{ro: terminare, sfârşit}
{fr: achevement, fin (d’une operation)}
{en: end, termination}

{ro: neterminat}
{fr: inachevé}
{en: unfinished}
ex: nibitisit
(expr: cãt nu eara ninga bitisit, ninti ca s-bitiseascã) ghini zborlu

§ nibitisiri/nibitisire (ni-bi-ti-sí-ri) sf nibitisiri (ni-bi-ti-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu bitiseashti un lucru; nibitsiri, nimburiri, niburiri
{ro: acţiunea de a nu termina; neter-minare}
{fr: action de ne pas achever}
{en: action of not finishing}

§ bitisitã (bi-ti-sí-tã) sf fãrã pl – faptul cã s-ari bitisitã un lucru; partea tsi s-aflã tu soni, aclo iu s-bitiseashti lucrul; oara dit soni cãndu bitiseashti tsiva; bitsitã, ishitã, inshitã, scãrchiturã, buritã, scoluzmã, soni
{ro: sfârşit}
{fr: fin}
{en: end}
ex: bitisita (oara dit soni) a lumiljei; eara tu bitisita a dunjailjei; tora tu bitisita (burita)-a stãmãniljei nu mi-acats di arãzboi; tu bitisitã (tu soni) mi dush la elj; tu bitisita (ishita)-a bisearicãljei; bitisita (sonea) aleadzi; pãnã tu bitisita (burita)-a banãljei; tu bitisita (inshita)-a meslui

§ bitsescu (bi-tsés-cu shi bit-sés-cu) (mi) vb IV bitsii (bi-tsíĭ shi bit-síĭ), bitseam (bi-tseámŭ shi bit-seámŭ), bitsitã (bi-tsí-tã shi bit-sí-tã), bitsiri/bitsire (bi-tsí-ri shi bit-sí-ri) – (unã cu bitisescu)

§ bitsit (bi-tsítŭ shi bit-sítŭ) adg bitsitã (bi-tsí-tã shi bit-sí-tã), bitsits (bi-tsítsĭ shi bit-sítsĭ), bitsiti/bitsite (bi-tsí-ti shi bit-sí-ti) – (unã cu bitisit)

§ bitsiri/bitsire (bi-tsí-ri shi bit-sí-ri) sf bitsiri (bi-tsírĭ shi bit-sírĭ) – (unã cu bitisiri)
ex: tu bitsirea-a lariljei

§ bitsitã (bi-tsí-tã shi bit-sí-tã) sf fãrã pl – (unã cu bitisitã) bitisit (bi-ti-sítŭ) adg – vedz tu bitisescu

(expr: nj-pãru mutu-arãu)

§ lingurar1 (lin-gu-rárŭ) sm lingurari (lin-gu-rárĭ) – omlu tsi fatsi i vindi linguri
{ro: omlu care face linguri}
{fr: l’homme qui fait ou vend des cuillères}
{en: spoon maker or vendor}

§ lingurar2 (lin-gu-rárŭ) sm lingurari (lin-gu-rárĭ) – pulitsã pri cari s-tsãn linguri
{ro: poliţă pentru linguri}
{fr: planchette pour les cuillères}
{en: shelf for spoons}

§ mirindari/mirindare (mi-rin-dá-ri) sf mirindãri (mi-rin-dắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva mirindã
{ro: acţiunea de a mânca pe la ora chindiei; gustare de chindie}
{fr: action de manger quelque chose vers l’heure 4-5 de l’après-midi}
{en: action of having a snack around 4-5 o’clock in the late afternoon}

(expr: datã ti suflitlu-a mortsãlor); yinim s-mãcãm pãni
(expr: yinim la measã); ursits s-mãcãm pãni
(expr: s-nã curdusim la measã shi s-mãcãm); armasi fãrã pãni (fig: lucru, potisi); dusish la oi s-tsã scots pãnea
(expr: s-amintsã pãradz tra s-pots s-bãnedz); lucreadzã trã pãni
(expr: trã mãcari, tra s-bãneadzã); tsi sh-u mãcã pãnea
(expr: trã tsi bãneadzã) macã nu poati sã-lj ciunã; di cãndu-ts mãcãm pãnea
(expr: lucrãm trã tini); pri mari pãni va s-ti bagã
(expr: va tsã da unã potisi, lucru bun); va s-intri tu pãni vãsilcheascã
(expr: tu thesi bunã, vãsilcheascã); loarã di hãbari iu lja pãni
(expr: iu s-aflã, iu bãneadzã, iu sh-treatsi bana) vãsiljelu; pãnã s-nu mãts pãni xeanã
(expr: pãnã nu lucredz ca huzmichear trã altsã), nu-agiundzi domnu vãrãoarã; pãnea domnu-tui s-nu u caltsã vãrnãoarã
(expr: totna s-lj-u pricu-noshti a domnu-tui cã tsã da pãnea); nu lã si dutsea pãnea la inimã
(expr: nu mãca cu orixi), macã mãca ahoryea; alba a ta, da pãni a furlor
(expr: easti muljari nitinjisitã, dosã, putanã tsi da pãni a furlor peascumta)

§ pãnar (pã-nárŭ) sm pãnari (pã-nárĭ) – atsel tsi fatsi i vindi pãni; ciripar, cilipar, furnigi, furnãgi, furnuciu, furnar, psumã
{ro: brutar}
{fr: boulanger}
{en: bread maker, baker}
ex: pi nãs lu featsi pãnar; am un frati pãnar (ciripar)

§ pãner (pã-nérŭ) sn pãneri/pãnere (pã-né-ri) – unã cãnistrã tu cari s-bagã pãnea (yimishi, poami, etc.) la measã
{ro: paner}
{fr: panier}
{en: basket}
ex: adusi pi sofrã un pãner (cãnistrã) cu poami

§ spinshoarã (spin-shĭŭá-rã) sf spinshoari/spinshoare (spin-shĭŭá-ri) shi spinshori (spin-shĭórĭ) – unã soi di pãni dultsi (adratã di fãrinã tu cari s-adavgã oauã, njari sh-multi ori, nuts, migdali, mirizmãdz, etc.)
{ro: turtă dulce}
{fr: pain d’épice}
{en: kind of gingerbread or nutcake}
ex: s-mãcats oauã cu spinshoarã

§ pãnea a cuclui (pắ-nea a cúc-lui) sf – unã agru-lilici, njicã, tsi creashti tu locuri vlãngoasi, livãdz, grãdinj, etc., an dupã an, dit unã tseapã ngrupatã tu loc, cu frãndzã piroasi, shi fatsi arapunj di lãludz galani-viniti
{ro: pâinea cucului}
{fr: “fleur de coucou”, jacinthe (des bois, de prés)}
{en: (blue, wild) hyacinth, ragged Robin}

§ pãnea a nipãrticãljei (pắ-nea a ni-pắr-ti-cã-ljĭei) sf – earbã tsi creashti tu apã, cu (i) frãndzã njits shi strimti tsi sta tu apã shi (ii) frãndzã mãri tsi sh-undzescu cu-unã chipitã di sãitã (cundar, sãdzeatã), cu cuditsã lungã, cari avuzescu pi apã, sh-cu lilici albi adunati tu un arapun
{ro: pâinea năpârcii, săgeata apei}
{fr: flèche d’eau, sagittaire}
{en: arrowhead}

§ pãnea a ljepurlui (pắ-nea a ljĭé-pur-lui) – ma multi turlii di agru-lilici njits, njirli-viniti, cãtivãrãoarã ca-aroshi i albi; yioarã(?), manushachi(?), musahi(?)
{ro: toporaş de munte; viorea (?)}
{fr: violette(?)}
{en: violet(?)}

ex: poarca fitã dzatsi purtselj; alagã, alagã, poarca, poarca cu purtseljlji; poarca va-ts dau
(expr: va ti-agunescu) din casã; sh-unã poarcã (fig: poarcã ti nveastã), hilj, s-aledz, tini vai bãnedz cu nãsã

§ purtsel (pur-tsélŭ) sm purtselj (pur-tséljĭ) – njiclu mascur a poarcãljei, di-arada pãnã la ntsãrcari; porcu njic; pãrtsel, purtsilush
{ro: purcel, purceluş}
{fr: pourceau, goret}
{en: piglet, small pig}
ex: poarca fatsi dzatsi purtselj; dormu arucutits ca purtseljlji

§ pãrtsel (pãr-tsélŭ) sm pãrtselj (pãr-tséljĭ) – (unã cu purtsel)

§ purtseauã (pur-tseá-ŭã) sf purtseali/purtseale (pur-tseá-li) – njiclu feamin a poarcãljei, di-arada pãnã la ntsãrcari; poarcã njicã; purtsilushi
{ro: purcea, purceluş} {fr petite truie}
{en: piglet (female), small sow}

§ purtsilush (pur-tsi-lúshĭŭ) sm, sf purtsilushi/purtsilushe (pur-tsi-lú-shi), purtsilush (pur-tsi-lúshĭ), purtsilushi/purtsilushe (pur-tsi-lú-shi) – purtsel njic, purtseauã njicã
{ro: purceluş} {fr petit pourceau/truie, cochon de lait}
{en: piglet (male or female)}

§ purcar (pur-cárŭ) sm purcari (pur-cárĭ) – omlu tsi ari vrundida-a portsilor, tsi lj-aveaglji, tsi lã da s-mãcã, etc.
{ro: porcar}
{fr: porcher}
{en: swineherd}
ex: purcarlji pascu portsilj; fudzi glarlu di-aclo shi si ndreapsi purcar la un preftu; aclo aproapea eara un purcar tsi bãga boatsea s-aurlã pri portsi

§ purtsinã1 (pur-tsí-nã sf purtsini/purtsine (pur-tsí-ni) shi purtsinj (pur-tsínjĭ) – carni di porcu (nsãratã)
{ro: carne de porc sărată}
{fr: viande de porc salée}
{en: salted porc}

§ purcaryio (pur-car-yĭó) sm purcaryeadz (pur-car-yĭádzĭ) – unã soi di ahuri iu s-tsãn portsi; purtsinã, purcãreadz, purcãreatsã; (fig: purcaryio = casã multu murdarã, tsi amputi ca purcaryiolu)
{ro: coteţ de porci}
{fr: étable à cochons}
{en: pigsty}

§ purtsinã2 (pur-tsí-nã sf purtsini/pur-tsine (pur-tsí-ni) shi purtsinj (pur-tsínjĭ) – (unã cu purcaryio)
ex: va s-arneascã tu purtsinã

§ purcãreatsã (pur-cã-reá-tsã) sf purcãrets (pur-cã-rétsĭ) – (unã cu purcaryio)

§ purcãreadzã (pur-cã-reá-dzã) sf purcãredz (pur-cã-rédzĭ) – (unã cu pur-caryio)

§ purcãrii/purcãrie (pur-cã-rí-i) sf purcãrii (pur-cã-ríĭ) – loclu iu s-crescu portsi; (fig: purcãrii = loc murdar tsi-amputi multu)
{ro: porcărie}
{fr: endroit où on éleve des cochons}
{en: a place where pigs are raised}
ex: bãna ca tu purcãrii

§ purtsescu (pur-tsés-cu) adg purtseascã (pur-tseás-cã), purtseshtsã (pur-tsésh-tsã), purtseshti/purtseshte (pur-tsésh-ti) – tsi ari s-facã cu portsilj; di porcu
{ro: porcesc}
{fr: de porc}
{en: of pigs}