{ro: puroia}
{fr: produire du pus, suppurer}
{en: suppurate, fester}
ex: prunje (scoasi pronj, adunã) gãrnutslu; nica-lj prunjadzã, pleaga nu-i vindicatã

§ prunjat (pru-njĭátŭ) adg prunjatã (pru-njĭá-tã), prunjats (pru-njĭátsĭ), prunjati/prunjate (pru-njĭá-ti) – (aranã, gãrnuts, etc.) tsi scoati pronj, tsi-adunã sh-fatsi pronj; mprunjat, cuptusit
{ro: puroiat}
{fr: suppuré}
{en: suppurated, festered}
ex: lj-ishirã pri cheptu bishits njits, prunjati (cu pronj, tsi scot pronj)

§ prunja-ri/prunjare (pru-njĭá-ri) sf prunjeri (pru-njĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu prunjadzã unã-aranã; mprunjari, cuptusiri
{ro: acţiunea de a puroia}
{fr: action de produire du pus, de suppurer}
{en: action of suppurating, of festering}

§ mpronj (mprónjĭŭ) vb I mprunjai (mpru-njĭáĭ), mprunjam (mpru-njĭámŭ), mprunjatã (mpru-njĭá-tã), mprunjari/mprunjare (mpru-njĭá-ri) – (unã cu prunjedz)
ex: lji si mprunje (lji si umplu fatsa di pronj) fatsa tutã, nã pleagã easti

§ mprunjedz (mpru-njĭédzŭ) vb I mprunjai (mpru-njĭáĭ), mprunjam (mpru-njĭámŭ), mprunjatã (mpru-njĭá-tã), mprunja-ri/mprunjare (mpru-njĭá-ri) – (unã cu prunjedz)

§ mprunjat (mpru-njĭátŭ) adg mprunjatã (mpru-njĭá-tã), mprunjats (mpru-njĭátsĭ), mprunjati/mprunjate (mpru-njĭá-ti) – (unã cu prunjat)
ex: lu ntsãpai furuntselu (gãrnutslu) cãndu-l vidzui mprunjat (c-avea-acãtsatã pronj)

§ mprunjari/mprunjare (mpru-njĭá-ri) sf mprunjeri (pru-njĭérĭ) – (unã cu prunjari)

§ dispronj (dis-prónjĭŭ) vb I disprunjai (dis-pru-njĭáĭ), disprunjam (dis-pru-njĭámŭ), disprunjatã (dis-pru-njĭá-tã), disprunjari/disprunjare (dis-pru-njĭá-ri) – cur (l-scot) pronjlu dit unã aranã
{ro: curăţa puroi}
{fr: nettoyer du pus}
{en: clean pus (from a wound)}
ex: strâmshu furnitselu ca si s-disproanji (s-curã, s-lji easã pronjlu)

§ dispru-njedz (dis-pru-njĭédzŭ) vb I disprunjai (dis-pru-njĭáĭ), disprunjam (dis-pru-njĭámŭ), disprunjatã (dis-pru-njĭá-tã), disprunjari/disprunjare (dis-pru-njĭá-ri) – (unã cu dispronj)

§ disprunjat (dis-pru-njĭátŭ) adg disprunjatã (dis-pru-njĭá-tã), disprunjats (dis-pru-njĭátsĭ), disprunjati/disprunjate (dis-pru-njĭá-ti) – (pronj) tsi easti curat dit unã aranã; (aranã) tsi-lj s-ari curatã pronjlu
{ro: curăţat (puroi, rană)}
{fr: nettoyé (pus, blessure)}
{en: cleaned (pus, wound)}

§ disprunjari/disprunjare (dis-pru-njĭá-ri) sf disprunjeri (pru-njĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-curã unã aranã di pronj
{ro: acţiunea de a curăţa puroi}
{fr: action de nettoyer du pus}
{en: action of cleaning the pus from a wound}

(expr: s-nu ts-plãscãneascã ndauã pliscuti), minti nu va nvets; adunats-vã mintea cu voi
(expr: isihãsits); s-nj-adun oasili cu mini
(expr: s-mor shi s-isihãsescu); bãgã si sh-adunã suflitlu
(expr: si suschirã); s-plãngã shi sã-sh adunã suflitlu
(expr: s-plãngã shi si suschirã); di dor suflitlu sh-adunã
(expr: suschirã); u-avea adunatã tutã tu fuljinã
(expr: u-avea mãcatã, ascãpitatã tutã tu stumahi)

§ adunat (a-du-nátŭ) adg adunatã (a-du-ná-tã), adunats (a-du-nátsĭ), adunati/adunate (a-du-ná-ti) – tsi s-dutsi (easti dus, adus) tra s-hibã deadun cu altsã ca el; silixit, pitricut, andãmusit, etc.
{ro: adunat, acompaniat, întâlnit, reunit, etc.}
{fr: amassé, assemblé, accompagné, rencontré, etc.}
{en: gathered, assembled, met, united, etc.}

§ anat (a-nátŭ) adg anatã (a-ná-tã), anats (a-nátsĭ), anati/anate (a-ná-ti) – (unã cu adunat)
ex: cã sunt gionjlji tuts anats; ininj di har anati stog

§ adunari1/adunare (a-du-ná-ri) sf adunãri (a-du-nắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-adunã; silixiri, pitritseari, andãmusiri, etc.
{ro: acţiunea de a aduna, de a acom-pania, de a întâlni, etc.; adunare, acompaniare, întâlnire, reunire, plecare, culegere, etc.}
{fr: action de ramasser, d’assembler, d’accompagner, de rencontrer, etc.}
{en: action of gathering, of assembling, of meeting, of uniting, etc.}

§ adunari2/adunare (a-du-ná-ri) sf adunãri (a-du-nắrĭ) – ceatã di oaminj cu idyili intiresi adunats tu idyiul loc (tra sã zburascã, s-facã gimbushi, s-facã chefi deadun, s-lja unã apofasi, etc.); andamusi, andãmusiri, cum-shonji, adunãturã, sobor, sutsãlji, parei, gimbusi, ceatã
{ro: adunare, reuniune, sindrofie}
{fr: réunion, compagnie, soirée, assemblée}
{en: reunion, company, party, assembly}

§ ana-ri/anare (a-ná-ri) sf anãri (a-nắrĭ) – (unã cu adunari1 shi adunari2)
ex: iu furlji sh-au anari (andamusi, adunari)

§ adunãtor (a-du-nã-tórŭ) adg adunãtoari/adunãtoare (a-du-nã-tŭá-ri), adunãtori (a-du-nã-tórĭ), adunãtoari/adunãtoare (a-du-nã-tŭá-ri) – tsi-adunã (silixeashti, culeadzi, etc.) tsiva; cari nu-aspardzi paradzlji ma-lj tsãni adunats; mazã
{ro: adunător, acom-paniator, etc.}
{fr: qui amasse (assemble, accompagne, rencontre, etc.), économe}
{en: who gathers (assembles, meets, etc.)}
ex: cochilu-aestu nu-i ca-alantsã, easti adunãtor (lj-adunã paradzlji)

§ adunãturã (a-du-nã-tú-rã) sf adunãturi (a-du-nã-túrĭ) – lucrili adunati; adunari
{ro: adunătură}
{fr: assemblage, rencontre, cueillette}
{en: collection, assembly, meeting, etc.}

§ adunã-vimtu (a-du-nã-vím-tu) invar – un tsi sh-treatsi chirolu fãrã s-facã tsiva, vagabondu
{ro: gură-cască}
{fr: musard, gobe-mouche}
{en: idler, dawdler}

§ apreadun (a-prea-dúnŭ) (mi) vb I apreadunai (a-prea-du-náĭ), apreadunam (a-prea-du-námŭ), apreadunatã (a-prea-du-ná-tã), apreadunari/apreadunare (a-prea-du-ná-ri) –
1: lu-adun un lucru tra s-lu shcurtedz (s-lu fac ma njic); sinuripsescu, shcurtedz, njicshuredz;
2: l-fac s-agãrshascã inatea tsi nj-u poartã; mbunedz;
3: lj-dau apanghiu, l-mutrescu, lj-adun gailelu, aprochi
{ro: restrânge, scurta, micşora; împăca; găzdui, primi, etc.}
{fr: (se) borner, (se) limiter, (se) restreindre; (se) réconcillier; soigner, abriter, accueillir}
{en: limit, shorten; take care of}
ex: apreadunã-ti (agiundzi); apreadunã-ti la grairi (shcurteadzã grairli, astãmãtsea, agiundzi cãt zburãsh); oara s-avea apreadunatã (avea tricutã, s-avea shcurtatã); pri-atselj ficiori cum s-lj-apreadun (s-lji mbun)?; njelu-aestu apreadunats-lu (apãrats-lu, mutrits-lu); ãlj pricãdzu a aushlui s-u-apreadunã (s-u-aproachi) n casã; lji si featsi njilã shi u-apreadunã (u lo, u-adunã n casã, u apãnghiusi); di nu-avea iu sã s-apreadunã, yini la aushlu shi-lj pri-cadi; lu-apreadunai la mini; apreadunã-ti (scurteadz-u, astãmãtsea-u), nu ts-aspardzi gura

§ apreadunat (a-prea-du-nátŭ) adg apreadunatã (a-prea-du-ná-tã), apreadunats (a-prea-du-nátsĭ), apreadunati/apreadunate (a-prea-du-ná-ti) – tsi s-ari shcurtatã i njicshuratã; tsi lj-ari tricutã inatea tsi u-avea; tsi sh-ari aflatã apanghiu iuva; sinuripsit, shcurtat, njicshurat, mbunat, apãn-ghiusit, mutrit, aprucheat
{ro: restrâns, scurtat, micşorat, împăcat, găzduit, primit}
{fr: borné, limité, restreint, soigné, accueilli, pelotoné, blotti}
{en: limited, shortened, taken care of}
ex: tãtsea shi shidea apreadunat (adunat stog); shidea apreadunat shi ntuni-cos

§ apreadunari/apreadunare (a-prea-du-ná-ri) sf aprea-dunãri (a-prea-du-nắrĭ) – atsea tsi fatsi un cari apreadunã; sinurip-siri, shcurtari, njicshurari, mbunari, apãnghiusiri, mutriri, apru-cheari
{ro: acţiunea de a restrânge, de a scurta, de a micşora; de a împăca; de a găzdui, de a primi, etc.; restrângere, scurtare, micşorare, împăcare, găzduire, primire}
{fr: action de se borner, de limiter, de restreindre, de réconcillier, de soigner, d’accueillir}
{en: action of limiting, of shortening, of taking care of}

§ aprea-dunãturã (a-prea-du-nã-tú-rã) sf apreadunãturi (a-prea-du-nã-túrĭ) – mãrdziniri, shcurtari, etc.
{ro: limitare, etc.}
{fr: réstriction, etc.}
{en: limitation, etc.}

§ preadun (prea-dúnŭ) (mi) vb I preadunai (prea-du-náĭ), preadunam (prea-du-námŭ), preadunatã (prea-du-ná-tã), preadunari/preadunare (prea-du-ná-ri) – (unã cu apreadun)

§ preadunat (prea-du-nátŭ) adg preadunatã (prea-du-ná-tã), preadunats (prea-du-nátsĭ), preadunati/preadunate (prea-du-ná-ti) – (unã cu apreadunat)

§ preadunari/prea-dunare (prea-du-ná-ri) sf preadunãri (prea-du-nắrĭ) – (unã cu apreadunari)

§ preadunãturã (prea-du-nã-tú-rã) sf preadu-nãturi (prea-du-nã-túrĭ) – (unã cu apreadunãturã)

§ arãpunari/arãpunare (a-rã-pu-ná-ri) sf arãpunãri (a-rã-pu-nắrĭ) – (unã cu arupunari)

{ro: acţiunea de a băşica, băşicare}
{fr: action de produire des ampoules, de se couvrir de cloques}
{en: action of causing blisters, of breaking with blisters}

§ bishicãturã (bi-shi-cã-tú-rã) sf bishicãturi (bi-shi-cã-túrĭ) – urma alãsatã pri cheali dupã tsi omlu easti bishicat; bishicã, bishicari
{ro: băşică}
{fr: ampoule}
{en: blister}

§ dizbishichedz (diz-bi-shi-chĭédzŭ) vb I dizbishicai (diz-bi-shi-cái), dizbishicam (diz-bi-shi-cámŭ), dizbishicatã (diz-bi-shi-cá-tã), dizbishicari/dizbishicare (diz-bi-shi-cá-ri) – fac tra si s-ducã (si s-chearã) bishitsli tsi li-am scoasã
{ro: desbăşica}
{fr: faire disparaitre les ampoules}
{en: make blisters disappear}

§ dizbishic (diz-bi-shicŭ) vb I dizbishicai (diz-bi-shi-cái), dizbishicam (diz-bi-shi-cámŭ), dizbishicatã (diz-bi-shi-cá-tã), dizbishicari/dizbishicare (diz-bi-shi-cá-ri) – (unã cu dizbishichedz)
ex: dupã unã stãmãnã mi dizbishicai (li chirui bishitsli tsi nj-avea ishitã)

§ dizbishicat (diz-bi-shi-cátŭ) adg dizbishicatã (diz-bi-shi-cá-tã), dizbishicats (diz-bi-shi-cátsĭ), dizbishicati/dizbishicate (diz-bi-shi-cá-ti) – tsi sh-ari chirutã bishitsli scoasi
{ro: desbăşicat}
{fr: avec les ampoules disparues}
{en: with blisters that have disappeared}

§ dizbishicari/diz-bishicare (diz-bi-shi-cá-ri) sf dizbishicãri (diz-bi-shi-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva s-dizbishicã
{ro: acţiunea de a desbăşica}
{fr: action de faire disparaitre les ampoules}
{en: action of making blisters disappear}

§ bishchedz (bish-chĭédzŭ) vb I bishcai (bish-cái), bishcam (bish-cámŭ), bishcatã (bish-cá-tã), bishcari/bishcare (bish-cá-ri) – (unã cu bishichedz)
ex: nji s-bishcã mãna

§ bishcat (bish-cátŭ) adg bishcatã (bish-cá-tã), bishcats (bish-cátsĭ), bishcati/bishcate (bish-cá-ti) – (unã cu bishicat)

§ bishcari/bishcare (bish-cá-ri) sf bishcãri (bish-cắrĭ) – (unã cu bishicari)

§ buin (bu-ínŭ) adg buinã (bu-í-nã), buinj (bu-ínjĭ), buini/buine (bu-í-ni) – ca di bou;
(expr: oclju buin = gãrnuts mari cu multu pronj; gãrnutslu-atsel bunlu; furuntsel, furnutsel, sufrãntsel, etc.)
{ro: de bou}
{fr: (comme) de boeuf}
{en: pertaining to an ox, bovine}

§ buyear (bu-yĭárŭ) sm buyeari (bu-yĭárĭ) – omlu tsi pashti boilji, tsi ari frundida-a boilor
{ro: boar, bouar}
{fr: bouvier, vacher}
{en: cowherd}

§ bumbãchii/bumbãchie (bum-bã-chí-i) sf bumbãchii (bum-bã-chíĭ) – (unã cu bumbãcãrii)

§ mbumbac (mbum-bácŭ) vb I mbumbãcai (mbum-bã-cáĭ), mbumbãcam (mbum-bã-cámŭ), mbumbãcatã (mbum-bã-cá-tã), mbumbãcari/mbumbãcare (mbum-bã-cá-ri) – bag bumbac pi unã aranã; bag bumbac tu-astarea-a unui stranj
{ro: vătui}
{fr: mettre du coton}
{en: wad, line/stuff with wadding}
ex: nu lu mbumbãcã ghini giuplu

§ mbumbãcat (mbum-bã-cátŭ) adg mbumbãcatã (mbum-bã-cá-tã), mbumbãcats (mbum-bã-cátsĭ), mbumbãca-ti/mbumbãcate (mbum-bã-cá-ti) – tsi-lj s-ari bãgatã bumbac pi-aranã; tsi ari astari cu bumbac
{ro: vătuit}
{fr: (à) qui (on) a mis du coton}
{en: wadded, lined/stuffed with wadding}
ex: nu putui s-portu fustani mbumbãcatã

§ mbumbãcari/mbumbãcare (mbum-bã-cá-ri) sf mbumbãcãri (mbum-bã-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva mbumbacã
{ro: acţiunea de a vătui; vătuire}
{fr: action de mettre du coton}
{en: action of wadding, of lining/stuffing with wadding}

21: di la cap s-amputi pescul = zborlu tsi s-dzãtsi cãndu lucrili s-duc anapuda shi stepsul ahiurheashti cu-atselj ma mãrlji, cu capitli;
22: am cap, ãnj talji caplu, nj-lja caplu, nj-aprindi caplu, etc. = hiu multu dishteptu, u nvets multu ghini cartea, aduchescu lishor sh-ghini tut tsi-nj si spuni i tsi dghivãsescu;
23: cap ligat = cap cu minti sãnãtoasã, cu giudicatã bunã, cap tsi mindueashti ghini;
24: un cu dauã capiti = un gioni cutidzãtor, cu gãireti;
25: (trec, s-fac) “doi” anj ãn cap = (trec, s-fac) tamam “doi” anj;
26: dau cap, scot caplu = mi-aspun, mi ved, mi-alãncescu, mi ndzãmedz; es nafoarã;
27: nu pot sã scot caplu iuva; nu am iu sã scot caplu; nj-bãgai caplu tu loc = nj-easti multã arshini, mi-arushinai multu, mi ngroapã loclu;
28: (nj-)aplec caplu = mi ncljin, mi tãpinjusescu, u-adun coada, ãnj scadi tinjia, lu-aspindzur caplu, etc.;
29: cu caplu nghios = amãrãt, nvirinat, cripat, tapin, tãpinusit;
30: cu caplu-aspindzurat, lu-aspindzurai caplu = (i) hiu nvirinat, mãrãnat, amãrãt, cãnjisit, cripat, etc.; (ii) escu cãtãdixit, nj-si freadzirã nãrli, nj-adunai coada, etc.;
31: hiu domnu pri caplu-a meu = fac cum voi mini, nu fac tsi-nj dzãc altsã, nu tsãn di vãrnu tu bana-a mea;
32: nj-bag caplu tu tastru = mi afierusescu, mi fac curbani (tilefi);
33: lj-mãc caplu = ãl mor, ãl vatãm;
34: mut (scol) caplu = mi ximut, rebilipsescu; mi-alumtu cu oaminjlji a unei chivernisi dit cratlu iu bãnedz di itia cã elj fac nindriptãts shi tirãnsescu dunjaea;
35: l-bag cu caplu tu loc = lu-aurlu, l-cãtigursescu multu;
36: nj-leg caplu = mi nsor;
37: mi scol cu noaptea n cap = mi scol di-andzari, tu hãrãxitã, tu cripata-a dzuãljei, tu hãryii, etc.;
38: pri caplu-a meu! nj-bag caplu! = unã soi di giurat tsi s-fatsi dinintea-a unui om tsi nu nã pistipseashti, cu noima di “hiu sigur di-atseali tsi dzãc, giur cã-i dealihea, s-mor ma s-nu hibã dealihea, s-mi-agudeascã astrãpia, etc.”;
39: ãlj ljau caplu = ãlj talj caplu sh-lu-alas fãrã cap!;
40: nj-ljau caplu = fug di-aoa, mi fac afan, u-angan cãtsaua, li cãlescu, etc.;
41: s-lj-arachi caplu shi s-fudz; sã-lj ljai caplu shi s-fudz!; sã-lj ljai caplu di mushatã tsi easti = easti multu mushatã, nu-ari tu lumi ma mushatã di ea;
42: ãnj shuirã prit cap = ãnj treatsi prit minti;
43: nu mi doari caplu = nu-am ananghi, nu-am vãrã cripari, nu nj-adutsi vãrã ghideri;
44: nj-u da n cap = mi fatsi sã-nj yinã-andralã, mi mbeatã;
45: nj-adar caplu, lu-am adratã caplu = mi mbet, mi-am mbitatã;
46: nu shtiu iu nj-am caplu = hiu ahãntu acãtsat cã nu shtiu tsi s-fac prota;
47: nu dzãc cap = nu mi doari caplu, nu am dureari di cap;
48: u acot ãn cap; lu scot un lucru n cap = l-biti-sescu un lucru ashi cum ãl voi, u scot naparti, l-fac lucrul cum mi-arãseashti s-hibã adrat, amintu (azvingu) tu-unã alumtã, etc.;
49: nj-fac di cap; nj-fac dupã cum ãnj lja caplu vimtu = fac tsi voi, cum voi, cum ãnj treatsi prit minti, nu-ascultu di vãrnu;
50: u-adar cu cap sh-cu coadã = fac un lucru slab, nibun, cum nu lipseashti adrari;
51: din cap pãnã n coadã; di la cap pãnã la cicioari = ditu-nchisitã pãnã tu bitisitã;
52: nu-ari ni coadã, ni cap; ne cap, ne cior = easti ncãrshiljat, alocuta, sh-mintit, di nu pots s-aducheshti tsiva di tsi s-fatsi;
53: lj-aprindu palji n cap; lj-aprindu caplu = lj-dzãc zboarã tsi-l cãrtescu, tsi lu-aprindu, tsi-l inãtusescu, tsi-l fac s-lu-acatsã dratslji;
54: nj-bat caplu di mur (stizmã) = mi frimintu multu shi nu shtiu tsi s-fac, nu pot s-ljau unã apofasi;
55: am fumuri ãn cap = nj-trec mash glãrinj, yisi, pirifãnj prit cap;
56: nj-dau caplu di cheatrã = nj-pari arãu di tsi am faptã)
{ro: cap, căpăţână de usturoi, sfârc de sân, roată de caşcaval, capital, şef, capăt, extremitate, etc.}
{fr: tête; tête d’ail, têtin, bout de sein; fromage; capital, chef, bout, commencement, etc.}
{en: head, garlic cloves; nipple, cheese, capital, chief, end, etc.}
ex: unã cãciubã yirminoasã, sum cãciubã nã livadi, sum livadi dauã-arveli, sum arveli doi purunghi, sum purunghi un shoput cu dauã shulinari, sum shoput unã moarã, sum moarã un cioc (angucitoari: caplu-a omlui); nã cuciubã cu shapti guvi (angucitoari: caplu-a omlui); tricu fãndãclu pisti capitli-a noastri; caplu fatsi, caplu tradzi; caplu tsi nu ntreabã, multi vai tragã; cap ai, tsi u vrei mãdua?; voi cari avets cap? (fig: ma marli?); cari sh-aveaglji gura, caplu-a lui sh-aveaglji; caplu s-hibã ghini, scuturi (taxirãts) cãti s-vrei; nu s-aleadzi, iu-i caplu shi iu-i coada
(expr: easti mintit, alocuta, nu ari ni nchisitã ni bitisitã); cari s-ai cap trã discari, du-ti la moarã; cari ai cap trã discari, du-ti ndzeanã sh-huhutea; acãtsarã capitli sh-li tãljarã (fig: cãpiili sh-lji vãtãmarã); coada cap (fig: cãpii, ma mari) easti la noi sh-luplu picurar la oi; mizia scoasi cap
(expr: cãt fitrusi, cãt criscu niheamã); scoasi cap
(expr: nchisi si scoatã pronj) furuntselu; nu pot si scot caplu di fricã
(expr: nu pot s-es nafoarã); inshits soatsã, cu capitli goali
(expr: capitli neacupiriti); s-acãtsã tu caplu-a corlui
(expr: tu nchisita-a corlui); nu-ari nitsiun cap di alj
(expr: easti multu oarfãn); lj-supsi caplu di tsãtsã
(expr: lj-supsi gurguljlu); adu-nj dauã capiti
(expr: aroati) di cãshcãval; toclu mãca caplu (fig: capitalu); caplu (fig: capitalu) di paradz njicshurã; nj-mãcã calpuzanlu shi capitli
(expr: capitaljlu, paradzlji bãgats tu alishvirishi) shi diafurlu; ari capitli cu diafur
(expr: paradzlji bãgats cu toc); oili deadirã cap
(expr: s-alãncirã); da cap
(expr: s-aspun, s-ved, s-alãncescu) cãrvãnarlji la crutsi; deadirã cap fumeljli, si lj-arcãm cãrveljli; deadi un cap di-arãu
(expr: andzãmã un izvur); lãcrinjli-a ljei, un cap di-rãu
(expr: izvur); cap
(expr: da cap, s-alãncescu) sh-cudarlji; ishirã tu caplu
(expr: intrata, nchisita) a prumuvearãljei; mushatã, sã-lj ljai caplu; el ari cap ligat
(expr: tsi mindueashti ghini, cu giudicatã bunã), nu-lj lja caplu
(expr: nu-aducheashti, nu-lj talji caplu); lj-loa multu caplu
(expr: eara multu dishteptu, nvitsa multu ghini); nveatsã culai, lj-aprindi caplu
(expr: easti dishteptu); bãneadzã fãrã s-lu doarã caplu
(expr: fãrã cripãri); pãn tu oara-a moartiljei nu dzãsi cap (nu dzãsi cã-l doari caplu); di-atumtsea tricurã doi anj ãn cap
(expr: s-featsirã tamam doi anj); nu va poatã s-u scoatã n cap
(expr: nu va poatã s-bitiseascã lucrul, s-amintã, s-azvingã); n cap cu tini ni draclu nu u scoati
(expr: ni draclu nu poati s-ti-azvingã, s-amintã cu tini); s-lu scoatã lucurlu n cap
(expr: s-lu bitiseascã lucrul); cari i-atsel cu dauã capiti
(expr: cari easti atsel tsi s-pistipseashti gioni sh-cuteadzã s-facã…); mutã caplu
(expr: rebilipsi); ashtirnets-vã, nu mutats cap
(expr: nu vã ximutats); cari s-dutsi aclo, sh-bagã caplu tu tastru
(expr: s-fatsi curbani); s-tsã mãts caplu, s-tsã mãts!
(expr: s-ti moarã, s-ti vatãmã); tsi yini cu caplu nghios
(expr: nvirinat, tãpinusit)?; li-aspindzurarã capitli
(expr: s-cãtãdixirã, lã scãdzu tinjia, sh-li freadzirã nãrli, s-arushinarã); mi featsi s-nu pot si-nj scot caplu iuva
(expr: mi featsi s-mi-arushinedz multu); mi bãgarã cu caplu tu loc
(expr: mi-aurlarã multu); dusi, sh-lo caplu!
(expr: fudzi!); an, trã Stã Vinjiri, sh-ligã sh-el caplu
(expr: si nsurã); yinlu lj-u deadi n cap
(expr: lu mbitã, l-featsi sã-lj yinã an-dralã); lu-avea adratã caplu
(expr: s-avea mbitatã); si scoalã cu noaptea n cap
(expr: si scoalã di andzari, tu hãrãxitã, etc.); mi giur pi caplu-a meu
(expr: mi giur, s-mor ma s-nu hibã dealihea); pi cap-tsã, nu mi-arãdi!
(expr: s-ti-agudeascã astrãpia ma s-mi-arãdz); sculã caplu
(expr: si ximutã, rebilipsi) Arbinshia; di tsi ts-arãdz va-ts cadã (yinã) pri cap; cap mari, mplin cu carni
(expr: tsi nu-aducheashti lishor); caplu tsã lu-aspargu, chefea nu ts-u-aspargu; caplu ca tãgari (mari ca tãgarea), ma minti nu-ari; altsã lucreadzã cu truplu sh-altsã cu caplu; capiti fãrã minduiri tu bustãnj crescu

