{ro: liniştit, pacificat, odihnit}
{fr: tranquillisé, apaisé, reposé}
{en: quieted, pacified, calmed down}
ex: suntu isihãsits dupã chiuteca (shcoplu) tsi mãcarã

§ isihãsiri/isihãsire (i-si-hã-sí-ri) sf isihãsiri (i-si-hã-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva isihãseashti; irinipsiri, irinisiri, arinjisiri, arihãtipsiri, arãpãsari, agãlisiri, puituiri, mbunari
{ro: acţiunea de a linişti, de a pacifica, de a se odihni; liniştire, pacificare, odihnire}
{fr: action de tranquilliser, d’apaiser, de (se) reposer}
{en: action of quieting down, of pacifying, of calming down}

(expr: cãt s-lj-agiungã, cãt loc va s-lja sãrma tu stumahi)?; cãndu mi minduescu cãt lucru am, mi-acatsã heavra
(expr: canda lãndzidzãscu); acãtsat casã
(expr: loat casã cu nichi)?; pri mini mi-acatsã
(expr: ãnchisi s-mi doarã) tu lingurici; li mãcã! si-lj s-acatsã!
(expr: s-lj-armãnã tu grumadz); cu nãs nu putem s-n-acãtsãm
(expr: s-nã ncãrligãm, s-nã nciupãm; s-n-acãtsãm la ntreatsiri); acãtsã
(expr: cãdzu greauã) eapa cu nãs; mi-acãtsai
(expr: dada-nj cãdzu greauã cu mini) tru paranomãlj; nu lu-acatsã mintea
(expr: nu-achicãseashti, nu aducheashti); s-acãtsã
(expr: sicã, dãmlusi) di mãnj sh-di cicioari; lu-acatsã
(expr: ãlj sta ghini) armatli; lj-acãtsã ghini
(expr: vidzu hãiri cu) minciuna; lãili stranji mi-acatsã
(expr: nj-sta ghini); apa nu lu-avea acãtsatã
(expr: nu lj-avea faptã ghini); mi-acatsã
(expr: mi fatsi s-vom) amarea; bãgarã s-acatsã aloaturli trã numtã
(expr: si sã ndreagã trã numtã); lu-acãtsarã dratslji di ureclji
(expr: s-nãiri multu, s-inãtusi multu, timusi multu); s-avea acãtsatã di peri
(expr: s-avea ncãrligatã, nciupatã); muljari tsi lj-acatsã mãna di tuti
(expr: shtii s-facã multi lucri, cu mãsturilji, lishor sh-cum lipseashti); s-afirea s-nu lj-acatsã luna
(expr: s-nu-agiungã noaptea-amãnat); nu lu-acãtsa loclu
(expr: nu putea si sta tu-un loc; nu-l tsãnea, nu lu-avea loclu); zboarãli a tali acãtsarã loc
(expr: avurã griutati, featsirã lucrul tsi lipsea); nj-spunea cã la izvur acãtsarã feata aestã
(expr: u ncãlicarã, u-ambãirarã); cãldãrusha easti-acãtsatã
(expr: s-arsi pri foc) cu lapti; biu unã scafã di yin shi lu-acãtsã
(expr: lu-andrãlãsi, l-featsi sã-lj yinã mintsãli deavãrliga, lu mbitã); cum lu vidzu, acãtsã guvili
(expr: s-ascumsi); easti acãtsat cu mãyii
(expr: lj-si featsirã mãyi) di nu easti ghini; etc. etc.

§ acãtsat (a-cã-tsátŭ) adg acãtsatã (a-cã-tsá-tã), acãtsats (a-cã-tsátsĭ), acãtsati/acãtsate (a-cã-tsá-ti) – harea tsi u-ari un tsi easti acãtsat; tsi easti bãgat tu mãnã; loat, apucat, apcat, spindzurat, nchisit, etc.
{ro: agăţat, prins, ocupat}
{fr: accroché, attrapé, saisi, occupé}
{en: caught, occupied, started}
ex: suntu acãtsati (loati) cãljurli; cu mãnjli acãtsati (di lucru); ficiori acãtsats
(expr: a curi dadã avea cãdzutã greauã) Sãmbãta; tsi-ai di cãntsã acãtsat (mãrãnat)?

§ acãtsari/acãtsare (a-cã-tsá-ri) sf acãtsãri (a-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu acatsã cariva icã s-acatsã tsiva; loari, apucari, apcari, spindzurari, nchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a agăţa, de a prinde, de a ocupa; agăţare, prindere, ocupare}
{fr: action d’accrocher, d’attraper, de saisir, d’occuper}
{en: action of catching, of occupying, of starting}
ex: nã acãtsam cu acãtsarea; tãmbarea vrea acãtsari (spindzurari di penurã)

§ neacãtsat (nea-cã-tsátŭ) adg neacãtsatã (nea-cã-tsá-tã), neacãtsats (nea-cã-tsátsĭ), neacãtsati/neacãtsate (nea-cã-tsá-ti) – tsi nu easti acãtsat; tsi nu-ari lucru; niloat, neapucat, nispindzurat, ninchisit, etc.
{ro: care nu este agăţat (prins, ocupat); neagăţat}
{fr: qui n’est pas pris, qui ne pas attrapé; inoccupé, chômeur}
{en: who is not caught (occupied); unemployed}
ex: ãl leagã di doi calj neacãtsats (tsi nu eara acãtsats; dit irghilii); easti neacãtsat (nu-ari lucru, shadi tutã dzua)

§ neacãtsari/neacãtsare (nea-cã-tsá-ri) sf neacãtsãri (nea-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu-acatsã icã nu s-acatsã tsiva; niloari, neapucari, nispindzurari, ninchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a nu agăţa, de a nu prinde, de a nu ocupa}
{fr: action de ne pas attraper, de ne pas saisir, de ne pas occuper}
{en: action of not catching, of not occupying, of not starting}

§ acãtsãturã (a-cã-tsã-tú-rã) sf acãtsãturi (a-cã-tsã-túrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva acatsã tsiva; atsea tsi ari acãtsatã un; apucãturã, hui, tabieti, nvets, hãri (uruti), etc.; (fig: acãtsãturã = (i) stihimã; (ii) itii, sibepi, furnjii; (iii) alatusi, nindriptati)
{ro: agăţătură, nărav}
{fr: prise, (mauvaise) manière}
{en: catch, grasp, bad habit}
ex: lj-aflai unã acãtsãturã (fig: furnjii)

§ discats (dis-cátsŭ) (mi) vb I discãtsai (dis-cã-tsáĭ), discãtsam (dis-cã-tsámŭ), discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) – scot (ljau, dipun, etc.) un lucru di-aclo iu easti acãtsat (spindzurat);
(expr: hiu discãtsat = nu-am lucru)
{ro: desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: décrocher}
{en: unhook, take down}
ex: discatsã-nj giuplu di pi penurã

§ discãtsat (dis-cã-tsátŭ) adg discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsats (dis-cã-tsátsĭ), discãtsati/discãtsate (dis-cã-tsá-ti) – (lucru) tsi easti scos di-aclo iu eara acãtsat; (loclu) di iu easti loat un lucru spindzurat; fui discãtsat
(expr: nu-avui lucru) tutã veara
{ro: desprins (de unde este agăţat)}
{fr: décroché}
{en: unhooked, taken down}

§ discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) sf discãtsãri (dis-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-discatsã un lucru
{ro: acţiunea de a desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: action de décrocher}
{en: action of unhooking, of taking down}

(expr: eara, s-afla) tru-un loc un preftu; nu lu-avea
(expr: eara, s-afla) iuva; ashteaptã, nu-ari
(expr: nu easti aoa, nu s-veadi); shi Stamula nu-ari
(expr: nu easti)!; nu lu-ari iuva
(expr: nu s-aflã, nu easti iuva); Doamne, tsi nu lu-ari
(expr: tsi nu s-aspuni, nu da cap)!; iu s-dusi? tsi nu lu-ari
(expr: cãtse nu easti si s-veadã aoa)?; nu lu-ari
(expr: nu s-veadi) s-yinã!; tsi nu sh-lu-ari
(expr: iu easti), tsi nu sh-lu-ari (tsi nu s-veadi), gionili-a meu, laea si-nj yinã?; aoa lj-ari
(expr: aoa-lj veadi), aclo lj-ari
(expr: aclo lj-acatsã)

§ avut1 (a-vútŭ) adg avutã (a-vú-tã), avuts (a-vútsĭ), avuti/avute (a-vú-ti) – tsi easti tsãnut ca a lui
{ro: avut}
{fr: possédé}
{en: owned}

§ aveari1/aveare (a-veá-ri) sf averi (a-vérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva ari tsiva
{ro: acţiunea de a avea}
{fr: action de posséder}
{en: action of owning}

§ avut2 (a-vútŭ) adg avutã (a-vú-tã), avuts (a-vútsĭ), avuti/avute (a-vú-ti) – tsi ari multã aveari (avutsami, tutiputã); bugat, mbugat, arhundu, arhundã, zinghin, tsinghin, nicuchir;
(expr: aruptu di-avut = multu-avut; avut, multu di multu)
{ro: bogat}
{fr: riche}
{en: rich}
ex: avut (bugat), avut (bugat), aruptu (multu di multu avut)!; ninvitsatlu, cãt avut (arhundu) s-hibã, easti huzmichear a nvitsatlui; avut, di nu shtiu cãtã aveari am; avut, cã nu shtia iu s-lji bagã paradzlji; eara avut, ca nãs altu nu; avutlu tuti hãrli li-ari; sh-draclu-adutsi a avutlui doari; s-eara tuts avuts, cari vrea sãpa agrili?

§ priavut (pri-a-vútŭ) adg priavutã (pri-a-vú-tã), priavuts (pri-a-vútsĭ), priavuti/priavute (pri-a-vú-ti) – tsi easti multu avut (arhundu); tsi easti para avut (ma multu ca di-aradã)
{ro: prea bogat; foarte bogat}
{fr: trop riche; très riche}
{en: too rich; very rich}
ex: hiu priavut (multu avut)

§ aveari2/aveare (a-veá-ri) sf averi (a-vérĭ) – tuti lucrili (casã, loc, paradz, tutiputã, etc.) tsi li ari cariva (un om, unã fumealji, un cãsãbã, etc.); avutsãlji, avutsami, maltã, bugãtsãlji, bugutsãlji, yishteari, tutiputã, periusii
{ro: avere, avuţie}
{fr: richesse, fortune}
{en: wealth}
ex: om avdzãt tu-aveari shi minti; armasi moasha singurã, fãrã aveari; ahãntã aveari sh-ahãntã ghineatsã-lj cãdzu n casã

§ averi/avere (avéri) sf averi (s-vérĭ) – (unã cu aveari2)

§ neavut (nea-vútŭ) adg neavutã (nea-vú-tã), neavuts (nea-vútsĭ), neavuti/neavute (nea-vú-ti) – tsi nu easti avut; tsi nu-ari aveari shi mizi ari tsi s-mãcã sh-cu tsi s-bãneadzã; ftoh, fucãrã, oarfãn, zglob
{ro: sărac}
{fr: pauvre}
{en: poor}
ex: lj-caftã (lj-mutreashti, lj-ari ngãtan) multu pi neavuts

§ neaveari/neaveare (nea-veá-ri) sf neaveri (nea-vérĭ) – catandisea tu cari s-aflã atselj tsi suntu fucãradz shi nu-au tsiva; ftohi, fucãrlãchi, urfanji, urfãnilji, urfãneatsã
{ro: sărăcie}
{fr: pauvreté, indigence}
{en: poverty}
ex: ari mari neaveari (urfãnilji, ftohi) un om ãl lo neavearea (ftohea); tu multi arali dutsi neavearea (urfanja) pi huts; neavearea-l (fucãrlãchea-l) mãcã

§ avutsami/avutsame (a-vu-tsá-mi) sf fãrã pl – (unã cu aveari2)
ex: cu tutã-lj avutsamea (avearea) a lui; cum featsish, avute, avutsamea (avearea)? cu duhlu a chirutslor?; cãsili a lui nu li-avea nitsi-amirãlu, ahãtã avutsami di om; nã pãlati cu-unã sutã di udãi, mplini di avutsami (lucri scumpi, di oaminj avuts)

§ avutsãlji/avutsãlje (a-vu-tsắ-lji) sf avutsãlj (a-vu-tsắljĭ) – (unã cu aveari2)

§ avutsãscu (a-vu-tsắs-cu) vb IV avutsãi (a-vu-tsắĭ), avutsam (a-vu-tsámŭ), avutsãtã (a-vu-tsắ-tã), avutsãri/avu-tsãre (a-vu-tsắ-ri) – agiungu avut; ãnj creashti avearea; mbugãtsãscu, arhundipsescu
{ro: îmbogăţi}
{fr: s’enrichir}
{en: grow rich}
ex: tugearlãchea cama avutsashti (s-fatsi avutã)

§ avutsãt (a-vu-tsắtŭ) adg avutsãtã (a-vu-tsắ-tã), avutsãts (a-vu-tsắtsĭ), avutsãti/avutsãte (a-vu-tsắ-ti) – tsi s-ari faptã avut; mbugãtsãt, arhundipsit
{ro: îmbogăţit}
{fr: enrichi}
{en: grown rich}

§ avutsãri/avutsãre (a-vu-tsắ-ri) sf avutsãri (a-vu-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva avutsashti; mbugãtsãri, arhundipsiri
{ro: acţiunea de a se îmbogăţi; îmbogăţire}
{fr: action de s’enrichir}
{en: action of growing rich}

§ ãnavutsãscu (ã-na-vu-tsắs-cu) vb IV ãnavutsãi (ã-na-vu-tsắĭ), ãnavutsam (ã-na-vu-tsámŭ), ãnavutsãtã (ã-na-vu-tsắ-tã), ãnavutsãri/ãnavutsãre (ã-na-vu-tsắ-ri) – (unã cu avutsãscu)
ex: lu lo piningã nãs shi lu ãnavutsã cu lucrul tsi-lj deadi

§ ãnavutsãt (ã-na-vu-tsắtŭ) adg ãnavutsãtã (ã-na-vu-tsắ-tã), ãnavutsãts (ã-na-vu-tsắtsĭ), ãnavutsã-ti/ãnavutsãte (ã-na-vu-tsắ-ti) – (unã cu avutsãt)

§ ãnavutsã-ri/ãnavutsãre (ã-na-vu-tsắ-ri) sf ãnavutsãri (ã-na-vu-tsắrĭ) – (unã cu avutsãri)

§ andrãlisit (an-drã-li-sítŭ) adg andrãlisitã (an-drã-li-sí-tã), andrãlisits (an-drã-li-sítsĭ), andrãlisiti/andrãlisite (an-drã-li-sí-ti) – (unã cu andrãlãsit)

§ andrãlisiri/andrãlisire (an-drã-li-sí-ri) sf andrãlisiri (an-drã-li-sírĭ) – (unã cu andrãlãsiri)

§ andãr-lusescu (an-dãr-lu-sés-cu) vb IV andãrlusii (an-dãr-lu-síĭ), an-dãrluseam (an-dãr-lu-seámŭ), andãrlusitã (an-dãr-lu-sí-tã), andãrlusiri/andãrlusire (an-dãr-lu-sí-ri) – (unã cu andrãlãsescu)

§ andãrlusit (an-dãr-lu-sítŭ) adg andãrlusitã (an-dãr-lu-sí-tã), andãrlusits (an-dãr-lu-sítsĭ), andãrlusiti/andãrlusite (an-dãr-lu-sí-ti) – (unã cu andrãlãsit)

§ andãrlusiri/andãrlusire (an-dãr-lu-sí-ri) sf andãrlusiri (an-dãr-lu-sírĭ) – (unã cu andrãlãsiri)

§ ndãrsescu (ndãr-sés-cu) vb IV ndãrsii (ndãr-síĭ), ndãrseam (ndãr-seámŭ), ndãrsitã (ndãr-sí-tã), ndãrsiri/ndãrsire (ndãr-sí-ri) – (unã cu andrãlãsescu)
ex: mi ndãrsi (nj-vinji andralã di) avoaha di bãrsii; cara lu-agudi pisti cap lu ndãrsi (l-featsi sã-lj yinã mintsãli deavãrliga); lu ndãrsi di chiutecã
(expr: l-bãtu multu, lj-deadi un shcop bun)

§ ndãrsit (ndãr-sítŭ) adg ndãrsitã (ndãr-sí-tã), ndãrsits (ndãr-sítsĭ), ndãrsiti/ndãrsite (ndãr-sí-ti) – (unã cu andrãlãsit)
ex: eara ndãrsit di-arãchii; lj-eara caplu ndãrsit di heavrã

§ ndãrsiri/ndãrsire (ndãr-sí-ri) sf ndãrsiri (ndãr-sírĭ) – (unã cu andrãlãsiri)

§ ndurlusescu (ndur-lu-sés-cu) vb IV ndurlusii (ndur-lu-síĭ), ndurluseam (ndur-lu-seámŭ), ndurlusitã (ndur-lu-sí-tã), ndurlusiri/ndurlusire (ndur-lu-sí-ri) – (unã cu andrãlãsescu)
ex: lu ndurlusi arichia (lj-u deadi n cap, l-featsi s-lji yinã lumea deavãrliga)

§ ndurlusit (ndur-lu-sítŭ) adg ndur-lusitã (ndur-lu-sí-tã), ndurlusits (ndur-lu-sítsĭ), ndurlusiti/ndur-lusite (ndur-lu-sí-ti) – (unã cu andrãlãsit)
ex: armasi ndurlusit (andrãlãsit) di cãdeari

§ ndurlusiri/ndurlusire (ndur-lu-sí-ri) sf ndurlusiri (ndur-lu-sírĭ) – (unã cu andrãlãsiri)

§ angusedz (an-gu-sédzŭ) (mi) vb I angusai (an-gu-sáĭ), angusam (an-gu-sámŭ), angusatã (an-gu-sá-tã), angusari/angusare (an-gu-sá-ri) – mãc ma multu dicãt lipseashti shi-nj yini greatsã; mãc multu sh-mizi pot s-adilj di cãt am mãcatã; mãc di primansus sh-nu mata pot s-mãc altã; mi satur di mãcari; nj-yini greatsã (angusã); ngusedz, angusescu, satur, fãnãtescu, nãfãtescu, prãstãnescu, pristãnisescu
{ro: avea greaţă (de mâncare multă); (se) sătura}
{fr: avoir des nausées ou étouffer aprés un gros repas; saturer}
{en: eat more than necessary; feel nauseous, have difficulty breathing after a big meal}
ex: mãcarea grasã anguseadzã; mash di unã lj-angusã (lj-yini greatsã), cã nu-ari pradz sã-sh acumpãrã cãti tsiva

§ angusat (an-gu-sátŭ) adg angu-satã (an-gu-sá-tã), angusats (an-gu-sátsĭ), angusati/angusate (an-gu-sá-ti) – tsi easti nãfãtit; tsi-lj yini ca greatsã; cari mizi adilji di multã mãcari; ngusat, angusit, sãturat, fãnãtit, nãfãtit, prãstãnit, pristãnisit
{ro: căruia-i vine greaţă de la multă mâncare, săturat peste măsură}
{fr: qui a des nausées aprés un gros repas; rassasié outre mesure; étouffé}
{en: who feels nauseous or breathless after a big meal; who has overeaten}

§ angusari/angusare (an-gu-sá-ri) sf angusãri (an-gu-sắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva anguseadzã; ngusari, angusiri, sãturari, fãnãtiri, nãfãtiri, prãstãniri, pristãnisiri
{ro: acţiunea de a avea greaţă după multă mâncare; de a (se) sătura; saturaţie}
{fr: action d’avoir des nausées aprés un gros repas; de se rassasier; satiété jusqu’au dégoût}
{en: action of feeling nauseous, of eating too much; of being breathless after a big meal}

§ ngusedz (ngu-sédzŭ) (mi) vb I ngusai (ngu-sáĭ), ngusam (ngu-sámŭ), ngusatã (ngu-sá-tã), ngusari/ngusare (ngu-sá-ri) – (unã cu angusedz)
ex: ti nguseadzã (ti fatsi s-tsã yinã-agnos di-ahãtã mãcari)

§ ngusat (ngu-sátŭ) adg ngusatã (ngu-sá-tã), ngusats (ngu-sátsĭ), ngusati/ngusate (ngu-sá-ti) – (unã cu angusat)

§ ngusari/ngusare (ngu-sá-ri) sf ngusãri (ngu-sắrĭ) – (unã cu angusari)

§ ngusescu (ngu-sés-cu) (mi) vb IV ngusii (ngu-síĭ), nguseam (ngu-seámŭ), ngusitã (ngu-sí-tã), ngusi-ri/ngusire (ngu-sí-ri) – (unã cu angusedz)
ex: putsãnã carni mãcãm shi nã ngusi (nã nãfãti); shi dultsenjli ti ngusescu (ti fac s-tsã yinã greatsã, agnos cãndu mãts multu di eali)

§ ngusit (ngu-sítŭ) adg ngusitã (ngu-sí-tã), ngusits (ngu-sítsĭ), ngusiti/ngusite (ngu-sí-ti) – (unã cu angusat)
ex: nj-easti stumahlu ngusit (nãfãtit, para-mplin), nu nj-aproachi tsiva

§ ngusiri/ngusire (ngu-sí-ri) sf ngusiri (ngu-sírĭ) – (unã cu angusari)

{fr: reposé, délassé}
{en: rested}

§ arãpãsari/arãpãsare (a-rã-pã-sá-ri) sf arãpãsãri (a-rã-pã-sắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva astãmãtseashti un copus tra s-discurmã; discurmari, dizvursiri, dispustusiri, arihãtipsiri, apãnghisiri, arãpãsiri, aripãsari, arupãsari, rãpãsari, rupusari, ripãsari; arãpas, aripas, arupas, rãpas, ripas, rupas {acţiunea de a (se) odihni, de a (se) repauza; repauzare; odihnă}
{fr: action de (se) reposer, de (se) délasser; repos}
{en: action of resting; rest}
ex: chiro di arãpãsari (dizvursiri)

§ rãpas (rã-pásŭ) sn rãpasi/rãpase (rã-pá-si) shi rãpasuri (rã-pá-surĭ) – (unã cu arãpas1)
ex: noaptea nu aveam rãpas (chiro tri discurmari, arihati); nu-aflã rãpas (arihati); tu alantã lumi poati-i scriatã s-am rãpas (arihati, isihii)

§ rãpãsedz (rã-pã-sédzŭ) (mi) vb I rãpãsai (rã-pã-sáĭ), rãpãsam (rã-pã-sámŭ), rãpãsatã (rã-pã-sá-tã), rãpãsa-ri/rãpãsare (rã-pã-sá-ri) – (unã cu arãpas2)
ex: sh-di tuti, minduirã a lui, rãpãseadzã (arihãtipseashti)

§ rãpãsat (rã-pã-sátŭ) adg rãpãsatã (rã-pã-sá-tã), rãpãsats (rã-pã-sátsĭ), rãpãsa-ti/rãpãsate (rã-pã-sá-ti) – (unã cu arãpãsat)

§ rãpãsari/rã-pãsare (rã-pã-sá-ri) sf rãpãsãri (rã-pã-sắrĭ) – (unã cu arãpãsa-ri)

§ aripas1 (a-ri-pásŭ) sn aripasi/aripase (a-ri-pá-si) shi aripasuri (a-ri-pá-surĭ) – (unã cu arãpas1)

§ aripas2 (a-ri-pásŭ) (mi) vb I aripãsai (a-ri-pã-sáĭ), aripãsam (a-ri-pã-sámŭ), aripãsatã (a-ri-pã-sá-tã), aripãsari/aripãsare (a-ri-pã-sá-ri) – (unã cu arãpas2)
ex: noaptea aestã voi s-aripas (s-mi discurmu) tru altã udai

§ aripãsedz (a-ri-pã-sédzŭ) (mi) vb I aripãsai (a-ri-pã-sáĭ), aripãsam (a-ri-pã-sámŭ), aripãsatã (a-ri-pã-sá-tã), aripãsa-ri/aripãsare (a-ri-pã-sá-ri) – (unã cu aripas2)

§ aripãsat (a-ri-pã-sátŭ) adg aripãsatã (a-ri-pã-sá-tã), aripãsats (a-ri-pã-sátsĭ), aripãsati/aripãsate (a-ri-pã-sá-ti) – (unã cu arãpãsat)

§ aripãsa-ri/aripãsare (a-ri-pã-sá-ri) sf aripãsãri (a-ri-pã-sắrĭ) – (unã cu arãpãsari)

§ ripas (ri-pásŭ) sn ripasi/ripase (ri-pá-si) shi ripasuri (ri-pá-surĭ) – (unã cu arãpas2)
ex: aush fãr di ripas (fãr s-aibã chiro tri discurmari, ti-aflari arihati)

§ ripãsedz (ri-pã-sédzŭ) (mi) vb I ripãsai (ri-pã-sáĭ), ripãsam (ri-pã-sámŭ), ripãsatã (ri-pã-sá-tã), ripãsari/ripãsare (ri-pã-sá-ri) – (unã cu arãpas2)

§ ripãsat (ri-pã-sátŭ) adg ripãsatã (ri-pã-sá-tã), ripãsats (ri-pã-sátsĭ), ripãsati/ripãsate (ri-pã-sá-ti) – (unã cu arãpãsat)

§ ripãsari/ripãsare (ri-pã-sá-ri) sf ripãsãri (ri-pã-sắrĭ) – (unã cu arãpãsari)

§ arupas1 (a-ru-pásŭ) sn arupasi/arupase (a-ru-pá-si) shi arupasuri (a-ru-pá-surĭ) – (unã cu arãpas1)

§ arupas2 (a-ru-pásŭ) (mi) vb I arupãsai (a-ru-pã-sáĭ), arupãsam (a-ru-pã-sámŭ), arupãsatã (a-ru-pã-sá-tã), arupãsari/arupãsare (a-ru-pã-sá-ri) – (unã cu arãpas2)
ex: mash cãndu lji ncljidi omlu ocljilj, arupasã (s-discumã dealihea)

§ arupãsedz (a-ru-pã-sédzŭ) (mi) vb I arupãsai (a-ru-pã-sáĭ), arupãsam (a-ru-pã-sámŭ), arupãsatã (a-ru-pã-sá-tã), arupãsari/arupãsare (a-ru-pã-sá-ri) – (unã cu arupas2)

§ arupãsat (a-ru-pã-sátŭ) adg arupãsatã (a-ru-pã-sá-tã), arupãsats (a-ru-pã-sátsĭ), arupãsati/arupãsate (a-ru-pã-sá-ti) – (unã cu arãpãsat)

§ arupãsari/arupãsare (a-ru-pã-sá-ri) sf arupãsãri (a-ru-pã-sắrĭ) – (unã cu arãpãsari)

§ rupas (ru-pásŭ) sn rupasi/rupase (ru-pá-si) shi rupasuri (ru-pá-surĭ) – (unã cu arãpas1)
ex: rupas atumtsea di sh-aflã

