|
|
bubot
bubot (bu-bótŭ) adg bubotã (bu-bó-tã), bubots (bu-bótsĭ), bubo-ti/bubote (bu-bó-ti) – cari ari pãltãrli adusi (aplicati, ncusurati); adus (tu pãltãri), ãncusurat, ncusurat, cusurat, cushal, cãmbur, zgrob, zgolub, gãrbuv, gribos, gubes, guvor, gãdzãmolj
{ro: gâr-bov}
{fr: bossu, gobin, courbé}
{en: hunchback, bent}
ex: lai cucoate, lai buboate, tsi-ari pulja di nu-sh poati?
cãmburã
cãmburã (cãm-bú-rã) sf cãmburi/cãmbure (cãm-bú-ri) – umflãtura di pi pãltãri tsi-lj fatsi oaminjlji tsi u au, tra si sã nduplicã shi s-hibã ncusurats; cusor
{ro: gheb, cocoaşă}
{fr: bosse, gibbosité}
{en: hump}
§ camburã (cam-bú-rã) sf camburi/cambure (cam-bú-ri) – (unã cu cãmburã)
ex: ari camburã (cusor) pri pãltãri
§ cãmbur adg (cãm-búrŭ) adg cãmburã (cãm-bú-rã), cãmburi (cãm-búrĭ), cãmburi/cãmbure (cãm-bú-ri) – (om) cari ari pãltãrli adusi (aplicati, ncusurati); adus (tu pãltãri), ãncusurat, ncusurat, cusurat, cushal, bubot, zgrob, zgolub, gãrbuv, gribos, gubes, guvor, gãdzãmolj
{ro: gârbov}
{fr: bossu, courbé}
{en: hunchback, bent}
§ cambur (cam-búrŭ) adg camburã (cam-bú-rã), camburi (cam-búrĭ), camburi/cambure (cãm-bú-ri) – (unã cu cãmbur)
ex: easti unã featã camburã
§ camburliu (cam-bur-líŭ) adg camburlii/camburlie (cam-bur-lí-i), camburlii (cam-bur-líĭ), camburlii (cam-bur-líĭ) – (unã cu cãmbur)
ex: easti niheamã camburliu (adus di pãltãri)
§ cãmburyipsescu (cãm-bur-yip-sés-cu) vb IV cãmburyipsii (cãm-bur-yip-síĭ), cãmburyipseam (cãm-bur-yip-seámŭ), cãmbur-yipsitã (cãm-bur-yip-sí-tã), cãmburyipsiri/cãmburyipsire (cãm-bur-yip-sí-ri) – mi fac cu cãmburã (cusor); cãmburyisescu, camburedz, mi ncusuredz, gribuescu, cucushedz, cusuredz, mihrisescu
{ro: gheboşi}
{fr: devenir bossu, se courber}
{en: get a hump}
§ cãmburyipsit (cãm-bur-yip-sítŭ) adg cãmburyipsitã (cãm-bur-yip-sí-tã), cãmburyipsits (cãm-bur-yip-sítsĭ), cãmburyipsiti/cãmburyipsite (cãm-bur-yip-sí-ti) – tsi-ari adratã cusor, tsi easti cu cãmburã; cãmburyisit, camburat, ncusurat, ncucushat, gribuit
{ro: gheboşit}
{fr: bossu, courbé}
{en: bent}
§ cãmburyipsiri/cãmburyipsire (cãm-bur-yip-sí-ri) sf cãmburyipsiri (cãm-bur-yip-sírĭ) – fãtseari cusor (cãmburã); cãmburyisiri, camburari, gribuiri, cucushari, ncusurari
cube
cube (cu-bé) sm cubedz (cu-bédzĭ) – unã soi di binai cu partea di nsus (tãvanea) tsi nu easti ischi (dreaptã) ma ncusuratã (anãltsatã tu mesi) ca un arcu; cubei, tol
{ro: cupolă}
{fr: voûte, coupole}
{en: vault, arch, cupola}
ex: ca un cube di bisearicã; cubelu albastru a tserlui; cubedz di cheatrã; di cubelu a cãlivãljei aspindzurã un cãrlig
§ cubei/cubee (cu-bé-i) sf cubei (cu-béĭ) – (unã cu cube)
ex: adz bitisirã cubeea-atsea mari a bisearicãljei
§ gube2 (gu-bé) sm gubedz (gu-bédzĭ) – (unã cu cube)
§ gubilos (gu-bi-lósŭ) adg gubiloasã (gu-bi-lŭá-sã), gubilosh (gu-bi-lóshĭ), gubiloasi/gubiloase (gu-bi-lŭá-si) – tsi sh-u-adutsi cu un gube; tsi-lj si featsi un cube
{ro: boltit}
{fr: voûté}
{en: vaulted, arched}
ex: frãmtea gubiloasã (ca cubelu)
§ gubes (gu-bésŭ) adg gubesã (gu-bé-sã), gubesh (gu-béshĭ), gubesi/gubese (gu-bé-si) – cu pãltãrli adusi ca un gube (aplicati, ncusurati); adus (tu pãltãri), ãncusurat, ncusurat, cusurat, gribos, gãrbuv, guvor, bubot, cushal, cãmbur, zgrob, zgolub, gãdzãmolj