§ cãpic1 (cã-pícŭ) sn cãpitsi/cãpitse (cã-pí-tsi) – cap ma njic
{ro: căpuşor}
{fr: petite tête}
{en: small head}

§ cãpos (cã-pósŭ) adg cãpoasã (cã-pŭá-sã), cãposh (cã-póshĭ, cãpoasi/cãpoase (cã-pŭá-si) – tsi ari caplu mari; tsi ari caplu gros shi aducheashti greu; tsi u tsãni pi-a lui sh-atumtsea cãndu tuts alantsã dzãc altã soi; cap di crinã, cap di shinic, cap di tãgari, etc.
{ro: căpăţânos}
{fr: qui a une grosse tête; têtu}
{en: with a big head; stubborn}

§ cãpitsãnã (cã-pi-tsắ-nã) sf cãpitsãnj (cã-pi-tsắnjĭ) –
1: partea di nai ma nsus a truplui di om (iu s-aflã ncljisã midua, acupiritã prisuprã di per shi n fatsã cu oclji, nari, ureclji, gurã, etc.); oasili-a caplui di om sh-di prãvdzã tsi ncljid nãuntru midua; cãpãtsãnã, cap, craniu, cafcalã, cafcã, cãrapã, cãrãfetã, cãrfetã, cocã, cofã, ciufutinã, ftinã, puscar, cãrtsunã, ciuturã, curcubetã;
2: arãdãtsina (ca unã tseapã) di alj; cap di alj; cãpitsãnã di alj;
3: cumatã di zahãri faptã tra si sh-u-aducã cu un lucru tsi ari unã chipitã nsus sh-unã parti largã nghios (pri cari poati s-hibã bãgatã s-shadã; cãpitsãnã di zahari)
{ro: craniu, cap, căpăţână de usturoi, căpăţână de zahăr}
{fr: crâne, tête, gousse d’ail, pain de sucre}
{en: skull, head, clove of garlic, sugar-loaf}
ex: un la yinghits cãpitsãnj (capiti)

§ cãpãtsãnã (cã-pã-tsắ-nã) sf cãpãtsãnj (cã-pã-tsắnjĭ) – (unã cu cãpitsãnã)

§ cãpitãnj (cã-pi-tắnjĭŭ) sn cãpitãnji/cãpitãnje (cã-pi-tắ-nji) – unã soi di pungã di pãndzã ncljisã (cusutã di tuti pãrtsãli) sh-umplutã di lãnã (bumbac, puh., etc.) faptã maxus tra si s-bagã sum caplu-a omlui cãndu doarmi (pi scamnu iu s-shadi, la mesi cãndu s-andoapirã di tsiva, etc.); cãpitinj, cãpitunj, pruschefal;
(expr: fatsã di cãpitãnj = unã soi di pungã di pãndzã (cãtivãrãoarã chindisitã) tu cari s-bagã cãpitãnjlu tra s-nu s-murdãripseascã)
{ro: căpătâi, pernă}
{fr: chevet, oreiller, coussin}
{en: bed head, pillow}
ex: dada-ts plãndzi cãpitãnj (la pruschefal)

§ cãpitinj (cã-pi-tínjĭŭ) sn cãpitinji/cã-pitinje (cã-pi-tí-nji) – (unã cu cãpitãnj)
ex: si-andoapirã pi cãpitinj; cãt fu lãndzitã nu fudzi di la cãpitinjlu-a ljei

§ cãpitunj (cã-pi-túnjĭŭ) sn cãpitunji/cãpitunje (cã-pi-tú-nji) – (unã cu cãpi-tãnj)
ex: bãgã vasilico sum cãpitunj; dutsi shi nhidzi cutsutlu sum cãpitunjlu a cumnatã-sai

§ capelã (ca-pé-lã) sf capeli/capele (ca-pé-li) – lugurii purtatã pri cap di oaminj (tra s-lji afireascã di ploai, soari, arcoari, etc.); cãpelã; cãciulã, cãciuã, bãrbãrusã, barbarusã, fesi, cãlpachi
{ro: pălărie}
{fr: chapeau}
{en: hat}
ex: di cãndu fu tu Rumãnii, poartã capelã, nu fatsi cãbuli fesea; sh-muljerli a noastri ahiurhirã s-poartã capeli ca tu Ivropi; aflã nã preaclji di stranji ma buni sh-nã capelã-analtã

§ cãpelã (cã-pé-lã) sf cãpeli/cãpele (cã-pé-li) – (unã cu capelã)

§ capit1 (cá-pitŭ) sn capiti/capite (cá-pi-ti) – partea (mardzina, caplu) dit bitisitã (sh-cãtivãrãoarã nchisitã) a unui lucru lungu (cioarã, spangu, banã, mes, prumuvearã, etc.); caput, cap, cornu, spitsã
{ro: capăt}
{fr: bout, extrémité}
{en: end, extremity}

§ caput (cá-putŭ) sn capu-ti/capute (cá-pu-ti) – (unã cu capit1)
ex: aflã caputlu a hirlui; u dusi pãnã tu caput (mardzini)

§ capit2 (cá-pitŭ) sn capiti/capite (cá-pi-ti) – lãna tsi s-tundi di la caplu, gusha shi coada-a oailjei
{ro: lâna tunsă de la capul şi coada de oaie}
{fr: laine de mouton qui croît sur la tête, autour du cou et sur la queue}
{en: sheep wool taken from the head and tail}

§ cãpitedz (cã-pi-tédzŭ) vb I cãpitai (cã-pi-táĭ), cãpitam (cã-pi-támŭ), cãpitatã (cã-pi-tá-tã), cãpitari/cãpitare (cã-pi-tá-ri) – tundu “capit”-lu (lãna di la caplu shi coada-a oailjei)
{ro: tund “capitlu” oilor}
{fr: tondre le “capit” des moutons}
{en: shear the sheep “capit”}
ex: cãpitãm oili (tundem lãna di la caplu shi coada-a oailor)

§ capit3 (cá-pitŭ) vb I cãpitai (cã-pi-táĭ), cãpitam (cã-pi-támŭ), cãpitatã (cã-pi-tá-tã), cãpitari/cãpitare (cã-pi-tá-ri) – (unã cu cãpitedz)

§ cãpitat (cã-pi-tátŭ) adg cãpitatã (cã-pi-tá-tã), cãpitats (cã-pi-tátsĭ), cãpitati/cã-pitate (cã-pi-tá-ti) – (oaea) tsi easti tumsã la cap, gushi shi coadã; (lãna) tumsã di la caplu shi coada-a oailjei
{ro: tuns la cap şi la gât; (lâna) care vine de la cap şi gât}
{fr: tondue sur la tête et autour du cou}
{en: with head and neck sheared}

§ cãpi-tari/cãpitare (cã-pi-tá-ri) sf cãpitãri (cã-pi-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-capitã unã oai
{ro: acţiunea de a tunde “capitlu” de la oi}
{fr: action de tondre le “capit” des moutons}
{en: action of shearing the “capit” of sheep}

