§ bãndurat1 (bãn-du-rátŭ) adg bãnduratã (bãn-du-rá-tã), bãndurats (bãn-du-rátsĭ), bãndurati/bãndurate (bãn-du-rá-ti) – (unã cu bãbãlit1)

§ bãndurari1/bãndurare (bãn-du-rá-ri) sf bãndurãri (bãn-du-rắrĭ) – (unã cu bãbãliri)

§ bãrbãrescu (bãr-bã-rés-cu) vb IV bãrbãrii (bãr-bã-ríĭ), bãrbãream (bãr-bã-reámŭ), bãrbãritã (bãr-bã-rí-tã), bãrbãriri/bãrbãrire (bãr-bã-rí-ri) – (unã cu bãbãlescu1)

§ bãrbãrit (bãr-bã-rítŭ) adg bãrbãritã (bãr-bã-rí-tã), bãrbãrits (bãr-bã-rítsĭ), bãrbãriti/bãrbãrite (bãr-bã-rí-ti) – (unã cu bãbãlit1)

§ bãrbãriri/bãrbãrire (bãr-bã-rí-ri) sf bãrbãriri (bãr-bã-rírĭ) – (unã cu bãbãliri1)

§ dãrdãrsit1 (dãr-dãr-sítŭ) adg dãrdãrsitã (dãr-dãr-sí-tã), dãrdãrsits (dãr-dãr-sítsĭ), dãrdãrsiti/dãrdãrsite (dãr-dãr-sí-ti) – (unã cu dãrdãrit1)

§ dãrdãrsiri1/dãrdãrsire (dãr-dãr-sí-ri) sf dãrdãrsiri (dãr-dãr-sírĭ) – (unã cu dãrdãriri1)

{ro: trăncăni, flecări}
{fr: bavarder, babiller, baliverner}
{en: chatter, blab, rattle}
ex: fãrfãreashti multu sh-ti avurseashti cu zborlu-lj

§ fãrfãrit (fãr-fã-rítŭ) adg fãrfãritã (fãr-fã-rí-tã), fãrfãrits (fãr-fã-rítsĭ), fãrfãriti/fãrfãrite (fãr-fã-rí-ti) – tsi ari faptã muabeti trã lucri njits (chirãturi, bãrcudii, etc.); zburãt, lãfusit, cicãlit, bãndurat, dãrdãrit, bãbãlit
{ro: trăncănit, flecărit}
{fr: bavardé, babillé, baliverné}
{en: chattered, blabbed, rattled}

§ fãrfãriri/fãrfãrire (fãr-fã-rí-ri) sf fãrfãriri (fãr-fã-rírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva fãrfãreashti; zburãri, lãfusiri, cicãliri, bãndurari, dãrdãriri, bãbãliri
{ro: acţiunea de a trăncăni, de a flecări; trăncănire}
{fr: action de bavarder, de babiller, de baliverner}
{en: action of chattering, of blabbing, of rattling}

{ro: vorbăreţ}
{fr: loquace, bavard}
{en: talkative, loquacious}

21: limbi-nj si dutsi gura; nj-talji limba; am mari limbã; ca limãdurã-nj si dutsi limba = zburãscu multi, vruti sh-nivruti, agonja, tut chirolu sh-fãrã s-astãmãtsescu;
22: nj-crescu peri pri limbã; nj-apreasi limba peri; nji scoasi limba peri; nji scoasi peri sum limbã; etc. = cilistisescu multu, trec prit multi vasani, mi munduescu;
23: sh-tu limba-a puljlor shtii s-greascã = zbor tsi va s-aspunã cã cariva easti multu nvitsat, cã shtii sã zburascã multi limbi;
24: va tsã talji limba preftul = zbor tsi s-dzãtsi a njitslor tra s-nu s-purintã cã va yinã preftul s-lã talji limba)
{ro: limbă, limba de foc, limba de la balanţă, etc.}
{fr: langue, language, flamme, poids d’une balance romaine, battant d’une cloche, etc.}
{en: tongue, language, flame, etc.}
ex: un pornic njic (peatic njic di cheali cu cari sã mpeaticã pãputsãli) dzuã, noapti, amolj shadi (angucitoari: limba); un pornic dzuã sh-noapti tu apã shadi, sh-ni s-neacã, ni putridzashti (angucitoari: limba); tru apã stau, niputridzãtã, duchescu tsi-i bunã shi urutã, escu dultsi shi amarã, ngrop tsi s-matsinã la moarã (angucitoari: limba); oasi nu-ari sh-oasi frãndzi (angucitoari: limba); di fatsiri nu-am ni limbã, nitsi gurã sã zburãscu, ma la tuts lã spun sã shtibã, cusurli-a lor shi nu s-nãirescu (angucitoari: yilia); hiljlu bashi tatãl (angucitoari: limba di cãmbanã); boulu s-leagã di coarni sh-omlu di limbã; omlu limba (zburãrea) l-fatsi, limba (zburãrea) lu-aspardzi; limba ndreadzi, limba-aspardzi; limba (grailu) a omlui s-va; cari sh-alasã limba (grailu)-a lui, s-lu-ardã pira-a focului; cunoashti multi limbi; fridzea nã limbã di caprã; cara s-ti purintsã ti preasinj va s-tsã talji preftul limba; limba-a noastrã easti mushatã cã easti a noastrã; ari nvitsatã multi limbi cã easti alãgat; cari sh-aveaglji limba, caplu-a lui sh-aveaglji; talji limba ma-arãu di coardã; limba dultsi, multi buni adutsi; limba n gurã u-anvãrteshti, la mãseaua tsi ti doari; limba-amãrashti, limba ndultseashti; asudai, sum limbã; mash sum limbã nu eara ud; lj-scutea limba nafoarã
(expr: sh-pizuea di el) shi sh-arãdea di nãs; calu scoasi limbi, limbi di foc
(expr: calu alãga multu di canda lj-insha foc din gurã); limbi, limbi-lj si dutsi gura
(expr: zburashti multi sh-dipriunã fãrã s-astãmãtseascã); alasã-mi pri mini s-lu trag di limbã
(expr: s-lu discurfusescu, s-aflu tsi shtii shi nu va s-nã li dzãcã); limba atsea njica; dzãsi cu limbã di moarti
(expr: dzãsi tu oara tsi lji ncljidea ocljilj; alãsã nã dimãndari tu oara tsi murea); shi nu poati s-tsãnã tsiva, cã-l mãcã limba
(expr: nu poati si sta shi s-nu dzãcã tsiva, nu poati s-tsãnã misticadz); imnã aushlu cu limba scoasã di curmari
(expr: multu avursit, nicusit, cãpãit, mizi putea s-lja anasã di curmari); pri limbã nj-easti, sh-nu pot s-lu dzãc
(expr: nu pot s-nj-aduc aminti un zbor, cu tuti cã-l cunoscu ghini); imna cu limba scoasã
(expr: multu agunjisit); ashteaptã cu limba scoasã
(expr: nu ari arãvdari, mizi poati s-ashteaptã); un cot u scoati limba
(expr: u dutsi multu greu); lj-apreasi limba peri
(expr: cilistisi multu, tricu prit multi vasani); s-aflã cu tuti limbili di pristi loc anvitsati
(expr: s-aflã cã li shtia tuti limbili, cã stia multi lucri, cã eara multu nvitsat); limba apã-lj lasã n gurã
(expr: ãlj curã balili, zilipseashti multu); lji si dizligã limba di giurat
(expr: putea sã zburascã tora cã fu dizligat di giuratlu faptu); azboairã ca vimtul dupã elj, cu limba scoasã nã palmã
(expr: multu avursit, mizi putea s-lja anasa); cu budza cripatã, cu limba scrumatã (multu cãnjisit, nvirinat)

§ limbu-shi/limbushe (lim-bú-shi) sf limbushi/limbushe (lim-bú-shi) – limbã njicã
{ro: limbuţă}
{fr: petite langue}
{en: little tongue}

§ limbutsescu (lim-bu-tsés-cu) adg limbutseshcã (lim-bu-tsésh-cã), limbutseshtsã (lim-bu-tsés-tsã), limbutseshti (lim-bu-tsésh-ti) – tsi lu-ariseashti sã zburascã multi; tsi nu-lj tatsi gura dip; tsi lãfuseashti (bãndureadzã, bãbãleashti, fãrfãreadzã, dãrdãreashti) tut chirolu; limbar, zburyearcu, zburyearic, lafãzan, polilog, bãbãljar, fafaljar, farfaljar, farfara, farafurã, fãrfar, fãrfãrã, dãrdãrã, dãrdãros
{ro: vorbăreţ}
{fr: loquace, bavard}
{en: talkative, loquacious}
ex: featã limbutseshcã

§ limbar (lim-bárŭ) adg limbarã (lim-bá-rã), limbari (lim-bárĭ), limbari/limbare (lim-bá-ri) – (unã cu limbutsescu)
ex: easti nã featã limbarã (tsi u-arãseashti multu ca sã zburascã)

{ro: acţiunea de a tăcea}
{fr: action de (se) taire; de garder la silence}
{en: action of being silent; of keeping quiet}
ex: tãtsearea i ca njarea

§ tãtseari2/tãtseare (tã-tseá-ri) sf tãtseri (tã-tsérĭ) – harea tsi u-ari un loc isih (udã, pãduri, etc.) tu cari nu s-avdi nitsiun zbor (vrondu, etc.); isihii
{ro: tăcere, linişte}
{fr: silence; tranquillité}
{en: silence; tranquility}
ex: intrarã nuntru, tãtseari (isihii) mari; tãtsearea i ca njarea; mi nfricusha tãtsearea (isihia); ti-aspãreai di marea tãtsear (isihii), ni ficiori, ni nveasti, ni cãnj tu avlii, tsiva, dip tsiva!; intrarã nuntru, tãtseari mari

§ nitãcut (ni-tã-cútŭ) adg nitãcutã (ni-tã-cú-tã), nitãcuts (ni-tã-cútsĭ), nitãcuti/nitãcute (ni-tã-cú-ti) – cari nu easti tãcut; tsi zburashti dipriunã; tsi s-avdi tut chirolu; tsi nu-astãmãtseashti dip cu grailu; tsi nu poati s-tsãnã un mistico; zburyearcu, zburyearic, lafãzan, limbar, limbutsescu, polilog
{ro: care nu tace deloc; care vorbeşte (se aude vorbind) tot timpul; care nu poate ţine un secret; palavragiu}
{fr: qui ne cesse pas de se taire; qui n’est pas discret; loquace, bavard}
{en: who talks all the time; who cannot keep a secret; loquacious, talkative}
ex: zghiclu nitãcut (tsi s-avdi dipriunã); nu lu shteam ashi nitãcut (zburyearcu, lafãzan, limbar)

(expr: si s-aducheascã, s-hibã sinfuni); s-dispãrtsãrã shi sh-featsirã zbor
(expr: shi s-aduchirã); featsirã cum lã fu zborlu (cum s-aduchirã); di om, om ishi zborlu cã…; nu-lj greashti zbor
(expr: tatsi, nu-lj zburashti tsiva); hiljlu di-amirã-lj deadi zbor
(expr: lj-tãxi); aestu-ts easti zborlu?
(expr: ashi-nj dzãsish?, ashi-nj tãxish?); deadi zborlu
(expr: ãlj tãxi), si-lj da ficiorlu; cum sh-avea datã zborlu
(expr: u-avea tãxitã); dupã tsi featsirã aestu zbor
(expr: tsi s-aduchirã ashi); nu shidzu pi zborlu tsi deadi
(expr: nu featsi tsi-avea tãxitã); lj-alãsã zbor
(expr: ãlj dzãsi) a mã-sai shi-lj dimãndã; tsi-lj vinji, s-dimãndã shi s-alasã zbor
(expr: s-dzãcã); dit zborlu-a tãu nu va s-es
(expr: va fac dip cum dzãts tini)

§ zburãscu (zbu-rắs-cu) (mi) vb IV zburãi (zbu-rắĭ), zburam (zbu-rámŭ), zburãtã (zbu-rắ-tã), zburãri/zburãre (zbu-rắ-ri) – aspun cu zboarã minduirli tsi-am tu minti; grescu, greescu, grãescu, cuvintedz, acuvãntedz, fac muabeti;
(expr:
1: zburãscu di cariva; l-zburãscu = spun zboarã arali di cariva; l-zbu-rãscu di-arãu, l-cacuzburãscu;
2: zburãscu ti cariva = bag un zbor ti cariva tra s-lj-aflu lucru, s-lji ndreg huzmetea-a, etc.;
3: zbu-rashti cu mortsãlj = zburashti dip ca naljurea;
4: cari zburashti vindi, cari ascultã acumpãrã = zbor tsi dzãtsi cã atumtsea cãndu ascultã, omlu nveatsã el lucri, ma cãndu zburashti, l-fatsi pi-alantu sã nveatsã lucri;
5: zburãm tra s-nu durnjim = geaba (mash) zburãm, cã trã fãtseari un lucru, shtim ghini cã nu va si s-facã;
6: deadun zburãm, ahoryea-acãchisim = zbor tsi s-dzãtsi atumtsea cãndu un dzãtsi tsiva shi alantu aducheashti altu tsiva)
{ro: vorbi, vorbi de rău, defăima, aranja, angaja}
{fr: parler, causer, diffamer, arranger, angager}
{en: talk, speak, slander, arrange things, hire}
ex: doilji, doilji shi zburãscu (fac muabeti); zburashti prit nãri; cari multi zburashti, lucru nu bitseashti; aoa li zburãm, aoa s-li-alãsãm; cãtse s-nu zburãm, cãnd va dãm paradzlji; nu tritsea dzuã di la Dumnidzã tsi s-nu u zburascã
(expr: s-nu u zburascã di-arãu, cacuzburascã); s-mi zburãshti la aestu
(expr: bagã zbor tra s-mi-arugheadzã); domnul tsi va vrei tini s-mi zburãshti (s-mi-arugheadzã) nu va s-mi zburascã; lj-am zburãtã trã ipotisea a noastrã

§ zburãt (zbu-rắtŭ) adg zburãtã (zbu-rắ-tã), zburãts (zbu-rắtsĭ), zburãti/zburãte (zbu-rắ-ti) – tsi ari dzãsã (i ãlj si dzãsirã) zboarã; grit, cuvintat, cacuzburãt, zburãt arãu, arugat
{ro: vorbit, vorbit de rău, defăimat, aranjat, angajat}
{fr: parlé, causé, diffamé, arrangé, angagé}
{en: talked, spoken, slandered, arranged, hired}
ex: limbili-a lor suntu zburãti di multsã

§ zburã-ri/zburãre (zbu-rắ-ri) sf zburãri (zbu-rắrĭ) – atsea tsi fatsi un cãndu zburashti; griri, cuvintari, cacuzburãri, zburãri di-arãu, arugari
{ro: acţiunea de a vorbi, de a vorbi de rău, de a defăima, de a aranja, de a angaja; vorbire, vorbire de rău, defăimare, aranjare, angajare}
{fr: action de parler (causer, diffamer, arranger, angager)}
{en: action of talking (speaking, slandering, arranging things, hiring)}

§ zburyearic (zbur-yĭá-ricŭ) adg zburyearicã (zbur-yĭá-ri-cã), zburyearits (zbur-yĭá-ritsĭ), zbur-yearitsi/zburyearitse (zbur-yĭá-ri-tsi) – tsi lu-ariseashti si zburascã multi; tsi nu-lj tatsi gura dip; tsi zburashti (bãndureadzã, bãbãleashti, fãrfãreadzã, dãrdãreashti) tut chirolu; limbar, zbur-yearcu, lafãzan, polilog, bãbãljar, fafaljar, farfaljar, farfara, farafurã, fãrfar, fãrfãrã, dãrdãrã, dãrdãros
{ro: vorbăreţ}
{fr: loquace, bavard}
{en: talkative, loquacious}
ex: gurã zburyearicã (lafãzanã, limbarã)

§ zburyearcu (zbur-yĭár-cu) adg zburyearcã (zbur-yĭár-cã), zburyeartsã (zbur-yĭár-tsã), zburyeartsi/zbur-yeartse (zbur-yĭár-tsi) – (unã cu zburyearic)
ex: easti multu zburyearcu (limbar, farfaljar)

§ nizburãt (niz-bu-rắtŭ) adg nizburãtã (niz-bu-rắ-tã), nizburãts (niz-bu-rắtsĭ), nizburãti/niz-burãte (niz-bu-rắ-ti) – tsi nu easti zburãt; tsi nu-ari (i nu-lj s-ari) zburãtã; nigrit
{ro: nevorbit}
{fr: qui n’a pas parlé, qui n’est pas parlé, don’t on a pas parlé}
{en: who has not talked, who is not spoken to, (word) that has not been spoken}

§ nizburã-ri/nizburãre (niz-bu-rắ-ri) sf nizburãri (niz-bu-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu sã zburashti; nigriri
{ro: acţiunea de a nu vorbi}
{fr: action de ne pas parler}
{en: action of not talking}

§ paraz-burãscu (pá-ra-zbu-rắs-cu) (mi) vb IV parazburãi (pá-ra-zbu-rắĭ), parazburam (pá-ra-zbu-rámŭ), parazburãtã (pá-ra-zbu-rắ-tã), parazburãri/parazburãre (pá-ra-zbu-rắ-ri) – zburãscu multu di multu; zburãscu ma multi di cum lipseashti; zburãscu trã lucri njits fãrã mari simasii (chirãturi, bãrcudii, etc.); fãrfãrescu, bãbãlescu
{ro: vorbi prea mult; flecări}
{fr: parler trop; baliverner}
{en: talk too much; chatter}
ex: el parazburashti (zburashti multu)

§ parazburãt (pá-ra-zbu-rắtŭ) adg parazburãtã (pá-ra-zbu-rắ-tã), parazburãts (pá-ra-zbu-rắtsĭ), parazburãti/parazburãte (pá-ra-zbu-rắ-ti) – tsi easti zburãt multu; fãrfãrit, bãbãlit
{ro: vorbit prea mult; flecărit}
{fr: qui a parlé trop; baliverné}
{en: talked too much; chattered}

§ parazburãri/parazburãre (pá-ra-zbu-rắ-ri) sf parazburãri (pá-ra-zbu-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva zburashti multu
{ro: acţiunea de a vorbi prea mult; de a flecări}
{fr: action de parler trop; de baliverner}
{en: action of talking too much; of chattering}

§ cacuzburãscu (ca-cu-zbu-rắs-cu) (mi) vb IV cacuzburãi (ca-cu-zbu-rắĭ), cacuzburam (ca-cu-zbu-rámŭ), cacuzburãtã (ca-cu-zbu-rắ-tã), cacuzburãri/cacuzburãre (ca-cu-zbu-rắ-ri) – zburãscu glãrinj (chirãturi, etc.); zburãscu di-arãu di cariva; cãtigursescu pri cariva; dzãc minciunj shi lucri slabi trã cariva tra s-lj-aspargu numa-lj bunã; aruc muhtãnj pri cariva; sãhunescu, cãtigursescu
{ro: calomnia, ponegri}
{fr: calomnier, décrier, diffamer}
{en: slander, libel, decry, discredit}
ex: totna mi cacuzburashti (dzãtsi glãrinj trã mini, zburashti arãu di mini, mi cãtigurseashti)

