yermu (yĭér-mu) sm yernji (yĭér-nji) – yeatsã cu truplu moali, lungu, fãrã cicioari, tsi s-minã cu trãdzearea azvarnã sh-cari poati s-bãneadzã tu loc (apã, poami, carni putridã, matsãli-a omlui, etc.); cãciumolj
(expr:
1: yermu di cufal = yermul tsi aroadi, fatsi guvi tu lemnu;
2: am yernji la cur; am yermu la inimã, mi mintescu ca yermul = escu sirsen, pirudrum; mi min tut chirolu, nu-am isihii sh-nu pot sã stau tu-un loc; nu mi tsãni (nu mi-ari, nu mi-acatsã) loclu; am furnits la cicioari;
3: l-mãcã yernjilj = bãneadzã multu murdar, dip canda va s-acatsã yernji di murdãrilji;
4: s-nu-l mãcã yernjilj tu groapã = blãstem: s-nu-lj putridzascã oasili tu groapã)
{ro: vierme}
{fr: ver}
{en: worm}
ex: l-mãcã yernjilj; va u mãcarã tsiva yernji, dzãsi ghiftul; suntu poami cu yernji; yermul atsel njiclu, pescul atsel mari acatsã; casa-a ljei taha easti mplinã di yernji; tu loc di yernji, mash chetri shi chitritseali di yeamãndzã; va s-lu mãcã yernjilj
(expr: va ducã nã banã multu murdarã) fãrã nãsã; s-nu-l mãncã yernjilj tu groapã
(expr: s-nu-lj putridzascã oasli tu murmintu); tuts atselj dzac tu laea tsarã, iu-lj mãcã pondzãlj yernji
(expr: iu va-lj putridzascã oasili); ved cã ficiorlu-ts ari yermu la inimã
(expr: nu-l tsãni loclu); timbelu, yernjilj ãl mãcã
(expr: va ducã nã banã multu murdarã)
§ yirminos (yir-mi-nósŭ) adg yirminoasã (yir-mi-nŭá-sã), yirminosh (yir-mi-nóshĭ), yirminoasi/yirminoase (yir-mi-nŭá-si) – tsi easti cu yernji; tsi ari (featsi, acãtsã) yernji; cu yernji;
(expr:
1: om yirminos = om tsi nu-i bun ti tsiva, pezevenghiu, tihilai, arãu;
2: dinti yirminos = dinti tsi ari unã guvã, tsi easti cufchiu)
{ro: viermănos}
{fr: vereux, qui contient des vers}
{en: wormy}
ex: unã cãciubã yirminoasã, sum cãciubã nã livadi, sum livadi dauã-arveli, sum arveli doi purunghi, sum purunghi un shoput cu dauã shulinari, sum shoput unã moarã, sum moarã un cioc (angucitoari: caplu-a omlui); cireashili lãi suntu yirminoasi (cu yernji); cara bumbunã ti Sãnt Ilii, nutsli ishirã yirminoasi (cu yernji); di-afoarã arosh, di nuntru yirminos; lji s-ari umflatã falca di la unã mãseauã yirminoasã
(expr: cufchi)
§ yirminescu (yir-mi-nés-cu) (mi) vb IV yirminii (yir-mi-níĭ), yirmineam (yir-mi-neámŭ), yirminitã (yir-mi-ní-tã), yirminiri/yirminire (yir-mi-ní-ri) – fac (acats) yernji; am yernji; hiu mãcat di yernji; yirmescu, nyirminescu, nyearmin
{ro: prinde viermi}
{fr: avoir des vers; être rongé par des vers}
{en: that has worms; eaten (bored) by worms; wormy}
ex: carnea yirmini (acãtsã, featsi yernji); cãshcãvalu-aestu yirmineashti (fatsi yernji)
§ yirminit (yir-mi-nítŭ) adg yirminitã (yir-mi-ní-tã), yirminits (yir-mi-nítsĭ), yirminiti/yirminite (yir-mi-ní-ti) – tsi ari acãtsatã (faptã) yernji; tsi ari, tsi easti cu yernji; yirmit, nyirminit
{ro: care a prins viermi; viermănos}
