DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

fãntãnã

fãntãnã (fãn-tắ-nã) sf fãntãnj (fãn-tắnjĭ) – apã di izvur tsi azvoami dit loc, ma multu la munti; apã di izvur tsi s-adunã ca tu-unã soi di groapã ningã loclu di iu azvoami; apã di izvur tsi easti adusã (tu chirolu veclju cu-unã cãrutã) tu mesea di hoarã; funtãnã, izvur, izvor, cap-di-arãu
{ro: izvor, fântână}
{fr: fontaine, source}
{en: source, spring, fountain}
ex: nã nveastã adãratã, di tuts i bãshatã (angucitoari: fãntãna); urãtã, mushatã, tuts mi bashã (angucitoari: fãntãna); un gioni shadi n cali shi-l bashi njicu-sh-mari (angucitoari: fãntãna); bium apã la fãntãna di la munti; tu cãsãbadzlji turtseshtsã suntu multi fãntãnj; cuclu sh-cãntã strã fãntãnj; adãrarã fãntãnj multi shi scriarã numa-a lor; vrum s-n-adunãm la fãntãna dit pãduri; lj-spusi sã s-ducã la fãntãna iu yinea Mushata-a-Loclui di sã scãlda; fãntãnã pri-iu cura apã di-amalamã; ningã gura di fãntãnã shidea lamnja cu gura dishcljisã; alãga trã fãntãna tsi da oclji

§ funtãnã (fun-tắ-nã) sf funtãnj (fun-tắnjĭ) – (unã cu fãntãnã)
ex: alãga ti funtãna tsi da oclji

§ fãntãnjoarã (fãn-tã-njĭŭá-rã) sf fãntãnjoari/fãntãnjoare (fãn-tã-njĭŭá-ri) – fãntãnã njicã; fãntãneauã, fãntãnici, fãntãnicã
{ro: izvor mic, fântânioară}
{fr: petite source}
{en: small source, small spring}
ex: fãntãnj, fãntãnjoari, ea dats-nã trã beari; la fãntãnjoari; vãzescu treili fãntãnjoari

§ fãntãneauã (fãn-tã-neá-ŭã) sf fãntãneali/fãntãneale (fãn-tã-neá-li) – (unã cu fãntãnjoarã)
ex: sã dispustuseascã sum aumbra di cupaci, di ningã fãntãneauã; suntu doauã fãntãneali; lãcrinjli acãtsarã sã-lj curã ca dit doauã fãntãneali di ntr-oclji

§ fãntãnicã (fãn-tã-ní-cã) sf fãntãnitsi/fãn-tãnitse (fãn-tã-ní-tsi) – (unã cu fãntãnjoarã)

§ fãntã-nici/fãntãnice (fãn-tã-ní-ci) sf fãntãnici/fãntãnice (fãn-tã-ní-ci) – (unã cu fãntãnjoarã)
ex: unã fãntãnici cu unã lilici (angucitoari = cãndila); lj-u deadirã cãrarea, nacã da di vãrã fãntãnici

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

izvur

izvur (íz-vurŭ) sn izvuri/izvure (íz-vu-ri) – apã tsi easi icã azvoami dit loc; loclu iu azvoami apã dit ahãndami; loclu iu nchiseashti un arãu; izvor (fig: izvur = (i) loc i lucru dit cari easi tsiva (lunjinã, cãldurã, idei, etc.; (ii) arãzga-a unui lucru, itia, sibepea, etc.)
{ro: izvor}
{fr: source d’eau}
{en: spring of water}
ex: loai apã di la izvur; aspealã cãmeshli la izvur; izvurlu ari apã-aratsi; plãngu izvurli di dor; toarnã apa dit izvurlu di-aproapi; s-aplicã s-bea apã dit izvurlu tsi tritsea piningã el

§ izvor (iz-vórŭ) sn izvoari/izvoare (iz-vŭá-ri) – (unã cu izvur)

§ izvuric (iz-vu-rícŭ) sn izvuritsi/izvuritse (iz-vu-rí-tsi) – izvur njic
{ro: izvor mic}
{fr: petite source}
{en: small spring}

§ azvurãscu (az-vu-rắs-cu) vb IV azvurãi (az-vu-rắĭ), azvuram (az-vu-rámŭ), azvurãtã (az-vu-rắ-tã), azvurãri/azvurãre (az-vu-rắ-ri) – (cãndu-i zborlu ti apã, sãndzi, etc.) ansar cu puteari di iuva (prit unã crãpiturã, guvã, etc.); izvurescu, andzãmedz, ndzãmedz, azvom, zvom, vom
{ro: ţâşni, izvorî}
{fr: jaillir, sourdre, surgir}
{en: gush (forth), spring (from)}
ex: un suschir lj-azvurã (lj-inshi, lj-ansãri) dit cheptu

§ azvurãt (az-vu-rắtŭ) adg azvurãtã (az-vu-rắ-tã), azvurãts (az-vu-rắtsĭ), azvurãti/azvurãte (az-vu-rắ-ti) – tsi ari inshitã di iuva; izvurit, andzãmat, ndzãmat, azvumut, zvumut, vumut
{ro: ţâşnit, izvorât}
{fr: jailli, surgi}
{en: gushed (forth), sprang (from)}

§ azvurãri/azvurãre (az-vu-rắ-ri) sf azvurãri (az-vu-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu azvurashti tsiva; izvuriri, andzãmari, ndzãmari, azvumeari, zvumeari, vumeari
{ro: acţiunea de a ţâşni, de a izvorî, ţâşnire, izvorâre}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

shoput

shoput (shĭó-put) sn shoputi/shopute (shĭó-pu-ti) – unã sulinã (ncljisã di tuti pãrtsãli i dishcljisã pisuprã ca unã cãrutã) prit cari curã apa tsi easi dit un izvur; loclu iu yini apã (di beari) prit unã sulinã; shuputir, shulinar, shulinari, shurcã
{ro: şipot}
{fr: tuyau par lequel coule l’eau d’une source; fontaine}
{en: pipe through which the spring water runs; spring}
ex: un gioni shadi n cali shi-l bashi njicu-sh-mari (angucitoari: shoputlu); tsi curã shi nu s-minã dit loc? (angucitoari: shoputlu); nã nveastã adãratã, di tuts i bãshatã (angucitoari: shoputlu); urãtã, mushatã, tuts mi bashã (angucitoari: shoputlu); un gioni din calea mari, tuts cãts trec piningã el si s-discurmã n loclu-atsel, shi-nj tsã-l bashi cu dor mari (angucitoari: shoputlu); adunats-vã, soatsãle, shi s-nã ‘tsem la shopute; agiumsirã la un shoput, ningã-aumbra di un giugastru; un shoput tu mesi tsi cura mash apã di-amalamã; va s-dusi la shoputlu din dzeanã, mindui dzãna, tra s-lja apã; feata-a moashiljei dzua-alantã s-turna di la shoput; adãpa calu la shoput shi totãna ãlj grea a featãljei; cãndu nãsh agiungu la shoput; cupanja a shoputlui putridzã; fudzi tu munti sh-aclo, ningã un shoput, s-virsã sh-ayisi; shoputlu nu-adutsi apã; adusi apã-aratsi di la shoput

§ shuputic (shĭu-pu-tícŭ) sn shuputitsi/shuputitse (shĭu-pu-tí-tsi) – shoput njic
{ro: şipot mic}
{fr: petit “shoput”}
{en: small “shoput”}

§ shuputir (shĭu-pu-tírŭ) sf shuputiri/shuputire (shĭu-pu-tí-ri) – (unã cu shoput)
ex: cãndu mi duc la shuputir (shoput, izvur, fãntãnã); Tãrnuva-s trei shuputiri (shoputi)

§ shulinar (shĭu-li-nárŭ) sn shulinãri (shĭu-li-nắrĭ) – cãrutã icã sulinã njicã (chelindru njic, suptsãri shi gol nãuntru) prit cari curã apa di la shoput i izvur (di-aradã tu cuvata cu apã); shulinari, shurcã, sulinã, shoput, shuputir
{ro: jgheag, ţeavă de şipot}
{fr: petit tube, petit conduit}
{en: small water pipe or groove}
ex: unã cãciubã yirminoasã, sum cãciubã nã livadi, sum livadi dauã-arveli, sum arveli doi purunghi, sum purunghi un shoput cu dauã shulinari, sum shoput unã moarã, sum moarã un cioc (angucitoari: caplu-a omlui); curã apa dit patru shulinãri (sulini)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

vitil

vitil (vi-tílú) sm vitilj (vi-tíljĭ) – loclu di-iu izvurashti apã; loclu di-iu s-tradzi (di iu nchiseashti) tsiva (lucru, hiintsã, etc.); cap di-arãu, izvur, izvor, fãntãnã; arãzgã, arãzgãnã, rãzgã, sirtã, vinã, bimã, lãgamã; arãdãtsinã, ariditsinã, rãdãtsinã, riditsinã, rãdzãtinã, zãrãtsinã
{ro: matcă de apă, izvor, origine}
{fr: source (d’eau), origine}
{en: source; origin}
ex: di la vitilu (izvurlu) dit munti, u-adusirã apa pit chiunghi

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã