(expr: zvorizmã, vantsu); lo vimtu
(expr: (i) lo paramazmã, vantsu; icã (ii) arcurã, hivri); lj-lo caplu vimtu
(expr: glãri di minti); s-plãndzi cu lãcrinjli ca pruna, cã-ts lo mintea vimtu
(expr: glãrish) s-aspunj misticolu a nostru; gionili vinji shi lj-arapi nveasta shi fuga ca vimtul
(expr: fudzi dinãoarã sh-multu-agonja); u ntribã, tsi vimtu u-arcã
(expr: cum di vinji) n pãduri?; tamam avea ishitã hiljlu-al Amirã-Furnicã sã s-priimnã, s-lja vimtu
(expr: sã-lj treacã oara, s-adilji vimtu curat); ishirã ficiorlji di la sculjo cu dascaljlji nafoarã tu virdeatsã, s-lja vimtu
(expr: s-priimnã shi s-adilji vimtu curat); sã s-priimnã budza di-amari s-lja vimtu; lj-arucã paradzlji
(expr: lj-asparsi pri glãrinj, lj-mãcã tuts paradzlji) amintats di tatã-su cu asudori, tu vimtu
§ vintu (vín-tu) sn vinturi (vín-turĭ) – (unã cu vimtu)
ex: cu irusha-a vintului; tsi par hiljlj-a vintului; vãzesc di vintu tuts ponjlji
§ vimtos (vim-tósŭ) adg vimtoasã (vim-tŭá-sã), vimtosh (vim-tóshĭ), vimtoasi/vimtoase (vim-tŭá-si) – tsi easti cu vimtu; iu bati vimtu
{ro: vântos, cu vânt}
{fr: venteux, exposé au vent}
{en: windy}
ex: locuri vimtoasi (locuri cu multu vimtu, iu bat vimturi); casã vimtoasã
§ vintos (vin-tósŭ) adg – (unã cu vimtos)
ex: earnã vintoasã (cu multu vintu)
§ vinturitsã (vin-tu-rí-tsã) sf vinturitsã (vin-tu-rí-tsã) – soi di vili tsi-azboairã multu-agonja tu vimtu;
(expr: Vinturitsã = numa datã a unei buluchi di steali di pri tser)
{ro: vântoasă}
{fr: génies de l’air qui parcurent l’espace à toute vitesse}
{en: wind genies that move very fast through the air}
ex: iriritsã sh-vinturitsã
§ vintur (vín-turŭ) (mi) vb I vinturai (vin-tu-ráĭ), vinturam (vin-tu-rámŭ), vinturatã (vin-tu-rá-tã), vinturari/vinturare (vin-tu-rá-ri) –
1: aruc schicurli di grãni cu lupata cãtrã nsus tu-aerã, tra s-li fac cotsalili dit grãni (grishtili, schivalili) s-hibã loati di vimtu; sec (usuc) tu suflarea di vimtu, la soari i foc;
2: nj-fac (nj-ljau) vimtu; mi-aruc cãtrã tsiva i cariva;
3: cadi neauã cu vimtu turbat tsi u-aspulbirã tu tuti pãrtsãli; nãvãeashti; vinturedz, zvintur, zvinturedz, azvintur, azvãntur, usuc, sec, sufinedz, frigãnedz, himusescu, hiumusescu, nhiumu-sescu, aleapid, leapid, sãlãghescu, sãlghescu, sãrghescu, sãrgljescu, nãburuescu
{ro: usca la vânt, zvânta; (se) repezi}
{fr: sécher (au vent), vanner, essorer, (se) lancer}
{en: dry (clothes in the wind), fan, hurl oneself}
ex: vinturã grãnlu tra s-lu curã di cotsal
§ vinturedz (vin-tu-rédzŭ) (mi) vb I vinturai (vin-tu-ráĭ), vinturam (vin-tu-rámŭ), vinturatã (vin-tu-rá-tã), vinturari/vin-turare (vin-tu-rá-ri) – (unã cu vintur)
§ vinturat (vin-tu-rátŭ) adg vinturatã (vin-tu-rá-tã), vinturats (vin-tu-rátsĭ), vinturati/vin-turate (vin-tu-rá-ti) –
1: (schicurli dit grãni) dit cari s-ari scoasã cotsalili; tsi s-ari uscatã tu vimtu;
2: tsi s-ari hiumusitã pri cariva i tsiva; tsi sh-ari faptã vimtu; azvinturat, azvãnturat, zvinturat; uscat, sicat, sufin, sufinat, frigãnat, hiumusit, himusit, nhiumusit, alipidat, lipidat, sãlãghit, sãlghit, sãrghit, sãrgljit, nãburuit, spulbirat (loat di vimtu)
{ro: uscat la vânt, zvântat; repezit}
{fr: séché (au vent), vanné, essoré, lancé}
{en: dried (clothes in the wind), fanned, hurled, thrown}
§ vinturari/vinturare (vin-tu-rá-ri) sf vinturãri (vin-tu-rắrĭ) –
1: atsea tsi s-fatsi cãndu si scoati cotsala dit grãni; atsea tsi s-fatsi cãndu s-usucã tsiva tu vimtu, soari i foc;
2: atsea tsi-u fatsi un cãndu s-arucã cãtrã cariva i tsiva; azvinturari, azvãnturari, zvinturari, uscari, sicari, sufinari, frigãnari, spulbirari (di vimtu); hiumusiri, himusiri, nhiumusiri, alipidari, lipidari, sãlãghiri, sãlghiri, sãrghiri, sãrgljiri, nãburuiri;
3: furtunã mari cu ploai i neauã shi zurlu-vimtu tsi bati sh-aurlã; spulbirari di neauã (di vimtu); furtunã, tufani, turin, nturinari, sindilii, chiameti, borã, nãvai
{ro: acţiunea de a (se) usca la vânt, de a (se) zvânta; de a se repezi, uscare, avăntare, repezire; viscol, vijelie, catastrofă}
{fr: action de sécher (au vent), de vanner, d’essorer, de (se) lancer; orage, tempête, catastrophe}
{en: action of drying (clothes in the wind), of fanning, of hurling oneself; storm, blizzard, catastrophy}
ex: mizi pi searã ahiurhi vinturarea a sicarãljei cã nu-avea vimtu
§ vinturatic (vin-tu-rá-ticŭ) adg vinturaticã (vin-tu-rá-ti-cã), vinturatits (vin-tu-rá-titsĭ), vinturatitsi/vinturatitse (vin-tu-rá-ti-tsi) – (om) tsi easti alipidat; harea tsi-l fatsi un om s-hibã alipidat; vinturits, ljishuratic, ljishurashcu; tsi lu-arãseashti s-hulãndãreascã, s-alagã prit lumi; vinturits, andornic
{ro: aventurier}
{fr: aventurier}
{en: adven-turer}
ex: aushi fãrã s-lji yinã mintea, vinturatic armasi
§ vinturits (vin-tu-rítsŭ) adg vinturitsã (vin-tu-rí-tsã), vinturits (vin-tu-rítsĭ), vinturitsi/vinturitse (vin-tu-rí-tsi) – (unã cu vinturatic)
§ zvintur (zvín-tur) (mi) vb I zvinturai (zvin-tu-ráĭ), zvinturam (zvin-tu-rámŭ), zvinturatã (zvin-tu-rá-tã), zvinturari/zvinturare (zvin-tu-rá-ri) – (unã cu vintur)
ex: zvinturã flambura; zvinturai sazmili
§ zvinturedz (zvin-tu-rédzŭ) (mi) vb I zvinturai (zvin-tu-ráĭ), zvinturam (zvin-tu-rámŭ), zvinturatã (zvin-tu-rá-tã), zvinturari/zvinturare (zvin-tu-rá-ri) – (unã cu vintur)
ex: seavirli u zvinturã (spulbirã) neaua
§ zvinturat1 (zvin-tu-rátŭ) adg zvinturatã (zvin-tu-rá-tã), zvinturats (zvin-tu-rátsĭ), zvinturati/zvinturate (zvin-tu-rá-ti) – (unã cu vinturat)
§ zvinturari/zvinturare (zvin-tu-rá-ri) sf zvinturãri (zvin-tu-rắrĭ) – (unã cu vinturari)
ex: zvinturãri (spulbirãri) di neauã
§ zvinturat2 (zvin-tu-rátŭ) adg zvinturatã (zvin-tu-rá-tã), zvinturats (zvin-tu-rátsĭ), zvinturati/zvinturate (zvin-tu-rá-ti) – (unã cu vinturatic)
ex: tuts ficiorlji-lj suntu zvinturats
§ dizvimturat (diz-vim-tu-rátŭ) adg dizvimturatã (diz-vim-tu-rá-tã), dizvimturats (diz-vim-tu-rátsĭ), dizvimturati/dizvimturate (diz-vim-tu-rá-ti) – (unã cu vinturatic)
§ azvimtur (az-vím-tur) (mi) vb I azvim-turai (az-vim-tu-ráĭ), azvimturam (az-vim-tu-rámŭ), azvimturatã (az-vim-tu-rá-tã), azvimturari/azvimturare (az-vim-tu-rá-ri) – (unã cu vintur)
ex: azvimturats-lu (spulbirats-lu) grãnlu; s-azvimturã (s-hiumusi, sh-lo vimtu) cu-agunjii; ca nã turbatã, s-azvimturã (s-hiumusi) Dzãna-din-Vali la cãsistrã
§ azvimturat1 (az-vim-tu-rátŭ) adg azvimturatã (az-vim-tu-rá-tã), azvimturats (az-vim-tu-rátsĭ), azvimturati/azvimturate (az-vim-tu-rá-ti) – (unã cu vinturat)
