ud1 (údŭ) (mi) vb I udai (u-dáĭ), udam (u-dámŭ), udatã (u-dá-tã), udari/udare (u-dá-ri) – (un lucru) l-fac s-hibã pitrumtu (lu-acoapir, l-molj, lu umplu, l-pruscuchescu) cu apã (i unã altã muljiturã); l-bag (lu-afundu) tu apã i tu-unã altã muljiturã; bag amolj (stranjili); pruscuchescu, pruscutescu, molj
(expr:
1: nj-ud gura = beau unã muljiturã (apã, yin, etc.);
2: va s-udãm numa (isozma, pãtedzlu, etc.) = va s-fãtsem ziafeti ti numã shi s-bem multu yin, arãchii, etc.;
3: nji si udã ocljilj = nj-es lãcrinj dit oclji; nji si umplu ocljilj cu lãcrinj)
{ro: uda; stropi}
{fr: mouiller; arroser}
{en: wet, soak; sprinkle}
ex: nã udã ghini ploaea; udats (pruscuchits) lilicili; nu-nj udai gura cu tsiva
(expr: nu biui tsiva); nã udã (nã pitrumsi apa) pãnã la cãmeashi; ud (pruscutescu) florli seara sh-dimneatsa
§ udat (u-dátŭ) adg (shi sm, sf) udatã (u-dá-tã), udats (u-dátsĭ), udati/udate (u-dá-ti) – tsi easti pitrumtu di apã; ud, muljat, pruscuchit, pruscutit
{ro: udat; stropit}
{fr: mouillé; arrosé}
{en: wetted, soaked; sprinkled}
ex: stranjlu di furtunj udat (muljat); udatlu (atsel tsi easti pitrumtu di apã), di ploai nu s-aspari
§ udari/udare (u-dá-ri) sf udãri (u-dắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva i tsiva s-udã; muljari, pruscuchiri, pruscutiri
{ro: acţiunea de a uda; de a stropi}
{fr: action de mouiller; d’arroser}
{en: action of wetting, of soaking; of sprinkling}
ex: udarea (pruscuchirea) a florlor lipseashti si s-facã pi avrã; va udari
(expr: va beari, yin, arãchii, etc. ti) numa-ts
§ niudat (ni-u-dátŭ) adg niudatã (ni-u-dá-tã), niudats (ni-u-dátsĭ), niudati/niudate (ni-u-dá-ti) – tsi nu easti udat; nimuljat, nipruscuchit, nipruscutit;
(expr: niudat (yinlu, arãchia) = (yinlu, arãchia) nu-lj s-ari adãvgatã apã, nu easti pãtidzat)
{ro: neudat; nestropit}
{fr: qui n’est pas mouillé; qui n’est pas arrosé}
{en: that is not wetted, not soaked; not sprinkled}
ex: yinlu tsi biui easti niudat
(expr: nu-lj s-ari adãvgatã apã, easti nipãtidzat)
§ niudari/niudare (ni-u-dá-ri) sf niudãri (ni-u-dắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva i tsiva nu s-udã; nimuljari, nipruscuchiri, nipruscutiri
{ro: acţiunea de a nu uda; de a nu stropi}
{fr: action de ne pas mouiller; de ne pas arroser}
{en: action of not wetting, of not soaking; of not sprinkling}
§ ud2 (údŭ) adg udã (ú-dã), udz (údzĭ), udi/ude (ú-di) – tsi easti pitrumtu di apã (i altã muljiturã); tsi easti adrat muceali di ploai; tsi easti (udat, pruscutit) cu apã; udat, muceali, umid;
(expr:
1: ud muceali = multu ud;
2: udlu (udatlu, muntili) di ploai nu s-aspari = zbor tsi s-dzãtsi tr-atsel tsi easti aplucusit shi multu nvirinat di-unã mari ghideri tsi-l pãtsã, shi easti agudit diznou di-unã altã ghideri)
{ro: ud, umid}
{fr: mouillé, humide}
{en: wet, humid}
ex: tãmbarea-i udã; hiu ud muceali
(expr: multu ud); loclu easti nica ud di ploaea tsi deadi; ni uda (ni-atsea udatã), ni uscata
§ ud3 (údŭ) sm fãrã pl – muljitura dit truplu-a omlui tsi easti adunatã di buburets (riniclji), easti pitricutã tu fuscã sh-di-aclo scoasã nafoarã ca chishat; apã minutã, apã, chishat
{ro: urină}
{fr: urine}
{en: urine}
ex: nu poati si sh-facã udlu (si sh-facã apa, si s-chishi)
§ udalj (u-dáljĭŭ) sn udalji/udalje (u-dá-lji) – harea tsi-l fatsi un lucru s-hibã ud; loc (lucru) tsi easti ud (tsi fu udat, acupirit, pitrumtu di apã, umid, etc.) shi nu s-ari ninga uscatã; ashi cum easti atmusfera (aera) cãndu easti mplinã di aburi; igrasii, nutii, umiditati, vlagã, vlãngã; muinã, muhladã
{ro: umezeală}
{fr: humidité}
{en: humidity}
ex: cãroarea usca udaljlu (igrasia, nutia); la udalj (chiro cu ploai, muinã) sh-la uscãciuni
§ udãturã (u-dã-tú-rã) sf udãturi (u-dã-túrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva i cariva s-udã; ashi cum easti un lucru ud (cu igrasii, nutios) tsi nu s-ari ninga uscatã; loc tsi easti ud; chiro tsi easti ud (nutios)
{ro: udătură}
{fr: mouillure}
{en: damping, wetting}
ex: cara s-bãgã pi udãturã (chiro, loc cu igrasii), arãtsi sh-tora easti niputut
