|
|
virdicã
virdicã (vir-dí-cã) sf – vedz tu vilendzã
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: vilendzãcergã
cergã (cér-gã) sf cerdzi (cér-dzi) –
1: vilendzã di lãnã (amisticatã cãtivãrãoarã cu per di caprã) cu cari s-anvileashti omlu, cari s-ashtearni pri pat, mpadi i pri stizmi;
2: apanghiu anãltsat tu pãduri i loc dishcljis, di-aradã faptu di-unã i ma multi frãndzã di vilendzã i pãndzã sãnãtoasã di per di caprã (tra s-nu treacã apa di ploai) arcati pristi pari hiptsã tu loc (iu omlu poati si sta dzua icã s-doarmã noaptea afirit di ploai, neauã, soari, etc.); ciorgã, doagã, yeambulã, sazmã, vilendzã, ciftã, cuvertã, cuverti, flucatã, virdicã, mutafi, bãtãnii, hreami; tentã, tendã, ceadãri, ceadrã, cidãri, puravã; (fig:
1: cergã = acupirãmintu multu suptsãri di-unã lugurii muljitoasã (ca bueauã, apa, neauã, sinjac, etc.) tsi acoapirã un lucru; petur, aradã; expr:
2: ca atselj dit cergã = ca ghiftsãlj tsi nu-au casã, tsi bãneadzã prit cãljuri, tu tenti;
3: tri un puric ardu cerga = tri un lucru njic, fãrã simasii aspargu un lucru mari tsi-axizeashti multu;
4: cãt ts-u cerga, ahãt s-ti tindzi; tindi-ts cicioarli, cãt ts-u cerga = s-nu fats ma multu dicãt tsã easti putearea; tindi-ti pãnã iu ts-agiundzi punga; s-nu-acumpri tsiva tsi custuseashti ma multu di paradzlji tsi-ai; etc.)
{ro: cergă, cort}
{fr: gros tapis de laine sans flocon; couverture, tente}
{en: blanket-carpet made of wool or goat hair; tent}
ex: unã cergã mari, mari, mplinã tsi-i cu chitritseali (angucitoari: tserlu cu steali); unã cergã mari, mari: tut loclu lu-acoapirã sh-amarea nu u-acoapirã (angucitoari: neaua); per di per s-fatsi cergã; ashtearni cerga (yeambula) pri crivati; eu mi-anvãleam cu cerga (doaga) a ta; deapoea s-arucutirã s-doarmã tu cergã (tentã, cidãri) afirits di ploai; unã cergã (fig: petur, aradã) di sinjac; acatsã cerga cu cãrliglu sh-u tradzi cãtrã nsus; cum s-furã calu sh-cerga di la lamnji
§ ciorgã (cĭór-gã) sf ciordzi (cĭór-dzi) shi ciorgi (cĭór-gi) – (unã cu cergã)
ex: udadzlj-atselj cu ciordzi ncljigats (ashtirnuts cu dodz, yeambuli)
§ cirigar (ci-ri-gárŭ) sm cirigari (ci-ri-gárĭ) – om tsi bãneadzã (sta sh-doarmi) tu cergã (cidãri); ghiftul tsi nu-ari un loc sh-unã casã iu si sta, ma s-minã dit un loc tu altu shi doarmi tu cerga (tenta) tsi sh-u-analtsã catioarã aclo iu astãmãtseashti; ghiftu
{ro: nomad, ţigan}
{fr: nomade, qui vit sous des tentes; tsigane}
{en: nomad; gipsy}
cuvertã1
cuvertã1 (cu-vér-tã) sf cuvertsã (cu-vér-tsã) – vilendzã cu cari s-ashtearni di-aradã crivatea shi s-anvileashti omlu cãndu doarmi; mãndzali, vilendzã tsi s-bagã pri cal; cuverti, doagã, yeambulã, sazmã, vilendzã, virdicã, flucatã, cergã, ciorgã, mutafi, bãtãnii, hreami, cãperdã
{ro: cuvertură, ibâncă}
{fr: couverture de lit, couverture; chabraque}
{en: bedspread; blanket covering the back of a horse}
ex: ashtirnui crivatea cu-unã cuvertã (vilendzã) veaclji; arcai cuverta pri schinãratlu-a calui
§ cuverti1/cuverte (cu-vér-ti) sf cuvertsã (cu-vér-tsã) – (unã cu cuvertã1)
§ cãperdã (cã-pér-dhã) sf cãperdi/cãperde (cã-pér-dhi) shi cãperdzã (cã-pér-dzã) – cuvertã tsi s-bagã cu shaua sh-acoapirã schinãratlu-a calui (di-aradã partea di dinãpoi); cuvertã, cuverti
{ro: cuvertură, ibâncă}
{fr: housse attachée au bât et qui couvre la croupe du mulet ou du cheval}
{en: blanket covering the back or rump of a mule or a horse}
doagã1
doagã1 (dŭá-gã) sf dodz (dódzĭ) shi doadzi/doadze (dŭá-dzi) – vilendzã di lãnã di oai i per di caprã, cu cari s-anvileashti omlu cãndu doarmi (cari s-ashtearni pri pat, mpadi i pri stizmi, etc.); cergã, ciorgã, cuvertã, cuverti, yeambulã, sazmã, vilendzã, flucatã, virdicã, mutafi, bãtãnii, hreami
{ro: pătură mare de lână}
{fr: grande couverture de lit en laine}
{en: large woollen blanket}
ex: s-tindu doadzi, s-tindi measã; trag dodzli nclo, tsi s-veadã?; n-acupirim noaptea cu doaga adusã di-acasã; sh-lo doaga n cap shi s-bãgã tu ashtirnut
hreami/hreame
hreami/hreame (hreá-mi) sf hrenj (hrénjĭ) – cuvertã (di-aradã di lãnã) cu cari s-ashtearni crivatea shi s-anvileashti omlu cãndu doarmi; vilendzã, cergã, ciorgã, doagã, yeambulã, virdicã, bilitsã, etc.
{ro: cuvertură de lână}
{fr: cuverture de laine}
{en: woollen blanket}
vilendzã
vilendzã (vi-lén-dzã) sf vilendzã (vi-lén-dzã) – cuvertã (di-aradã di lãnã cu floatsi) cu cari s-ashtearni crivatea shi s-anvileashti omlu cãndu doarmi; cergã, ciorgã, doagã, cuvertã, cuverti, ceadãri, ceadrã, cidãri, flucatã, eambulã, yeambulã, hreami;
(expr: vilendza di sãltãnati = unã vilendzã tsi s-bagã tu dzãli pisimi, tu parataxi, pristi sãmarlu i shaua-a calui)
{ro: velinţă, pătură}
{fr: couverture en laine surtout floconneuse}
{en: wool blanket}
ex: lj-ashtirnurã vilendzãli atseali cama nalili sh-cama bunili; cu-unã flurii prindi s-adar nã vilendzã flucatã; lãna dã-nj-u s-u tsas tu-arãzboi doauã vilendzã flucati; ashtirnu casa cu vilendzã sh-cu chilinj; vilendza flucatã easti-ashtirnutã pri crivati; nu va si si-anvileascã cu vilendza cã easti greauã
§ vilindzicã (vi-lin-dzí-cã) sf vilindzitsi/vilindzitse (vi-lin-dzí-tsi) – vilendzã njicã
{ro: velinţă mică}
{fr: petite couverture en laine}
{en: small wool blanket}
§ virdicã (vir-dí-cã) sf virditsi/virditse (vir-dí-tsi) – cuvertã (vilendzã) mari di lãnã
{ro: cuvertură mare de lână colorată}
{fr: grande couverture en laine colorée}
{en: colored and large wool blanket}
yeambulã
yeambulã (yĭám-bu-lã) sf yeambuli/yeambule (yĭám-bu-li) – vilendzã di lãnã di oai i per di caprã, cu cari s-anvileashti omlu, cari s-ashtearni pri pat, mpadi i pri stizmi; cergã, ciorgã, doagã, vilendzã, cuvertã, cuverti, flucatã, sazmã, virdicã, mutafi, bãtãnii, hreami
{ro: velinţă, pătură}
{fr: gros tapis de laine avec ou sans flocon}
{en: wool blanket}
§ eambulã (ĭám-bu-lã) sf eambu-li/eambule (ĭám-bu-li) – (unã cu yeambulã)