§ ngãrlimari/ngãrlimare (ngãr-li-má-ri) sf ngãrlimãri (ngãr-li-mắrĭ) – (unã cu angãrlimari)

{ro: acţiunea de a boci, bocire}
{fr: action de lamenter, de chanter des complaintes (en pleurant quelqu’un)}
{en: action of lamenting, of wailing}

§ arãdãsescu2 (a-rã-dã-sés-cu) vb IV arãdãsii (a-rã-dã-síĭ), arãdãseam (a-rã-dã-seámŭ), arãdãsitã (a-rã-dã-sí-tã), arãdãsiri/arãdãsire (a-rã-dã-sí-ri) – (unã cu arãdãpsescu2)
ex: mash plãndzea sh-arãdãsea (miryiuluxea)

§ arãdãsit2 (a-rã-dã-sítŭ) adg arãdãsitã (a-rã-dã-sí-tã), arãdãsits (a-rã-dã-sítsĭ), arãdãsiti/arãdãsite (a-rã-dã-sí-ti) – (unã cu arãdãpsit2)

§ arãdãsiri2/arãdãsire (a-rã-dã-sí-ri) sf arãdãsiri (a-rã-dã-sírĭ) – (unã cu arãdãpsiri2)

§ arãbdãsescu (a-rãb-dã-sés-cu) vb IV arãbdãsii (a-rãb-dã-síĭ), arãbdãseam (a-rãb-dã-seámŭ), arãbdãsitã (a-rãb-dã-sí-tã), arãbdãsiri/arãbdãsire (a-rãb-dã-sí-ri) – (unã cu arãdãpsescu2)

§ arãbdãsit (a-rãb-dã-sítŭ) adg arãbdãsitã (a-rãb-dã-sí-tã), arãbdãsits (a-rãb-dã-sítsĭ), arãbdãsiti/arãbdãsite (a-rãb-dã-sí-ti) – (unã cu arãdãpsit2)
ex: fu arãbdãsitã (miryiuluxitã) pãnã la groapã

§ arãbdãsi-ri/arãbdãsire (a-rãb-dã-sí-ri) sf arãbdãsiri (a-rãb-dã-sírĭ) – (unã cu arãdãpsiri2)

§ arãvdãsescu (a-rãv-dã-sés-cu) vb IV arãvdãsii (a-rãv-dã-síĭ), arãvdãseam (a-rãv-dã-seámŭ), arãvdãsitã (a-rãv-dã-sí-tã), arãvdãsiri/arãvdãsire (a-rãv-dã-sí-ri) – (unã cu arãdãpsescu2)
ex: nu shtia s-arãvdãseascã (miryiuluxeascã) mortul

§ arãvdãsit (a-rãv-dã-sítŭ) adg arãvdãsitã (a-rãv-dã-sí-tã), arãvdãsits (a-rãv-dã-sítsĭ), arãvdãsiti/arãvdãsite (a-rãv-dã-sí-ti) – (unã cu arãdãpsit2)

§ arãvdãsiri/arãvdãsire (a-rãv-dã-sí-ri) sf arãvdãsiri (a-rãv-dã-sírĭ) – (unã cu arãdãpsiri2)

§ ascumtu2 (as-cúm-tu) adg ascumtã (as-cúm-tã), ascumtsã (as-cúm-tsã), ascumti/ascumte (as-cúm-ti) – tsi ascundi simtsãmintili tsi li-ari shi spuni tsiva cari nu easti dealihea; ipucrit, acupirit, fãts-fãts, cãrbuni nvilit, pãndzã cu dauã fãts
{ro: ipocrit}
{fr: hypocrite}
{en: hypocrite}

§ ascumsu2 (as-cúm-su) adg ascumsã (as-cúm-sã), ascumshi (as-cúm-shi), ascumsi/ascumse (as-cúm-si) – (unã cu ascumtu2)

§ ascunsu2 (as-cún-su) adg ascunsã (as-cún-sã), ascunshi (as-cún-shi), as-cunsi/ascunse (as-cún-si) – (unã cu ascumtu2)

§ ascumtos (as-cum-tósŭ) adg ascumtoasã (as-cum-tŭá-sã), ascumtosh (as-cum-tóshĭ), ascumtoasi/ascumtoase (as-cum-tŭá-si) – tsi lu-ariseashti (si) s-ascundã; iu poati si s-ascundã cariva ghini; ascumtu
{ro: ascuns, care-i place să se ascundă}
{fr: caché, qui aime a se cacher}
{en: hidden; who likes to hide}
ex: s-u dutsem tu un loc ascumtos (iu pots s-ti-ascundzi ghini); dit un loc ascumtos, insha ca zghicuri

§ ascumtish (as-cum-tíshĭŭ) sn ascumtishuri (as-cum-tí-shĭurĭ) – loc iu omlu poati si s-ascundã tra s-nu lu-aflã vãrnu; loc ascumtu diparti di videarea-a lumiljei; ascumtatic, ascumtalj, cripsanã
{ro: ascuntiş}
{fr: cachette, recoin}
{en: hiding place}
ex: ti hidz prit ascumtishuri; intrai tu un ascumtish dit pãduri

§ ascumtalj (as-cum-táljĭŭ) sn ascumtalji/ascumtalje (as-cum-tá-lji) – (unã cu ascumtish)

§ ascumtatic (as-cum-tá-tic) sn ascumtatitsi/ascumtatitse (as-cum-tá-ti-tsi) – (unã cu ascumtish)

§ ascumtici (as-cum-tícĭŭ) sn ascumtici/ascumtice (as-cum-tí-ci) – njic ascumtalj
{ro: mic ascuntiş}
{fr: petit recoin}
{en: small hiding place}

§ ascumta (as-cum-tá) adv – tra s-nu hibã vidzut i aduchit di altsã; afurishalui, ascumtalui, ascumtishalui, acrifa, bizgulea
{ro: pe ascuns}
{fr: sous cape, en tapinois, en cachette, clandestinement}
{en: furtively, secretly}
ex: ascumta sã-ts fudz di-acasã; s-dusi ascumta la mã-sa; tuti aesti s-featsirã ascumta; pri-ascumta, ashtipta s-easã shi s-u lja cu nãsh; lj-gri ascumta (s-nu lu-avdã vãrnu); lj-dzãsi ascumta tu ureaclji

§ ascumtalui (as-cúm-ta-luĭ) adv – (unã cu ascumta)
ex: fudzi pi ascumtalui di frats

§ ascumtishalui (as-cum-tí-shĭa-lui) adv – (unã cu ascumta)
ex: lã shuptirã ascumtishalui nãs; fãrtãtsãlja u-avea ascumtishalui; aviglja ascumtishalui s-avdã cãsmetea-a ficiorlui; fudzi ascumtishalui (afurishalui, fãrã s-hibã aduchit)

{ro: acţiunea de a speria}
{fr: action de (s’)éffrayer; de (s’)éffaroucher; de (s’)ébrouer}
{en: action of frightening, of scaring; of startling}

§ aspãra-ri/aspãrare (as-pã-rá-ri) sf aspãrãri (as-pã-rắrĭ) – (unã cu aspãreari)

§ neaspãreat (neas-pã-reátŭ) adg neaspãreatã (neas-pã-reá-tã), neaspãreats (neas-pã-reátsĭ), neaspãreati/neas-pãreate (neas-pã-reá-ti) – tsi nu easti aspãreat; tsi nu-lj s-ari faptã fricã; tsi nu-ari fricã; ninfricushat, etc.
{ro: neînfricat, nesperiat}
{fr: qui n’est pas éffrayé}
{en: who is not frightened}

§ neas-pãreari/neaspãreare (neas-pã-reá-ri) sf neaspãreri (neas-pã-rérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu s-aspari cariva; ninfricushari, etc.
{ro: acţiunea de a nu (se) speria}
{fr: action de ne pas (s’)éffrayer}
{en: action of not frightening, of not scaring}

§ aspãros (as-pã-rós) adg aspãroasã (as-pã-rŭá-sã), aspãrosh (as-pã-róshĭ), aspãroasi/aspãroase (as-pã-rŭá-si) –
1: tsi s-aspari lishor;
2: (lucru) tsi aspari lumea; fricos, lãhtãros
{ro: sperios}
{fr: peureux, craintif; épouvantable, terrifiant}
{en: frightened, scared; startled}
ex: s-toarnã aspãroasã (cu fricã); umbri lundzi aspãroasi (tsi ti lãhtãrsescu)

§ asparyiu (as-pár-yĭu) sn asparyiuri (as-pár-yĭurĭ) – atsea tsi ari (tsi aducheashti) omlu cãndu s-aspari; aspãreari multu mari; asparizmã, asparimã, asparmã, lãhtarã, frixi, pirdeshi, datã, ceash, trom, trumarã, cutrom
{ro: spaimă, sperietură}
{fr: alarme, frayeur}
{en: fright, fear}
ex: feata, di asparyiu, di fricã, lji si bãtu inima

§ asparizmã (as-pá-riz-mã) sf asparizmi/asparizme (as-pá-riz-mi) – (unã cu asparyiu)
ex: nãsh di-asparizmã nu-ascultã; eara s-cadã pi dintsã di asparizmã (lãhtarã); di-asparizmã lãndzidzã; porcul u vidzu groasã, s-aspãre, ma tsi asparizmã!

§ asparimã (as-pá-ri-mã) sf asparimi/asparime (as-pá-ri-mi) – (unã cu asparyiu)
ex: lumea crutsea fãtsea di-asparimã

§ asparmã (as-pár-mã) sf asparmi/asparme (as-pár-mi) – (unã cu asparyiu)
ex: asparmã (aspãreari) ahãt urutã

§ sparizmã (spá-riz-mã) sf sparizmi/asparizme (as-pá-riz-mi) – (unã cu asparyiu)
ex: nã featsi nã mari sparizmã

§ spar (spárŭ) (mi) vb II spãreai (spã-reáĭ), spãream (spã-reámŭ), spãreatã (spã-reá-tã), spãrea-ri/spãreare (spã-reá-ri) – (unã cu aspar)

§ spãreat (spã-reátŭ) adg spãreatã (spã-reá-tã), spãreats (spã-reátsĭ), spãreati/spãreate (spã-reá-ti) – (unã cu aspãreat)

§ spãreari/spãreare (spã-reá-ri) sf spãreri (spã-rérĭ) – (unã cu aspãreari)

{ro: boci, jeli}
{fr: pleurer, (se) lamenter, chanter une complainte}
{en: lament, wail}
ex: s-butsi aeri tutã dzua

§ butsit (bu-tsítŭ) adg butsitã (bu-tsí-tã), butsits (bu-tsítsĭ), butsiti/butsite (bu-tsí-ti) – (mortul) tsi easti plãmtu shi jilit (cu zghicuri shi shcljimurãri); miryiuluxit, mirul-yisit, arãdãsit, arãdhãpsit, arãbdãsit, arãvdãsit, jilit, zghilit, plãmtu, cãntat
{ro: bocit, jelit}
{fr: pleuré, lamenté}
{en: lamented, wailed}

§ butsiri (bu-tsírĭ) sf butsiri (bu-tsírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva butseashti; miryiuluxiri, mirulyisiri, arãdãsiri, arãdhãpsiri, arãbdãsiri, arãvdãsiri, jiliri, zghiliri, plãndzeari, cãntari
{ro: acţiunea de a boci, de a jeli; bocire, jelire}
{fr: action de pleurer, de (se) lamenter, de chanter une complainte}
{en: action of lamenting, of wailing}