§ cacuzburãt (ca-cu-zbu-rắtŭ) adg cacuzburãtã (ca-cu-zbu-rắ-tã), cacuzburãts (ca-cu-zbu-rắtsĭ), cacuzburã-ti/cacuzburãte (ca-cu-zbu-rắ-ti) – tsi easti zburãt di-arãu; tsi-lj s-ari arcatã zboarã greali tu-unã ncãceari; trã cari s-au dzãsã zboarã tra sã-lj s-aspargã numa; sãhunisit, cãtigursit
{ro: calomniat, ponegrit}
{fr: calomnié, décrié, diffamé}
{en: slandered, libeled, decried, discredited}

§ cacuzburãri/cacuzburãre (ca-cu-zbu-rắ-ri) sf cacuzburãri (ca-cu-zbu-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva sãhuneashti; sãhunisiri, cãtigursiri
{ro: acţiunea de a calomnia, de a ponegri; calomniare, ponegrire}
{fr: action de calomnier, de décrier, de diffamer; dénigrement, diffamation}
{en: action of slandering, of libeling, of decrying, of discrediting; slander}

§ xenu-zburãscu (csé-nu-zbu-rắs-cu) (scriat shi xenuzburãscu) vb IV xenu-zburãi (csé-nu-zbu-rắĭ), xenu-zburam (csé-nu-zbu-rámŭ), xenu-zburãtã (csé-nu-zbu-rắ-tã), xenu-zburãri/xenu-zburãre (csé-nu-zbu-rắ-ri) – zburãscu naljurea (alandala, ceaceala-maceala, papardeli, etc.)
{ro: vorbi alandala}
{fr: dire des niaiserie}
{en: talk nonsense}
ex: lãndzitlu xenu-zburashti (zburashti naljurea, nu shtii tsi dzãtsi)

§ xenu-zburãt (csé-nu-zbu-rắtŭ) (scriat shi xenuzburãt) adg xenu-zburãtã (csé-nu-zbu-rắ-tã), xenu-zburãts (csé-nu-zbu-rắtsĭ), xenu-zburã-ti/xenu-zburãte (csé-nu-zbu-rắ-ti) – a curi lji s-ari zburãtã naljurea (alandala, lji s-ari dzãsã papardeli, etc.)
{ro: cui i s-a vorbit alandala}
{fr: à qui on a dit des niaiserie}
{en: talked nonsense}

§ xenu-zburãri/xenu-zburãre (csé-nu-zbu-rắ-ri) (scriat shi xenuzburãri) sf xenu-zburãri (csé-nu-zbu-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva xenu-zburashti
{ro: acţiunea de a vorbi alandala}
{fr: action de dire des niaiserie}
{en: action of talking nonsense}

§ xinu-zburãscu (csí-nu-zbu-rắs-cu) (scriat shi xinuzburãscu) vb IV xinu-zburãi (csí-nu-zbu-rắĭ), xinu-zburam (csí-nu-zbu-rámŭ), xinu-zburãtã (csí-nu-zbu-rắ-tã), xinu-zburãri/xinu-zburãre (csí-nu-zbu-rắ-ri) – (unã cu xenu-zburãscu)
ex: fãntãnjli canda xinu-zburãrã (zburãrã-aljurea)

§ xinu-zburãt (csí-nu-zbu-rắtŭ) (scriat shi xinuzburãt) adg xinu-zburãtã (csí-nu-zbu-rắ-tã), xinu-zburãts (csí-nu-zbu-rắtsĭ), xinu-zburãti/xinu-zburãte (csí-nu-zbu-rắ-ti) – (unã cu xenu-zburãt)

§ xinu-zburãri/xinu-zburãre (csí-nu-zbu-rắ-ri) (scriat shi xinuzburãri) sf xinu-zburãri (csí-nu-zbu-rắrĭ) – (unã cu xenu-zburãri)