DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

veduu

veduu (vé-duŭ) sm, sf, adg veduã (vé-du-ã shi vé-du-ŭã), vedui (vé-duĭ), vedui/vedue (vé-du-i) [iu scriarea “veduuã”, trã fiminin-lu-al “veduu”, nu easti aprucheatã tu-aestu dictsiunar] – bãrbat (muljari) a curi nicuchirã (nicuchir) muri shi nu bãgã altã curunã; veduv, vidushcu
{ro: văduv}
{fr: veuf}
{en: widower}
ex: cara armasi veduu, nu putea s-bãneadzã singur; dadã veduã sh-avea; lji si shutsã mintea shi si nsurã cu vedua; si-nj crechi, bãrbate, io veduã nu-armãn; eara veduã sh-nu avea altu afoarã di nãs; eara nã veduã tsi sh-avea mash un ficior; nã hilji a lui veduã sh-cu nat pri sin; s-lu nsoarã cu-unã veduã mushatã

§ veduv (vé-duvŭ) sm, sf, adg veduvã (vé-du-vã), veduyi (vé-duyĭ), veduvi/veduve (vé-du-vi) – (unã cu veduu)
ex: armasi veduv di nveasta di prota, shidzu doi anj ninsurat

§ vidushcu (vi-dúsh-cu) sm, sf, adg vidushcã (vi-dúsh-cã), vidushtsã (vi-dúsh-tsã), vidushti/vidushte (vi-dúsh-ti) – bãrbat tinir (muljari tinirã) tsi-sh chiru muljarea (bãrbatlu) cu cari eara ncrunat (ncrunatã); zbor tsi s-dzãtsi-a unui veduu tinir (veduã tinirã) cãndu cariva va s-lu (s-u) hãidipseascã
{ro: văduvior}
{fr: jeune veuf}
{en: young widower}

§ nviduescu (nvi-du-ĭés-cu) vb IV nviduii (nvi-du-íĭ), nvidueam (nvi-du-ĭámŭ), nviduitã (nvi-du-í-tã), nviduiri/nviduire (nvi-du-í-ri) – nj-moari muljarea (bãrbatlu) cu cari escu ncurunat (ncurunatã); armãn veduu (veduã)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

ved

ved (védŭ) (mi) vb II vidzui (vi-dzúĭ), videam (vi-deámŭ), vidzutã (vi-dzú-tã), videari/videare (vi-deá-ri) – aduchescu cu mintea i ocljilj tsi s-fatsi; hiu martir la-atseali tsi s-fac dinintea-a mea; mutrescu cu mintea i ocljilj tra s-mi cãndãrsescu di-un lucru; mi aflu tu-unã catastasi; lj-fac unã vizitã; caftu, mutrescu s-nu hiu lãndzit; l-mutrescu sh-lj-am frundidã cã-i niputut; mutrescu, nj-aruc ocljilj;
(expr:
1: ved lunjina-a dzuãljei = mi-amintu, mi-afet, mi fac;
2: nu s-veadi cipit di om = nu-ari vãrnu;
3: fug sh-nu ved iu calcu, cãtrã iu mi duc = (alag) multu agonja sh-nu-am chiro s-mutrescu iu calcu;
4: nu ved iu calcu di harauã = hiu multu hãrsit;
5: ved, tsi nu ved = ved multi di multi, ved tuti tsi s-fac;
6: unã videari tsi-lj fac = cum ãl vidzui, dit oara tsi-l vidzui;
7: cum mi vedz shi cum ti ved = easti limpidi, easti sigur, ashi easti;
8: s-veadi cã… = s-pari cã…, s-poati cã…;
9: u ved streasã luguria = ved zori, ved cã s-mintescu lucrili;
10: vidzui sh-pãtsãi = mi pidipsii multu, avui multã zori;
11: s-nã videm sãnãtosh = zboarã (unã soi di urari) cu cari s-disparti lumea;
12: cari s-lu veadã = zbor tsi s-dzãtsi cãndu cariva easti pirifan, s-cãmãruseashti, va s-lu veadã dunjaea tsi mushat (ghini nviscut, etc.) easti;
13: tsi-avdzãt shi tsi vidzut? = zboarã cu cari poati sã nchiseascã un pãrmit;
14: tsi s-vedz? tsi s-tsã veadã ocljiul? = zboarã tsi li dzãtsi omlu cãndu s-fatsi tsiva aniorihta;
15: cum nu ts-au vidzutã ocljilj = cum nu poati s-tsã treacã prit minti)
{ro: vedea, cerceta, examina, îngriji}
{fr: voir, chercher, examiner, soigner}
{en: see, search, examine, look after, nurse}
ex: oclji-lj ved ghini pãnã tora; tsi-avdzãt shi tsi vidzut?; mi duc s-lu ved (s-lji fac nã vizitã); vedz (mutrea) ghini tsi fats; yeatrul mi vidzu ghini (mi mutri ghini trã lãngoarea tsi-u am); mutrea tora, ti-am vidzutã; nu vedz, (ea mutrea, minduea-ti), cari s-avea dusã, avea faptã nã guvã ntr-apã; vedzã-ti n gepi (mutrea-ti, caftã-ti); yeatrul mi vidzu ghini (mi cãftã, mi mutri s-nu-am tsiva); hiu lãndzit, mea, nu mi vidzut (cã earam lãndzit nu mi mutrit); nãs veadi sh-di tatã-su sh-di mã-sa (lj-mutreashti cã-s nipututs); sh-va videm di vã li dau

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn