ex: amisticarea (mintirea, adunarea) cu oaminjlji easti bunã

§ neamisticat (nea-mis-ti-cátŭ) adg neamisticatã (nea-mis-ti-cá-tã), neamisticats (nea-mis-ti-cátsĭ), neamisticati/neamisticate (nea-mis-ti-cá-ti) – tsi nu easti amisticat cu alti lucri; tsi-armãni ashi cum easti
{ro: care nu e mestecat}
{fr: qui n’est pas mélangé avec d’autres choses}
{en: that is not mixed (up) with other things}
ex: tu-unã buti sunt turnati shi tut sta neamisticati (sta dispãrtsãti) (angucitoari: oulu); yinlu-a meu shi yinlu-a tãu, tr-unã buti sunt turnats shi tut sta neamisticats (angucitoari: oulu)

§ neamisticari/neamisticare (nea-mis-ti-cá-ri) sf neamisticãri (nea-mis-ti-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu lucri nu s-ameasticã
{ro: acţiunea de a nu (se) mesteca, mestecare}
{fr: action de ne pas (se) mêler, de de ne pas (se) mélanger}
{en: action of not getting mixed up, of not mingling, of not blending}

§ meastic1 (meás-ticŭ) (mi) vb I misticai (mis-ti-cáĭ), misticam (mis-ti-cámŭ), misticatã (mis-ti-cá-tã), misticari/misticare (mis-ti-cá-ri) – (unã cu ameastic1)
ex: nu misticash ghini fãrina, culeashlu nu ishi bun; misticã pãni tu dalã

§ misticat1 (mis-ti-cátŭ) adg misticatã (mis-ti-cá-tã), misticats (mis-ti-cátsĭ), misticati/misticate (mis-ti-cá-ti) – (unã cu amis-ticat1)
ex: ari sufrãntseali misticati (tsi da unã di-alantã); vedz frãntseaua-nj misticatã
(expr: alichitã)

§ misticari1/misticare (mis-ti-cá-ri) sf misticãri (mis-ti-cắrĭ) – (unã cu amisticari1)

§ meastic2 (meás-ticŭ) vb I misticai (mis-ti-cáĭ), misticam (mis-ti-cámŭ), misticatã (mis-ti-cá-tã), misticari/misticare (mis-ti-cá-ri) – chisedz, ameastic shi ciumulescu n gurã cu dintsãlj un lucru tri mãcari shi-l fac etim tri ngljitari; ameastic (ãn gurã); mastic, mãcilsescu, ciumulescu, aroamig
{ro: mesteca ceva în gură}
{fr: mâcher}
{en: chew, masticate}
ex: measticã ghini mãcarea ãn gurã sh-apoea ascapitã-u

§ misticat2 (mis-ti-cátŭ) adg misticatã (mis-ti-cá-tã), misticats (mis-ti-cátsĭ), misticati/misticate (mis-ti-cá-ti) – (lucru ti mãcari) tsi easti chisat shi ciumulit ãn gurã; amisticat (ãn gurã); mãsticat, mãcilsit, ciumulit
{ro: mestecat în gură}
{fr: mâché}
{en: chewed, masticated}

§ misticari2/misticare (mis-ti-cá-ri) sf misticãri (mis-ti-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-measticã (ciumuleashti) tsiva n gurã; amisticari (ãn gurã); mãsticari, mãcilsiri, ciumuliri
{ro: acţiunea de a mesteca în gură}
{fr: action de mâcher}
{en: action of chewing, of masticating}

§ ameastic2 (a-meás-ticŭ) vb I amisticai (a-mis-ti-cáĭ), amisticam (a-mis-ti-cámŭ), amisticatã (a-mis-ti-cá-tã), amisticari/amisticare (a-mis-ti-cá-ri) – (unã cu meastic2)

§ amisticat2 (a-mis-ti-cátŭ) adg amisticatã (a-mis-ti-cá-tã), amisticats (a-mis-ti-cátsĭ), amistica-ti/amisticate (a-mis-ti-cá-ti) – (unã cu misticat2)

§ amistica-ri2/amisticare (a-mis-ti-cá-ri) sf amisticãri (a-mis-ti-cắrĭ) – (unã cu misticari2)

§ mastic (más-ticŭ) vb I mãsticai (mãs-ti-cáĭ), mãsticam (mãs-ti-cámŭ), mãsticatã (mãs-ti-cá-tã), mãsticari/mãsticare (mis-ti-cá-ri) – (unã cu meastic2)

§ mãs-ticat (mãs-ti-cátŭ) adg mãsticatã (mãs-ti-cá-tã), mãsticats (mãs-ti-cátsĭ), mãsticati/mãsticate (mãs-ti-cá-ti) – (unã cu misticat2)

§ mãsticari/mãsticare (mãs-ti-cá-ri) sf mãsticãri (mãs-ti-cắrĭ) – (unã cu misticari2)

§ measticã (meás-ti-cã) sf meastitsi/meastitse (meás-ti-tsi) – loclu iu un arãu s-vearsã tu-un altu; amisticarea-a apiljei di la doauã arãuri; mintiturã
{ro: confluenţă}
{fr: confluence}
{en: confluence, junction (of rivers)}
ex: astãljem di meastica-a Vãrdarlui

§ amisticãturã1 (a-mis-ti-cã-tú-rã) sf amisticãturi (a-mis-ti-cã-túrĭ) – starea tu cari s-aflã ma multi lucri tsi suntu amisticati (mintiti) multu; misticãturã, ameasticã, ameastic, mintiturã
{ro: mestecătură; confuzie}
{fr: mêlange; confusion}
{en: mixture, blend; confusion}

§ ameastic3 (a-meás-ticŭ) sn ameastitsi/ameastitse (a-meás-ti-tsi) – (unã cu amisticãturã1)

§ ameasticã (a-meás-ti-cã) sf fãrã pl – (unã cu amisticãturã1)

§ misticãturã (mis-ti-cã-tú-rã) sf misticãturi (mis-ti-cã-túrĭ) – (unã cu amisticãturã1)

§ dizmeastic (diz-meás-ticŭ) (mi) vb I dizmisticai (diz-mis-ti-cáĭ), dizmisticam (diz-mis-ti-cámŭ), dizmisticatã (diz-mis-ti-cá-tã), dizmisticari/diz-misticare (diz-mis-ti-cá-ri) – li-aleg tra s-hibã-ahoryea, lucri tsi suntu amisticati; lu ndreg un lucru tra s-nu mata hibã mintit; discaci lucri (peri, barbã, hiri, etc.) tsi suntu ncãrshiljati (mintiti, ciufuliti, etc.); discaci
{ro: descurca}
{fr: démêler, débrouiller}
{en: unravel, disentangle}
ex: s-amisticarã ljitsãli?, cu zorea s-diz-measticã (s-discaci); dizmisticai ardãtsinjli di shiboi di-ardãtsinjli di busuljoc; nã dizmisticãm tutiputa

§ dizmisticat (diz-mis-ti-cátŭ) adg dizmisticatã (diz-mis-ti-cá-tã), dizmisticats (diz-mis-ti-cátsĭ), dizmisticati/dizmisticate (diz-mis-ti-cá-ti) – (lucru) tsi easti aleptu tra s-nu mata armãnã mintit; tsi easti discãceat
{ro: descurcat}
{fr: démêlé, débrouillé}
{en: unraveled, disentangled}

§ dizmisticari/dizmisticare (diz-mis-ti-cá-ri) sf dizmisticãri (diz-mis-ti-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-dizmeasticã tsiva; discãceari
{ro: acţiunea de a descurca}
{fr: action de démêler, de débrouiller}
{en: action of unraveling, of disentangling}

§ ancunjari/ancunjare (an-cu-njĭá-ri) sf ancunjeri (an-cu-njĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu si-ancunji tsiva; ncunjari
{ro: acţiunea de a aprinde, de a înfiripa (foc); de a arde fără flacăre; aprindere, înfiripare}
{fr: action d’allumer (feu); de brûler sans flamme, de faire de la fumée}
{en: action of igniting, of kindling (fire); of burning without flames}

§ ncunj (ncúnjĭŭ) vb I ncunjai (ncu-njĭáĭ), ncunjam (ncu-njĭámŭ), ncunjatã (ncu-njĭá-tã), ncunjari/ncunjare (ncu-njĭá-ri) – (unã cu ancunj)
ex: la locurli ncunjati (tsi-ardea) di iu-avui ascãpatã; niorli citãsescu ca marea ncunjatã
(expr: ntunicatã)

§ ncunjat (ncu-njĭátŭ) adg ncunjatã (ncu-njĭá-tã), ncunjats (ncu-njĭátsĭ), ncunjati/ncunjate (ncu-njĭá-ti) – (unã cu ancunjat)
ex: masti ncunjatã
(expr: niuratã); chiro ncunjat
(expr: ntunicat, niurat)

§ ncunjari/ncunjare (ncu-njĭá-ri) sf ncunjeri (ncu-njĭérĭ) – (unã cu ancunjari)

(expr: minduiri ghini)

§ arumigãturã (a-ru-mi-gã-tú-rã) sf arumigãturi (a-ru-mi-gã-túrĭ) – pãni arumigatã, ciumulitã
{ro: pâine rumegată, mestecată în gură}
{fr: pain mâché}
{en: chewed bread}
ex: ntricã ficiorlu cu arumigãturã

§ roamig (rŭá-mig) (mi) vb I rumigai (ru-mi-gáĭ), rumigam (ru-mi-gámŭ), rumigatã (ru-mi-gá-tã), rumigari/rumigare (ru-mi-gá-ri) – (unã cu aroamig)
ex: roamigã tutã dzua

§ rumigat (ru-mi-gátŭ) adg rumigatã (ru-mi-gá-tã), rumigats (ru-mi-gátsĭ), rumigati/rumigate (ru-mi-gá-ti) – (unã cu arumigat)

§ rumigari/rumigare (ru-mi-gá-ri) sf rumigãri (ru-mi-gắrĭ) – (unã cu arumigari)

§ zdroamig (zdrŭá-mig) (mi) vb I zdru-migai (zdru-mi-gáĭ), zdrumigam (zdru-mi-gámŭ), zdrumigatã (zdru-mi-gá-tã), zdrumigari/zdrumigare (zdru-mi-gá-ri) – (unã cu aroamig)

§ zdrumigat (zdru-mi-gátŭ) adg zdrumigatã (zdru-mi-gá-tã), zdrumigats (zdru-mi-gátsĭ), zdrumigati/zdrumigate (zdru-mi-gá-ti) – (unã cu arumigat)

§ zdrumigari/zdru-migare (zdru-mi-gá-ri) sf zdrumigãri (zdru-mi-gắrĭ) – (unã cu arumigari)

{fr: purée de pommes de terre}
{en: mashed potatoes}
ex: mãcãm ciumã di cãrcãngi

§ ciumealã (cĭu-meá-lã) sf ciumelj(?) (cĭu-méljĭ) – lucri trã mãcari; mãcari, hranã
{ro: mâncari, hrană}
{fr: nourriture}
{en: food}
ex: sã scutem ciumeala (mãcarea, hrana)-a ficiorlor; nu-au ciumealã (nu-au tsi s-mãcã)

§ ciumle-chi/ciumleche (cĭum-lé-chi) sf ciumlechi (cĭum-léchi) – unã soi di mãcari (ghelã) di pãtãts sh-tseapi cu carni;
(expr: iu-i ciumlechea-ali ljirtatã?! = zbor tsi s-dzãtsi cã ti-arãseashti un lucru neadrat ghini cã ashi fush nvitsat, ca ciumlechea afumatã di-acasã di la dada)
{ro: ciumlec, un fel de tocană}
{fr: ragout (de boeuf) aux oignons}
{en: sort of prepared meal with beef, potatoes and onions}

§ nciumulescu (ncĭu-mu-lés-cu) (mi) vb IV nciumulii (ncĭu-mu-líĭ), nciumuleam (ncĭu-mu-leámŭ), nciumulitã (ncĭu-mu-lí-tã), nciumuliri/nciumulire (ncĭu-mu-lí-ri) – (unã cu ciumu-lescu)
ex: sã nciumulea tu yii, (fig: s-muciulea tu-arãu); li nciumuli (li sufrusi, li murdãri) stranjili nali

§ nciumulit (ncĭu-mu-lítŭ) adg nciumulitã (ncĭu-mu-lí-tã), nciumulits (ncĭu-mu-lítsĭ), nciumuliti/nciumulite (ncĭu-mu-lí-ti) – (unã cu ciumulit)

§ nciu-muliri/nciumulire (ncĭu-mu-lí-ri) sf nciumuliri (ncĭu-mu-lírĭ) – (unã cu ciumuliri)

{fr: action de ne pas (se) montrer, de ne pas apparaître}
{en: action of not appearing}

§ furnisescu (fur-ni-sés-cu) vb IV furnisii (fur-ni-síĭ), furniseam (fur-ni-seámŭ), furnisitã (fur-ni-sí-tã), furnisiri/furnisire (fur-ni-sí-ri) – (unã cu fãnirusescu)
ex: lji si furnisirã (lji s-aspusirã, lji si alincirã) a ficiorlui trei muljeri

§ furnisit (fur-ni-sítŭ) adg furnisitã (fur-ni-sí-tã), furnisits (fur-ni-sítsĭ), furnisiti/furnisite (fur-ni-sí-ti) – (unã cu fãnirusit)

§ furnisiri/furnisire (fur-ni-sí-ri) sf furnisiri (fur-ni-sírĭ) – (unã cu fãnirusiri)

§ fanã1 (fá-nã) sf pl(?) –
1: aspuneari, fãnirusiri, furnisiri, alãnciri, alinciri, pãrãstisiri, pãrãstãsiri;
2: fatsa sh-tuti hãrli cu cari s-aspuni cariva (sh-cu cari easti vidzut di altsã); vidzutã, videari, fatsã, opsi, masti, indami, ceahre, prep
{ro: înfăţişare, aspect, existenţă; arătare, apariţie}
{fr: aspect, apparence, existence; apparition, comparution, présence}
{en: appearance, aspect, existence}
ex: fana (indamea, aspunearea, alãncirea) a furlor nu s-videa; tuti li-ari Mara, tsi-ts lipseashti? fana (vidzuta, opsea)

§ fanumin (fa-nú-minŭ) adg fanuminã (fa-nú-mi-nã), fanuminj (fa-nú-minjĭ), fanumini/fanumine (fa-nú-mi-ni) – tsi ari unã vidzutã multu mushatã; tsi-aspuni mãreatsã sh-pirifanji tu vidzutã; lãrgonj, undzit
{ro: impozant, arătos, măreţ}
{fr: imposant, de belle apparence}
{en: looking beautiful, dignified, imposing, commanding}
ex: platanj mãri shi fanuminj (pirifanj, tsi-aspun mãreatsã)

(expr: ipucrit); ts-u dzãc ãn fatsã; lu scoasi di oara-aestã cu fatsa albã
(expr: lu-ascãpã sh-lu-aspusi n fatsa-a lumiljei cã easti fãrã stepsu); fatsa-a laclui s-mina di vimtu; macã lã dai fatsã
(expr: ma s-lj-alash s-facã tsi vor) a ficiorlor ti ncalicã pri gushi; oaspili-ts easti unã fatsã lai
(expr: easti om lai, arãu); iu ti-adunash cu-atsel fatsã lai?
(expr: om slab, andihristu, tihilai?); nu tsi-easti-arshini, fatsã-aroshi?
(expr: nearushinate?); mutrea cãmeasha pi fatsã
(expr: partea di dininti); sh-arcã fãtsli mpadi
(expr: chiru tutã-arshinea tsi-avea)

§ nfãtsishedz (nfã-tsi-shĭédzŭ) (mi) vb I nfãtsishai (nfã-tsi-shĭáĭ), nfãtsisham (nfã-tsi-shĭámŭ), nfãtsishatã (nfã-tsi-shĭá-tã), nfãtsishari/nfãtsishare (nfã-tsi-shĭá-ri) – aduc sh-aspun tsiva n fatsa-a unui; pãrãstisescu, pãrãstãsescu, aspun, alãncescu, alincescu, fãnirusescu, furnisescu
{ro: (se) înfăţişa, (se) prezenta, apare}
{fr: (se) présenter, représenter, apparaître}
{en: present (oneself), represent, appear}
ex: cum vinji, lji nfãtsishe (lj-aspusi) umuluyiili a frati-sui; ni si nfãtsishe (nji s-aspusi, nji s-alãnci) dadã-mea

§ nfãtsishat (nfã-tsi-shĭátŭ) adg nfãtsishatã (nfã-tsi-shĭá-tã), nfãtsishats (nfã-tsi-shĭátsĭ), nfãtsishati/nfãtsi-shate (nfã-tsi-shĭá-ti) – tsi s-dutsi shi s-aspuni n fatsa-a unui; tsi s-alãnceashti n fatsã; pãrãstisit, pãrãstãsit, aspus, alãncit, alincit, fãnirusit, furnisit
{ro: înfăţişat, prezentat, apărut}
{fr: présenté, représenté, apparu}
{en: presented (oneself), represented, appeared}

§ nfãtsishari/nfãtsishare (nfã-tsi-shĭá-ri) sf nfãtsisheri (nfã-tsi-shĭérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu si nfãtsishadzã tsiva i cariva; pãrãstisiri, pãrãstãsiri, aspuneari, alãnciri, alinciri, fãnirusiri, furnisiri
{ro: acţiunea de a (se) înfăţişa, de a (se) prezenta, de a apare; înfăţişare, prezentare, apariţie}
{fr: action de (se) présenter, de représenter, d’apparaître}
{en: action of presenting (oneself), of representing, of appearing}