DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

yiurtii/yurtie

yiurtii/yurtie (yĭur-tí-i) sf yiurtii (yĭur-tíĭ) – dzuã tsi s-tsãni tu-unã casã, tra si s-aducã aminti ayilu tsi ari idyea numã cu-atsea a nicuchirlui di casã; dzuã pisimã, cãndu lumea nu lucreadzã (poati s-facã tsi va, si sta arihati, etc.); sãrbãtoari
{ro: sărbătoare (patronimică)}
{fr: jour férié; fête patronymique}
{en: name day; holiday}
ex: nã cljimã ti yiurtii (numa-a nicuchirlui)

§ yiurtisescu (yĭur-ti-sés-cu) vb IV yiurtisii (yĭur-ti-síĭ), yiurtiseam (yĭur-ti-seámŭ), yiurtisitã (yĭur-ti-sí-tã), yiurtisi-ri/yiurtisire (yĭur-ti-sí-ri) – nj-tsãn dzua di numã tsi u portu; aspun haraua tsi u-aduchescu cãndu-nj yini lumi sã-nj oarã ti numã, cu ziafetea tsi u fac, cu mãcari, beari sh-cãntitsi; sãrbãturescu;
(expr: li yiurtisescu = li mãc tuti, li ngljit, nu-alas tsiva pri measã)
{ro: sărbători}
{fr: fêter}
{en: celebrate (saint’s day, name day)}

§ yiurtisit (yĭur-ti-sítŭ) adg yiurtisitã (yĭur-ti-sí-tã), yiurtisits (yĭur-ti-sítsĭ), yiurtisiti/yiurtisite (yĭur-ti-sí-ti) – (dzuã, numã) tsi easti tsãnutã (di-aradã cu mãcari, beari sh-cãntari)
{ro: sărbătorit}
{fr: fêté}
{en: celebrated (saint’s day, name day)}

§ yiurtisi-ri/yiurtisire (yĭur-ti-sí-ri) sf yiurtisiri (yĭur-ti-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-yiurtiseashti unã numã (unã yiurtii, unã sãrbãtoari); sãrbãturiri
{ro: acţiunea de a sărbători; sărbătorire}
{fr: action de fêter}
{en: action of celebrating (saint’s day, name day)}

§ yiurtusescu (yĭur-tu-sés-cu) vb IV yiurtusii (yĭur-tu-síĭ), yiurtuseam (yĭur-tu-seámŭ), yiurtusitã (yĭur-tu-sí-tã), yiurtusi-ri/yiurtusire (yĭur-tu-sí-ri) – (unã cu yiurtisescu)
ex: noi yiurtuseam Ayiu-Dimitri; s-nu-lj cadã tu mãnã, cã li yiurtuseashti
(expr: li mãcã tuti)

§ yiurtusit (yĭur-tu-sítŭ) adg yiurtusitã (yĭur-tu-sí-tã), yiurtusits (yĭur-tu-sítsĭ), yiurtusiti/yiurtusite (yĭur-tu-sí-ti) – (unã cu yiurtisit)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

sãrbãtoari/sãrbãtoare

sãrbãtoari/sãrbãtoare (sãr-bã-tŭá-ri) sf sãrbãtori (sãr-bã-tórĭ) – dzuã tsi easti tsãnutã tra si s-aducã aminti (si s-yiurtiseascã) numa-a un ayi (un lucru mari tsi s-featsi, etc.); dzuã astãsitã di stat ca s-hibã unã dzuã pisimã, cãndu lumea nu lucreadzã (poati s-facã tsi va, s-aibã arihati, etc.); yiurtii;
(expr:
1: sãrbãtoari lishoarã = sãrbãtoari njicã, cu njicã simasii, cari nu s-tsãni di-aradã i s-tsãni mash di putsãnã lumi;
2: sãrbãtoari greauã = sãrbãtoari mari tsi lipseashti tsãneari shi easti yiurtisitã di-aradã di tutã dunjaea;
3: sãrbãtorli = sãrbãtoari tsi s-tsãni ma multi dzãli ca, bunãoarã, dzãlili (sãrbãtorli) di Crãciun, dzãlili (sãrbãtorli) di Pashti;
4: sãrbãtorli, lãlãtori, shi lãlãtorli, sãrbãtori = zbor tsi s-dzãtsi ti muljerli cari, cãndu easti s-lucreadzã, eali s-priimnã shi cãndu easti trã priimnari, eali aspun mirachi ti lucru;
5: nu s-acatsã sãrbãtorlji di fucãradz = fucãradz nu li-aduchescu sãrbãtorli, cã lipseashti si s-alumtã cu nivoljli)
{ro: sărbătoare}
{fr: fête (religieuse)}
{en: (religious) holiday}
ex: cãndu yin sãrbãtorli
(expr: di Crãciun i di Pashti); mãni easti sãrbãtoari greauã
(expr: sãrbãtoari mari), nu s-lucreadzã; cãlãtorlu sh-lãndzitlu nu-au pãreasinj shi sãrbãtori; cãndu yinea vãrã sãrbãtoari, hevrili lu-acãtsa; cãdzu nã sãrbãtoari lishoarã, njicã shi nu avea sculii; plãmsirã di harauã sh-u featsirã sãrbãtoari mari; tu hoara-atsea s-fãtsea nã sãrbãtoari mari; la pãlatea-a amirãlui, nã sãrbãtoari mari; nã dzuã, pirindu-sãrbãtoari, fudzi di la sculjo

§ sãrbãturescu1 (sãr-bã-tu-rés-cu) (mi) vb IV sãrbãturii (sãr-bã-tu-ríĭ), sãrbãtuream (sãr-bã-tu-reámŭ), sãrbãturitã (sãr-bã-tu-rí-tã), sãrbãturiri/sãrbãturire (sãr-bã-tu-rí-ri) – tsãn unã dzuã di sãrbãtoari (numã, ayi, etc.); aspun haraua tsi u-aduchescu unã dzuã (di-aradã di sãrbãtoari) cu unã ziafeti tsi u fac; yiurtisescu, pãniyirsescu
{ro: sărbători}
{fr: fêter}
{en: celebrate, keep a holiday (saint’s day, name day); entertain}
ex: vurgãramea sãrbãtureashti cu multã sãltãnati ayilji Cosma shi Chiril; cãndu va s-sãrbãturim sh-noi Ayiu-Sava?

§ sãrbãturit (sãr-bã-tu-rítŭ) adg sãrbãturitã (sãr-bã-tu-rí-tã), sãrbãturits (sãr-bã-tu-rítsĭ), sãrbãturi-ti/sãrbãturite (sãr-bã-tu-rí-ti) – (dzua di sãrbãtoari) tsi easti tsãnutã; (omlu) tri cari s-fatsi unã ziafeti ti numa-a lui; yiurtisit, pãniyirsit

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn