mut1 (mútŭ) adg mutã (mú-tã), muts (mútsĭ), muti/mute (mú-ti) – (om) tsi nu poati sã scoatã un zbor (c-ashi s-amintã, di lãngoari, icã, trã niheamã chiro, tu oara tsi s-aspari multu, s-ciudiseashti, etc.); (om) tsi tatsi sh-nu va s-dzãcã un zbor; (lucru) tsi s-fatsi tu tãtseari fãrã vrondu (fãrã zboarã); amut, tãcut
{ro: mut}
{fr: muet}
{en: mute, dumb, speechless}
ex: tsi tricu pri afoarã di orbul u vidzu, mutlu-lj gri, surdul s-aspãre di boatsi-lj? (angucitoari: minciuna); doi hilj ari, doilji-lj suntu muts (nu pot sã zburascã); nãsã mutã s-featsi; mut shi surdu mi feci; mushata-a loclui nu eara mutã (nu eara di-atseali tsi nu putea sã zburascã); aclo iu-lj grea tuts ali mutã, ãlj greashti shi nveasta di sum zvon; mut (tãcut) ca cheatra
§ amut1 (a-mútŭ) adg amutã (a-mú-tã), amuts (a-mútsĭ), amuti/amute (a-mú-ti) – (unã cu mut1)
§ mutalj (mu-táljĭŭ) sm pl(?) – catastasea (starea) tsi u-ari atsel cari easti mut; niputearea tsi-l fatsi un tra s-nu poatã sã zburascã; amutsalj
{ro: muţenie}
{fr: mutisme}
{en: muteness}
ex: mutaljlu lu-agudi
§ amutsalj (a-mu-tsáljĭŭ) sm fãrã pl – (unã cu mutalj)
ex: s-amutsãshti, cã ts-u deadi amutsaljlu
§ mutsami/mutsame (mu-tsá-mi) sf mutsãnj (mu-tsắnjĭ) – (unã cu mutalj)
§ amutsami/amutsame (a-mu-tsá-mi) sf amutsãnj (a-mu-tsắnjĭ) – (unã cu mutalj)
§ mutsãscu (mu-tsắs-cu) vb IV mutsãi (mu-tsắĭ), mutsam (mu-tsámŭ), mutsãtã (mu-tsắ-tã), mutsãri/mutsãre (mu-tsắ-ri) – cher harea tsi u-am ca s-pot sã zburãscu (di lãngoari, aspãreari, etc.); nu pot si scot un zbor; tac sh-nu voi s-grãescu tsiva; mutsescu, amutsãscu, amut, tac; (fig: mutsãscu = tac ca sturlu (ca lemnul, ca marmura, di fricã, di-arcoari, di leani, etc.); nlimnescu, mãrmurisescu)
{ro: amuţi, tăcea}
{fr: devenir muet, se taire}
{en: become mute, become speechless}
ex: s-nã mutsascã (s-nã facã s-tãtsem); mutsã (tãcu), nu ma zburashti; di-atumtsea mutsã, nu cama scoasi zbor; mutsã (sh-chiru grailu) di fricã
§ mutsãt (mu-tsắtŭ) adg mutsãtã (mu-tsắ-tã), mutsãts (mu-tsắtsĭ), mutsãti/mutsãte (mu-tsắ-ti) – tsi sh-ari chirutã harea tsi u-avea ca s-poatã sã zburascã (di lãngoari, aspãreari, etc.); cari nu poati si scoatã un zbor; cari tatsi sh-nu va sã grãeascã tsiva; mutsit, amutsãt, amutat, tãcut
{ro: amuţit, tăcut}
{fr: devenu muet, qui se tait}
{en: who became mute, who became speechless}
§ mutsãri/mutsãre (mu-tsắ-ri) sf mutsãri (mu-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva amutsashti, cãndu nu va (nu poati) sã scoatã un zbor; mutsiri, amutsãri, amutari, tãtseari
{ro: acţiunea de a amuţi, de a tăcea; amuţire, tăcere}
{fr: action de devenir muet, de se taire}
{en: action of becoming mute, of becoming speechless}
ex: di cãndu s-aspãre di un bivul ãlj vinji mutsãrea
§ mutsescu (mu-tsés-cu) vb IV mutsii (mu-tsíĭ), mutseam (mu-tseámŭ), mutsitã (mu-tsí-tã), mutsiri/mutsire (mu-tsí-ri) – (unã cu mutsãscu)
§ mutsit (mu-tsítŭ) adg mutsitã (mu-tsí-tã), mutsits (mu-tsítsĭ), mutsiti/mutsite (mu-tsí-ti) – (unã cu mutsãt)
§ mutsiri/mutsire (mu-tsí-ri) sf mutsiri (mu-tsírĭ) – (unã cu mutsãri)
§ amutsãscu (a-mu-tsắs-cu) vb IV amutsãi (a-mu-tsắĭ), amutsam (a-mu-tsámŭ), amutsãtã (a-mu-tsắ-tã), amutsã-ri/amutsãre (a-mu-tsắ-ri) – (unã cu mutsãscu)
ex: amutsã (tãcu) dit minuta-atsea shi grai nu scoasi; muljarea-a lui avea amutsãtã (tãcutã); cucotslji lj-amutsãrã (tãcurã); amutsã ca cheatra; cãndu nã vidzurã n cali tuts amutsãrã (fig: armasirã ca sturlu, limnusirã)
§ amutsãt (a-mu-tsắtŭ) adg amutsãtã (a-mu-tsắ-tã), amutsãts (a-mu-tsắtsĭ), amutsãti/amutsãte (a-mu-tsắ-ti) – (unã cu mutsãt)
§ amutsãri/amutsãre (a-mu-tsắ-ri) sf amutsãri (a-mu-tsắrĭ) – (unã cu mutsãri)
§ amut2 (a-mútŭ) vb I amutai (a-mu-táĭ), amutam (a-mu-támŭ), amutatã (a-mu-tá-tã), amutari/amutare (a-mu-tá-ri) – (unã cu mutsãscu)
ex: el, tu erghi, fatsi multi guri s-amutã (s-tacã, s-nu scoatã un grai); mori, cripatlu! mori, amute! (tats, ncljidi-ts gura!), va s-ti bash, cã mi giurai; cripatlu, i amute! (icã cripatlu s-ti-agudeascã, icã tats, ncljidi-ts gura!); amute (tats), s-nu ma greshti
§ amutat (a-mu-tátŭ) adg amutatã (a-mu-tá-tã), amutats (a-mu-tátsĭ), amutati/amutate (a-mu-tá-ti) – (unã cu mutsãt)
§ amutari/amutare (a-mu-tá-ri) sf amutãri (a-mu-tắrĭ) – (unã cu mutsãri)