(expr: cãntarea-a cucotslor = hãryii, criparea di dzuã, ndzari, etc.)
{ro: acţiunea de a cânta (cu vocea sau dintr-un instrument); de a boci; de a citi; de a spune baliverne}
{fr: action de chanter; de jouer un instrument; de pleurer (un mort); de lire; de raconter des sornettes}
{en: action of singing; of playing an instrument; of wailling, of lamenting; of reading; of telling cock-and-bull stories}
ex: fãrshirotlu-i fãrã cripari, tutã dzua pri cãntari; mushati cãntãri furã adzã la bisearicã; s-aproachi cãntarea-a cucotslor
(expr: hãryia, oara tsi cãntã cucotslji); la tini mãcari-beari, sh-la mini cãntari; veara tutã tu cãntari, sh-earna tutã tu uhtari

§ nicãntat1 (ni-cãn-tátŭ) adg nicãntatã (ni-cãn-tá-tã), nicãntats (ni-cãn-tátsĭ), nicãntati/nicãntate (ni-cãn-tá-ti) – tsi nu easti cãntat (cu boatsea); (flueara, avyiulia, etc.) tsi nu easti bãtutã; (mortul) tsi nu easti jilit (butsit, miryiuluxit, mirulyisit, zghilit, plãmtu); (carti) tsi nu easti aleaptã (dyivãsitã, etc.)
{ro: necântat (cu vocea sau dintr-un instrument); nebocit; necitit}
{fr: qui n’est pas chanté; qui n’est pas joué (un instrument musical); qui n’est pas pleuré (un mort); qui n’est pas lu}
{en: that is not sung or played (song, instrument); who is not wailed, lamented (dead man); that is not read (letter, book)}

§ nicãntari1/nicãntare (ni-cãn-tá-ri) sf nicãntãri (ni-cãn-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu s-cãntã (nu s-bati, nu s-jileashti, nu si dyivãseashti, etc.)
{ro: acţiunea de a nu cânta (boci; citi)}
{fr: action de ne pas chanter (jouer un instrument, pleurer un mort; lire un livre)}
{en: action of not singing, of not playing an instrument, of not wailling, of not lamenting, of not reading}

§ cãntic1 (cắn-ticŭ) sn cãntitsi/cãntitse (cắn-ti-tsi) –
1: aradã di bots dultsi fapti cu gura (i cu bãtearea di fluearã, di-avyiulii, etc.) tsi-asunã mushat ca unã miludhii, un ih, etc.; cãntari, miludii, ih, batiri, bãteari (di pulj, fluearã, etc.);
2: isturii aspusã (spuneari) tu versuri cu rimã shi ritmu; puizii;
3: cãntic di moarti, boatsit, miryiulog, miruloyi
(expr: scot (scol) un cãntic = fac un cãntic (puizii) tu cari aspun (mãrescu, aduc aminti, etc.) un lucru, un giunatic, unã isturii, etc. tsi s-ari faptã dealihea i mash tu mintea-a omlui)
{ro: cântec, poezie}
{fr: chanson, poesie}
{en: song, poem}
ex: ari multi turlii di cãntitsi: cãntic di vreari, cãntic di xeani, cãntic veclju, cãntic di njits, cãntic di jali, cãntic furescu; cãnticlu nu-ari domnu; nu s-avdu, nits cãntitsi tu-arãzboai; bagã-u s-cãntã, cã shtii cãntitsi mushati; cãntic va nã scoatã eali
(expr: va s-facã un cãntic i puizii trã lucrili tsi-avem faptã); boatsea-a ljei, cãntic di moarti
(expr: boatsit)

§ cãntic2 (cắn-ticŭ) vb I cãnticai (cãn-ti-cáĭ), cãnticam (cãn-ti-cámŭ), cãnticatã (cãn-ti-cá-tã), cãnticari/cãnticare (cãn-ti-cá-ri) – cãntu un cãntic ti njits, tra s-lu fac s-doarmã i s-isihãseascã natlu dit sãrmãnitsã
{ro: cânta un cântec de leagăn}
{fr: chanter des chanson de berceau}
{en: sing a lullaby}
ex: cãnticlu-aestu tsi-l cãnticats (cãntats a natlui) easti mushat; lj-cãnticai pãnã-l lo somnul; cãnticã-lj niheamã tra s-lu-acatsã somnul

§ cãnticat1 (cãn-ti-cátŭ) adg cãnticatã (cãn-ti-cá-tã), cãnticats (cãn-ti-cátsĭ), cãnticati/cãnticate (cãn-ti-cá-ti) – (cãnticlu di sãrmãnitsã) tsi s-ari cãnticatã; (natlu) a curi ãlj s-ari cãnticatã un cãntic di sãrmãnitsã
{ro: căruia i s-a cântat un cântec de leagăn}
{fr: à qui on a chanté des chanson de berceau}
{en: baby to which a lullaby was sung}

§ cãnticari/cãnticare (cãn-ti-cá-ri) sf cãnticãri (cãn-ti-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-cãnticã (a unui nat)
{ro: acţiunea de a cânta un cântec de leagăn}
{fr: action de chanter des chanson de berceau}
{en: action of singing a lullaby}
ex: cãnticarea-lj fatsi njitslji s-doarmã

§ cãnticat2 (cãn-ti-cátŭ) sn cãnticati/cãnticate (cãn-ti-cá-ti) – cãnticlu tsi s-cãntã a njiclui, tu chirolu tsi easti ligãnat tu sãrmãnitsã
{ro: cântecul de leagăn în timpul legănatului}
{fr: chanson de berceau, chantée durant le bercement du bébé}
{en: lullaby sung during the rocking of a baby}

§ cãntatã (cãn-tá-tã) sf fãrã pl – cãntic, cãntari
{ro: cântat}
{fr: chant}
{en: song, singing}
ex: intri tu grãdinã dimneatsa, tu cãntata (cãntarea, cãnticlu) a cucotslor
(expr: tu hãryii)

§ nicãntatã (ni-cãn-tá-tã) sf fãrã pl – ninti di cãntarea-a cucotlui tahina; ninti di cãntarea-a cuclui; etc.
{ro: înainte de cântatul cocoşului de dimineaţă}
{fr: avant le chant matinal du coq}
{en: before the morning crowing of the cock}
ex: si scularã nica nicãntatã cucotslji (ninti di cãntarea-a cucotslor); nica nicãntatã cucotslji (ninti di cãntarea-a cucotslor); ninga nicãntatã cuclu (ninti di cãntarea-a cuclui)

§ cãntãtor (cãn-tã-tórŭ) adg, sm, sf cãntãtoari/cãntãtoare (cãn-tã-tŭá-ri), cãntãtori (cãn-tã-tórĭ), cãntãtoari/cãntãtoare (cãn-tã-tŭá-ri) – (un) tsi cãntã (trã pãradz, cã lu-arãseashti, cã easti hãrios, etc.); tsi bati dit fluearã (avyiulii, etc.); dishcãntã
{ro: cântăreţ}
{fr: chanteur}
{en: singer}
ex: nu s-plãndzim nã lipseashti, o, cãntãtor aleptu!; am xifteri eu cãntãtori (tsi cãntã)

§ cãntãtorash (cãn-tã-to-ráshĭŭ) sm cãntãtorash (cãn-tã-to-ráshĭ) – mascurlu a gãljinãljei; cãtãndorash, cucot, cocut, cãpon, cãponj; dishcãntã
{ro: cocoş}
{fr: coq}
{en: cock, rooster}
ex: cãntãtorash (cucot) di Birati

§ cãtãndorash (cã-tãn-do-ráshĭŭ) sm cãtãndorash (cã-tãn-do-ráshĭ) – (unã cu cãntãtorash)

§ dishcãntã (dis-cãn-tắ) sm dishcãntadz (dish-cãn-tádzĭ) – (unã cu cãntãtorash)
ex: cara deadi dishcãntãlu, shapti cãsãbadz dishtiptã