|
|
leadzi/leadze
leadzi/leadze (leá-dzi) sf ledz (ledzĭ) – regulã (nom) astãsitã di chivernisi, sutsiitati, bisearicã, adeti, etc.; nom, zãcon, zagon, zaconj;
(expr: pi leadzea-a mea! = unã soi di giurat, c-atseali spusi suntu dealihea; giur)
{ro: lege, canon}
{fr: loi, canon}
{en: law, rule}
ex: eara unã leadzi, cari nu lãsa ca aushlji s-bãneadzã cama multu di 70 di-anj; ta s-nu hibã pidipsit di leadzi, lu tsãnu ascumtu multu chiro; omlu aestu nu-ari leadzi, ni inimã; pi leadzea-a mea
(expr: tsã giur), tsi tsã spun easti ndreptu
nom
nom (nomŭ) sn nomuri (nó-murĭ) –
1: regulã astãsitã di chivernisi (sutsiitati, bisearicã, adeti, etc.); leadzi, zaconj, zacon, zagon, za-ghon;
2: pistea tsi u ari cariva cã easti un Dumnidzã tu lumi cari featsi ledzli tsi el prindi s-li-ascultã; pisti, fedi, trischii, dinã, imani
{ro: lege, canon; credinţă}
{fr: loi, canon; foi}
{en: law, rule; belief}
ex: nomlu (leadzea) nu u dãdea (nu u-alãsa); cãni fãrã nom (pisti); sh-u bãgã s-u lja nveastã, cu tuti cã nomlu (leadzea) nu u dãdea (nu u-alãsa); nomlu nu-alasã s-mãcãm carni
zãcon
zãcon (zã-cónŭ) sn zãcoani/zãcoane (zã-cŭá-ni) – leadzi, nom, zagon, zaconj
{ro: lege, canon}
{fr: loi, canon}
{en: law, rule}
ex: zãcoanili (nomurli) al Dumnidzã; zãconlu (nomlu) a tatãlui
§ zaconj (za-cónjĭŭ) sn pl(?) – (unã cu zãcon)
§ zagon (za-ghón) sn zagoani/zagoane (za-ghŭá-ni) – (unã cu zãcon)
ex: s-dishcljidã zagoani dzuã sh-noapti
§ zãconi/zãcone (zã-có-ni) sf zãconj (zã-cónjĭ) – unã aradã nvitsatã dupã fãtsearea di multi ori a idyiului lucru; adeti, areu, nvets, tabieti, aradã, idiomã, idiumã, hui, sistimã, sinitii, sinitisi
{ro: obicei}
{fr: coutume, habitude, usage}
{en: custom, usage}
ex: ashi easti zãconea (adetea) aclo; cati hoarã cu zãconea-a ljei
zaghon
zaghon (za-ghón) sn zaghoani/zaghoane (za-ghŭá-ni) – unã cu zagon
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: zagon