|
|
ntãciunari/ntãciunare
ntãciunari/ntãciunare (ntã-cĭu-ná-ri) sf – vedz tu tãciuni1
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: tãciuni1tãciuni1/tãciune
tãciuni1/tãciune (tã-cĭú-ni) sm tãciunj (tã-cĭúnjĭ) –
1: cãrbuni tsi ardi fãrã pirã; cumatã di lemnu tsi ardi ninga; tucini, cituni, jar, stãcãn, cirlac; (fig:
1: tãciuni = lãngoari di grãni iu unã soi di ciupernicã mãcã frãndzã shi lãludz tra s-alasã tu loclu a lor unã soi di pulbiri lai tsi sh-u-adutsi cu tãciunili faptu cãrbuni; expr:
2: tãciuni anvãlit = om ipucrit, ascumtu, tsi dzãtsi altutsiva dicãt atseali tsi ari tu minti;
3: anvãli tãciunili = fudzi)
{ro: tăciune}
{fr: tison; charbouille}
{en: piece of burning wood; embers; blight}
ex: mintindalui jarlu cu un tãciuni (lemnu tsi nu-ardi tu-un capit); astimshu tãciunjlji tra s-nu ncuneadzã; easti tãciuni neastimtu (cãrbuni apres, jar)
§ tucini/tucine (tu-cí-ni) sm tucinj (tu-cínjĭ) – (unã cu tãciuni1)
ex: un pondu di-arap, lai ca tucinili; lja tucinjlji aeshti shi du-ti di-lj bagã tu foc; sh-turnã caplu cãtrã iu avea tucinjlji; el easti tucini anvãlit
(expr: ipucrit)
§ cituni/citune (ci-tú-ni) sf citunj (ci-túnjĭ) – (unã cu tãciuni1)
§ stãcãn (stã-cắn) sm stãcãnj (stã-cắnjĭ) – (unã cu tãciuni1)
§ ntãciun (ntã-cĭúnŭ) (mi) vb IV ntãciunai (ntã-cĭu-náĭ), ntãciunam (ntã-cĭu-námŭ), ntãciunatã (ntã-cĭu-ná-tã), ntãciunari/ntãciunare (ntã-cĭu-ná-ri) – l-fac tãciuni un lucru, cu ardearea sh-afumarea-a lui; ardu un lemnu (casã, etc.); l-fac lai cu afumarea i ardearea; u-afum carnea (pãstrãmãlu) tra s-u am bunã ti mãcari ma nclo (earna)
{ro: arde, înnegri, afuma}
{fr: brûler, noircir, enfumer}
{en: burn, darken, smoke}
ex: lji sã ntãciunã (lji s-arsi) casa; si ntãciunã (s-afumã, lãescu) leamnili sh-nu ardu; si ntãciunã (s-afumã) pãstrãmãlu
§ ntãciunat (ntã-cĭu-nátŭ) adg ntãciunatã (ntã-cĭu-ná-tã), ntãciunats (ntã-cĭu-nátsĭ), ntãciunati/ntãciunate (ntã-cĭu-ná-ti) – tsi easti arsu (afumat, lãit)
{ro: ars, înnegrit, afumat}
{fr: brûlé, noirci, enfumé}
{en: burned, smoked, darkened}