DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

sãcat

sãcat (sã-cátŭ) adg sãcatã (sã-cá-tã), sãcats (sã-cátsĭ), sãcati/sãcate (sã-cá-ti) – tsi easti lipsit di-un mãdular ca cicior, mãnã, etc. (un i dauãli, ntreg i unã parti); sicat, ciungu, ciulac, cuciub, shbut, olug, ulog, ncãrãgat, cãrãgat, dãmlusit, chicutat, etc.
{ro: infirm, ciung, olog}
{fr: estropié, infirme}
{en: crippled, invalid, one-armed}
ex: easti sãcat di mãnã; easti sãcat di-un cicior; armasi sãcat di cãndu-l pliguirã la mãnã; tsi u-adrash ashi sãcatã?

§ sãcãtipsescu (sã-cã-tip-sés-cu) (mi) vb IV sãcãtipsii (sã-cã-tip-síĭ), sãcãtipseam (sã-cã-tip-seámŭ), sãcãtipsitã (sã-cã-tip-sí-tã), sãcãtipsiri/sãcãtipsire (sã-cã-tip-sí-ri) – cu-atseali tsi-adar, armãn (icã fac pri altu s-armãnã) sãcat; nsãcãtedz, dãmlusescu, uludzescu, cãrag, ncãrag; (fig: sãcãtipsescu (un lucru) = l-fac un lucru s-aibã un mãhãnã, aspargu un lucru)
{ro: schilodi, mutila}
{fr: estropier, rendre infirme}
{en: cripple, maim, mutilate}
ex: l-sãcãtipsii stranjlu (fig: lu-asparshu)

§ sãcãtipsit (sã-cã-tip-sítŭ) adg sãcãtipsitã (sã-cã-tip-sí-tã), sãcãtipsits (sã-cã-tip-sítsĭ), sãcãtipsiti/sãcãtipsite (sã-cã-tip-sí-ti) – tsi easti faptu s-armãnã sãcat; tsi ari armasã cu-unã cusuri; nsãcãtat, dãmlusit, uludzit, cãrãgat, ncãrãgat
{ro: schilodit, mutilat}
{fr: estropié, rendu infirme}
{en: crippled, maimed, mutilated}

§ sãcãtipsiri/sãcãtipsire (sã-cã-tip-sí-ri) sf sãcãtipsiri (sã-cã-tip-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva easti sãcãtipsit; nsãcãtari, dãmlusiri, uludziri, cãrãgari, ncãrãgari
{ro: acţiunea de a schilodi, de a mutila; schilodire, mutilare}
{fr: action d’estropier, de rendre infirme}
{en: action of crippling, of maiming, of mutilating}

§ sãcãtlichi/sãcãtliche (sã-cãt-lí-chi) sf sãcãtlichi (sã-cãt-líchĭ) – harea (cusurea, catmerea) tsi u-ari omlu sãcat; atsea (bãteari multã, tãljari di mãnã i cicior, etc.) tsi-lj si fatsi a unui tra s-armãnã sãcat; sãcãtlãchi, cusuri, catmeri, mãhãnã, mãrdai, smãrdã

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

ulog

ulog (u-lógŭ) adg, sm, sf uloagã (u-lŭá-gã), ulodz (u-lódzĭ), uloa-dzi/uloadze (u-lŭá-dzi) – (om) cari-lj lipseashti un i dauãli cicioari; tsi easti sãcat di un i di dauãli cicioari; dãmlusit di cicioari; olug, cãrãgat, uludzit; (fig: ulog = cari nu poati s-imnã ghini; cari easti shcljop)
{ro: olog}
{fr: perclus des jambes}
{en: legless, one-legged}
ex: armasi ulog di-ahãts anj sh-yitrii nu-aflã

§ olug (ó-lugŭ) adg, sm, sf olugã (ó-lu-gã), oludz (ó-ludzĭ), oludzi/oludze (ó-lu-dzi) – (unã cu ulog)

§ uludzescu (u-lu-dzés-cu) vb IV uludzii (u-lu-dzíĭ), uludzeam (u-lu-dzeámŭ), uludzitã (u-lu-dzí-tã), uludziri/uludzire (u-lu-dzí-ri) – armãn (icã fac pri altu s-armãnã) sãcat (olug) di un i di dauãli cicioari; dãmlusescu (di cicioari); sãcãtipsescu (di cicioari), cãrag, ncãrag
{ro: ologi}
{fr: perclure, rendre perclus}
{en: make someone lose the use of one or both legs}
ex: uludzi (s-featsi sãcat) di dauãli cicioari; uludzi di-unã lãngoari tsi lu-avea acãtsatã an

§ uludzit (u-lu-dzítŭ) adg uludzitã (u-lu-dzí-tã), uludzits (u-lu-dzítsĭ), uludziti/uludzite (u-lu-dzí-ti) – tsi armasi sãcat di un i di dauãli cicioari; sãcãtipsit, cãrãgat, ncãrãgat, dãmlusit (di cicioari)
{ro: ologit}
{fr: perclus, rendu perclus}
{en: who lost the use of one or both legs}

§ uludzi-ri/uludzire (u-lu-dzí-ri) sf uludziri (u-lu-dzírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva uludzeashti; sãcãtipsiri (di cicioari), cãrãgari, ncãrãgari, dãmlusiri (di cicioari)
{ro: acţiunea de a ologi}
{fr: action de perclure, de rendre perclus}
{en: action of losing the use of one or both legs}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã