DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

axolit

axolit (ac-só-litŭ) adg axolitã (ac-só-li-tã), axolits (ac-só-litsĭ), axoliti/axolite (ac-só-li-ti) – tsi easti un singur; shungru, singur, manolcu, manoleac, xen, axen
{ro: solitar}
{fr: seul, solitaire}
{en: alone, solitary}
ex: easti axolit (singur, xen) tu lumi

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

cobã

cobã (có-bã) sf pl(?) – semnu (tihisiri, faptã, hiintsã, cucuvai, etc.) tsi-lj da a omlui unã noimã slabã cã va patã unã mari taxirati (cã va-lj intrã harlu n casã, bunãoarã); semnu-arãu, cubilichi, cubilji, cubãiri, gramarauã, tersãnã; taxirati
{ro: cobe, nenorocire}
{fr: présage funeste, malheur}
{en: bad omen, foreboding bad happenings, misfortune}
ex: tsi cobã (taxirati) u agudi; cobã (gramarauã, semnu slab) ãnj fu; coba (cucuvaea, gramaraua, semnul slab) aurlã tutã dzua

§ cubilji/cubilje (cu-bí-lji) sf cubilj (cu-bíljĭ) – (unã cu cobã)
ex: easti cubilji (cobã, gramarauã); vimtul arãsunã lungu, lungu ca ti cubilji

§ cubilichi/cubiliche (cu-bi-lí-chi) sf cubilichi (cu-bi-líchĭ) – (unã cu cubilji)
ex: striga, ti cubilichi arauã

§ cob1 (cóbŭ) adg cobã (có-bã), cobi (cóbĭ), cobi/cobe (có-bi) – tsi s-aflã tu-unã halã urutã; tsi ari mash cripãri shi taxirãts; tsi easti dip singur shi nvirinat; tsi easti oarfãn di pãrintsã; mãrat, corbu, morvu, singur, shungru, manoleac, munolcu, axolit
{ro: singur şi nenorocit}
{fr: tout à fait seul et attristé, malheureux, orphelin}
{en: utterly alone and sad}
ex: armasi cob (oarfãn di pãrintsã); coblu di (mãratlu) giugiunar!; s-armãnã nãs, coblu (dip singur) shi lailu

§ cob2 (cóbŭ) adv invar – (unã cu cob1)

§ cubãescu (cu-bã-ĭés-cu) vb IV cubãii (cu-bã-íĭ), cubãeam (cu-bã-ĭámŭ), cubãitã (cu-bã-í-tã), cubãiri/cubãire (cu-bã-í-ri) – dzãc zboarã tsi-aspun cã-nj yini ergu cã cariva va s-moarã; am (fac pri cariva s-aducheascã) unã noimã slabã cã va si s-facã unã mari taxirati (cã va-lj intrã harlu n casã, bunãoarã); aruc blãsteami pri cariva; plãngu multu (cãndu-nj moari cariva); culedz, blastim, butsescu
{ro: cobi; blestema}
{fr: présager la mort; maudire}
{en: predict bad happenings; presage death, forebode; curse}
ex: di tru ugeac unã cucuvai cubãeashti (mi fatsi sã-nj yinã ergu cã va moarã cariva di soi); unã cucuveauã cubãea pri casã; ma s-cubãea sh-ma s-dipira

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

manoleac

manoleac (ma-nó-leacŭ) adg manoleacã (ma-nó-lea-cã), manoleats (ma-nó-leatsĭ), manoleatsi/manoleatse (ma-nó-lea-tsi) – (om) tsi lu-arãseashti s-bãneadzã singur; axolit, shungru, singur, munolcu
{ro: solitar}
{fr: homme solitaire, insociable}
{en: solitary man}

§ munolcu (mu-nól-cu) adg munolcã (mu-nól-cã), munoltsi (mu-nól-tsi), munoltsi/munoltse (mu-nól-tsi) – tsi easti un singur; tsi easti fãrã pãreaclji; singur, shungru, manoleac, axolit
{ro: solitar, nepereche}
{fr: seul, impair}
{en: alone, single}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

singur

singur (sín-gurŭ) adg singurã (sín-gu-rã), singuri (sín-gurĭ), singuri/singure (sín-gu-ri) – ashi cum s-aflã cariva tsi nu-ari nitsiun altu ningã el (cãndu shadi, imnã, lucreadzã, etc.); mash un, nu ma multsã; shungru, manoleac, munolcu, axolit;
(expr: singur ca chicuta; singur ca cuclu = un tsi easti dip singur tu lumi, un tsi nu-ari vãrnu di-aproapea tu banã, vãrnã soi)
{ro: singur}
{fr: seul; lui-même}
{en: alone; himself}
ex: eara singur (mash el) cãndu vinji la noi; easti singur (mash el, nu-avea altu) tu bana-aestã; s-nj-ascultats un singur (mash un) zbor; shidea singurã pri un cutsur, suschira sh-plãndzea; lu-alãsarã singur (fãrã altu), singuric; ficior singur (un la pãrintsã); tini hii singurlu ficior; sh-avea un singur (mash un) hilj; intrã singur (mash el) tu grãdinã; eu singur-nj (mash mini); el singur-si (mash el singur); nitsi singur-nji (mini insunj) nu shtiu; singur-shi (mash el insush) vinji; poarta s-dishcljidi di singurã (aoa ca adverbu: fãrã agiutorlu-a vãrnui); lu-alãsã pri budza-a arãului, s-chearã di singur; nu-avea tsi s-facã dzua tutã singurã ca cuc
(expr: dip singurã); nj-armash singurã ca cuclu, ca laea sh-ca corba

§ shungru (shĭún-gru) adg shungrã (shĭun-grã), shungri (shĭun-gri), shungri/shungre (shĭun-gri) – (unã cu singur)

§ singurush (sin-gu-rúshĭŭ) adg singurushi/singurushe (sin-gu-rú-shi), singurush (sin-gu-rúshĭ), singurushi/singurushe (sin-gu-rú-shi) – dip singur, mash el singur, singuric; singurshi
{ro: singurel}
{fr: tout seul}
{en: alone}
ex: Dumnidzãlu singurush (dip singur) sh-pãshtea cupia; singurush vinji

§ singurshi (sin-gur-shí) adg invar(?) – (unã cu singurush)
ex: singurushi (el singur, singuric) vinji

§ singuric (sin-gu-rícŭ) adg singuricã (sin-gu-rí-cã), singurits (sin-gu-rítsĭ), singuritsi/singuritse (sin-gu-rí-tsi) – (unã cu singurush)
ex: lu-alãsarã singur, singuric (mash el, dip singur)

§ singurami/singurame (sin-gu-rá-mi) sf fãrã pl – starea tu cari s-aflã omlu cari easti (bãneadzã) singur; loc iu nu-ari suflit di om; singureatsã, singurãtati, singuritati

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn