§ ãnrãbosh (ãn-rã-bóshĭŭ) vb I ãnrãbushai (ãn-rã-bu-shĭáĭ), ãnrãbusham (ãn-rã-bu-shĭámŭ), ãnrãbushatã (ãn-rã-bu-shĭá-tã), ãnrãbushari/ãnrãbushare (ãn-rã-bu-shĭá-ri) – (unã cu arãbosh)
ex: lji ãnrãbushai (lj-bãgai tu isapi) trei furtii di-auã; ãrãboashi-li (adunã-li) tora treili

§ ãnrãbushat (ãn-rã-bu-shĭátŭ) adg ãnrãbushatã (ãn-rã-bu-shĭá-tã), ãnrãbushats (ãn-rã-bu-shĭátsĭ), ãnrãbushati/ãnrãbushate (ãn-rã-bu-shĭá-ti) – (unã cu arãbushat)

§ ãnrãbusha-ri/ãnrãbushare (ãn-rã-bu-shĭá-ri) sf ãnrãbusheri (ãn-rã-bu-shĭérĭ) – (unã cu arãbushari)

§ disrãbosh (dis-rã-bóshĭŭ) vb I disrãbushai (dis-rã-bu-shĭáĭ), disrãbusham (dis-rã-bu-shĭámŭ), disrãbushatã (dis-rã-bu-shĭá-tã), disrãbushari/disrãbushare (dis-rã-bu-shĭá-ri) – ashtergu (scot, agãrshescu) un semnu (isapi) faptã pi-un arãbush;
(expr: lji disrãbushedz = nj-chirui itsi nãdii tsi-aveam cã un lucru va si s-facã)
{ro: şterge un semn de pe răboj}
{fr: essuyer (enlever) une entaille faite sur une encoche}
{en: erase a tally} disrãboashi-mi (ashteardzi-mi di pi arãbush) cu yinghits grosh

§ disrãbushat (dis-rã-bu-shĭátŭ) adg disrãbushatã (dis-rã-bu-shĭá-tã), disrãbushats (dis-rã-bu-shĭátsĭ), disrãbushati/dis-rãbushate (dis-rã-bu-shĭá-ti) – (semnu) ashtersu di pi-un arãbush (agãrshit, ljirtat)
{ro: (semn) şters de pe răboj}
{fr: (entaille d’une encoche) essuyée}
{en: tally (erased)}

§ disrãbushari/dis-rãbushare (dis-rã-bu-shĭá-ri) sf disrãbusheri (dis-rã-bu-shĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva ashteardzi un semnu di pi arãbush
{ro: acţiunea de a şterge un semn de pe răboj}
{fr: action d’essuyer une entaille}
{en: action of erasing a tally}

{ro: îngriji, fi atent}
{fr: soigner, être en éveil, faire attention}
{en: take care of; look after; be careful}
ex: mutrirã cum di cum s-cãshtigheadzã (s-aibã frundida, s-lucreadzã) cama multu trã fumealji

§ cãshtig (cãsh-tigŭ) vb I cãshtigai (cãsh-ti-gáĭ), cãshtigam (cãsh-ti-gámŭ), cãshtigatã (cãsh-ti-gá-tã), cãshtiga-ri/cãshtigare (cãsh-ti-gá-ri) – (unã cu cãshtighedz)

§ cãshtigat (cãsh-ti-gátŭ) adg cãshtigatã (cãsh-ti-gá-tã), cãshtigats (cãsh-ti-gátsĭ), cãshtigati/cãshtigate (cãsh-ti-gá-ti) – tsi easti mutrit di cariva; tsi-lj poartã cariva gailelu; frundixit, frundisit
{ro: îngrijit, atent}
{fr: soigné}
{en: taken care of; looked after; careful}

§ cãshtigari/cãshtigare (cãsh-ti-gá-ri) sf cãshtigãri (cãsh-ti-gắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva cãshtigheadzã
{ro: acţiunea de a îngriji, de a fi atent}
{fr: action de soigner, de faire attention, d’être attentif}
{en: action of taking care of; of looking after, of being careful}

34: lj-ljau cu bunlu (arãulu) = caftu s-lu cãndãrsescu cu zboarã buni (arali);
35: lj-ljau sum aumbra-a mea = lu-apãnghisescu (?), lu-apãr (lu-afirescu) di dushmanj;
36: lj-ljau ca di diparti = nu-lj dzãc un lucru pri fatsã, diunãoarã, ma caftu s-lj-aduc ca pri deavãrliga unã hãbari arauã;
37: lj-u ljau ninti = mi duc nãintea-a lui, lu-astrec;
38: ljau anyii = aduchescu lishor sh-agonja;
39: mi ljau dupã = mi duc dupã;
40: ljau pri mini; ljau trã nãinti = escu ma ghini (cu sãnãtatea), mi mprustedz, nsãnedz, sãnãtushedz, mi ngrash;
41: nj-u ljau pri mini = adixescu s-lu fac mini lucrul;
42: nj-u ljau pri el = ãlj fac besã, am ncreadiri la el;
43: sã-nj lja sh-a njia lupata apã = si-nj s-alãxea lucrili tri ma ghini shi sã-nj njargã lucrili-ambar;
44: ljau loc multu = mi ndipãrtedz multu
{ro: lua; primi; începe; etc.}
{fr: prendre; recevoir; commencer; etc.}
{en: take; receive; start; etc.}
ex: sh-lo mirazea di la pãrintsã; lja-ts cãrãndiili sh-fudz di-aoa; lu-avea loatã (acãtsatã shi faptã) furlji sclav; s-nji loare lupata apã
(expr: s-alãxeare lucrili shi s-nji neagã-ambar); lo Budash (apruche, adixi, lj-vinj-al Budash) nã carti laie; aidi featã s-nã lom
(expr: s-nã ncurunãm); loai
(expr: mi nsurai cu unã) muljari di Bituli; hoara-a noastrã u loash tini
(expr: u bãgash tu mãnã, u cãlcash tini); tuti exudili sh-li lo pri el
(expr: sh-lo sartsina s-li plãteascã el exudili); loarã (nchisirã, acãtsarã) tuti ca s-afeatã; lja nyii
(expr: aducheashti lishor, agonja); s-lom di ureaclji
(expr: s-ascultãm); ni preftsãlj nu lja di ureclji
(expr: nu-aduchescu); doilji frats gupishanj lja di ureclji
(expr: achicãsescu) cum sta luguria; yinits tra s-lom di ureclji
(expr: s-ascultãm); crishtinj! s-loats di ureclji!
(expr: s-ascultats!); nu-sh loa di ureclji
(expr: nu-asculta, nu s-aduchea) un cu-alantu; lj-loa ocljul la tuti
(expr: aduchea, achicãsea); niscãntsã loarã (nchisirã, apucarã tri) Codurli; poarca lo (nchisi cãtrã, apucã) pãdurea; s-loarã di (nchisirã, acãtsarã s-ducã la) munti armãnjlji; s-loarã di giug (apucarã s-alinã ndzeanã); sculats-vã cã va nã lja
(expr: n-acatsã durnjindalui) dzua; cãtrã iu lja pãni?
(expr: cãtrã iu sh-amintã bana, cãtrã iu bãneadzã, psunsescu pãni sh-alti lucri tri mãcari); shtii cãtrã iu lja pãni
(expr: iu bãneadzã) atsel cãni di Barbã-Cot?; alasã caljlji s-lja anasã
(expr: s-dizvurseascã); ishirã s-lja vimtu
(expr: s-adilji vimtu curat, s-avreadzã); nu lja pri elj
(expr: nu mprusteadzã, nu easti ma ghini cu sãnãtatea, nu si ngrashi); lo trã nãinti, lo pri nãs; sh-u loarã pri nãsh
(expr: lã dãdea besã a lor); shi-l lo
(expr: sh-lu-agudi, l-pligui) trãsh tu injoarã; a hoarãljei ãlj deadirã foc shi pãdurea lo foc
(expr: s-apreasi); tufechea nu lo foc
(expr: nu s-discãrcã); lu-avea loatã di oclju
(expr: l-diuclje); ti ljai
(expr: dãmluseshti) di mãnã i di cicior; loari di lunã
(expr: agudiri di chicutã, di dãmblã); s-loarã di per
(expr: si nciuparã, si ncãcearã) trã tsiva dip; sh-au loatã perlu di-aoa
(expr: fudzirã, li cãrtsãnirã di-aoa); sh-lo ocljilj di-aclo
(expr: fudzi); lo-lj tatã-su tsi li-ari
(expr: s-lu lja neclu, draclu); lã lom torlu
(expr: fãtsem ca elj, nã dutsem dupã urma tsi u-alãsarã); va-lj lja n cicioari
(expr: va s-ducã dupã el); oili s-loarã di lapti
(expr: astrãchirã, astãmãtsirã s-da lapti); lji si loarã ocljilj
(expr: lj-acãtsarã ocljilj pãndzinã, cicãrdãsi); s-lo (dusi, fudzi) dupã caprã; s-mi loari trã nveastã
(expr: si nsurari cu mini); oili ahurhirã s-lja plailu
(expr: s-ducã pri plai); u lo seatea
(expr: u-acãtsã, ãlj si featsi seati); s-lja xeanili
(expr: s-fugã tu xeani); cãt loa
(expr: cum acãtsa, cãt eara) s-easã; lo pulitiili (dusi pri pulitii) unã cãti unã; nica nu-avea loatã (nchisitã) ghini cãnticlu; sh-loarã ahãntã vreari
(expr: s-vrea ahãntu multu); lutsea, di-ts loa ocljilj
(expr: di ti urghea); tradzi apala shi-lj lja
(expr: si-lj talji) caplu; sh-loarã perlu
(expr: fudzirã) di-aclo; veadi aclo lãludz njilji, s-tsã si lja mintea
(expr: s-glãreshti di minti); loarã di hãbari
(expr: nvitsarã, aflarã) iu lja pãni
(expr: bãneadzã) amirãlu; ahurhirã s-lja plailu (si s-ducã pri plai) nsus tu muntsã; nu mi loats pri gushi
(expr: s-nu mi stuhinats, s-nu-nj fãtsets bana amarã, s-nu mi vãtãmats); va-nj ljai fumealja pri zvercã
(expr: va-nj fãtsets fumealja s-tragã multi cripãri); sh-lo mintea la cicioari
(expr: vdzi cãtrã iu-lj videa ocljilj) sh-lj-u deadi nãpoi ãnsus; s-nã lom ocljilj
(expr: s-fudzim) di-aoatsi; bitisi polimlu shi-sh lo ocljilj nãpoi
(expr: fudzi nãpoi) ãnsus tu xeani; si-lj ljai fumlu ali Mari
(expr: fudzi, li cãrtsãni Mara); lja-ts curatili
(expr: s-nu-ai vãrã nãdii) sh-tini gione; di multu sh-loarã curatili
(expr: di multu sh-chirurã umutea tsi u-avea) tra s-veadã lumea; nã lom cãshtigã
(expr: chirum umutea) sh-di la voi; sh-loarã cãshtiga
(expr: chirurã nãdia) sh-nu ma scriarã

