DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

maimun

maimun (maĭ-múnŭ) sm maimunj (maĭ-múnjĭ) – pravdã dit locurli caldi cari sh-u-adutsi nai ma multu cu omlu (pravdã dishteaptã, cari nveatsã lishor s-facã multi di tsi fatsi omlu, cari poati s-imnã pri dauã cicioari, cu tuti cã imnã ma multili ori pi patruli sh-cari poati si s-alinã sh-pri ponj); mãimun, maimuã, muã, maimutsã, shubec; (fig: maimun = om shcurtu di boi, slab shi jibãcos; jabec)
{ro: maimuţă}
{fr: singe}
{en: monkey}
ex: un maimun avea ascãpatã; ari un ficior ca maimun; s-avea adunatã ficiori cã giuca maimunjlji; vinji sh-nãsã, maimuna

§ maimunlichi (maĭ-mun-lí-chi) sf maimunlichi (maĭ-mun-líchĭ) – purtari tsi sh-u-adutsi cu purtarea di maimun; purtarea-a unui tsi si strãmbã i fatsi ca un maimun (fig: maimunlichi = purtarea-a atsilui tsi caftã s-facã cum fatsi un altu, cum s-poartã, cum mindueashti, etc., multi ori tra si sh-arãdã di el)
{ro: maimuţărie}
{fr: singerie, momerie}
{en: monkey-like imitation or behavior}

§ mãimun (mãĭ-múnŭ) sm mãimunj (mãĭ-múnjĭ) – (unã cu maimun)

§ maimuã (maĭ-mú-ŭã) sf maimuã (maĭ-mú-ŭã) shi maimui (maĭ-múĭ) – (unã cu maimun)
ex: dupã cãni vinji arada-ali maimuã

§ muã (mú-ŭã) sf muã (mú-ŭã) – (unã cu maimun)
ex: fatsi ca nã muã (ca un maimun)

§ maimutsã (maĭ-mú-tsã) sf maimutsã (maĭ-mú-tsã) – (unã cu maimun)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

pup

pup (púpŭ) sm, sf pupã (pú-pã), pupi (púpĭ) shi puchi (púchĭ), pupi/pupe (pú-pi) – ficior i featã tu oara tsi s-amintã shi protslji mesh i anj di banã; njic, mushat ca unã pãpushi; pupul, poci, nat, njic, njat, njac, sãrmãnitsã, beb, ciuci, niphiu, gad, gat, njitsico, tsup, ficior, ficiuric, featã, fiticã
{ro: prunc, sugaci}
{fr: bébé, nouveau-né, nourisson}
{en: baby, infant}
ex: di iu lu-aflarã aestu pup (njic)?

§ pupul2 (pú-pulŭ) sm pupulj (pú-puljĭ) – (unã cu pup)
ex: pupu-ncoa, pupu-nculea, yinu soamne, yinu ncoa, nji ti-acljamã pupulu (puplu-aestu njic)

§ poci3 (pócĭŭ) sm poci (póci) – (unã cu pup)
ex: tsi-ts fac pocilji (cilimeanjlji)?; s-tsã bãneadzã pocilji

§ pupushi/pupushe (pu-pú-shi) sf pupushi/pupushe (pu-pú-shi) – giucãreauã tsi-aspuni (di-aradã) un pup i pupã, ficiuric i fiticã njits, buisits sh-mushat nviscuts, cu cari s-agioacã (di-aradã) featili njits; unã soi di agalmã njicã adratã di lemnu, metal, pãndzã, etc. cu cari s-agioacã fititsli; pupushi, cuclã (fig:
1: pupushã = mnatã di lãnã, tutumi, etc.; expr:
2: easti (ndreaptã) ca unã pupushi = easti mushatã, ncundiljatã, nviscutã shi ndreaptã mushat, cum aspun di-aradã pupushili;
3: s-agioacã nica cu pupushili = easti ninga ageamitã, nu criscu ninga)
{ro: păpuşă}
{fr: poupée}
{en: doll}

§ pãpushi/pãpushe (pã-pú-shi) sf pãpushi/pãpushe (pã-pú-shi) – (unã cu pupushi)
ex: easti ca nã pãpushi; albã-aroshi ca pãpushi; nafoarã ca pãpushi, sh-nãuntru sac di palji pãn di gushi; s-agioacã nica cu pãpushili; nã pãpushi (fig: nã mnatã) di duyeani

§ pãpushar (pã-pu-shĭárŭ) sm pãpusharĭ (pã-pu-shĭárĭ) – atsel tsi fatsi i vindi pãpush; atsel tsi fatsi pãpushli s-gioacã trã njits
{ro: păpuşar}
{fr: celui qui fait ou vend des poupées; marrionnetiste}
{en: doll maker or vendor; puppeteer}

§ pãpushãrii (pã-pu-shã-rí-i) sf pãpushãrii (pã-pu-shã-ríĭ) – atseali tsi fatsi pãpusharlu (cu pãpushili) tra s-lji glindiseascã njitslji tsi mutrescu, s-lji facã s-arãdã, etc.; (fig: pãpushãrii = fãtsli caraghioasi (ca di maimun, cu minãri di mãnã, cu zboarã, etc.) fapti di-un om mari, tra s-lji facã njitslji s-arãdã shi s-glindiseascã

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

shubec

shubec (shĭu-bécŭ) sm shubets (shĭu-bétsĭ) – pravdã dit locurli caldi cari sh-u-adutsi nai ma multu cu omlu (pravdã dishteaptã, cari nveatsã lishor s-facã multi di tsi fatsi omlu, cari poati s-imnã pri dauã cicioari, cu tuti cã imnã ma multili ori pi patruli sh-cari poati si s-alinã sh-pri ponj); maimun, mãimun, maimuã, muã, maimutsã, jabec
{ro: maimuţă}
{fr: singe}
{en: monkey}
ex: gioacã shubetslji (maimunjlji)

§ jabec2 (jĭa-bécŭ) sm jabets (jĭa-bétsĭ) – (unã cu shubec)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã