yilii/yilie (yi-lí-i) sf yilii (yi-líĭ) –
1: luyurii (geami) prit cari s-veadi sh-cu cari s-adarã putiri (firidz, matuyeali, shishi, etc.); geami, geam, chelchi, chelcu, chelcã, chelci;
2: unã soi di vas faptu maxus trã beari apã (yin, arãchii, etc.) prit cari s-veadi di-aradã tsi s-aflã nuntru (ma nu totna); putir, putiri, chelcã, chelcu, chelchi, chelci, cupã, scafã, cufii, arucucotir, arcucotir, rucucotir;
3: hãlati tsi ari unã fatsã lutsitã cari toarnã nãpoi arãdzlji di lunjinã tsi cad pri ea sh-tu cari oaminjlji pot si s-veadã cãndu s-mutrescu tu ea; cutii di videalã, yilii di nyiliciri, lãyii, luyii;
4: hãlati tsi s-poartã pri nari di omlu tsi va s-veadã ma ghini (sã sh-afireascã ocljilj di pulbiri, di multã lunjinã, etc.) cu-unã yilii di-unã parti sh-di-alantã di nari; yilii di oclji; matuyeali;
5: hãlati cu cari pots s-li vedz di-aproapea, lucri tsi suntu multu diparti; dulbii, cheli;
(expr:
1: easti yilii = easti curatã ca yilia;
2: lj-bag yilii = lu-arãd, lu-aplãnãsescu, lu-ancaltsu, lj-bag cuvata, lj-trag cãlupea, lj-bag pirde la oclji, etc.)
{ro: sticlă; pahar; oglindă; ochelari; ochean, binoclu}
{fr: verre, verre à boire; miroir, luisant; lunettes, besicles, binocles; lunette d’approche, binoculaire}
{en: glass; glass for drinking; mirror; eyeglasses, spectacles; field-glass, binoculars}
ex: mi vedz, ti vedz (angucitoari: yilia); di fatsiri nu-am ni limbã, nitsi gurã sã zburãscu, ma la tuts lã spun sã shtibã, cusurli-a lor shi nu s-nãirescu (angucitoari: yilia); tuts tu mini mutrescu, si-arisescu, nu si-arisescu, pri mini nu s-nãirescu (angucitoari: yilia); anãltsã nã pãlati tutã di yilii (geami); moartea sh-tu yilii ti-aflã; unã yilii (putir, chelcã) di yin; yilcits-vã tu yilii (lãyii); tricu pri la yilii (luyii); bundã di veshtu cu yilii; orb di-a armatilor yilii; casa easti yilii (fig: ca lãyii, di curatã tsi easti!); yilii
(expr: ca yilia di curatã) mi feci; lj-bagã yiliili (matuyealili)
§ yilicadz (yi-li-cádzĭ) sm pl – lucri adrati di yilii adunati sh-aspusi tu videari tu-un loc (tu-unã casã, ducheani, fabricã, etc.)
{ro: sticlărie}
{fr: verrerie}
{en: glassware}
§ yilici (yi-lícĭŭ) sn yiliciuri (yi-lí-cĭúrĭ) – harea tsi-l fatsi un lucru si nyiliceascã (s-lutseascã); harea tsi u-adarã fatsa-a unui lucru s-toarnã nãpoi arãdzli di lunjinã tsi cad pri nãsã; anyilici, nyilici, yilciri, nyilciri, anyilciri, licur, lampsi, lutsiri, scãntiljari
{ro: luciu}
{fr: éclat, luisant}
{en: glitter, brightness, shine, gloss}
ex: perlji cu yilici ca di mãtasi; ocljilj scutea un yilici ca di apã alãcitã; un yilici di tsearã albã
§ nyilici1 (nyi-lícĭŭ) sn nyiliciuri (nyi-lí-cĭúrĭ) – (unã cu yilici)
ex: pãputsã cu nyilici
§ nyilicescu (nyi-li-cĭés-cu) (mi) vb IV nyilicii (nyi-li-cíĭ), nyiliceam (nyi-li-cĭámŭ), nyilicitã (nyi-li-cí-tã), nyiliciri/nyilicire (nyi-li-cí-ri) –
1: arãspãndescu lunjinã (tsi zvoami dit mini icã loatã di iuva sh-turnatã nãpoi);
2: (lãyia) aspuni videarea (fatsa) a lucrului tsi s-aflã nãintea-a ljei; (mi) mutrescu (ved) tu yilii; yil-cescu, anyilicescu, nyilcescu, nyilici, lutsescu, limbisescu, lãyi-cescu, liyicescu, ascapir, scãntiljedz, shcrãpuescu
{ro: străluci; oglindi}
{fr: briller; se mirer}
{en: shine, sparkle, look (oneself) in the mirror}
ex: nyilicea di largu; mi nyilicii tu yilia di nyiliciri; eara un mer tsi nyilicea trei ori cu oara largu; stranji tsi nyilicea di-ts loa ocljilj; Mushata-a-Loclui nyilicea ca soarili
§ nyilici2 (nyi-lícĭŭ) (mi) vb IV nyilicii (nyi-li-cíĭ), nyiliceam (nyi-li-cĭámŭ), nyilicitã (nyi-li-cí-tã), nyiliciri/nyilicire (nyi-li-cí-ri) – (unã cu nyi-licescu)
§ nyilicit (nyi-li-cítŭ) adg nyilicitã (nyi-li-cí-tã), nyili-cits (nyi-li-cítsĭ), nyiliciti/nyilicite (nyi-li-cí-ti) – (fatsã) tsi arãs-pãndeashti lunjinã (di-a ljei icã loatã di iuva sh-turnatã nãpoi); tsi s-veadi tu-unã luyii; faptu sã nyiliceascã; yilcit, anyilicit, nyilcit, lutsit, limbisit, lãyicit, liyicit, ascãpirat, scãntiljat, shcrãpuit
{ro: strălucit; oglindit}
{fr: brillant, resplendissant; miré}
{en: shined, sparkled, brilliant; looked (oneself) in the mirror}
ex: ca apa nyili-citã (faptã s-lutseascã, sã nyiliceascã) di soarili cãlãtor
§ nyilici-ri/nyilicire (nyi-li-cí-ri) sf nyiliciri (nyi-li-círĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva nyiliceashti icã s-veadi tu luyii; yilciri, anyiliciri, nyil-ciri, lutsiri, limbisiri, lãyiciri, liyiciri, ascãpirari, scãntiljari, shcrã-puiri
{ro: acţiunea de a străluci; de a se oglindi; strălucire, oglin-dire}
{fr: action de briller; de se mirer}
{en: action of shining, of sparkling, of looking (oneself) in the mirror}
ex: mi nyilicii tu yilia di nyiliciri
§ nyilicios (nyi-li-cĭósŭ) adg nyilicioasã (nyi-li-cĭŭá-sã), nyiliciosh (nyi-li-cĭóshĭ), nyilicioasi/nyilicioase (nyi-li-cĭŭá-si) – (lucru, fatsã) tsi nyilceashti; nyilcios, anyilicios, ãnyilicios, scãntiljos, lutsitor, cãrtãtirat, shcãlichiceat
{ro: strălucitor}
{fr: luisant, brillant}
{en: shining, brilliant}
ex: truplu a featãljei s-featsi un pulj cu peani mushati shi nyilicioasi
§ nyilcescu (nyil-cĭés-cu) (mi) vb IV nyilcii (nyil-cíĭ), nyilceam (nyil-cĭámŭ), nyil-citã (nyil-cí-tã), nyilciri/nyilcire (nyil-cí-ri) – (unã cu nyilicescu)
§ nyilcit (nyil-cítŭ) adg nyilcitã (nyil-cí-tã), nyilcits (nyil-cítsĭ), nyilciti/nyilcite (nyil-cí-ti) – (unã cu nyilicit)
§ nyilciri/nyil-cire (nyil-cí-ri) sf nyilciri (nyil-círĭ) – (unã cu nyiliciri)
§ nyilcios (nyil-cĭósŭ) adg nyilcioasã (nyil-cĭŭá-sã), nyilciosh (nyil-cĭóshĭ), nyilcioasi/nyilcioase (nyil-cĭŭá-si) – (unã cu nyilicios)
§ yilicescu (yi-li-cĭés-cu) (mi) vb IV yilicii (yil-cíĭ), yiliceam (yil-cĭámŭ), yilicitã (yil-cí-tã), yiliciri/yilicire (yil-cí-ri) – (unã cu nyilicescu)
ex: giliturli a soarilui nchisirã s-yiliceascã
§ yilicit (yi-li-cítŭ) adg yilicitã (yi-li-cí-tã), yilicits (yi-li-cítsĭ), yiliciti/yilicite (yi-li-cí-ti) – (unã cu nyilicit)
§ yiliciri/yilicire (yi-li-cí-ri) sf yiliciri (yi-li-círĭ) – (unã cu nyiliciri)
§ yilicios (yi-li-cĭósŭ) adg yilicioasã (yi-li-cĭŭá-sã), yiliciosh (yi-li-cĭóshĭ), yilicioasi/yilicioase (yi-li-cĭŭá-si) – (unã cu nyilicios)
§ yilcescu (yil-cĭés-cu) (mi) vb IV yilcii (yil-cíĭ), yilceam (yil-cĭámŭ), yilcitã (yil-cí-tã), yilciri/yilcire (yil-cí-ri) – (unã cu nyili-cescu)
ex: jarlu yilcea (lutsea, ascãpira, scãntilja); yilcea-ti (mutrea-ti tu luyii); mi yilcii
(expr: mi mutrii tu luyii) ghini
§ yilcit (yil-cítŭ) adg yilcitã (yil-cí-tã), yilcits (yil-cítsĭ), yilci-ti/yilcite (yil-cí-ti) – (unã cu nyilicit)
§ yilciri/yilcire (yil-cí-ri) sf yilciri (yil-círĭ) – (unã cu nyiliciri)
§ yilcios (yil-cĭósŭ) adg yilcioasã (yil-cĭŭá-sã), yilciosh (yil-cĭóshĭ), yilcioasi/yilcioase (yil-cĭŭá-si) – (unã cu nyilicios)
§ anyilici1 (an-yi-lícĭŭ) sn anyiliciuri (an-yi-lí-cĭúrĭ) – (unã cu yilici)
§ anyilicescu (an-yi-li-cĭés-cu) (mi) vb IV anyilicii (an-yi-li-cíĭ), anyiliceam (an-yi-li-cĭámŭ), anyilicitã (an-yi-li-cí-tã), anyiliciri/anyilicire (an-yi-li-cí-ri) – (unã cu nyilicescu)
ex: diparti anyilicea (scãntilja) unã lunjinã; arpitli a giungiunarlui anyilicescu (lutsescu); pãputsãli lj-anyilicea (lutsea) di bueaua tsi-avea bãgatã
§ anyilici2 (an-yi-lícĭŭ) (mi) vb IV anyilicii (an-yi-li-cíĭ), anyiliceam (an-yi-li-cĭámŭ), anyilicitã (an-yi-li-cí-tã), anyiliciri/anyilicire (an-yi-li-cí-ri) – (unã cu nyilicescu)
§ anyilicit (an-yi-li-cítŭ) adg anyilicitã (an-yi-li-cí-tã), anyilicits (an-yi-li-cítsĭ), anyiliciti/anyilicite (an-yi-li-cí-ti) – (unã cu nyilicit)
§ anyiliciri/anyilicire (an-yi-li-cí-ri) sf anyiliciri (an-yi-li-círĭ) – (unã cu nyiliciri)
§ anyilicios (an-yi-li-cĭósŭ) adg anyilicioasã (an-yi-li-cĭŭá-sã), anyiliciosh (an-yi-li-cĭóshĭ), anyilicioasi/anyilicioase (an-yi-li-cĭŭá-si) – (unã cu nyili-cios)
§ anyilcescu (an-yil-cĭés-cu) (mi) vb IV anyilcii (an-yil-cíĭ), anyilceam (an-yil-cĭámŭ), anyilcitã (an-yil-cí-tã), anyilciri/an-yilcire (an-yil-cí-ri) – (unã cu nyilcescu)
§ anyilcit (an-yil-cítŭ) adg anyilcitã (an-yil-cí-tã), anyilcits (an-yil-cítsĭ), anyilciti/anyil-cite (an-yil-cí-ti) – (unã cu nyilcit)
§ anyilciri/anyilcire (an-yil-cí-ri) sf anyilciri (an-yil-círĭ) – (unã cu nyilciri)
§ anyilcios (an-yil-cĭósŭ) adg anyilcioasã (an-yil-cĭŭá-sã), anyilciosh (an-yil-cĭóshĭ), anyilcioasi/anyilcioase (an-yil-cĭŭá-si) – (unã cu nyili-cios)
§ ãnyilici1 (ãn-yi-lícĭŭ) sn ãnyiliciuri (ãn-yi-lí-cĭúrĭ) – (unã cu yilici)
§ ãnyilicescu (ãn-yi-li-cĭés-cu) (mi) vb IV ãnyilicii (ãn-yi-li-cíĭ), ãnyiliceam (ãn-yi-li-cĭámŭ), ãnyilicitã (ãn-yi-li-cí-tã), ãnyiliciri/ãnyilicire (ãn-yi-li-cí-ri) – (unã cu nyilicescu)
§ ãnyilici2 (ãn-yi-lícĭŭ) (mi) vb IV ãnyilicii (ãn-yi-li-cíĭ), ãnyiliceam (ãn-yi-li-cĭámŭ), ãnyilicitã (ãn-yi-li-cí-tã), ãnyilici-ri/ãnyilicire (ãn-yi-li-cí-ri) – (unã cu nyilicescu)
§ ãnyilicit (ãn-yi-li-cítŭ) adg ãnyilicitã (ãn-yi-li-cí-tã), ãnyilicits (ãn-yi-li-cítsĭ), ãnyiliciti/ãnyilicite (ãn-yi-li-cí-ti) – (unã cu nyilicit)
§ ãnyilici-ri/ãnyilicire (ãn-yi-li-cí-ri) sf ãnyiliciri (ãn-yi-li-círĭ) – (unã cu nyiliciri)
§ ãnyilicios (ãn-yi-li-cĭósŭ) adg ãnyilicioasã (ãn-yi-li-cĭŭá-sã), ãnyiliciosh (ãn-yi-li-cĭóshĭ), ãnyilicioasi/ãnyilicioase (ãn-yi-li-cĭŭá-si) – (unã cu nyilicios)