ex: pãndzã azvimturatã; fudzea dupã frats s-lj-agiungã ca ploaea azvimturatã! (spulbiratã di vimtu)
§ azvimturari/az-vimturare (az-vim-tu-rá-ri) sf azvimturãri (az-vim-tu-rắrĭ) – (unã cu vinturari)
ex: azvimturarea a stranjilor; giuneasca-lj azvimturari
§ azvimturat2 (az-vim-tu-rátŭ) adg azvimturatã (az-vim-tu-rá-tã), azvimturats (az-vim-tu-rátsĭ), azvimturati/az-vimturate (az-vim-tu-rá-ti) – (unã cu vinturatic)
ex: tiniri azvimturats (andornits)
§ azvintur (az-vín-tur) (mi) vb I azvinturai (az-vin-tu-ráĭ), azvinturam (az-vin-tu-rámŭ), azvin-turatã (az-vin-tu-rá-tã), azvinturari/azvinturare (az-vin-tu-rá-ri) – (unã cu vintur)
§ azvinturat (az-vin-tu-rátŭ) adg azvinturatã (az-vin-tu-rá-tã), azvinturats (az-vin-tu-rátsĭ), azvinturati/azvin-turate (az-vin-tu-rá-ti) – (unã cu vinturat)
§ azvinturari/az-vinturare (az-vin-tu-rá-ri) sf azvinturãri (az-vin-tu-rắrĭ) – (unã cu vinturari)
§ azvãntur (az-vắn-tur) (mi) vb I azvãnturai (az-vãn-tu-ráĭ), azvãnturam (az-vãn-tu-rámŭ), azvãnturatã (az-vãn-tu-rá-tã), azvãnturari/azvãnturare (az-vãn-tu-rá-ri) – (unã cu vintur)
§ azvãnturat (az-vãn-tu-rátŭ) adg azvãnturatã (az-vãn-tu-rá-tã), azvãnturats (az-vãn-tu-rátsĭ), azvãnturati/azvãnturate (az-vãn-tu-rá-ti) – (unã cu vinturat)
§ azvãnturari/azvãnturare (az-vãn-tu-rá-ri) sf azvãnturãri (az-vãn-tu-rắrĭ) – (unã cu vinturari)
§ zvintu (zvín-tu) (mi) vb I zvintai (zvin-táĭ), zvintam (zvin-támŭ), zvintatã (zvin-tá-tã), zvintari/zvintare (zvin-tá-ri) – (unã cu vintur)
ex: si zvintarã cãmeshli
§ zvintat (zvin-tátŭ) adg zvintatã (zvin-tá-tã), zvintats (zvin-tátsĭ), zvintati/zvintate (zvin-tá-ti) – (unã cu vinturat)
§ zvintari/zvintare (zvin-tá-ri) sf zvintãri (zvin-tắrĭ) – (unã cu vinturari)
§ zvinturatic (zvin-tu-rá-ticŭ) adg zvinturaticã (zvin-tu-rá-ti-cã), zvinturatits (zvin-tu-rá-titsĭ), zvinturatitsi/zvinturatitse (zvin-tu-rá-ti-tsi) – (unã cu vinturatic)
ex: zvinturaticlu nu undzeashti a omlui aush
§ vintin (vín-tin) (mi) vb IV vintinai (vin-ti-náĭ), vintinam (vin-ti-námŭ), vintinatã (vin-ti-ná-tã), vintinari/vintinare (vin-ti-ná-ri) – (trã planti) frãndzãli sh-lilicili ngãlbinescu (seacã di vimtu, s-usucã sh-cad di arcoari, di soari, di seatsitã, etc.); sec, usuc, mãrãnghisescu, vishtidzãscu, nvishtidzãscu, vishtijescu, etc.
{ro: (se) usca, seca, (se) ofili, veşteji}
{fr: sécher (au vent), faner, flétrir}
{en: dry (in the sun, wind), fade, wither}
ex: floarea s-vintinã (mãrãnghisi); di doi anj shi ncoa, lji s-ari vintinatã fatsa
§ vintinat (vin-ti-nátŭ) adg vintinatã (vin-ti-ná-tã), vintinats (vin-ti-nátsĭ), vintinati/vintinate (vin-ti-ná-ti) – (plantã) cu frãndzãli sh-lilicili ngãlbiniti (sicati di vimtu, di-arcoari, di soari, di seatsitã, etc.)
{ro: uscat, secat, ofilit, veştejit}
{fr: séché (au vent), fané, flétri}
{en: dried (in the sun, wind), faded, withered}
ex: mearili tsi mãcãm eara vintinati (mã-rãnghisiti)
§ vintinari/vintinare (vin-ti-ná-ri) sf vintinắri (vin-ti-nắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu unã plantã vintineadzã; sicari, uscari, mãrãnghisiri, vishtidzãri, nvishtidzãri, vishtijiri, etc.
{ro: acţiunea de a (se) usca, de a (se) ofili, de a seca, de a (se) veşteji; ofilire, veştejire}
{fr: action de sécher, de faner, de flétrir}
{en: action of dryini, of fading, of withering}