{ro: gârbov}
{fr: bossu, courbé}
{en: hunchback}
cushal
cushal (cú-shĭalŭ) adg cushalã (cú-shĭa-lã), cushalj (cú-shĭaljĭ), cushali/cushale (cú-shĭa-li) – cari ari pãltãrli adusi (aplicati, ncusurati); adus (tu pãltãri), ãncusurat, ncusurat, cusurat, bubot, cãmbur, zgrob, zgolub, gãrbuv, gribos, guvor, gãdzãmolj
{ro: gârbov}
{fr: bossu, gibbeux, courbé}
{en: bent}
cusor1
cusor1 (cu-sórŭ) sn cusoari/cusoare (cu-sŭá-ri) – atsea tsi-l fatsi omlu ta s-hibã gãrbuv; cãmburã
{ro: cocoaşă}
{fr: gibbosité, bosse}
{en: hump}
ex: la cicioari-arãshcljitoari, dinãpoi poartã cusoari shi pri cap un cheaptini sh-ari (angu-citoari: cucotlu); feata-aestã cu un cusor (cãmburã)
§ ncu-suredz (ncu-su-rédzŭ) (mi) vb I ncusurai (ncu-su-ráĭ), ncusuram (ncu-su-rámŭ), ncusuratã (ncu-su-rá-tã), ncusurari/ncusurare (ncu-su-rá-ri) – fac cusor; mi fac cu cusor; ancusuredz, ncusor, ãncusuredz, cusuredz, cãmburyisescu, camburedz, cucushedz, ncucushedz, ancucushedz, ãncucushedz, mihrisescu
{ro: gheboşi}
{fr: devenir bossu, cambrer, se courber}
{en: get a hump}
ex: si ncusurã multu di-aushatic
§ ncusor (ncu-sórŭ) (mi) vb I ncusurai (ncu-su-ráĭ), ncusuram (ncu-su-rámŭ), ncusuratã (ncu-su-rá-tã), ncusurari/ncusurare (ncu-su-rá-ri) – (unã cu ncusu-redz)
§ ncusurat (ncu-su-rátŭ) adg ncusuratã (ncu-su-rá-tã), ncusurats (ncu-su-rátsĭ), ncusurati/ncusurate (ncu-su-rá-ti) – tsi-ari adratã cusor; cu cusor; ancusurat, ãncusurat, cusurat, cucushat, ncucushat, ancucushat, ãncucushat, camburat, cãmburyisit; cãmbur, cushal, bubot, zgrob, zgolub, gãrbuv, gubes, guvor, gri-bos, gãdzãmolj
{ro: gheboşit}
{fr: bossu, cambré, courbé}
{en: hunchbacked, humped, bent}
ex: trei moashi ncusurati; nã featã ncusuratã, mãrata!; nica di cu njic imna ncusurat
§ ncusura-ri/ncusurare (ncu-su-rá-ri) sf ncusurãri (ncu-su-rắrĭ) – fãtseari cu cusor (cãmburã); cãmburyisiri, ancusurari, ãncusurari, cusurari, cucushari, ncucushari, ancucushari, ãncucushari, cãmburyisiri, camburari
{ro: acţiunea de a gheboşi; gheboşire}
{fr: action de devenir bossu, de se courber}
{en: action of getting a hump}
§ cusuredz (cu-su-rédzŭ) (mi) vb I cusurai (cu-su-ráĭ), cusuram (cu-su-rámŭ), cusuratã (cu-su-rá-tã), cusurari/cusurare (cu-su-rá-ri) – (unã cu ncusuredz)
gribos
gribos (gri-bósŭ) adg griboasã (gri-bŭá-sã), gribosh (gri-bóshĭ), griboasi/griboase (gri-bŭá-si) – cu pãltãrli adusi (aplicati, ncusurati); adus (tu pãltãri); ghibos, ãncusurat, ncusurat, cusurat, bubot, cushal, cãmbur, zgrob, zgolub, gubes, gãrbuv, guvor, gãdzãmolj
{ro: gârbov}
{fr: bossu, courbé}
{en: hunchback}
§ gubes (gu-bésŭ) adg gubesã (gu-bé-sã), gubesh (gu-béshĭ), gube-si/gubese (gu-bé-si) – (unã cu gribos)
§ ghibos (ghi-bósŭ) adg ghiboasã (ghi-bŭá-sã), ghibosh (ghi-bóshĭ), ghiboasi/ghiboase (ghi-bŭá-si) – (unã cu gribos)
ex: ari taxirati cu-unã featã tsi u-ari ghiboasã (cu pãltãrli adunati)
§ gãrbuv (gắr-buv) adg gãrbuvã (gắr-bu-vã), gãrbuyi (gắr-buyĭ), gãrbuvi/gãrbuve (gắr-bu-vi) – (unã cu gribos)
