|
|
murneatsã
murneatsã (mur-neá-tsã) sf – vedz tu murnu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: murnumurnu
murnu (múr-nu) adg murnã (múr-nã), murnji (múr-nji), murni/murne (múr-ni) – tsi ari unã hromã ncljisã; tsi sh-u-adutsi niheamã tu hromã cu cafelu; (omlu) tsi ari chealea, fatsa, perlu, etc. di-unã hromã ncljisã; vinit, scur, sumulai, oacljish
{ro: brun, vânăt, oacheş}
{fr: brun, brunet, bleu-foncé}
{en: brown, brownish}
ex: un nior lai sh-murnu, ca nã negurã ndisatã, lu-anvãrligã maslu a eapilor; fatsa u-ari murnã (sumulai); creashti murnã lilicea di-agãrshari; ari stranji murni
§ murnescu1 (mur-nés-cu) adg murneascã (mur-neás-cã), murneshtsã (mur-nésh-tsã), murneshti (mur-nésh-ti) – (unã cu murnu)
§ murneatsã (mur-neá-tsã) sf murnets (mur-nétsĭ) – hroma murnã ncljisã (di bãteari, arcoari, etc.); urma vinjitã tsi-armãni pi truplu-a omlui cãndu easti agudit vãrtos; vinjiteatsã
{ro: brun închis; vânătaie}
{fr: brun foncé, bleuissement}
{en: brown-dark, bruise}
§ murnescu2 (mur-nés-cu) vb IV murnii (mur-níĭ), murneam (mur-neámŭ), murnitã (mur-ní-tã), murniri/murnire (mur-ní-ri) – (mi) fac murnu (vinit) di bãteari, arcoari, etc.; nvinitsãscu, nvinjitsãscu, vinitsãscu, vinjitsãscu
{ro: învineţi}
{fr: devenir brun foncé; bleuir; meurtrir}
{en: make someone brown; bruise, turn blue}
ex: di arcoari, aveam murnitã (mi-aveam faptã vinit) la fatsã; nj-murnit (nj-lu featsit vinit) truplu di shcop; murneashti (nvinitsashti) cãndu u-acatsã tusea; murnii di-arcoari
§ murnit (mur-nítŭ) adg murnitã (mur-ní-tã), murnits (mur-nítsĭ), murni-ti/murnite (mur-ní-ti) – tsi s-ari faptu vinit di bãteari, arcoari, etc.; nvinitsãt, nvinjitsãt, vinitsãt, vinjitsãt
{ro: învineţit}
{fr: bleui; meurtri}
{en: bruised, turned blue}
§ murniri/murnire (mur-ní-ri) sf murniri (mur-nírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva murneashti; nvinitsãri, nvinjitsãri, vinitsãri, vinjitsãri
{ro: acţiunea de a învineţi; învineţire}
vinjit2
vinjit2 (ví-njitŭ) adg vinjitã (ví-nji-tã), vinjits (ví-njitsĭ), vinjiti/vi-njite (ví-nji-ti) – tsi ari unã hromã albastrã ntunicatã (tsi da niheamã sh-pri hroma-a yioarãljei); tsi ari unã hromã ca atsea di pi truplu-a omlui cãndu easti agudit vãrtos; vinit, murnu, scur, sinjicat;
(expr:
1: mi fac vinjit la fatsã (di inati) = mi nãirescu multu; vinitsãscu (di inati);
2: vinjiti = stranji di lãnã tsi au nã bueauã vinjitã: cãndushi, cioarits, tsipuni, etc.)
{ro: vânăt}
{fr: violacé, gris foncé}
{en: violet-blue, bluish-grey}
ex: niscãntsã suntu tu albi, altsã sun tu vinjiti
(expr: tu stranji vinjiti di lãnã)
§ vinit2 (ví-nitŭ) adg vinitã (ví-ni-tã), vinits (ví-nitsĭ), viniti/vinite (ví-ni-ti) – (unã cu vinjit2)
ex: lj-adunã lãludz, soi-soi, sh-albi sh-aroshi, galbini sh-albastri, viniti sh-verdzã; avea loatã din pãzari nã pãndzã vinitã; s-alãxirã tuts tu viniti (fig: stranji di lãnã viniti)
§ vinjiteatsã (vi-nji-teá-tsã) sf vinjitets (vi-nji-tétsĭ) – hroma murnã ncljisã, vinjitã (di bãteari, arcoari, etc.); urma vinjitã tsi-armãni pi truplu-a omlui cãndu easti agudit vãrtos; murneatsã
{ro: vânătaie}
{fr: bleuissement, meurtrissure}
{en: bruise}
§ nvinji-tsãscu (nvi-nji-tsắs-cu) vb IV nvinjitsãi (nvi-nji-tsắĭ), nvinjitsam (nvi-nji-tsámŭ), nvinjitsãtã (nvi-nji-tsắ-tã), nvinjitsãri/nvinjitsãre (nvi-nji-tsắ-ri) – buisescu un stranj sh-lu fac vinjit; (mi) fac murnu (vinit) di bãteari (arcoari, etc.); vinjitsãscu, vinitsãscu, nvinitsãscu, murnescu;
(expr: nvinitsãscu (la fatsã, di inati) = mi nãirescu multu; (di inati) mi fac vinjit la fatsã)
{ro: învineţi}
{fr: bleuir; meurtrir}
{en: bruise, turn blue}
ex: budzãli nji nvinjitsãrã; nvinitsa tu fatsã; lu nvinitsãrã (l-featsirã tut vinjit) di bãteari
§ nvinjitsãt (nvi-nji-tsắtŭ) adg nvinjitsãtã (nvi-nji-tsắ-tã), nvinjitsãts (nvi-nji-tsắtsĭ), nvinjitsãti/nvinjitsãte (nvi-nji-tsắ-ti) – tsi s-ari faptu vinit di bãteari, arcoari, etc.; vinjitsãt, vinitsãt, nvinitsãt, murnit