|
|
selin
selin (sé-linŭ) sn selini/seline (sé-li-ni) – unã soi di plantã ca unã earbã analtã, cu-arãdãtsina groasã sh-cãrnoasã, cu lilici njits albi-galbini-verdzã shi cu frãndzã tsi nyilicescu, mãri ca peani tsi au un trup lungu sh-cãrnos, tsi s-mãcã proaspitã, tu sãlati icã s-bagã, ca mirizmadã, tu mãcãruri shi supi; selinã, seleanã, tselinã, hersu
{ro: ţelină}
{fr: céleri}
{en: celery}
ex: bãgai selin tu mãcari
§ selinã (sé-li-nã) sf selini/seline (sé-li-ni) – (unã cu selin)
§ seleanã (sé-lea-nã) sf seleani/seleane (sé-lea-ni) – (unã cu selin)
§ tselinã (tsé-li-nã) sf tselini/tseline (tsé-li-ni) – (unã cu selin)
catihisi/catihise
catihisi/catihise (ca-tí-hi-si) sf pl(?) – aspunearea-a printsipiilor (a nomurlor) a pistiljei crishtineascã cu ntribãri shi apãndisi; cartea (vivlia) tu cari easti scriatã aestã aspuneari; nvitsarea-a aishtei aspuneari tsi u fatsi un dascal a grãmãtitslor (a ficiorlor di la sculia di-aoa sh-un chiro)
{ro: catehismu}
{fr: catéchisme}
{en: catechism}
ex: astãdz dupã prãndzu, dascalu mi ascultã la catihisi; catihisea-a aishtui (nvitsarea-a catihisiljei tsi nã u fatsi aestu) preftu mi-ariseashti
§ catihisescu (ca-ti-hi-sés-cu) vb IV catihisii (ca-ti-hi-síĭ), catihiseam (ca-ti-hi-seámŭ), catihisitã (ca-ti-hi-sí-tã), catihisiri/catihisire (ca-ti-hi-sí-ri) – dau la altsã (mini ljau) matimati (trã aspunerli dit catihisi); lj-dau a unui unã urnimii
{ro: dăscăli, povăţui}
{fr: conseiller, prêcher}
{en: instruct, teach, counsel}
ex: l-catihii (lj-ded matimati) dauã sãhãts; cara l-catihisii (lu nvitsai, urnipsii) ghini mushat, ahiurhi s-plãngã
§ catihisit (ca-ti-hi-sítŭ) adg catihisitã (ca-ti-hi-sí-tã), catihisits (ca-ti-hi-sítsĭ), catihisiti/catihisite (ca-ti-hi-sí-ti) – tsi easti nvitsat (aspunerli dit catihisi); tsi easti urnipsit
{ro: dăscălit, povăţuit}
{fr: conseillé, prêché}
{en: instructed, taught, counseled}
§ catihisi-ri/catihisire (ca-ti-hi-sí-ri) sf catihisiri (ca-ti-hi-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu un easti catihisit
{ro: acţiunea de a dăscăli, de a povăţui}
{fr: action de conseiller, de prêcher}
{en: action of instructing, of teaching, of counseling}
daltã
daltã (dál-tã) sf dalti/dalte (dál-ti) – hãlati di cilichi, ca unã soi di sfinã (scãrpã) tãljitoasã, cu (i fãrã) mãnar, cu cari marangadzlji pilichisescu (hãrãxescu, talji, etc.) lemnul; hãlati di cilichi cu cari s-pilichiseashti cheatra; zmilarã;
(expr: escu bun daltã = escu mastur bun tu pilichisirea di cheatrã cu dalta)
{ro: daltă}
{fr: ciseau}
{en: chisel}
ex: ficiorlu-a tãu easti unã bunã daltã
(expr: easti bun lucrãtor cu dalta, tu pilichisirea di cheatrã)
§ dãltuescu (dãl-tu-ĭés-cu) (mi) vb IV dãltuii (dãl-tu-íĭ), dãltueam (dãl-tu-ĭámŭ), dãltuitã (dãl-tu-í-tã), dãltuiri/dãltuire (dãl-tu-í-ri) – pilichisescu lemnu i cheatrã cu dalta
{ro: cu dalta}
{fr: ciseler}
{en: chisel with “dalta”}
§ dãltuit (dãl-tu-ítŭ) adg dãltuitã (dãl-tu-í-tã), dãltuits (dãl-tu-ítsĭ), dãltuiti/dãltuite (dãl-tu-í-ti) – pilichisit cu-unã daltã
{ro: cioplit cu dalta}
{fr: ciselé}
{en: chiseled with “dalta”}
§ dãltuiri/dãltuire (dãl-tu-í-ri) sf dãltuiri (dãl-tu-írĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva dãltueashti
{ro: acţiunea de a ciopli cu dalta}
{fr: action de ciseler}
{en: action of chiseling with “dalta”}
dulben
dulben (dul-bénŭ) sn dulbeni/dulbene (dul-bé-ni) – pãndzã cu cari muljarea sh-acoapirã caplu; turpani, zãvon, zvon, vel, baltsu, darmã, dartmã, lãhurã, tarpoashi, pihitsã, poshi, shchepi, etc.
{ro: bariş, broboadă}
{fr: voile de tête; fichu de mousseline pour la tête}
{en: head veil}
ex: poartã dulben (turpani) dupã soacrã-sa; cu dulbeni n cap; lu stricurã prit dulben; dada stricoarã (l-fatsi s-treacã) laptili prit un dulben curat
hersu
hersu (hér-su) sn hersi/herse (hér-si) – unã soi di plantã ca unã earbã analtã, cu-arãdãtsina groasã sh-cãrnoasã, cu lilici njits albi-galbini-verdzã shi cu frãndzã tsi nyilicescu, mãri ca peani tsi au un trup lungu sh-cãrnos, tsi s-mãcã proaspitã, tu sãlati icã s-bagã, ca mirizmadã, tu mãcãruri shi supi; selin, selinã, seleanã, tselinã
{ro: ţelină}
{fr: céleri}
{en: celery}
seleanã
seleanã (sé-lea-nã) sf – vedz tu selin
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: selintselinã
tselinã (tsé-li-nã) sf – vedz tu selin
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: selin