analtu1 (a-nál-tu) adg analtã (a-nál-tã), analtsã (a-nál-tsã), anal-ti/analte (a-nál-ti) – tsi s-aflã (easti alinat) nsus; tsi ari criscutã multu shi easti multu lungu; (om) tsi ari unã boi mari; (boatsi) tsi easti suptsãri (i vãrtoasã); naltu
{ro: înalt}
{fr: haut, élevé}
{en: tall}
ex: tatã-nju easti analtu om (avea boi mari); alinã-ti analtu (nsus) pri pom tra s-vedz diparti; analtsã eara murlji di-avlii; doi lai muntsã multu-analtsã; lunã tsi eshti-analtã (tsi ti-aflji nsus) sh-dipãrtoasã; analtu ca chiparishlu
§ naltu1 (nál-tu) adg naltã (nál-tã), naltsã (nál-tsã), nalti/nalte (nál-ti) – (unã cu analtu1)
ex: casa-a noastrã easti naltã; iu murlu ma nalt eara; nalti li featsi; tãvanea easti naltã (multu nsus); easti un tinir naltu, pripsit
§ analtu2 (a-nál-tu) adv – naltu, nsus, pristi, pisuprã, prisuprã, di pisuprã;
(expr:
1: analtu pri = tu oara tsi s-fatsi tsiva; tu chirolu tsi s-aflã tu; tamam cãndu;
2: di-analtu = di nsus, din tser, di la Dumnidzã)
{ro: peste, deasupra}
{fr: sur, au dessus, par dessus, en plus, d’en haut, juste, précisément}
{en: over, above, in the middle of, exactly}
ex: s-alãsarã analtu pri (pristi) mini; analtu pri-ahãti (ma nsus di-atseali, ma multu di-ahãnti) tsi eu spush; tu lumea-atsea di-analtu
(expr: di nsus, dit tser); analtu pri
(expr: tu mesea, tu inima di, tu chirolu tsi fãtseam) chefi; trã trei ori analtu
(expr: tamam tri trei sãhãts) agiumshu; analtu pri
(expr: tamam cãndu dzãtseam) aesti zboarã; s-aushascã pri tinireatsã-analtu
(expr: ta-mam)
§ naltu2 (nál-tu) adv – (unã cu analtu2)
ex: naltu pri beari
(expr: tu chirolu tsi bea multu, dipriunã); eara naltu
(expr: tamam) pi dzãlili cãndu
§ analtsu (a-nál-tsu) (mi) vb I anãltsai (a-nãl-tsáĭ), anãltsam (a-nãl-tsámŭ), anãltsatã (a-nãl-tsá-tã), anãltsa-ri/anãltsare (a-nãl-tsá-ri) – (mi) min (scol, mut) cãtrã nsus; fac (adar, scol, mut, astãsescu, stãlãescu) unã binai (casã, bisearicã, etc.); crescu di boi sh-mi fac ma-analtu; (mi) mprustedz, naltsu, altsu, alin, mut, scol, crescu, etc.;
(expr: lu-analtsu = lu-alavdu multu)
{ro: înălţa, creşte, mări, clădi}
{fr: élever, hausser, grandir, construire}
{en: raise, lift, elevate, increase, build}
ex: lu-anãltsã ca unã peanã; analtsã mãnjli cãtrã tser; anãltsai (l-feci ma-analtu) murlu dauã uryii; bishica di sãpuni s-anãltsa (s-muta, s-alina nsus) tu-aerã; di-aclo sh-analtsã areapitili sh-azboairã; si anãltsã (s-featsi, s-astãsi) unã pãlati; s-anãltsa pri deadzitli-a cicioarilor; sh-analtsã pãlãtsli cu bunili sh-cu mushutetsli tuti; mushat murmintu lj-anãltsai (lj-adrai)
§ anãltsat (a-nãl-tsátŭ) adg anãltsatã (a-nãl-tsá-tã), anãltsats (a-nãl-tsátsĭ), anãltsati/anãltsate (a-nãl-tsá-ti) – tsi s-ari minatã cãtrã nsus; (casã) tsi s-ari faptã (astãsitã, sculatã); (ficior) tsi ari criscutã shi s-ari faptã ma-analtu; nãltsat, altsat, alinat, mutat, sculat, criscut, etc.
{ro: înălţat, crescut, mărit, clădit}
{fr: élevé, haussé, grandi, construit}
{en: raised, lifted, elevated, increased, built}
ex: casa-aestã easti anãltsatã cu patru palmi di cum eara
§ anãltsari/anãltsare (a-nãl-tsá-ri) sf anãltsãri (a-nãl-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva (tsiva) s-analtsã; nãltsari, altsari, alinari, mutari, sculari, crishteari, etc.
{ro: acţiunea de a înălţa, de a creşte, de a mări, de a clădi; înălţare, creştere, mărire, clădire}
{fr: action d’élever, de hausser, de gran-dir, de construire; élevation, croissance, surhaussement}
{en: action of raising, of lifting, of elevating, of increasing, of building}
§ ãnaltsu (ã-nál-tsu) (mi) vb I ãnãltsai (ã-nãl-tsáĭ), ãnãltsam (ã-nãl-tsámŭ), ãnãltsatã (ã-nãl-tsá-tã), ãnãltsari/ãnãltsare (ã-nãl-tsá-ri) – (unã cu analtsu)
ex: ãnãltsarã tãvanea cu nica doi cots
§ ãnãltsat (ã-nãl-tsátŭ) adg ãnãltsatã (ã-nãl-tsá-tã), ãnãltsats (ã-nãl-tsátsĭ), ãnãltsati/ãnãltsate (ã-nãl-tsá-ti) – (unã cu anãltsat)
§ ãnãltsari/ãnãltsare (ã-nãl-tsá-ri) sf ãnãltsãri (ã-nãl-tsắrĭ) – (unã cu anãltsari)
§ naltsu (nál-tsu) (mi) vb I nãltsai (nãl-tsáĭ), nãltsam (nãl-tsámŭ), nãltsatã (nãl-tsá-tã), nãltsari/nãltsare (nãl-tsá-ri) – (unã cu analtsu)
ex: mi nãltsai (mi-alinai) pri chin; nãltsã (mutã cãtrã nsus) ocljilj sh-mi mutri
§ nãltsat (nãl-tsátŭ) adg nãltsatã (nãl-tsá-tã), nãltsats (nãl-tsátsĭ), nãltsati/nãltsate (nãl-tsá-ti) – (unã cu anãltsat)
§ nãltsari/nãltsare (nãl-tsá-ri) sf nãltsãri (nãl-tsắrĭ) – (unã cu anãltsari)
§ altsu2 (ál-tsu) (mi) vb I altsai (al-tsáĭ), altsam (al-tsámŭ), altsatã (al-tsá-tã), altsari/altsare (al-tsá-ri) – (unã cu analtsu)
ex: altsã (sculã, mutã) nã pãlati; va si-l cãntãm va si-l altsãm
(expr: alãvdãm)
§ altsat (al-tsátŭ) adg altsatã (al-tsá-tã), altsats (al-tsátsĭ), altsati/altsate (al-tsá-ti) – (unã cu anãltsat)
ex: altsatlu (atsel tsi s-anãltsã) tut va dipunã unãoarã
§ altsari/altsare (al-tsá-ri) sf altsãri (al-tsắrĭ) – (unã cu anãltsari)
ex: altsarea
(expr: alãvdarea) ti minteashti di cap
§ naltu3 (nál-tu) (mi) vb I nãltai (nãl-táĭ), nãltam (nãl-támŭ), nãltatã (nãl-tá-tã), nãltari/nãltare (nãl-tá-ri) – (unã cu analtsu)
ex: di vãrãoarã va s-nji naltu nã casã
§ nãltat (nãl-tátŭ) adg nãltatã (nãl-tá-tã), nãltats (nãl-tátsĭ), nãltati/nãltate (nãl-tá-ti) – (unã cu anãltsat)
§ nãltari/nãltare (nãl-tá-ri) sf nãltãri (nãl-tắrĭ) – (unã cu anãltsari)
§ anãltsãmi/anãltsãme (a-nãl-tsắ-mi) sf anãltsãnj (a-nãl-tsắnjĭ) – numirlu tsi-aspuni cãt di-analtu easti un lucru i unã hiintsã; boea-a unui om (pravdã); nãltsãmi, anãltsimi, nãltsimi, boi
{ro: înălţime}
{fr: hauteur}
{en: height}
§ anãltsi-mi/anãltsime (a-nãl-tsi-mi) sf anãltsãnj (a-nãl-tsinjĭ) – (unã cu anãltsãmi)
§ nãltsãmi/nãltsãme (nãl-tsắ-mi) sf nãltsãnj (nãl-tsắnjĭ) – (unã cu anãltsãmi)
§ nãltsimi/nãltsime (nãl-tsí-mi) sf nãltsinj (nãl-tsínjĭ) – (unã cu anãltsãmi)
