(expr: isihãsits); s-nj-adun oasili cu mini
(expr: s-mor shi s-isihãsescu); bãgã si sh-adunã suflitlu
(expr: si suschirã); s-plãngã shi sã-sh adunã suflitlu
(expr: s-plãngã shi si suschirã); di dor suflitlu sh-adunã
(expr: suschirã); u-avea adunatã tutã tu fuljinã
(expr: u-avea mãcatã, ascãpitatã tutã tu stumahi)

§ adunat (a-du-nátŭ) adg adunatã (a-du-ná-tã), adunats (a-du-nátsĭ), adunati/adunate (a-du-ná-ti) – tsi s-dutsi (easti dus, adus) tra s-hibã deadun cu altsã ca el; silixit, pitricut, andãmusit, etc.
{ro: adunat, acompaniat, întâlnit, reunit, etc.}
{fr: amassé, assemblé, accompagné, rencontré, etc.}
{en: gathered, assembled, met, united, etc.}

§ anat (a-nátŭ) adg anatã (a-ná-tã), anats (a-nátsĭ), anati/anate (a-ná-ti) – (unã cu adunat)
ex: cã sunt gionjlji tuts anats; ininj di har anati stog

§ adunari1/adunare (a-du-ná-ri) sf adunãri (a-du-nắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-adunã; silixiri, pitritseari, andãmusiri, etc.
{ro: acţiunea de a aduna, de a acom-pania, de a întâlni, etc.; adunare, acompaniare, întâlnire, reunire, plecare, culegere, etc.}
{fr: action de ramasser, d’assembler, d’accompagner, de rencontrer, etc.}
{en: action of gathering, of assembling, of meeting, of uniting, etc.}

§ adunari2/adunare (a-du-ná-ri) sf adunãri (a-du-nắrĭ) – ceatã di oaminj cu idyili intiresi adunats tu idyiul loc (tra sã zburascã, s-facã gimbushi, s-facã chefi deadun, s-lja unã apofasi, etc.); andamusi, andãmusiri, cum-shonji, adunãturã, sobor, sutsãlji, parei, gimbusi, ceatã
{ro: adunare, reuniune, sindrofie}
{fr: réunion, compagnie, soirée, assemblée}
{en: reunion, company, party, assembly}

§ ana-ri/anare (a-ná-ri) sf anãri (a-nắrĭ) – (unã cu adunari1 shi adunari2)
ex: iu furlji sh-au anari (andamusi, adunari)

§ adunãtor (a-du-nã-tórŭ) adg adunãtoari/adunãtoare (a-du-nã-tŭá-ri), adunãtori (a-du-nã-tórĭ), adunãtoari/adunãtoare (a-du-nã-tŭá-ri) – tsi-adunã (silixeashti, culeadzi, etc.) tsiva; cari nu-aspardzi paradzlji ma-lj tsãni adunats; mazã
{ro: adunător, acom-paniator, etc.}
{fr: qui amasse (assemble, accompagne, rencontre, etc.), économe}
{en: who gathers (assembles, meets, etc.)}
ex: cochilu-aestu nu-i ca-alantsã, easti adunãtor (lj-adunã paradzlji)

§ adunãturã (a-du-nã-tú-rã) sf adunãturi (a-du-nã-túrĭ) – lucrili adunati; adunari
{ro: adunătură}
{fr: assemblage, rencontre, cueillette}
{en: collection, assembly, meeting, etc.}

§ adunã-vimtu (a-du-nã-vím-tu) invar – un tsi sh-treatsi chirolu fãrã s-facã tsiva, vagabondu
{ro: gură-cască}
{fr: musard, gobe-mouche}
{en: idler, dawdler}

§ apreadun (a-prea-dúnŭ) (mi) vb I apreadunai (a-prea-du-náĭ), apreadunam (a-prea-du-námŭ), apreadunatã (a-prea-du-ná-tã), apreadunari/apreadunare (a-prea-du-ná-ri) –
1: lu-adun un lucru tra s-lu shcurtedz (s-lu fac ma njic); sinuripsescu, shcurtedz, njicshuredz;
2: l-fac s-agãrshascã inatea tsi nj-u poartã; mbunedz;
3: lj-dau apanghiu, l-mutrescu, lj-adun gailelu, aprochi
{ro: restrânge, scurta, micşora; împăca; găzdui, primi, etc.}
{fr: (se) borner, (se) limiter, (se) restreindre; (se) réconcillier; soigner, abriter, accueillir}
{en: limit, shorten; take care of}
ex: apreadunã-ti (agiundzi); apreadunã-ti la grairi (shcurteadzã grairli, astãmãtsea, agiundzi cãt zburãsh); oara s-avea apreadunatã (avea tricutã, s-avea shcurtatã); pri-atselj ficiori cum s-lj-apreadun (s-lji mbun)?; njelu-aestu apreadunats-lu (apãrats-lu, mutrits-lu); ãlj pricãdzu a aushlui s-u-apreadunã (s-u-aproachi) n casã; lji si featsi njilã shi u-apreadunã (u lo, u-adunã n casã, u apãnghiusi); di nu-avea iu sã s-apreadunã, yini la aushlu shi-lj pri-cadi; lu-apreadunai la mini; apreadunã-ti (scurteadz-u, astãmãtsea-u), nu ts-aspardzi gura

§ apreadunat (a-prea-du-nátŭ) adg apreadunatã (a-prea-du-ná-tã), apreadunats (a-prea-du-nátsĭ), apreadunati/apreadunate (a-prea-du-ná-ti) – tsi s-ari shcurtatã i njicshuratã; tsi lj-ari tricutã inatea tsi u-avea; tsi sh-ari aflatã apanghiu iuva; sinuripsit, shcurtat, njicshurat, mbunat, apãn-ghiusit, mutrit, aprucheat
{ro: restrâns, scurtat, micşorat, împăcat, găzduit, primit}
{fr: borné, limité, restreint, soigné, accueilli, pelotoné, blotti}
{en: limited, shortened, taken care of}
ex: tãtsea shi shidea apreadunat (adunat stog); shidea apreadunat shi ntuni-cos

§ apreadunari/apreadunare (a-prea-du-ná-ri) sf aprea-dunãri (a-prea-du-nắrĭ) – atsea tsi fatsi un cari apreadunã; sinurip-siri, shcurtari, njicshurari, mbunari, apãnghiusiri, mutriri, apru-cheari
{ro: acţiunea de a restrânge, de a scurta, de a micşora; de a împăca; de a găzdui, de a primi, etc.; restrângere, scurtare, micşorare, împăcare, găzduire, primire}
{fr: action de se borner, de limiter, de restreindre, de réconcillier, de soigner, d’accueillir}
{en: action of limiting, of shortening, of taking care of}

§ aprea-dunãturã (a-prea-du-nã-tú-rã) sf apreadunãturi (a-prea-du-nã-túrĭ) – mãrdziniri, shcurtari, etc.
{ro: limitare, etc.}
{fr: réstriction, etc.}
{en: limitation, etc.}

§ preadun (prea-dúnŭ) (mi) vb I preadunai (prea-du-náĭ), preadunam (prea-du-námŭ), preadunatã (prea-du-ná-tã), preadunari/preadunare (prea-du-ná-ri) – (unã cu apreadun)

§ preadunat (prea-du-nátŭ) adg preadunatã (prea-du-ná-tã), preadunats (prea-du-nátsĭ), preadunati/preadunate (prea-du-ná-ti) – (unã cu apreadunat)

§ preadunari/prea-dunare (prea-du-ná-ri) sf preadunãri (prea-du-nắrĭ) – (unã cu apreadunari)

§ preadunãturã (prea-du-nã-tú-rã) sf preadu-nãturi (prea-du-nã-túrĭ) – (unã cu apreadunãturã)

4: (lapti, supã, etc.) tsi s-ari aspartã, acãtsatã, etc.
{ro: întâlnit, încrucişat; depăşit, scurtat; supărat, certat; stricat}
{fr: rencontré, entrecroisé; dépassé, passé au delà, raccourci; fâché; gâté, caillé}
{en: met, intersected, crossed; passed beyond, shortened; angry; spoiled, curdled}
ex: tu-astãljati (ncrutsiljati) cãljuri; aflu sotslji astãljats (cãrtits, chicusits); supa eara astãljatã (aspartã)

§ astãljari/astãljare (as-tã-ljĭá-ri) sf astãljeri (as-tã-ljĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva i tsiva s-astalji; andãmusiri, alãhãiri, astãhisiri, stãvrusiri, cunushtusiri, tihisiri, mpicheari; tritseari di, nãstritseari, stãljari, shcurtari (calea); artisiri, njicshurari; cãrtiri, chicusiri, etc. etc. etc.
{ro: acţiunea de a întâlni, de a încrucişa; de a depăşi, de a scurta; de a supăra, de a se certa; de a strica}
{fr: action de rencontrer, de entrecroiser; de dépasser, de passer au delà, de raccourcir; de se fâcher; de gâter, de cailler}
{en: action of meeting, of intersecting, of crossing; of passing beyond, of shortening; of getting angry; of spoiling, of curdling}
ex: lu-aflai la astãljarea (stãvrusirea) a cãljurlor

§ neastãljat (neas-tã-ljĭátŭ) adg neastãljatã (neas-tã-ljĭá-tã), neastãljats (neas-tã-ljĭátsĭ), neastãljati/neastãljate (neas-tã-ljĭá-ti) – tsi nu easti astãljat
{ro: întâlnit, încrucişat, stricat, etc.}
{fr: qui n’est pas rencontré, entrecroisé, dépassé, caillé, etc.}
{en: who is not met, not intersected, not spoiled, etc.}
ex: calu-aesti neastãljat (nintricut) di vãrnu dit cãrvani

§ neastãljari/neastãljare (neas-tã-ljĭá-ri) sf neastãljeri (neas-tã-ljĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva i tsiva nu s-astalji
{ro: acţiunea de a nu întâlni, de a nu încrucişa; de a nu se strica, etc.}
{fr: action de ne pas rencontrer, de ne pas entrecroiser; de ne pas dépasser, de ne pas se cailler, etc.}
{en: action of not meeting, of not intersecting, of not spoiling, etc.}

§ astãljiturã (as-tã-lji-tú-rã) sf astãljituri (as-tã-lji-túrĭ) – atsea tsi au atselj tsi s-adunã; andamusi, adunari, ncrutsiljari; chicusiri, etc.
{ro: întâlnire, încrucişare, supărare}
{fr: rencontre, carrefour, entrecroisement}
{en: meeting, intersection, crossing}

§ stalj (stáljĭŭ) vb I stãljai (stã-ljĭáĭ), stãljam (stã-ljĭámŭ), stãljatã (stã-ljĭá-tã), stãljari/stãljare (stã-ljĭá-ri) – (unã cu astalj)
ex: lji stãlje calea (lj-inshi ninti) a featãljei

§ stãljat (stã-ljĭátŭ) adg stãljatã (stã-ljĭá-tã), stãljats (stã-ljĭátsĭ), stãljati/stãljate (stã-ljĭá-ti) – (unã cu astãljat)
ex: avem mash lapti stãljat; pita stãljatã (cu peturli frimintati cu umtu) tsi-u mãcai aseara mi-arisi

§ stãljari/stãljare (stã-ljĭá-ri) sf stãljeri (stã-ljĭérĭ) – (unã cu astãljari)

§ stãljiturã (stã-lji-tú-rã) sf stãljituri (stã-lji-túrĭ) – (unã cu astãljiturã)

(expr:
1: l-scurtedz (cu-unã palmã) = lj-talj caplu, l-vatãm;
2: lji si scurtarã dzãlili = muri;
3: nj-si scurtã mintea = nu mata am minti multã, nu mata minduescu ghini, ashi cum lipseashti)
{ro: (se) scurta; decapita}
{fr: raccourcir, décapiter}
{en: shorten, reduce length; decapitate}
ex: scurtã (u featsi ma njicã, ma scurtã) grenda cu trei palmi; lji si scurtarã tuti stranjili (lj-si featsirã ma njits, ma scurti, lji s-adunarã); paltolu-aestu si scurtã (s-adunã, njicshurã) di ploaea tsi-l udã; scurteadzã-l!
(expr: talji-lj caplu)

§ scurtat (scur-tátŭ) adg scurtatã (scur-tá-tã), scurtats (scur-tátsĭ), scurtati/scurtate (scur-tá-ti) – tsi easti faptu s-hibã ma scurtu; tsi-lj si njicshurã lundzimea; shcurtat, scurticat, shcurticat, njicshurat, adunat
{ro: scurtat; decapitat}
{fr: raccourci; décapité}
{en: shortened; decapitated}

§ scurtari/scurtare (scur-tá-ri) sf scurtãri (scur-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva i tsiva easti scurtat; shcurtari, scurticari, shcurticari, njicshurari, adunari
{ro: acţiunea de a (se) scurta; de a decapita}
{fr: action de raccourcir; de décapiter}
{en: action of shortening, of reducing length; of decapitating}