{fr: qui a des vers; qui est rongé par des vers; vereux}
{en: who has gotten worms; be eaten (bored) by worms}
ex: trupurli eara yirminiti (avea acãtsatã yernji, eara cu yernji)
§ yirminiri/yirminire (yir-mi-ní-ri) sf yirminiri (yir-mi-nírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva acatsã (fatsi) yernji; yirmiri, nyirminiri
{ro: acţiunea de a prinde viermi}
{fr: action d’avoir des vers; d’être rongé par des vers}
{en: action of having worms; of being eaten (bored) by worms}
§ yirmescu (yir-més-cu) (mi) vb IV yirmii (yir-míĭ), yirmeam (yir-meámŭ), yirmitã (yir-mí-tã), yirmiri/yirmire (yir-mí-ri) – (unã cu yirminescu)
§ yirmit (yir-mítŭ) adg yirmitã (yir-mí-tã), yirmits (yir-mítsĭ), yirmiti/yirmite (yir-mí-ti) – (unã cu yirminit)
§ yirmiri/yirmire (yir-mí-ri) sf yirmiri (yir-mírĭ) – (unã cu yirminiri)
§ nyirminescu (nyir-mi-nés-cu) (mi) vb IV nyir-minii (nyir-mi-níĭ), nyirmineam (nyir-mi-neámŭ), nyirminitã (nyir-mi-ní-tã), nyirminiri/nyirminire (nyir-mi-ní-ri) – (unã cu yirminescu)
§ nyirminit (nyir-mi-nítŭ) adg nyirminitã (nyir-mi-ní-tã), nyirminits (nyir-mi-nítsĭ), nyirminiti/nyirminite (nyir-mi-ní-ti) – (unã cu yirminit)
ex: casa lj-easti nyirminitã (cu yernji, ari acãtsatã yernji) cã easti lãvoasã
§ nyirminiri/nyir-minire (nyir-mi-ní-ri) sf nyirminiri (nyir-mi-nírĭ) – (unã cu yirminiri)
§ nyearmin (nyĭár-minŭ) (mi) vb IV nyirminai (nyir-mi-náĭ), nyirminam (nyir-mi-námŭ), nyirminatã (nyir-mi-ná-tã), nyirminari/nyirminare (nyir-mi-ná-ri) – (unã cu yirmi-nescu)
ex: si nyirminã (acãtsã yernji) carnea; avea nyirminatã (avea acãtsatã yernji) ponjlji
§ nyirminat (nyir-mi-nátŭ) adg nyirminatã (nyir-mi-ná-tã), nyirminats (nyir-mi-nátsĭ), nyirmina-ti/nyirminate (nyir-mi-ná-ti) – (unã cu yirminit)
§ nyirmina-ri/nyirminare (nyir-mi-ná-ri) sf nyirminãri (nyir-mi-nắrĭ) – (unã cu yirminiri)
§ dizyirminescu (diz-yir-mi-nés-cu) (mi) vb IV dizyirminii (diz-yir-mi-níĭ), dizyirmineam (diz-yir-mi-neámŭ), dizyirminitã (diz-yir-mi-ní-tã), dizyirminiri/dizyirminire (diz-yir-mi-ní-ri) – cur cariva (tsiva) di yernjilj tsi-ari acãtsatã
{ro: curăţa de viermi}
{fr: enlever (nettoyer, écheniller) des vers}
{en: get rid off (clean of) worms}
ex: mini shtiu tsi trapshu pãnã s-lu dizyirminescu (s-lu cur di yernji)
§ dizyirminit (diz-yir-mi-nítŭ) adg dizyirminitã (diz-yir-mi-ní-tã), dizyirminits (diz-yir-mi-nítsĭ), dizyirminiti/dizyirminite (diz-yir-mi-ní-ti) – tsi easti curat di yernji
{ro: curăţat de viermi}
{fr: nettoyé (des vers), (arbre) échenillé}
{en: cleaned of worms, ridden off worms}
§ dizyirminiri/dizyir-minire (diz-yir-mi-ní-ri) sf dizyirminiri (diz-yir-mi-nírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva (tsiva) easti dizyirminit
{ro: acţiunea de a curăţa de viermi}
{fr: action d’enlever (de nettoyer, d’écheniller) des vers}
{en: action of getting rid off (cleaning) worms}
