pri1/pre (pri) prip –
1: pripuzitsii cu cari s-fatsi multi ori acuzativlu (la dicljinari; pripuzitsii tsi multi ori s-cheari, shi acuzativlu s-fatsi fãrã pripuzitsia pri); pripuzitsii cari yini multi ori dupã impirativ (la congiugari);
2: zbor tsi-aspuni multi ori cã tsiva s-aflã pisuprã, pristi altu tsiva; pi, pir; pristi, pisti, prisuprã, pisuprã; la, tu, sum, cãndu eara (fãtsea); ti cati; cu, dupã, contra, ca, etc.;
(expr:
1: pri (caplu-a tãu, mushiteatsa-ts, gioni tsi easti, etc.) = giur pri (tsi nj-easti ma scumpu: caplu-a tãu, mushiteatsa-ts, gioni tsi easti, etc.);
2: pri vimtu = ncot, geaba, pi tsiva, etc.)
{ro: pe, la, după, ca, lângă, etc.}
{fr: sur, par-dessus; à, sous, pour, en, avec, contre, etc.}
{en: over, at, to, under, while, for, with, against, etc.}
ex: bagã pita pri measã (pisupra-a measãljei); lja pri un, dã pri-alantu (impirativili-a verbilor ljau shi dau); s-priimnã pri budza di-amari (sã s-priimnã budza di-amari); shi-lj tsãnu pri (la, s-mãcã cu elj la) measã; ma multu tsãnea pri (la) piscãrilji; li-arcãm pri hoarã; pri afurishalui (tu scriarea-a noastrã: preafurishalui); va lã yinã pri (pristi) cap; pri caplu-a tãu!
(expr: giur pri caplu-a tãu!); ma, pri mushãteatsã-lj, ma, pri gioni-aleptu tsi sh-easti; ma, pri dzãni tsi sh-eara
(expr: tsi mushati dzãni sh-eara!); ti deapiri pri un plãngu (tu-un plãngu tsi nu-astãmãtseashti); s-dishtiptã dinãoarã pri yislu tsi vidzu (tu oara tsi vidzu yislu); armãnlu, sh-oarfãn s-hibã, tut pri celnic va sh-u-aducã (tut ca un celnic va si-aspunã); harlu pri curunã (tu oara-a ncurunariljei); a cãrvãnarlui cari-alagã pri n (tu) cãrvani; omlu si s-aflã totna pri (tu) cripãri; apoea, di pri (di cum eara tu) bunili, zghili cu boatsi; pri ningã (ningã; tu scriarea-a noastrã: priningã) capra shutã; sharpili aestu mash mini mi cunoashti (aoa zborlu “pri” dinintea-a zborlui “mini” s-chiru); furlji (aoa zborlu “pri” chiru) mini mi cãlcarã; tini (aoa zborlu “pri” chiru) mini mi ai mutritã; io (aoa zborlu “pri” chiru) tini ti cunoscu; atsel va ti lja (aoa zborlu “pri” chiru) tini; va s-nji greascã itipasã pri mini (acuzativlu); s-lji talji Dumnidzã pri elj (acuzativlu) aclo; l-dipuni vulturlu pri gioni-aleptu; pri (acuzativlu) mini s-mi furats? pri (acuzativlu) mini?
§ pir1 (pirŭ) prip – (unã cu pri1)
ex: treatsi pir (pri) la casa a muljariljei; s-yini pir (pri) aoatsi; tricu pir la poartã-ts
§ pi (pi) prip – (unã cu pri1)
ex: alinã-ti pi casã (pi citia, pisupra-a casãljei); s-alinã pi cireshlu dit uborlu-a nostru; s-arucã pi cal; stau pi scamnu; s-shadã cu nãs pi (la) measã; vinj pi measã (la measã; tu oara tsi mãca; tu oara tsi loa measa); avea shidzutã pi tsinã (la tsinã; shidzu di tsinã, di mãcã ti seara); pi (tu) cari tehni altã si-l da; eara-analtu pi (tu) dzãlili cãndu; hiu pi amintari (amintu); cãntãndalui di jali shi pi (sum) soari, shi pi (sum) lunã; nj-u-aflai iu shidea pi (sum) lunã; iu ti dutseai noaptea pi lunã?; di-nj fudzi gionili pi (cãndu eara) lunã; s-bat pi (sum) lunã shi pi (sum) steali; njadzãnoptsã pi (sum) steali; s-lã dãm njilj di napulionj pi (ti cati) insu; fudzi pi ascumtalui (tu scriarea-a noastrã: peascumtalui); nãsã zburashti pi vimtu
(expr: ncot, geaba); galbina-a mea azburã pi vimtu
(expr: chiru, dusi ncot, dusi pi tsiva); s-mãrtã pi-un (cu-un) om di-aradã; s-u dau feata, nu pi-un (dupã un) om di-aradã; di-aestã hirbea pi featã (contra-a featãljei); s-nu u dishcljidã sh(-pi) nãsã; vãtãmai pi fur (furlu) shi-nj loai ahtea; avdzã sh-pi cucuveauã (sh-cucuveaua) cã cubãea aproapi; cãlirit a meu, bea ca pi a tãu (ca-atseal a tãu)
§ pristi/priste (prís-ti) prip – zbor tsi-aspuni multi ori cã tsiva (i) s-aflã ma nsus (prisuprã) di cariva, (ii) sta pri cariva, (iii) dutsi di-alantã parti di tsiva; (iv) s-tihiseashti tu oara tsi s-fatsi un lucru, (v) easti ma multu, ma nsus di, etc.; pisti, pusti; pri, pi, prisuprã, pisuprã; stri, strã;
(expr: am multi pristi cap = am multi lucri tsi lipseashti s-lã dau di cali; am multi lucri ti-adrari shi nu shtiu tsi s-fac prota)
{ro: peste}
{fr: sur, par dessus; au-delà; pendant, durant, etc.}
{en: over, during, while, etc.}
ex: pristi (pri, pisuprã di) nãs s-arucã zurlu; nãscãntsã suntu pristi misurã (ma nsus di misura di-aradã); ma mushat pristi (ma multu di tuts tu) dunjauã; pristi (stri; tu oara tsi fãtsea) noaptea-al Dumnidzã; pristi noi vinjirã sh-nãsh; pristi (prisuprã di) casã featsirã un chioshcu; s-arcã pristi (di-alantã parti di) sinurlu-a hoarãljei
§ pisti2/piste (pís-ti) prip – (unã cu pristi)
ex: u-arucã pisti casã; s-dusi pisti (di-alantã parti di) amari; da cap luna pisti (stri; tu oara tsi fãtsea) noapti; ai hivritã pisti (stri) noapti; cu mãndili pisti (arcati pri) anumiri; vinji pisti noi; ari lucru pisti cap
(expr: ari multi lucri tr-adrari); arucã-ti pisti cal
§ pusti/puste (pús-ti) prip – (unã cu pristi)
§ prisuprã (pri-sú-prã) prip – zbor tsi-aspuni multi ori cã tsiva s-aflã (i) ma nsus di, pristi, icã (ii) tu (dit) partea di nsus a unui lucru; pisuprã; disuprã, pisti, pusti; pri, pi, stri, strã
(expr: nj-u ljau prisuprã-nj = u ljau pri mini, nj-ljau mini sartsina, cãbatea, etc.)
{ro: deasupra}
{fr: (par) dessus}
{en: over}
ex: s-azboairã prisuprã (pristi, ma nsus di noi); njarea di prisupã (dit partea di nsus); arneashti prisuprã (partea di nsus); prisuprã (partea di nsus, tsi s-veadi) mash lj-algheashti; nã siptãmãnã sh-di pisuprã (sh-ma multu, ma nsus); nãs sh-u lja prisuprã-lj
(expr: sh-lja sartsina) tra s-lj-u dzãcã cã nu-ari ndriptati
§ pisuprã (pi-sú-prã) prip – (unã cu prisuprã)
ex: ancalicã sh-tini pisuprã (pristi)
§ disuprã (di-sú-prã) prip – (unã cu prisuprã)
ex: arucã-l disuprã (pristi); easti disuprã (pristi) casã; disuprã (ma nsus) di noi shadi el; u ligã disuprã (ma nsus) di fag; cãndu ljundarlu easti mortu, sh-ljepurlji ansar disuprã-lj (pristi el); apa yini di disuprã (di nsus)
§ prit (prítŭ) prip – zbor [prishcurtarea-a zboarãlor “pri tu”] tsi va s-aspunã cã tsiva s-minã (icã treatsi, s-aflã) namisa di un lucru (di-un loc i chiro, di ma multi lucri, etc.); namisa di; anamisa, njizã, pit, pin, pitru, pitu; prin;
(expr: lj-u scot prit nãri = lj-u-aduc aminti tut chirolu bunlu tsi lj-am faptã; lj-caftu ma multu dicãt nj-ari datã (faptã); lj-u discumpãr; etc.)
{ro: prin}
{fr: par, parmi, à travers, au travers de..., au milieu, entre}
{en: through, between, in the middle of}
ex: s-treacã prit unã cali; tricum prit arãu; lj-u scoasi prit nãri
(expr: lj-adusi-aminti tut chirolu bunlu tsi lj-ari faptã); pãshtea oili prit (namisa di) muntsãli din hoarã; lu-aflai tsi-alãga prit cãljuri; imna prit cãljuri niimnati; s-primnã prit pãzari
§ pitru (pí-tru) prip – [scriarea deadun a dauãlor zboarã “pi tru”] (unã cu prit)
ex: pitru cãljuri
§ pintru (pín-tru) prip – (unã cu prit)
§ pitu (pí-tu) prip – [scriarea deadun a dauãlor zboarã “pi tu”] (unã cu prit)
ex: lu cãftã pitu locuri dipãrtati
§ pit (pítŭ) prip – [scriarea deadun shi prishcurtarea a dauãlor zboarã “pi tu”] (unã cu prit)
ex: minduiri ãlj tritsea pit minti
§ pin (pínŭ) prip – [scriarea deadun shi prishcurtarea a dauãlor zboarã “pi ãn”] (unã cu prit)
ex: di pin horli (di prit horli) armã-neshti
§ prin (prínŭ) prip – (unã cu prit)
§ printrã (prín-trã) prip – (unã cu prit)
ex: s-hidzea printrã (prit) cicioarli a lumiljei
