur-lu-sí-ri) sf ndurlusiri (ndur-lu-sírĭ) – (unã cu andrãlãsiri)

§ ngãrlimari/ngãrlimare (ngãr-li-má-ri) sf ngãrlimãri (ngãr-li-mắrĭ) – (unã cu angãrlimari)