|
|
pingu1
pingu1 (píngu) vb III shi II pimshu (pím-shĭu), pindzeam (pin-dzeámĭ), pimtu (pím-tu), pindziri/pindzire (pín-dzi-ri) shi pindzea-ri/pindzeare (pin-dzeá-ri) – l-fac pri cariva si s-minã ma diparti, di pri loclu iu s-aflã (s-cadã mpadi, etc.); lj-bag zori a unui, lu-anãngãsãescu tra s-facã tsiva (sã zburascã, si s-ducã iuva, etc.); avin caljlji s-imnã ma-agonja; mi-alumtu cu altsã, cu truplu sh-cu coatili, tra s-pot s-intru iuva;
(expr: pingu oahti = fac mari copus, lucredz greu tra s-nj-amintu pãnea)
{ro: împinge}
{fr: pousser}
{en: push}
ex: mi pindzi nclo ascumtu dor; s-nu ti pingã draclu; pindzi aushlu, pindzi moasha cu anumirli; ãl pindzea mira-atsea laea-a lui s-easã di hoarã nafoarã; s-anciuparã shi, pindzi un, pindzi alantu, mintirã tutã adunarea; s-pindzearit cama nuntru; dzã-lj, o dado! sh-a-aishtui, cã-nj mi pimsi di-nj cãdzui; pindzi usha s-nu vã veadã tsiniva; pindzi nãoarã pravatos cu lupata di mardzini; sh-lo mintea la cicioari shi pindzi oahti
(expr: fatsi un copus mari), arsari vãljuri
§ pimtu (pím-tu) adg pimtã (pím-tã), pimtsã (pím-tsã), pimti/pimte (pím-ti) – tsi-lj s-ari bãgatã zori si s-minã ma nclo di pri loclu iu s-aflã (s-cadã mpadi, sã zburascã, si s-ducã iuva, etc.)
{ro: împins}
{fr: poussé}
{en: pushed}
ex: cãravea di vimtu cãndu-i pimtã; pimtu sh-azgunjit cum eara, Dumnidzã-l vidzu sh-tora agiumsi om
§ pindziri/pindzire (pín-dzi-ri) sf pindziri (pín-dzirĭ) – atsea tsi s-fasi cãndu cariva pindzi i easti pimtu
{ro: acţiunea de a împinge}
{fr: action de pousser}
{en: action of pushing}
ex: cara-lj da unã pindziri, u-arucã pãnã tu buriclu di cireap
§ pindzeari/pindzeare (pin-dzeá-ri) sf pindzeri (pin-dzérĭ) – (unã cu pindziri)
ex: lj-da a maljlui unã pindzeari tu arãu
§ pingu2 (píngu) sn pinguti/pingute (pín-gu-ti) – pindzearea tsi lj-u da cariva a unui; pingur, pindzur, pindziri, pindzeari
{ro: împinsătură, brânci}
{fr: poussée, poussade, bousculade}
spidã1
spidã1 (spí-dã) sf spidi/spide (spí-di) – vimtu multu mari, di-aradã cu ploai shi neauã; borã, furtunã, shindilii, shindelj, dãrci, zdãrci, chiameti, nturinari, tufani, pingur
{ro: vijelie, furtună}
{fr: vent, ouragan}
{en: windy storm}
ex: easti spidã (borã, tufani) nafoarã; himoasa spidã (furtunã); s-hiumusirã ca nã spidã (vimtu, furtunã)