§ guvor (gu-vórŭ) adg guvoarã (gu-vŭá-rã), guvori (gu-vórĭ), guvoari/guvoare (gu-vŭá-ri) – (unã cu gribos)
§ zgrob (zgrobŭ) adg zgroabã (zgrŭá-bã), zgroghi (zgroghĭ), zgroabi/zgroabe (zgrŭá-bi) – (unã cu gribos)
ex: eara aush zgrob (gãrbuv); unã moashi, adunatã zgrob; nã zgroabã ncusuratã, cu cicioarili tu vatrã, cu grunjlu la dzinuclju, alãchitã, cu cãrnurli nafoarã, tsi trimura di-arcoari!; bãlili-a zgroabãljei di soacrã
§ zgolub (zgó-lubŭ) adg zgolubã (zgó-lu-bã), zgolughi (zgó-lughĭ), zgolubi/zgolube (zgó-lu-bi) – (unã cu gribos)
§ gribuescu (gri-bu-ĭés-cu) vb IV gribuii (gri-bu-íĭ), gribueam (gri-bu-ĭámŭ), gri-buitã (gri-bu-í-tã), gribuiri/gribuire (gri-bu-í-ri) – mi fac cu cusor; mi ncusuredz, cãmburyisescu, cucushedz, cusuredz, mihrisescu
{ro: gheboşi}
{fr: devenir bossu, se courber}
{en: get a hunchback}
ex: multu gribui (si ncusurã, s-adusi tu pãltãri) di cãndu nu lu-am vidzutã
§ gribuit (gri-bu-ítŭ), adg gribuitã (gri-bu-í-tã), gribuits (gri-bu-ítsĭ), gribuiti/gribuite (gri-bu-í-ti) – tsi-ari adratã cusor, ncusurat, cu cãsor, ncucushat, cãmburyisit
guzmolj
guzmolj (guz-móljĭŭ) sn guzmoalji/guzmoalje (guz-mŭá-lji) – cumãts njits (di mãcari, pãni, cãcimac, etc.) adunati stog, fãrã aradã, sh-fapti ca unã topã njicã; gumolj, gumulj, gãdzãmolj, gãdzãmoi, arombu, ghilandru, top, toc, surats;
(expr: adunat guz-molj = adunat stog, cari ari pãltãrli adusi (aplicati, ncusurati); adus tu pãltãri, ncusurat, cusurat, cãmbur, zgrob, zgolub, gãrbuv, gribos, gubes, guvor, etc.)
{ro: cocoloş, mototol, bulz}
{fr: pelote, pelotonné, grumeau, boulette de son pour les chiens}
{en: ball (of food, wool, material)}
ex: s-adunã guzmolj (stog, ca un guzmolj); adunats guzmolj (stog, ca un guzmolj) di fricã un ningã alantu
§ gumolj (gu-móljĭŭ) sn gumoalji/gumoalje (gu-mŭá-lji) – (unã cu guzmolj)
ex: gumolj (zbuldzu, topã) di neauã; cãnili s-adunã cãt un gumolj
§ gumulj (gu-múljĭŭ) sn gumulji/gumulje (gu-mú-lji) – (unã cu guzmolj)
ex: cãnjlji di la oi s-hrãnescu cu gumulji (topi di tãrtsã, cãcimac, etc.); dã-lã a cãnjlor gumulji (topi di cãcimac, tãrtsã, etc.)
§ gãdzãmolj1 (gã-dzã-móljĭŭ) sn invar – (unã cu guzmolj)
§ gãdzãmoi1 (gã-dzã-móĭŭ) sn invar – (unã cu guzmolj)
§ gãdzãmolj2 (gã-dzã-móljĭŭ) adg gãdzãmoalji/gã-dzãmoalje (gã-dzã-mŭá-lji), gãdzãmolj (gã-dzã-móljĭ), gãdzãmoa-lji/gãdzãmoalje (gã-dzã-mŭá-lji) – cari easti adunat stog ca un guzmolj; cari easti cu pãltãrli adunati (aplicati, ncusurati); cari easti adus tu pãltãri; ãncusurat, ncusurat, cusurat, bubot, cãmbur, zgrob, zgolub, gãrbuv, gribos, gubes
{ro: care este ca un mototol, gârbov}
{fr: qui est pelotonné, bossu, courbé}
{en: who is like a ball of food (wool, etc.); hunchback}
ex: maea shidea adunatã gãdzãmolj (stog, ca un gumolj); corbul di pap-aush, adunat gãdzãmolj, cu inima cãt un puric
§ gãdzãmoi2 (gã-dzã-móĭŭ) adg gãdzãmoai/gãdzãmoae (gã-dzã-mŭá-i), gãdzãmoi (gã-dzã-móĭ), gãdzãmoai/gãdzãmoae (gã-dzã-mŭá-i) – (unã cu gãdzãmolj2)
sgrob
sgrob (sgrobŭ) adg sgroabã (sgrŭá-bã), sgroghi (sgroghĭ), sgroabi/sgroabe (sgrŭá-bi) – scriari neaprucheatã tu-aestu dictsiunar; vedz zgrob
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã