|
|
pistimali/pistimale
pistimali/pistimale (pis-ti-má-li) sf pistimãlj (pis-ti-mắljĭ) – lucru tsi-l bagã oaminjlji (di-aradã muljerli) cãndu lucreadzã, (pristi stranji, di mesi sh-ma nghios) tra s-nu s-murdãripseascã; poalã, mbrustelã, neci, necicã, peci, bistimali, pishcimal, pudeauã, pudyeauã, puzgheauã, pureauã, puryeauã
{ro: şorţ, fotă}
{fr: tablier}
{en: apron}
ex: cu pistimalea (poala) mplinã di pilicudz
§ pishcimal (pish-ci-málŭ) sn pishcimãlj (pish-ci-mắljĭ) – (unã cu pistimali)
§ bistimali/bistimale (bis-ti-má-li) sf bistimãlj (bis-ti-mắljĭ) – (unã cu pistimali)
bistimali/bistimale
bistimali/bistimale (bis-ti-má-li) sf – vedz tu pistimali
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: pistimalimbrustelã
mbrustelã (mbrus-té-lã) sf mbrusteli/mbrustele (mbrus-té-li) – lucru tsi-l bagã oaminjlji (di-aradã muljerli) cãndu lucreadzã (pristi stranji, di mesi sh-ma nghios) tra s-nu s-murdãripseascã; poalã, neci, necicã, peci, bistimali, pistimali, pishcimal, pudeauã, pudyeauã, puzgheauã, pureauã, puryeauã
{ro: poală}
{fr: ce qu’on met devant, tablier}
{en: apron}
neci/nece
neci/nece (né-ci) sf neciuri (né-cĭurĭ) – luguria tsi u bagã oaminjlji cãndu lucreadzã (di-aradã muljerli), di mesi sh-pristi stranji, tra s-nu s-murdãripseascã; necicã, peci, poalã, mbrustelã, bistimali, pistimali, pishcimal, pishtamal, pudeauã, pudyeauã, puzgheauã, pureauã, puryeauã;
(expr: chiru necea = chiru arshinea, nu lj-easti arshini)
{ro: şorţ}
{fr: tablier}
{en: apron}
ex: aduna cireashili tu neci (poalã); sh-bãgã necea (poala) dininti; featili cu neciurli (poalili) dininti
§ necicã (nécĭ-cã) sf pl(?) – (unã cu neci)
§ peci1/pece (pé-ci) sf peci (pécĭ) – (unã cu neci)
pishcimal
pishcimal (pish-ci-málŭ) sn – vedz tu pistimali
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: pistimalipoalã
poalã (pŭá-lã) sf polj (póljĭ) shi poalji/poalje (poá-lji) – lucru tsi-l bagã oaminjlji (di-aradã muljerli) cãndu lucreadzã (pristi stranji, di mesi sh-ma nghios) tra s-nu s-murdãripseascã; mbrustelã, neci, necicã, peci, bistimali, pistimali, pishcimal, pudeauã, pudyeauã, puzgheauã, pureauã, puryeauã; (fig:
1: poalã = (i) partea di nghios a unui lucru (ca bunãoarã: pristi dzinuclji cãndu stai pri scamnu, partea di nghios a muntilui, etc.); (ii) furtia di lucri tsi ncap tu-unã poalã; expr:
2: poalã di poartã = cãnatã di poartã;
3: poali lundzi = muljarea;
4: li vrei n poalã = li vrei etimi; li vrei s-hibã lishor tri fãtseari;
5: nj-bag poalili di brãn = mi ndreg ta s-mi-acats di lucru, ljau unã apofasi;
6: (om) cu poalili dinãinti = huzmichearlu din casã (cã el fatsi lucru cu poala dinãinti);
7: trag di poali = lj-caftu un lucru;
8: bash poalili = (bash partea di nghios a stranjilor ca) semnu di tinjii shi ascultari;
9: mi tsãn di poala-a unui = mi duc dupã cariva;
10: sh-adunã poalili n cap = nu-ari arshini, nu-l mealã cã s-fatsi di-arshini;
11: (capra) sh-anvileashti poalili = (capra) sh-anvileashti chizda)
{ro: poală; partea de jos a unui lucru (munte)}
{fr: tablier, pan; partie inférieure du corps; giron}
{en: apron; lower part of a body (mountain), lap}
ex: ãl tradzi un di poalã; l-trãdzea ficiorlji di poali dzua tutã; cu njitslji tu poalã, plãndzea di tsã s-arupea inima; cum s-nu-nj plãngu, cãndu-s fãrã mãnj, cu njits ãn poalã, tu irnjii greauã, cari-i ca mini?; dizgroapã fluriili, lja nãscãnti n poalã sh-li-aspuni a misurarlui; s-ts-adunj poalili pãn di dzinuclju, s-tsã ved pulpili; di-arshini, di fricã, lu-anvãli cu poala-lj; s-chishe pri sum poali shi fuga s-aducã mãcãri; poala sun brãn; s-acãtsã di poala-a nveastãljei; tradzi cu cheatra, surpã unã poalã di meari (fig: mearili tsi poati s-lji ncapã tu poalã); sh-umpli poala (fig: di lucri) sh-ai s-lj-aducã acasã; si sculã mãrata shi-l lo tu poalã shi dusi mardzinea di-arãu; muljarea poali lundzi sh-minti shcurtã; poalã di sumar; l-tsãnea n poalã; lu mfãshe tu poalã tra s-nu-lj hibã arcoari; s-udã pi poali; shi surpã unã poalã di meari (fig: mearili tsi poati s-li poartã tu-unã poalã); s-nu ts-anvãleascã poalili
(expr: s-nu ts-anvãleascã chizda); nj-murdãrii poljli di fustani (fig: partea di nghios di la fustani); lj-bãshem poala-a amirãlui
(expr: partea di nghios a stranjlui ca semnu di tinjii shi ascultari); hilj di-amirã s-cãtãndisits pri hala-aestã, cu poalã dinãinti!
(expr: huzmicheari); tihea sh-bãgã poalili n brãn
pudeauã
pudeauã (pu-deá-ŭã) sf pudei (pu-déĭ) –
1: lucru tsi-l bagã oaminjlji (di-aradã muljerli) cãndu lucreadzã (pristi stranji, di mesi sh-ma nghios) tra s-nu s-murdãripseascã; poalã, mbrustelã, neci, necicã, peci, bistimali, pistimali, pishcimal; pudyeauã, puzgheauã, pureauã, puryeauã;
2: lucru ca unã soi di poalã i curauã tu cari s-tsãn fushechi; pudyeauã, puzgheauã, pureauã, puryeauã, palascã, pãlascã, plascã, pãlãpascã, fushiclichi
{ro: şorţ; cartuşieră}
{fr: tablier; cartouchière}
{en: apron; cartridge-belt}
ex: cu fushetsli tu pudeauã (poalã)
§ pudyeauã (pudh-yĭá-ŭã) sf pudyei (pudh-yéĭ) – (unã cu pudeauã)
§ puzgheauã (puz-ghĭá-ŭã) sf puzghei (puz-ghĭéĭ) – (unã cu pudeauã)
§ purgheauã (pur-ghĭá-ŭã) sf purghei (pur-ghéĭ) – (unã cu pudeauã)
§ puryeauã (pur-yĭá-ŭã) sf puryei (pur-yéĭ) – (unã cu pudeauã)
ex: li adunã tu puryeauã; acãtsã topa tu puryeauã
§ pureauã1 (pu-reá-ŭã) sf purei (pu-réĭ) – (unã cu pudeauã)