DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

parei/paree

parei/paree (pa-ré-i) sf parei (pa-réĭ) – adunãturã (ceatã, bandã, buluchi, tãbãbii, sutsatã, etc.) di oaminj (tiniri, cilimeanj, feati, ficiori, etc.) tsi fac tsiva deadun (sta, yin, s-duc iuva, etc.); (fig: parei = adunãturã (buluchi, ceatã, gãrdelj, iurdii, etc.) di itsi soi di fãpturi, hiintsi, lucri, idei, etc. tsi au tsiva tsi li leagã)
{ro: grup de vizitatori}
{fr: groupe (compagnie, troupe) d’hommes qui font des visites ou qui se divertissent}
{en: group of people}
ex: yin parei, parei armãnjlji; nu s-ved parei di tiniri

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

ved

ved (védŭ) (mi) vb II vidzui (vi-dzúĭ), videam (vi-deámŭ), vidzutã (vi-dzú-tã), videari/videare (vi-deá-ri) – aduchescu cu mintea i ocljilj tsi s-fatsi; hiu martir la-atseali tsi s-fac dinintea-a mea; mutrescu cu mintea i ocljilj tra s-mi cãndãrsescu di-un lucru; mi aflu tu-unã catastasi; lj-fac unã vizitã; caftu, mutrescu s-nu hiu lãndzit; l-mutrescu sh-lj-am frundidã cã-i niputut; mutrescu, nj-aruc ocljilj;
(expr:
1: ved lunjina-a dzuãljei = mi-amintu, mi-afet, mi fac;
2: nu s-veadi cipit di om = nu-ari vãrnu;
3: fug sh-nu ved iu calcu, cãtrã iu mi duc = (alag) multu agonja sh-nu-am chiro s-mutrescu iu calcu;
4: nu ved iu calcu di harauã = hiu multu hãrsit;
5: ved, tsi nu ved = ved multi di multi, ved tuti tsi s-fac;
6: unã videari tsi-lj fac = cum ãl vidzui, dit oara tsi-l vidzui;
7: cum mi vedz shi cum ti ved = easti limpidi, easti sigur, ashi easti;
8: s-veadi cã… = s-pari cã…, s-poati cã…;
9: u ved streasã luguria = ved zori, ved cã s-mintescu lucrili;
10: vidzui sh-pãtsãi = mi pidipsii multu, avui multã zori;
11: s-nã videm sãnãtosh = zboarã (unã soi di urari) cu cari s-disparti lumea;
12: cari s-lu veadã = zbor tsi s-dzãtsi cãndu cariva easti pirifan, s-cãmãruseashti, va s-lu veadã dunjaea tsi mushat (ghini nviscut, etc.) easti;
13: tsi-avdzãt shi tsi vidzut? = zboarã cu cari poati sã nchiseascã un pãrmit;
14: tsi s-vedz? tsi s-tsã veadã ocljiul? = zboarã tsi li dzãtsi omlu cãndu s-fatsi tsiva aniorihta;
15: cum nu ts-au vidzutã ocljilj = cum nu poati s-tsã treacã prit minti)
{ro: vedea, cerceta, examina, îngriji}
{fr: voir, chercher, examiner, soigner}
{en: see, search, examine, look after, nurse}
ex: oclji-lj ved ghini pãnã tora; tsi-avdzãt shi tsi vidzut?; mi duc s-lu ved (s-lji fac nã vizitã); vedz (mutrea) ghini tsi fats; yeatrul mi vidzu ghini (mi mutri ghini trã lãngoarea tsi-u am); mutrea tora, ti-am vidzutã; nu vedz, (ea mutrea, minduea-ti), cari s-avea dusã, avea faptã nã guvã ntr-apã; vedzã-ti n gepi (mutrea-ti, caftã-ti); yeatrul mi vidzu ghini (mi cãftã, mi mutri s-nu-am tsiva); hiu lãndzit, mea, nu mi vidzut (cã earam lãndzit nu mi mutrit); nãs veadi sh-di tatã-su sh-di mã-sa (lj-mutreashti cã-s nipututs); sh-va videm di vã li dau
(expr: poati s-vã li dau); cari s-u veadã la bisearicã nãsã, cu ahtãri nurãri
(expr: cari s-u veadã cum s-cãmãruseashti); n pãduri nu s-videa cipit di om
(expr: nu-avea vãrnu); nitsi nu videa iu cãlca
(expr: alãga ahãntu-agonja cã nu-avea chiro s-veadã iu calcã), acshitsi li tindea ciunili; tsi s-tsã veadã ocljul?

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

vizitã

vizitã (ví-zi-tã) sf viziti/vizite (ví-zi-ti) – atsea tsi fatsi omlu cari s-dutsi tu-un loc icã la cariva s-lu veadã (s-lji facã muabeti, s-lji caftã tsiva, etc.)
{ro: vizită}
{fr: visite}
{en: visit}
ex: sãrbãtorli, dupã bisearicã, fãtsem viziti (nã dutsem la oaspits tra sã-lj videm); lj-feci nã vizitã (mi dush s-lu ved) cãndu earam m Poli; nu-lj plãtii scumpu vizitã

§ vizitedz (vi-zi-tédzŭ) vb I vizitai (vi-zi-táĭ), vizitam (vi-zi-támŭ), vizitatã (vi-zi-tá-tã), vizitari/vizitare (vi-zi-tá-ri) – mi duc tu-un loc icã la cariva s-lu ved (s-lji fac muabeti, s-lji caftu tsiva, etc.); fac unã vizitã
{ro: vizita}
{fr: visiter}
{en: visit}

§ vizitat (vi-zi-tátŭ) adg vizitatã (vi-zi-tá-tã), vizitats (vi-zi-tátsĭ), vizitati/vizitate (vi-zi-tá-ti) – tsi-lj s-ari faptã unã vizitã; (om) tsi lj-ari vinjitã cariva s-lu veadã; (loc) iu s-ari dusã cariva
{ro: vizitat}
{fr: visité}
{en: visited}

§ vizitari/vizitare (vi-zi-tá-ri) sf vizitãri (vi-zi-tắrĭ) – atsea tsi fatsi atsel tsi s-dutsi tu-un loc (icã la cariva) s-lu veadã
{ro: acţiunea de a vizita}
{fr: action de visiter}
{en: action of visiting}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã