|
tiligrafii/tiligrafie
tiligrafii/tiligrafie (ti-li-gra-fí-i) sf – vedz tu telj
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: teljtelj
telj (téljĭŭ) sn tealji/tealje (teá-lji) shi teljuri (té-ljĭurĭ) –
1: hirili di-amalamã i di-asimi tsi li poartã pri perlu din cap (multi ori tu loc di zãvon) nveasta nauã;
2: sirma (coarda) di la unã avyiulii (chitarã, mandulinã, buzuchi, etc.) cari, cãndu sta teasã (ncurdatã) shi easti chipinatã (fricatã, aguditã, etc.) scoati unã boatsi dultsi sh-mushatã ca di cãntic; coardã;
3: hãlati faptã di trei pãrtsã: (i) prota parti tsi toarnã zboarã tu seamni electro-magnetitsi (tsi pãrãstisescu aesti zboarã) tra s-li pitreacã dit un loc, (ii) andaua parti, unã sirmã prit cari trec aesti seamni, shi (iii) unã parti dit soni tsi aproachi seamnili electro-magnetitsi tu-un altu loc, multu ndipãrtat, tra s-li toarnã seamnili nãpoi tu zboarãli di ma ninti; cartea cu zboarãli (hãbãrli) pitricuti prit aestã hãlati; tilegraf, tiligraf, tiligrafii, tel, teli, tiligramã;
(expr: bat un telj = pitrec unã tiligramã)
{ro: beteală; coardă (vioară); telegraf, telegramă}
{fr: flot de fils d’or que les jeunes mariées portent en guise de voile; corde (de violon); télégraphe, télégramme}
{en: tinsel (worn by brides on their hair); corde (violin); telegraph, telegram}
ex: nveasta nauã purta teljlu n fatsã; cu curunã shi cu teljuri; nveastã cu teljurli pi fatsã; cu zãvon, n cap cu teljuri; cu per mushat ca tealji; ca dit telj (coardã) di mandulin; cu posta i pri telj (cu tilegraflu); amirãlu telj bãtu (tel, tiligramã pitricu) troarã shi surãrli cu numa Marii s-aflarã; nj-pitricu shtiri pi telj (cu tilegraflu)
§ tiligraf (ti-li-gráfŭ) sn tiligrafi/tiligrafe (ti-li-grá-fi) – hãlati faptã di trei pãrtsã: (i) unã parti tsi toarnã zboarã tu seamni electro-magnetitsi tsi suntu pitricuti dit un loc (ca seamni electro-magnetitsi tsi pãrãstisescu zboarã), (ii) unã sirmã prit cari suntu pitricuti (trec) aesti seamni, shi (iii) unã parti tsi aproachi seamnili electro-magnetitsi tu-un altu loc, multu ndipãrtat (tra s-li toarnã nãpoi tu zboarã); cartea cu zboarãli (hãbãrli) pitricuti prit aestã hãlati; tilegraf, tiligrafii, tel, teli, telj, tiligramã;
(expr: bat un telj = pitrec unã tiligramã)
{ro: telegraf, telegramă}
{fr: télégraphe, télégramme}
{en: telegraph, telegram}
ex: bãtu tiligraflu (pitricu tiligrami) tu tuti pãrtsãli
§ tiligrafii/tiligrafie (ti-li-gra-fí-i) sf tiligrafii (ti-li-gra-fíĭ) – (unã cu tiligraf)