§ shcurtedz (shcur-tédzŭ) (mi) vb I shcurtai (shcur-táĭ), shcurtam (shcur-támŭ), shcurtatã (shcur-tá-tã), shcurtari/shcurtare (shcur-tá-ri) – (unã cu scurtedz)
ex: s-lji shcurtãm (njicshurãm) putsãn mãcarea; apãrnjirã sã-lj suiljadzã, sã-lj shcurteadzã (apãrnjirã s-lji tundã s-lã talji lãna di sum pãnticã); va ti shcurtedz cu-unã palmã
(expr: va tsã talj caplu); mintea-lj si shcurtã multu
(expr: nu mata ari multã minti); nã sutã lj-ari shcurtatã (tãljatã caplu, vãtãmatã)
ex: si shcurtã (njicshurã, s-adunã) multu

§ shcurtat (shcur-tátŭ) adg shcurtatã (shcur-tá-tã), shcurtats (shcur-tátsĭ), shcurtati/shcurtate (shcur-tá-ti) – (unã cu scurtat)

§ shcurtari/shcurtare (shcur-tá-ri) sf shcurtãri (shcur-tắrĭ) – (unã cu scurtari)

§ scurtichedz (scur-ti-chĭédzŭ) (mi) vb I scurticai (scur-ti-cáĭ), scurticam (scur-ti-cámŭ), scurticatã (scur-ti-cá-tã), scurticari/scurticare (scur-ti-cá-ri) – (unã cu scurtedz; ma multu ufilisit trã tãljarea-a caplui)

§ scurticat (scur-ti-cátŭ) adg scurticatã (scur-ti-cá-tã), scurticats (scur-ti-cátsĭ), scurticati/scurticate (scur-ti-cá-ti) – (unã cu scurtat)

§ scurticari/scurticare (scur-ti-cá-ri) sf scurticãri (scur-ti-cắrĭ) – (unã cu scurtari)

§ shcurtichedz (shcur-ti-chĭédzŭ) (mi) vb I shcurticai (shcur-ti-cáĭ), shcurticam (shcur-ti-cámŭ), shcurticatã (shcur-ti-cá-tã), shcurticari/shcurticare (shcur-ti-cá-ri) – (unã cu scurtedz; ma multu ufilisit trã tãljarea-a caplui)
ex: va-l shcurtichedz cu-unã palmã
(expr: va-lj talj caplu, va-l vatãm); dupã tsi-lj shcurticã
(expr: vãtãmã) tuts

§ shcurticat (shcur-ti-cátŭ) adg shcurticatã (shcur-ti-cá-tã), shcurticats (shcur-ti-cátsĭ), shcurticati/shcurticate (shcur-ti-cá-ti) – (unã cu scurtat)

§ shcurticari/shcurticare (shcur-ti-cá-ri) sf shcurticãri (shcur-ti-cắrĭ) – (unã cu scurtari)

§ scurtami/scurtame (scur-tá-mi) sf fãrã pl – harea tsi-l fatsi un lucru tra s-hibã shcurtu; scurtimi, shcurtami, shcurtimi
{ro: scurtime}
{fr: peu de longueur, brièveté, petite taille}
{en: shortness, briefness}

§ shcurtami/shcurtame (shcur-tá-mi) sf fãrã pl – (unã cu scurtami)
ex: cãti nu ari traptã di itia-a shcurtamiljei (di itia-a cã easti shcurtu)

§ scurti-mi/scurtime (scur-tí-mi) sf fãrã pl – (unã cu scurtami)

§ shcurtimi/shcurtime (shcur-tí-mi) sf fãrã pl – (unã cu scurtami)
ex: nu putu s-li bitiseascã di shcurtimea-a chirolui (di itia cã chirolu eara shcurtu)

§ scurtã1 (scúr-tã) sf scurti/scurte (scúr-ti) – palto (di-aradã di muljari ma sh-di bãrbat) ma scurtu ca-atsel di-aradã, multi ori cu-astali di gunã; shcurtã, scurtu, shcurtu
{ro: scurteică}
{fr: manteau de femme}
{en: woman’s coat}

§ shcurtã1 (shcúr-tã) sf shcurti/shcurte (shcúr-ti) – (unã cu scurtã1)
ex: nã shcurtã s-ljai trã Geogea; cingheljlu di la zigã di shcurtã cã-lj s-acatsã

§ scurtu3 (scúr-tu) sm scurtsã (scúr-tsã) – (unã cu scurtã1)
ex: scurtul aestu lj-acãtsã oslu

§ shcurtu3 (shcúr-tu) sm shcurtsã (shcúr-tsã) – (unã cu scurtã1)
ex: u nviscu cu shcurtul a ljei

§ scurtac1 (scur-tácŭ) sn scurtatsi/scurtatse (scur-tá-tsi) – stranj scurtu fãrã mãnits i gulir tsi s-poartã pristi cãmeashi shi sum jachetã i paltu; scurtac, scurtacã, shcurtac, shcurtacã, ilecã, ilechi, sãrãcuci, cichet, ceachet, geachet, tsichet, pesh, pishli, peshli
{ro: ilic, vestă fără mâneci}
{fr: gilet sans manche}
{en: vest without sleeves}

§ scurtacã (scur-tá-cã) sf scurtatsi/scurtatse (scur-tá-tsi) – (unã cu scurtac1)

§ shcurtac (shcur-tácŭ) sn shcurtatsi/shcurtatse (shcur-tá-tsi) – (unã cu scurtac1)
ex: purta shcurtac (ilecã)

§ shcurtacã (shcur-tá-cã) sf shcurtatsi/shcurtatse (shcur-tá-tsi) – (unã cu scurtac1)

§ scurtitsã (scur-tí-tsã) sf scurtitsã (scur-tí-tsã) – limniclu tsi easti ma scurtu dit unã mnatã di limnitsi cu cari s-tradzi cioplu (s-arucã clirlu, s-arucã lãhmãlu) tra si s-aleagã atsel (un di ma multsã) a curi ãlj cadi mira s-lu facã un lucru (atsel tsi ari tihea s-tragã limniclu ma shcurtu); [bãgats oarã cã zborlu lu-aflãm tu-unã zburãri ca (i) trãdzem icã arucãm scurtitsa = alidzem pri cariva tra s-facã un lucru dupã cum lj-cadi mira (cu arcarea di zari, cu trãdzearea di limnitsi, cãndu catiun di-atselj tsi tradzi un limnic nu shtii cari easti ma shcurtul limnic i “scurtitsa”, etc.]; trãdzem cioplu (lotlu), arucãm cioplu (clirlu); (ii) nj-cadi scurtitsa = io hiu atsel aleptu di soarti tra s-lu fac un lucru; etc.); shcurtitsã, scurtã, shcurtã; lot, lotã, lahno, lãhmã, ciop, clir
{ro: (trage la) sorţi}
{fr: (tirer) au sort}
{en: (cast) lots, (draw) lots}

§ shcurtitsã (shcur-tí-tsã) sf shcurtitsã (shcur-tí-tsã) – (unã cu scurtitsã)
ex: lj-cãdzu shcurtitsa-a ljei; va s-aruc shcurtitsa; trapsirã shcurtitsa; trapsirã shcurtitsa shi-lj cãdzu a hiljlui di-amirã

§ scurtã2 (scúr-tã) sf pl(?) – (unã cu scurtitsã)

§ shcurtã2 (shcúr-tã) sf pl(?) – (unã cu scurtitsã)

§ shcurtabac (shcur-ta-bácŭ) sm, sf, adg shcurtabacã (shcur-ta-bá-cã), shcurtabats (shcur-ta-bátsĭ), shcurtabatsi/shcurtabatse (shcur-ta-bá-tsi) – (om) tsi-armasi shcurtu shi nu mata creashti; om shcurtu dit unã dãmarã di oaminj tsi nu crescu vãrãoarã mãri; di boi njicã; judav, giugia, fici
{ro: scundac, pitic}
{fr: de petite taille, nain}
{en: of small stature, midget, dwarf}
ex: featã grasã shi shcurtabacã (di boi njicã)

§ scurtabac (scur-ta-bácŭ) sm, sf, adg scurtabacã (scur-ta-bá-cã), scurtabats (scur-ta-bátsĭ), scurtabatsi/scurtabatse (scur-ta-bá-tsi) – (unã cu shcurtabac)

§ scurtabec (scur-ta-bécŭ) sm, sf, adg scurtabecã (scur-ta-bé-cã), scurtabets (scur-ta-bétsĭ), scurta-betsi/scurtabetse (scur-ta-bé-tsi) – (unã cu shcurtabac)
ex: om scurtabec (shcurtu di boi)

§ scurtac2 (scur-tácŭ) sm, sf, adg scurtacã (scur-tá-cã), scurtats (scur-tátsĭ), scurtatsi/scurtatse (scur-tá-tsi) – (unã cu shcurtabac)