§ capishonã (ca-pi-shĭó-nã) sf capishoni/capishone (ca-pi-shĭó-ni) – unã soi di capelã (di adimtu, pustavi, pãndzã, etc.) tsi s-adavgã la gulirlu-a paltolui tra si s-bagã pristi cap cãndu da ploai (tra s-nu s-udã perlu i caplu-a omlui); cãpush, zãrculã, culari, cuculã
{ro: capişon}
{fr: capuchon}
{en: hood}

§ cãpush2 (cã-púshĭŭ) sn cãpushi/cãpushe (cã-pú-shi) – (unã cu capishonã)
ex: bagã-ts cãpushlu n cap

§ capã (cá-pã) sf capi/cape (cá-pi) – palto cu capishonã (zãrculã); tãmbari, pãnãcapã, pãnucaplã
{ro: manta cu glugă}
{fr: manteau à capushon}
{en: coat with hood}

§ pãnucapã (pã-nu-cá-pã) sf pãnucapi/pãnucape (pã-nu-cá-pi) – (unã cu capã)

§ pãnucaplã (pã-nu-cá-plã) sf pãnucapli/pãnucaple (pã-nu-cá-pli) – (unã cu capã)

§ ncãpushedz (ncã-pu-shĭédzŭ) (mi) vb I ncãpushai (ncã-pu-shĭáĭ), ncãpusham (ncã-pu-shĭámŭ), ncãpushatã (ncã-pu-shĭá-tã), ncãpushari/ncãpushare (ncã-pu-shĭá-ri) – nj-trag capishonea pristi cap s-mi-afirescu di ploai (neauã, arcoari, soari, etc.); nj-bag nã mãndilã pristi cap (ca un capishon)
{ro: pune pe cap capişonul}
{fr: mettre le capuchon sur la tête}
{en: put the hood on the head}
ex: cara lu ncãpushe (lj-bãgã capishona, baltsul pristi cap) ghini, nu-avea pri iu s-lji intrã vimtul

§ ncãpushat (ncã-pu-shĭátŭ) adg ncãpushatã (ncã-pu-shĭá-tã), ncãpushats (ncã-pu-shĭátsĭ), ncãpushati/ncãpushate (ncã-pu-shĭá-ti) – tsi sh-ari bãgatã capishonea pri cap (capishonea) tsi easti bãgatã pristi cap
{ro: cu capişonul pus pe cap}
{fr: avec le capuchon sur la tête}
{en: with the hood on the head}

§ ncãpushari/ncãpushare (ncã-pu-shĭá-ri) sf ncãpusheri (ncã-pu-shĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva si ncãpushadzã
{ro: acţiunea de a pune pe cap capişonul}
{fr: action de mettre le capuchon sur la tête}
{en: action of putting the hood on the head}

§ capotã (ca-pó-tã) sf capoti/capote (ca-pó-ti) – stranj tsi s-poartã n casã i nafoarã tsi poati s-aibã mãnits shi zãrculã; cãpotã, capot
{ro: manta cu mâneci şi poate capişon}
{fr: peignoir, capote pourvue de manches et, des fois, de capuchon}
{en: housecoat or overcoat with sleeves and sometimes hood}

§ cãpotã (cã-pó-tã) sf cãpoti/cãpote (cã-pó-ti) – (unã cu capotã)

§ capot (ca-pótŭ) sn capoati/capoate (ca-pŭá-ti) – (unã cu capotã)
ex: dã-ts capotlu la nã parti; ãlj deadi capotlu si s-anvãleascã

§ cacutsã (ca-cú-tsã) sf cacutsã (ca-cú-tsã) – capotã njicã
{ro: manta mică}
{fr: petit peignoir, petit man-teau}
{en: small housecoat or overcoat}

§ capitalj (ca-pi-táljĭŭ) sn capitalji/capitalje (ca-pi-tá-lji) – aveari (paradz, loc, pãrmãtii, etc.) cu cari omlu poati sã nchiseascã un lucru cu cari s-facã ma multã aveari (ca bunãoarã, sã-sh dishcljidã unã ducheani, s-acumpãrã oi cu cari s-facã mãxulji trã vindeari, etc.); cap, capital, cãpitalj, sirmae, seu
{ro: capital}
{fr: capital}
{en: capital}
ex: nu li ljau trã capitalj (cap) graili a lor; sh-adunã pãrã cu pãrã shi sh-featsi un capitalj

§ cãpitalj (cã-pi-táljĭŭ) sn cãpitalji/cãpitalje (cã-pi-tá-lji) – (unã cu capitalj)
ex: avets cãpitalji?; nu-am cãpitalj (paradz) s-dishcljid nã ducheani

§ capital (ca-pi-tálŭ) sn capi-talji/capitalje (ca-pi-tá-lji) – (unã cu capitalj)

§ cãp (cắpŭ) sm cãpi (cắpĭ) shi cãchi (cắchĭ) shi sn cãpuri (cắ-purĭ) – omlu di frãmti ditu-unã hoarã (pulitii, crat, etc.); atsel tsi easti ma marli tu-unã parei di oaminj; un tsi s-aflã tu-unã semti (scarã) ma nsus di altsã (ditu-unã multimi di oaminj, tu-unã parei, sutsatã, etc. cari ascultã di el); cap, cãpii, frãmti, ma marli, mar, mãimar
{ro: şef}
{fr: chef}
{en: chief}
ex: celniclu easti ca pãrinti, ca cãp astãdz; celniclu easti cãplu (caplu) a fãlcariljei; him cupii fãrã picurar, fãrã cãp (mãimar); cãplu (frãmtea) a numtãljei easti nunlu; prota bea cãplu (ma marli); escu tu cãp (inshii protlu: zbor dit un agioc di ficiurits)

§ cãpii/cãpie (cã-pí-i) sf cãpii (cã-píĭ) –
1: cãp, cap, frãmti, ma marli, mar, mãimar, tãpar;
2: semtea (loclu) tsi u-ari shi lucrul tsi-l fatsi cãplu a unei multimi di oaminj; (fig: cãpii = fumealji (soi, scarã bunã); ugeachi)
{ro: şef, căpetenie; şefie, conducere}
{fr: chef, conducteur; commandement, protection}
{en: chief, leader, head; leadership, position of command}
ex: acatsã cãpia (atsel ma marli) a peshtilor; pitricurã la Dumnidzã cãpiili (ma mãrlji) a lor; tatã, di cãpii (fig: scarã, soi, ugeachi) mari; easti di soi, di cãpii (fig: ugeachi) mari

§ cãpitan (cã-pi-tánŭ) sm, sf cãpitanã (cã-pi-tá-nã), cãpitanj (cã-pi-tánjĭ), cãpitani/cãpitane (cã-pi-tá-ni) – atsel tsi easti caplu (ma marli) tu-unã ceatã di furi (tu-unã buluchi di oaminj tsi vor s-facã deadun un lucru, unã parti dit ascheri, etc.); cãpidan, capidan, cap, cãp, cãpii
{ro: căpitan}
{fr: capitain, chef}
{en: captain, chef}
ex: ligati ca capitani (ligati la cap ca neshti cãpitanj di furi)

§ cãpidan (cã-pi-dánŭ) sm, sf cãpidanã (cã-pi-dá-nã), cãpidanj (cã-pi-dánjĭ), cãpidani/cãpidane (cã-pi-dá-ni) – (unã cu cãpitan)
(expr: muljari cãpidanã = muljari livendã, gioanã, babageanã)
ex: moi mushatã cãpidanã
(expr: livendã, gioanã)

§ capidan (ca-pi-dánŭ) sm, sf capidanã (ca-pi-dá-nã), capidanj (ca-pi-dánjĭ), capidani/capidane (ca-pi-dá-ni) – (unã cu cãpitan)
ex: eara capidan (cãpitan di furi) la munti

§ cãpitã-natã (cã-pi-tã-ná-tã) sf cãpitãnati/cãpitãnate (cã-pi-tã-ná-ti) – lucrul (shi soea di lucru) tsi-l fatsi cariva tu chirolu tsi easti cãpitan di furi; ceatã di oaminj tsi ari n cap un cãpitan (shi loclu tsi-l ursescu nãsh); cãpitãnlãchi, cãpii
{ro: căpitănie}
{fr: capitai-nerie, commandement}
{en: captaincy, command}
ex: tu cãpitãnata al Jeacã (chirolu cãndu Jeacã cumãndãrsea furlji); Ali-Pasha asparsi cãpitãnatili

§ cãpitãnlãchi/cãpitãnlãche (cã-pi-tãn-lắ-chi) sf cãpitãnlãchi (cã-pi-tãn-lắchĭ) – (unã cu cãpitãnatã)

§ cãpitãnilji/cãpitãnilje (cã-pi-tã-ní-lji) sf cãpitãnilj (cã-pi-tã-níljĭ) – paradzlji tsi lã si da a furlor (sh-di-aradã-lj lja capidanlu-a lor) tra s-sãlãgheascã un sclav tsi lu-avea acãtsatã ninti; xagurauã, axagurauã, discumpãrari
{ro: răscumpărare, răsplată}
{fr: rachat, rançon}
{en: ransom, payment for buying the freedom of a prisoner}

{ro: ciocnire}
{fr: collision}
{en: knocking}
ex: featsirã ciocuta; avea faptã ciocuta cu oauãli (agudirã oauãli cap ãn cap); s-fatsim doilji ciocuta (s-ciucutim chelchili, oauãli, etc.)

§ ciucutescu1 (cĭu-cu-tés-cu) (mi) vb IV ciucutii (cĭu-cu-tíĭ), ciucuteam (cĭu-cu-teámŭ), ciucutitã (cĭu-cu-tí-tã), ciucutiri/ciucutire (cĭu-cu-tí-ri) –
1: agudescu (bat) cu cioclu; cicãtescu, agudescu, asun;
2: lu-agudescu un lucru di un altu cu un vrondu tsi s-avdi ghini; cingãrshescu, cingrãshescu, cingrishescu;
3: mi-alumtu (mi ncaci, mi bat, etc.) cu cariva;
4: (inimã, tãmplã, etc.) nj-bati agonja shi cu puteari; bat, cicãnescu;
5: nj-da ciocuti unã aranã tsi coatsi (tsi-adunã, tsi fatsi pronj);
6: mi-aflu cu cariva n cali; mi-astalj, mi-andãmusescu, etc.;
(expr:
1: ãnj ciucutescu mintea = ãnj bat caplu, minduescu greu, nj-frimintu mintea;
2: ciucutescu (scafa, pãradzlji, etc.) = beau sh-mãc multu; lj-aspargu pãradzlji pri mãcari sh-beari mash;
3: l-ciucutescu pi cariva = l-bat, lj-dau un shcop)
{ro: ciocni, ciocăni, (se) lovi, ciorovăi, frământa mintea, bea, cheltui, etc.}
{fr: choquer, (se) heurter, frapper; s’ingénier, se mettre martel en tête; battre fortement, palpiter; boire (des boissons spiritueuses), boire et manger}
{en: strike, hit, run into, fight, torment oneself, beat, palpitate, drink (alcoholic beverages), eat and drink}
ex: ciucutea (agudea) pri un tengiri shi dzãtsea; ciucuti (agudi) scafa di cheatrã shi s-frãmsi; lj-ciucutea; s-ciucutea (sã ncãcea, s-alumta) cu Tihea; ciucutea (bati) penurli!; eataganili s-ciucutescu (s-agudescu un cu-alantu); va vã ciucutits (alumtats) cu nãsh; sta ficiorlu shi-sh ciucuteashti mintea
(expr: sh-bati caplu, s-mindueashti multu, sh-frimintã mintea); ciucutits-vã
(expr: frimintats-vã) ghini mintea;
(expr: minduea ahãndos, sh-friminta mintea); sta ficiorlu shi-sh ciucuteashti caplu cari sã ntreabã; sh-ciucutirã sh-frãmsirã mintea tsi s-mãcã; inima lã ciucuteashti (lã bati vãrtos, lã cicãneashti); ciucutirã (cingãrshirã sh-biurã) scafili; multi ori sh-ciucutea vãrtos capitli; ciucuteashti
(expr: mãcã sh-bea) la hani; ciucutii
(expr: mãcai sh-biui) ghini asãndzã; ciucutea
(expr: bea) sh-tats!; ciucuteashti
(expr: bea) doi ucadz di arãchii cati dzuã; lirili li ciucuti
(expr: li asparsi, li mãcã sh-li biu); l-ciucutii
(expr: l-bãtui) ghini ficiorlu

§ ciucutit1 (cĭu-cu-títŭ) adg ciucutitã (cĭu-cu-tí-tã), ciucutits (cĭu-cu-títsĭ), ciucutiti/ciucutite (cĭu-cu-tí-ti) –
1: tsi s-ari aguditã cu cioclu; cicãtit, agudit, asunat;
2: tsi s-ari aguditã (un lucru cu-un altu cu un vrondu tsi s-avdi ghini); cingãrshit, cingrãshit, cingrishit;
3: tsi s-ari alumtatã (ncãceatã, bãtutã, etc.) cu cariva;
4: (inimã, tãmplã, etc.) tsi ari bãtutã agonja shi cu puteari; bãtut, cicãnit;
5: tsi ari datã ciocuti unã aranã tsi coatsi (tsi-adunã, tsi fatsi pronj);
6: tsi s-ari aflatã (adunatã, astãljatã) n cali cu cariva
{ro: ciocnit, ciocănit, lovit, ciorovăit, frământat (mintea), băut, cheltuit, etc.}
{fr: choqué, heurté, frappé; battu fortement, palpité; bu (des boissons spiritueuses), ivre, bu et mangé}
{en: striken, hit, runned into, fought, tormented oneself, beaten, palpitated, drunk (alcoholic beverages), drunkard, eaten and drunk}
ex: vinjirã ciucutits (mbitats) di la hani; scafili asunã ciucutiti (cingãrshiti)

§ ciucuti-ri1/ciucutire (cĭu-cu-tí-ri) sf ciucutiri (cĭu-cu-tírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-ciucuteashti tsiva; agudiri (cu cioclu); cicãtiri, asunari, cingãrshiri, cingrãshiri, cingrishiri, bãteari, cicãniri, andãmusiri, mbitari, beari sh-mãcari multã; frimintari (mintea); etc.
{ro: acţiunea de a ciocni, de a ciocăni, de a (se) lovi, de a se ciorovăi, de a-şi frământa mintea, de a bea, de a cheltui, etc.; ciocnire, ciocănire, lovire, ciorovăire, etc.}
{fr: action de choquer, de (se) heurter, de frapper; de s’ingénier, de se mettre martel en tête; de battre fortement, de palpiter; de boire (des boissons spiritueuses), de boire et manger}
{en: action of striking, of hitting, of running into, of fighting, of tormenting oneself, of beating, of palpitating, of drinking (alcoholic beverages), of eating and drinking}
ex: s-avdzã nã ciucutiri (ciocut) di cari s-dishtiptarã

§ nciucutescu (ncĭu-cu-tés-cu) (mi) vb IV nciucutii (ncĭu-cu-tíĭ), nciucuteam (ncĭu-cu-teámŭ), nciucutitã (ncĭu-cu-tí-tã), nciucuti-ri/nciucutire (ncĭu-cu-tí-ri) – (unã cu ciucutescu)
ex: cãdzu shi si nciucuti (agudi) di cheatrã; nã nciucutim (n-astãljem, n-andãmusim) tu pãzari, nãs yinea mini njirdzeam cãtrã pãzarea di yiptu

§ nciucutit (ncĭu-cu-títŭ) adg nciucutitã (ncĭu-cu-tí-tã), nciucutits (ncĭu-cu-títsĭ), nciucutiti/nciucutite (ncĭu-cu-tí-ti) – (unã cu ciucutit)

§ nciucutiri/nciucutire (ncĭu-cu-tí-ri) sf nciucutiri (ncĭu-cu-tírĭ) – (unã cu ciucutiri)

§ cicutescu (ci-cu-tés-cu) (mi) vb IV cicutii (ci-cu-tíĭ), cicuteam (ci-cu-teámŭ), cicutitã (ci-cu-tí-tã), cicutiri/cicutire (ci-cu-tí-ri) – (unã cu ciucutescu)

§ cicutit (ci-cu-títŭ) adg cicutitã (ci-cu-tí-tã), cicutits (ci-cu-títsĭ), cicutiti/cicutite (ci-cu-tí-ti) – (unã cu ciucutit)
ex: di ursã cicutit
(expr: mãcat)

§ cicutiri/cicutire (ci-cu-tí-ri) sf cicutiri (ci-cu-tírĭ) – (unã cu ciucutiri)

§ cicãtescu (ci-cã-tés-cu) (mi) vb IV cicãtii (ci-cã-tíĭ), cicãteam (ci-cã-teámŭ), cicãtitã (ci-cã-tí-tã), cicãtiri/cicãtire (ci-cã-tí-ri) – (unã cu ciucutescu1)

§ cicãtit (ci-cã-títŭ) adg cicãtitã (ci-cã-tí-tã), cicãtits (ci-cã-títsĭ), cicãtiti/cicãtite (ci-cã-tí-ti) – (unã cu ciucutit1)

§ cicãtiri/cicãtire (ci-cã-tí-ri) sf cicãtiri (ci-cã-tírĭ) – (unã cu ciucutiri1)

§ ciucutonj (cĭu-cu-tónjĭŭ) adg ciucutoanji/ciucutoanje (cĭu-cu-tŭá-njĭ), ciucutonj (cĭu-cu-tónjĭ), ciucutoanji/ciucutoanje (cĭu-cu-tŭá-njĭ) – un tsi agudeashti cu cioclu;
(expr: ciucutonj = un tsi lu-arãseashti multu s-bea, shi multi ori, bea fãrã aradã, sã mbeatã, s-fatsi dzadã; biutor)
{ro: beţiv}
{fr: ivrogne}
{en: drunkard}
ex: Miha easti ciucutonj
(expr: biutor)

§ cicãnescu1 (ci-cã-nés-cu) (mi) vb IV cicãnii (ci-cã-níĭ), cicãneam (ci-cã-neámŭ), cicãnitã (ci-cã-ní-tã), cicãniri/cicãnire (ci-cã-ní-ri) – aduchescu unã dureari yii, mari; (trã inimã, tãmplã, etc.) bat agonja shi cu puteari; bat, ciucutescu
{ro: avea dureri mari; zvâcni, palpita}
{fr: avoir des grandes douleurs; battre fortement, palpiter}
{en: have sharp pain; throb, beat}
ex: arana-nj cicãneashti (ciucuteashti)

§ cicãnit1 (ci-cã-nítŭ) adg cicãnitã (ci-cã-ní-tã), cicãnits (ci-cã-nítsĭ), cicãniti/cicãnite (ci-cã-ní-ti) – tsi doari multu; tsi ari bãtutã agonja shi vãrtos; bãtut, ciucutit
{ro: zvâcnit}
{fr: battu fortement, palpité}
{en: throbbed, beaten}

§ cicãniri1/cicãnire (ci-cã-ní-ri) sf cicãniri (ci-cã-nírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu omlu aducheashti unã mari dureari, icã inima, tãmpla-lj bati agonja shi cu puteari; bãteari, ciucutiri
{ro: acţiunea de a zvâcni; zvâcnire}
{fr: action de battre fortement, de palpiter}
{en: action of throbbing, of beating}

§ cicnescu1 (cic-nés-cu) (mi) vb IV cicnii (cic-níĭ), cicneam (cic-neámŭ), cicnitã (cic-ní-tã), cicniri/cicnire (cic-ní-ri) – (unã cu cicãnescu1)
ex: nj-cicneashti (doari, nj-ciucuteashti) ciciorlu; nj-cicneashti inima (nj-bati inima vãrtos sh-agonja)

§ cicnit1 (cic-nítŭ) adg cicnitã (cic-ní-tã), cicnits (cic-nítsĭ), cicniti/cicnite (cic-ní-ti) – (unã cu cicãnit1)

§ cicniri1/cicnire (cic-ní-ri) sf cicniri (cic-nírĭ) – (unã cu cicãniri1)

§ ciucãtoari/ciucãtoare (cĭu-cã-tŭá-ri) sf ciucãtori (cĭu-cã-tórĭ) – pulj di pãduri cu unã dintanã sãnãtoasã tsi ciucuteashti pri coaja-a arburlor tra s-aflã sum ea bubulitslji (insectili) cu cari s-hrãneashti; ciucutoari, ciplitoari, carabeu, chetru
{ro: ciocănitoare}
{fr: picvert, (grand) pic (noir)}
{en: woodpecker}
ex: cara ciucãtoarea caftã cu dintana furnits pit coaja-a ponjlor, s-dzãtsi cã mãcã lemnu

§ ciucutoari/ciucutoare (cĭu-cu-tŭá-ri) sf ciucutori (cĭu-cu-tórĭ) – (unã cu ciucãtoari)

§ ciplitoari/ciplitoare (ci-pli-tŭá-ri) sf ciplitori (ci-pli-tórĭ) shi ciplitoari/ciplitoare (ci-pli-tŭá-ri) – (unã cu ciucãtoari)
ex: peagalea voi s-nji murmurats, mushati ciplitoari

§ cioca! (cĭó-ca) inter – zbor tsi undzeashti cu vrondul tsi s-avdi cãndu doauã yilii s-ciucutescu (trã sãnãtatea-a unui); zbor tsi va s-dzãcã: “s-bãnedz”, “sãnãtati”, “banã lungã”, etc.; toca!, cioc!, ceac, ciuc!, viva!
{ro: cioc!}
{fr: mot prononcé par quelqu’un de ceux qui boivent et qui choquent leurs verres; choc de verre}
{en: imitating the noise made by two touching glasses}
ex: nãinti s-bea, tuts featsirã cioca! (ciucutirã yiliili)

§ toca! (tó-ca) inter – (unã cu cioca!)
ex: featsim toca! (ciucutim yiliili); toca! (sãnãtati, s-bãnedz) dascale!

2: un lucru s-cluceashti = un lucru si ndreadzi, s-aprindi, s-acreadzã, s-aspardzi)
{ro: cloci}
{fr: couver}
{en: hatch (eggs)}
ex: tu pãhnii cluceashti gãljina; gãljina cari cluceashti, vãrnãoarã nu sã ngrashi, tsi cluceshti tu ashtirnut
(expr: tsi stai ca unã cloci sh-mindueshti ahãndos) pãnã ti prãndzu?; shadi sh-cluceashti n casã (sta dipriunã n casã, nu fatsi tsiva shi mash s-mindueashti); sã ncljisi n casã s-cluceascã plãngul
(expr: si sta shi s-plãngã dipriunã)

§ clucit (clu-cítŭ) adg clucitã (clu-cí-tã), clucits (clu-cítsĭ), cluciti/clucite (clu-cí-ti) – (ou) pri cari ari shidzutã unã cloci, cari ari scoasã pulj; cari s-ari amputsãtã (di cãldurã, di soari); culcit, cucit, cluvyisit
{ro: clocit}
{fr: qui est (devenu) couvé}
{en: hatched (eggs)}
ex: acumprai oauã cluciti (oauã mputsãti, asparti); s-cluci moarea
(expr: s-acri, s-featsi)

§ cluciri/clucire (clu-cí-ri) sf cluciri (clu-círĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu gãljina cluceashti; culciri, cuciri, cluvyisiri
{ro: acţiunea de a cloci; clocire}
{fr: action de couver}
{en: (for hen) action of hatching eggs}

§ culcescu (cul-cĭés-cu) vb IV culcii (cul-cíĭ), culceam (cul-cĭámŭ), culcitã (cul-cí-tã), culciri/culcire (cul-cí-ri) – (unã cu clucescu)
ex: biba vãrnãoarã nu culceashti; nu-nj para eara boilj-acasã shi tutã dzua culcii tu ashtirnut
(expr: shidzui, dzãcui tu crivati)

§ culcit (cul-cítŭ) adg culcitã (cul-cí-tã), culcits (cul-cítsĭ), culciti/culcite (cul-cí-ti) – (unã cu clucit)
ex: ou culcit (aspartu, mputsãt)

§ culciri/culcire (cul-cí-ri) sf culciri (cul-círĭ) – (unã cu cluciri)

§ cucescu2 (cu-cĭés-cu) vb IV cucii (cu-cíĭ), cuceam (cu-cĭámŭ), cucitã (cu-cí-tã), cuciri/cucire (cu-cí-ri) – (unã cu clucescu)

§ cucit2 (cu-cítŭ) adg cucitã (cu-cí-tã), cucits (cu-cítsĭ), cuciti/cucite (cu-cí-ti) – (unã cu clucit)

§ cuci-ri2/cucire (cu-cí-ri) sf cuciri (cu-círĭ) – (unã cu cluciri)

§ cluvyiu (clúv-yĭu) adg cluvyi/cluvye (clúv-yi), cluvyi (clúv-yi), cluvyi/cluvye (clúv-yi) – (ou) tsi easti clucit; clucit; (fig: cluvyiu = (i) (mãcari, ou) tsi easti aspartu sh-amputãt; (ii) (lucru) tsi nu-ari tsiva nuntru, tsi easti gol, cufchiu)
{ro: clocit, stricat}
{fr: couvé, gâté, vide}
{en: sat by a hen, spoiled, empty}
ex: ari un cap cluvyiu (fig: gol, sec, cufchiu, fãrã minti, etc.)