§ loat (lŭátŭ) adg loatã (lŭá-tã), loats (lŭátsĭ), loati/loate (lŭá-ti) –
1: (lucru) tsi easti acãtsat tu mãnã (tsi s-aflã iuva icã nj-ul da cariva) tra s-lu tsãn tu mãnã (s-lu bag altu iuva icã s-lu dau la cariva);
2: (lucru) tsi-lj s-ari datã i pitricutã di cariva shi easti aprucheat; aprucheat, adixit, dixit, etc.;
3: tsi easti acãtsat tra s-facã tsiva, ahiursit, nchisit, apucat, etc.;
(expr:
1: loat di vimtu = glar di minti;
2: loat di lunã = tsi-l lja cu arcoari, tsi ari diarei, tsi-l talji cufoarea; etc., etc.)
{ro: luat; primit; început; etc.}
{fr: pris; reçu; commencé; etc.}
{en: taken; received; started; etc.}
ex: fu loat di furi; u vidzu loatã
(expr: traptã, slabã) la fatsã; suntu loats
(expr: ncrunats) di estan; eara loat di vimtu
(expr: glar di minti); alea, loatã di vimtu
(expr: glarã); loat
(expr: dãmlusit) di mãnj shi di cicioari

§ loari/loare (lŭá-ri) sf lori (lórĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-lja tsiva; loatã, aprucheari, adixiri, dixiri, acãtsari, ahiursiri, nchisiri, apucari, etc.
{ro: acţiunea de a lua; de a primi; de a începe; etc.; luare; primire; începere, etc.}
{fr: action de prendre; de recevoir; de commencer; etc.}
{en: action of taking; of receiving; of starting; etc.}
ex: dupã isapi, nãsh isha trã dari, nu trã loari; streslu u-ari mãna trã loari, nu u-ari sh-trã dari; ndreptu ai, ma nu-ai trã loari (dixiri) tsiva; loarea-aestã di doi cusurinj
(expr: ncrunari di cusurinj) nu easti cu ncherdu; cu loarea
(expr: ncrunarea) a noastrã; di loari afoarã
(expr: dãmlusiri)

§ paraljau (pá-ra-ljĭáŭ) (mi) vb I paraloai (pá-ra-lŭáĭ), paraloam (pá-ra-lŭámŭ), paraloatã (pá-ra-lŭá-tã), paraloari/paraloare (pá-ra-lŭá-ri) –
1: ljau ma multu dicãt lipseashti (easti-ananghi, easti ghini);
2: aurlu pri cariva; vãryescu, ncaci, cãtigursescu,
3: mi-arãd, fac alatusi; alãtipsescu, alutusescu, stipsescu, ftisescu
{ro: lua prea mult; certa; se înşela; greşi}
{fr: trop prendre; reprimender, gronder, traiter rudement, rabrouer; se tromper, fauter}
{en: take too much; reprimand, scold, treat hard; err, make a mistake}
ex: nj-easti fricã s-nu mi paraljai (s-nu mi ncaci, aurli, cãtigurseshti); nu paralja (nu lj-aurlã) cãnjlji; mi paraloai (stipsii, feci unã alatusi)

§ paraloat (pá-ra-lŭátŭ) adg paraloatã (pá-ra-lŭá-tã), paraloats (pá-ra-lŭátsĭ), paraloati/paraloate (pá-ra-lŭá-ti) – tsi easti multu loat; tsi s-ari loatã multu; tsi easti aurlat (ncãceat, cãtigursit, etc.); tsi s-ari arãsã; tsi ari stipsitã (ftisitã, etc.); aurlat, vãryit, ncãceat, cãtigursit,
3: arãs, alãtipsit, alutusit, stipsit, ftisit
{ro: luat prea mult; certat; înşelat; greşit}
{fr: trop pris; reprimendé, grondé, traité rudement, rabroué; trompé, fauter}
{en: taken too much; reprimanded, scolded, treated hard; erred, made a mistake}

§ paraloari/paraloare (pá-ra-lŭá-ri) sf paralori (pá-ra-lórĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva s-paralja
{ro: acţiunea de a lua prea mult; de a certa; de a se înşela; de a greşi}
{fr: action de trop prendre; de reprimender, de gronder, de traiter rudement, de rabrouer; de se tromper, de fauter}
{en: action of taking too much; ofreprimanding, of scolding, of treating hard; of erring, of making a mistake}

§ loatã (lŭá-tã) sf fãrã pl – (unã cu loari)
ex: unã loatã (loari) tsi-lj featsi shi-lj dzãsi

§ lundalui (lún-da-luĭ) partitsiplu prizentu (girundziul) di la verbul ljau – lunda
{ro: luând, primind, íncepând, etc.}
{fr: en prenant, en recevant, en commençant, etc.}
{en: taking, receiving, starting, etc.}

§ lunda (lún-da) – (unã cu lundalui)
ex: lunda-sh
(expr: dãnda-sh) mãna cu aushlu, ãlj dzãsi

{ro: nepândit, neaşteptat}
{fr: qui n’est pas guetté; inattendu}
{en: who is not watched, who is not waited, unexpected}
ex: neapãndixitã (dinapandiha) ãlj vinji aestã ghideri

§ neapãndixiri/neapãndixire (nea-pãn-dic-sí-ri) sf neapãndixiri (nea-pãn-dic-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu easti pãndixit (ashtiptat)
{ro: acţiunea de a nu pândi, de a nu aştepta; neaşteptare}
{fr: action de ne pas guetter, de ne pas attendre}
{en: action of not watching, of not waiting}

§ apãn-dãxescu (a-pãn-dãc-sés-cu) (mi) vb IV apãndãxii (a-pãn-dãc-síĭ), apãndãxeam (a-pãn-dãc-seámŭ), apãndãxitã (a-pãn-dãc-sí-tã), apãndãxiri/apãndãxire (a-pãn-dãc-sí-ri) – (unã cu pãndixescu)
ex: nu-apãndãxeam (nu mi-ashtiptam) tra s-chearã ahãtu ntroarã; mi apãndãxii (mi-aflai pi dinapandiha) tu-aestã znjii

§ apãndãxit (a-pãn-dãc-sítŭ) adg apãndãxitã (a-pãn-dãc-sí-tã), apãndãxits (a-pãn-dãc-sítsĭ), apãndãxiti/apãndãxite (a-pãn-dãc-sí-ti) – (unã cu pãndixit)

§ apãndãxiri/apãndãxire (a-pãn-dãc-sí-ri) sf apãndãxiri (a-pãn-dãc-sírĭ) – (unã cu pãndixiri)

§ neapãndãxit (nea-pãn-dãc-sítŭ) adg neapãndãxitã (nea-pãn-dãc-sí-tã), neapãndãxits (nea-pãn-dãc-sítsĭ), neapãndãxiti/neapãndã-xite (nea-pãn-dãc-sí-ti) – (unã cu neapãndixit)
ex: neapãndixit (neashtiptat) ãnj fu; neapãndãxitã-lj (pi neashtiptati-lj) vinji aestã chideri

§ neapãndãxiri/neapãndãxire (nea-pãn-dãc-sí-ri) sf neapãndãxiri (nea-pãn-dãc-sírĭ) – (unã cu neapãndixiri)

§ pãndescu (pãn-dés-cu) (mi) vb IV pãndii (pãn-díĭ), pãndeam (pãn-deámŭ), pãnditã (pãn-dí-tã), pãndiri/pãndire (pãn-dí-ri) – aveglju peascumta tra s-ved tsi s-fatsi iuva, ma s-treacã cariva pri cali, etc.; stau sh-aveglju dit un loc ascumtu tra s-ved cari yini sh-fudzi (cari treatsi, cari intrã tu-ayinji, cari va s-furã, etc.); spiunedz, aveglju, avigljedz, veglju, vigljedz, pizescu, pãzescu, pãdzescu; apãndixescu, pãndixescu, apãndãxescu
{ro: pândi, veghea, spiona}
{fr: veiller, guetter, épier}
{en: watch, spy upon}
ex: l-pãndi cãndu nchisi ti Bituli sh-lu vãtãmã n cali

§ pãndit (pãn-dítŭ) adg pãnditã (pãn-dí-tã), pãndits (pãn-dítsĭ), pãndi-ti/pãndite (pãn-dí-ti) – (om) tsi easti avigljat trã tsi fatsi; (loc) tsi easti avigljat trã cari yini sh-trã cari fudzi; spiunat, avigljat, vigljat, pizit, pãzit, pãdzit; apãndixit, pãndixit, apãndãxit
{ro: pândit, vegheat, spionat}
{fr: veillé, guetté, épié}
{en: watched, spied upon}

§ pãndiri/pãndire (pãn-dí-ri) sf pãndiri (pãn-dírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva pãndeashti; spiunari, avigljari, vigljari, piziri, pãziri, pãdziri; apãndixiri, pãndixiri, apãndãxiri
{ro: acţiunea de a pândi, de a veghea, de a spiona; pândire, veghere, spionare}
{fr: action de veiller, de guetter, d’épier}
{en: action of watching, of spying upon}

§ pãndar (pãn-dárŭ) sm pãndari (pãn-dárĭ) – (atsel) tsi-aveaglji tsiva; tsi easti bãgat cu-arugã s-aveaglji un lucru (casã, ayinji, etc.); drãgat, dãrgat, puleac, puljac, avigljitor, avlighitor, vigljitor
{ro: păzitor, pândar}
{fr: veilleur, gardien}
{en: watchman, guardian}
ex: nu-i pãndarlu (dãrgatlu), cã-i diparti; plãtim un pãndar tra s-n-aveaglji ayinja; frica veaglji ayinjli, nu pãndarlu (avigljitorlu)

§ pãndrunitsã (pãn-dru-ní-tsã) sf pãndrunitsã (pãn-dru-ní-tsã) – unã soi di apanghiu (ca un udã) tsi easti-adrat si sta pi patru pari, di iu pãndarlu poati s-aveaglji unã ayinji, unã grãdinã di zãrzãvãts, etc.; pindurnitsã; cirdachi
{ro: cerdac, foişor, post de observaţie}
{fr: abri provisoire et soutenu par quatre poteaux servant à garder les vignes, les jardins potagers, etc.}
{en: temporary shelter standing on four posts, made for the specific purpose of watching a vineyard, vegetable garden, etc.}

§ pindurnitsã (pin-dur-ní-tsã) sf pindurnitsã (pin-dur-ní-tsã) – (unã cu pãndrunitsã)
ex: aveaglji ca nishti pindurnitsã