|
|
toacã
toacã (tŭá-cã) sf tots (tótsĭ) – ploaci di lemnu i metal tsi s-agudeashti cu doauã ciocute tra s-cljamã dunjaea s-yinã la bisearicã; (fig:
1: toacã = oara cãtrã searã, dupã ascãpitarea-a soarilui (cãndu nchiseashti si sã ntunearicã niheamã) sh-pãnã la cãdearea-a noaptiljei (cãndu s-fatsi ghini scutidi); amurgu, murgu, amurgish, murgish, amurdzish, murdzish, amurdzitã, murdzitã; expr:
2: nu dau toaca = u tsãn hãbarea trã mini, nu u dzãc a vãrnui)
{ro: toacă}
{fr: planche en bois ou demi-cercle en fer qui sert de cloche pour les églises}
{en: wooden or metal plate which, being sounded, calls people to church}
ex: n pãduri mi-amintai, n pãduri mi tãljai, shi tora, laea-agiumshu tra s-aurlu n hoarã (angucitoari: toaca); tu munti nj-earam, tu munti crishteam, shi n hoarã cari yineam, hoara tutã-u trundueam (angucitoari: toaca); la bisearica din vali, bati toaca-atsea di lemnu; s-nu dai pri toacã
(expr: s-nu u dzãts la tuts, tsãni-u trã tini mash); amãnat, cãtrã la toacã (fig: cãtã tu-amurgish); bati toaca di her la bisearicã; deadi toaca, vinji oara; pi toacã, mi dush mpãzari
§ toc1 (tócŭ) vb I tucai (tu-cáĭ), tucam (tu-cámŭ), tucatã (tu-cá-tã), tucari/tucare (tu-cá-ri) – bat (agudescu, dau, asun) toaca tra s-cljem oaminjlji la bisearicã;
(expr: tsi-nj toacã (mintea) = tsi minduescu, tsi-nj treatsi prit minti)
{ro: toca, face să sune toaca}
{fr: annoncer le service divin en frappant avec un maillet sur la “toacã”}
{en: announce the religious service by sounding the “toacã”}
ex: patru toacã, sh-nã njilji gioacã (angucitoari: cicioarli shi coada-a calui); la mãnãstir toacã (asunã toaca); nu tucã (nu bãtu toaca) ninga preftul; unã dzuã, tsi si-lj toacã?
(expr: tsi sã-lj treacã prit minti?); tu minti altã-lj toacã
(expr: lj-treatsi altu tsiva prit minti); lj-pãru cã toacã toaca (asunã toaca); ma tucã (ma asunã toaca), tricu dzua
§ tucat1 (tu-cátŭ) adg tucatã (tu-cá-tã), tucats (tu-cátsĭ), tucati/tucate (tu-cá-ti) – (tsi ari asunatã (bãtutã, datã) toaca
{ro: tocat, (toaca este) făcută să sune}
{fr: (le service divin est) annoncé en frappant avec un maillet sur la “toacã”}