§ cluvyisescu (cluv-yi-sés-cu) vb IV cluvyisii (cluv-yi-síĭ), cluvyiseam (cluv-yi-seámŭ), cluvyisitã (cluv-yi-sí-tã), cluvyisiri/cluvyisire (cluv-yi-sí-ri) – (unã cu clucescu)
(expr:
1: (ou, mãcari, lucru) cluvyiseashti = (ou, mãcari, lucru) s-aspardzi, s-amputi;
2: (aranã) cluvyiseashti = (arana) adunã, fatsi pronj, coatsi)

§ cluvyisit (cluv-yi-sítŭ) adg cluvyisitã (cluv-yi-sí-tã), cluvyisits (cluv-yi-sítsĭ), cluvyisi-ti/cluvyisite (cluv-yi-sí-ti) – (unã cu clucit)

§ cluvyisiri/cluv-yisire (cluv-yi-sí-ri) sf cluvyisiri (cluv-yi-sírĭ) – (unã cu cluciri)

§ disclots (dis-clótsŭ) vb I disclutsai (dis-clu-tsáĭ), disclutsam (dis-clu-tsámŭ), disclutsatã (dis-clu-tsá-tã), disclutsari/disclutsare (dis-clu-tsá-ri) – (trã gãlinj, pulj) astãmãtseashti cu starea pri oauã tra s-li facã si scoatã pulj; (soarili) astãmãtseashti cu ncãldzãrea-a unui ou, cu amputsãrea-a lui
{ro: înceta de a cloci}
{fr: cesser de couver}
{en: stop hatching eggs}

§ disclutsat (dis-clu-tsátŭ) adg disclutsatã (dis-clu-tsá-tã), disclutsats (dis-clu-tsátsĭ), disclutsa-ti/disclutsate (dis-clu-tsá-ti) – (ou) tsi easti scos di sum cloci
{ro: ou care nu mai este clocit}
{fr: (oeuf) qui n’est plus couvé}
{en: (egg) that is no longer hatched}

§ disclutsari/disclutsare (dis-clu-tsá-ri) sf disclutsãri (dis-clu-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu gãljina si scoalã di pi oauã ninti ca s-easã puljlji
{ro: acţiunea de a înceta cu clocitul}
{fr: action de cesser à couver}
{en: action of stopping to hatch eggs}

§ coatsiri/coatsire (cŭá-tsi-ri) sf coatsiri (cŭá-tsirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva s-coatsi; cutseari, fãtseari, adrari, asiri, agiun-dzeari
{ro: acţiunea de a se coace; coacere}
{fr: action de (faire) cuire; de mûrir}
{en: action of cooking, of baking; of ripening}

§ cutseari/cutseare (cu-tseá-ri) sf cutseri (cu-tsérĭ) – (unã cu coatsiri)

§ nicoptu (ni-cóp-tu) adg nicoaptã (ni-cŭáp-tã), nicoptsã (ni-cóp-tsã), nicoapti/nicoapte (ni-cŭáp-ti) – (mãcarea, pãnea, carnea, curcubeta, etc.) tsi nu easti coaptã; (poamili) nu suntu ninga buni trã mãcari cã nu-asirã; nifaptu, neadrat, neasit, neagiumtu;
(expr: minti nicoaptã = ageamit)
{ro: necopt}
{fr: qui n’est pas cuit; qui n’est pas mûr}
{en: uncooked, unripened}
ex: eshti cu mintea nicoaptã (fig: eshti ageamit); scamnul nu-i trã caplu a meu nicoptu (fig: ageamit)

§ nicoatsiri/nicoatsire (ni-cŭá-tsi-ri) sf nicoatsiri (ni-cŭá-tsirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva nu s-coatsi; nicutseari, nifãtseari, neadrari, neasiri, neagiundzeari
{ro: acţiunea de a nu se coace; necoacere}
{fr: action de ne pas (faire) cuire; de ne pas mûrir}
{en: action of not cooking, of not baking; of not ripening}

§ nicutseari/nicutseare (cu-tseá-ri) sf nicutseri (ni-cu-tsérĭ) – (unã cu nicoatsiri)

§ paracoc (pá-ra-cócŭ) vb III shi II paracopshu (pá-ra-cóp-shĭu), paracutseam (pá-ra-cu-tseámŭ), paracoaptã (pá-ra-cŭáp-tã), paracoatsiri/para-coatsire (pá-ra-cŭá-tsi-ri) shi paracutseari/paracutseare (pá-ra-cu-tseá-ri) – coc multu (multu di multu, ma multu dicãt lipseashti); pricoc; asescu multu (fructu)
{ro: coace prea mult}
{fr: (faire) cuire trop; (faire) mûrir trop}
{en: cook too much, bake too much; ripen too much}

§ paracoptu (pá-ra-cóp-tu) adg paracoaptã (pá-ra-cŭáp-tã), paracoptsã (pá-ra-cóp-tsã), paracoapti/paracoapte (pá-ra-cŭáp-ti) – tsi easti coptu multu, pricoptu; asit multu (fructu)
{ro: copt prea mult}
{fr: cuit trop; mûri trop}
{en: cooked too much, baked too much; ripened too much}

§ paracoatsi-ri/paracoatsire (pá-ra-cŭá-tsi-ri) sf paracoatsiri (pá-ra-cŭá-tsirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva s-paracoatsi
{ro: acţiunea de a se coace prea mult}
{fr: action de (faire) cuire trop; de (faire) mûrir trop}
{en: action of cooking too much, of baking too much; of ripening too much}

§ paracutseari/paracutseare (pá-ra-cu-tseá-ri) sf paracutseri (pá-ra-cu-tsérĭ) – (unã cu paracoatsiri)

§ pricoc (pri-cócŭ) vb III shi II pricopshu (pri-cóp-shĭu), pricu-tseam (pri-cu-tseámŭ), pricoaptã (pri-cŭáp-tã), pricoatsiri/pri-coatsire (pri-cŭá-tsi-ri) shi pricutseari/pricutseare (pri-cu-tseá-ri) – (unã cu paracoc)
ex: li pricoapsish (li coapsish ca multu, li paracoapsish) oauãli

§ pricoptu (pri-cóp-tu) adg pricoaptã (pri-cŭáp-tã), pricoptsã (pri-cóp-tsã), pricoapti/pricoapte (pri-cŭáp-ti) – (unã cu paracoptu)

§ pricoatsiri/pricoatsire (pri-cŭá-tsi-ri) sf pricoatsiri (pri-cŭá-tsirĭ) – (unã cu paracoatsiri)

§ pri-cutseari/pricutseare (pri-cu-tseá-ri) sf pricutseri (pri-cu-tsérĭ) – (unã cu paracoatsiri)

§ cuptor (cup-tórŭ) sn cuptoari/cup-toare (cup-tŭá-ri) – loc ãncljis iu s-fatsi foc trã cutseari pãni, carni, pãtãts, etc. (cãtivãrãoarã di chirimidã i chetri nafoarã tu ubor, ma multili ori ãn casã deadun cu soba di fãtseari mãcãri); cuftor, cãftor, fur, furnu, furnã, cireap, cirap, cileap, shporet, cãminji
{ro: cuptor}
{fr: four}
{en: oven}
ex: ardi ca cuptor

§ cuftor (cuf-tórŭ) sn cuftoari/cuftoare (cuf-tŭá-ri) – (unã cu cuptor)

§ cãftor (cãf-tórŭ) sn cãftoari/cãftoare (cãf-tŭá-ri) – (unã cu cuptor)

§ cupturã (cup-tú-rã) sf cupturi (cup-túrĭ) – dzamã mãzgoasã, ca galbinã, tsi easi dit unã aranã tsi nu s-vindicã shi coatsi; pronj, proanji
{ro: coptură, puroi}
{fr: abcés, pus}
{en: pus}
ex: cum bãgã cutsutlu, cuptura (pronjlu) ansãri

§ cuptusescu (cup-tu-sés-cu) vb IV cuptusii (cup-tu-síĭ), cuptuseam (cup-tu-seámŭ), cuptusitã (cup-tu-sí-tã), cuptusiri/cuptusire (cup-tu-sí-ri) – scot pronj dit-unã aranã tsi-adunã, tsi nu-i vindicatã sh-coatsi; nj-coatsi, nj-adunã; prunjedz, mpronj, mprunjedz
{ro: puroia}
{fr: produire du pus, suppurer}
{en: suppurate, fester}
ex: curbani tsi-ts cuptuseashti (tsi-ts coatsi, prunjadzã) arana

§ cuptusit (cup-tu-sítŭ) adg cuptusitã (cup-tu-sí-tã), cuptusits (cup-tu-sítsĭ), cuptusi-ti/cuptusite (cup-tu-sí-ti) – (aranã, gãrnuts, etc.) tsi scoati pronj, tsi-adunã sh-fatsi pronj; coptu, adunat (pronj); prunjat, mprunjat
{ro: puroiat}
{fr: suppuré}
{en: suppurated, festered}

§ cuptusi-ri/cuptusire (cup-tu-sí-ri) sf cuptusiri (cup-tu-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cuptuseashti, adunã unã-aranã; cutseari, adunari (pronj); prunjari, mprunjari, cuptusiri
{ro: acţiunea de a puroia}
{fr: action de produire du pus, de suppurer}
{en: action of suppurating, of festering}