§ rupusedz (ru-pu-sédzŭ) (mi) vb I rupusai (ru-pu-sáĭ), rupusam (ru-pu-sámŭ), rupusatã (ru-pu-sá-tã), rupusari/rupusare (ru-pu-sá-ri) – (unã cu arãpas2)

§ rupusat (ru-pu-sátŭ) adg rupusatã (ru-pu-sá-tã), rupusats (aru-pu-sátsĭ), rupusati/rupusate (ru-pu-sá-ti) – (unã cu arãpãsat)

§ rupusari/rupusare (ru-pu-sá-ri) sf rupusãri (ru-pu-sắrĭ) – (unã cu arãpãsari)

§ arpãsedz (ar-pã-sédzŭ) (mi) vb I arpãsai (ar-pã-sáĭ), arpãsam (ar-pã-sámŭ), arpãsatã (ar-pã-sá-tã), arpãsari/arpãsare (ar-pã-sá-ri) – (unã cu arãpas2)

§ arpãsat (ar-pã-sátŭ) adg arpãsatã (ar-pã-sá-tã), arpãsats (ar-pã-sátsĭ), arpãsa-ti/arpãsate (ar-pã-sá-ti) – (unã cu arãpãsat)

§ arpãsa-ri/arpãsare (ar-pã-sá-ri) sf arpãsãri (ar-pã-sắrĭ) – (unã cu arãpãsari)

§ arãpãsescu (a-rã-pã-sés-cu) (mi) vb IV arãpãsii (a-rã-pã-síĭ), arãpãseam (a-rã-pã-seámŭ), arãpãsitã (a-rã-pã-sí-tã), arãpãsiri/arãpãsire (a-rã-pã-sí-ri) – (unã cu arãpas2) nu mi-arãpãsii dip asãndzã

§ arãpãsit (a-rã-pã-sítŭ) adg arãpãsitã (a-rã-pã-sí-tã), arãpãsits (a-rã-pã-sítsĭ), arãpãsiti/arãpãsite (a-rã-pã-sí-ti) – (unã cu arãpãsat)

§ arãpãsiri/arãpãsire (a-rã-pã-sí-ri) sf arãpãsiri (a-rã-pã-sírĭ) – (unã cu arãpãsari)

§ rupusos (ru-pu-sósŭ) adg rupusoasã (ru-pu-sŭá-sã), rupusosh (ru-pu-sóshĭ), rupusoasi/rupuroase (ru-pu-sŭá-si) – lucru tsi-l fatsi omlu s-isihãseascã (s-acatsã arihati, si s-discurmã ma lishor)
{ro: calmant}
{fr: qui fai apaiser, calmant}
{en: calming, soothing, sedative}

{fr: reposé, tranquillisé}
{en: rested, calmed down}
ex: armãnlu tu muntsã easti ca amarea arihãtipsitã (isihãsitã, isihã)

§ arihãtipsiri/arihãtip-sire (a-ri-hã-tip-sí-ri) sf arihãtipsiri (a-ri-hã-tip-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva i tsiva arihãtipseashti; isihãsiri, irinipsiri, discurmari, dizvursiri, dispustusiri, apãnghisiri, arãpãsari, arãpã-siri, aripãsari, arupãsari, rãpãsari, rupusari, ripãsari; arãpas, aripas, arupas, rãpas, ripas, rupas {acţiunea de a (se) odihni, de a (se) linişti; repauzare; odihnă}
{fr: action de (se) reposer, de (se) tranquilliser; repos}
{en: action of resting, of calming down; rest}

§ arãhãtipsescu (a-rã-hã-tip-sés-cu) (mi) vb IV arãhãtipsii (a-rã-hã-tip-síĭ), arãhãtipseam (a-rã-hã-tip-seámŭ), arãhãtipsitã (a-rã-hã-tip-sí-tã), arãhãtipsiri/arãhãtipsire (a-rã-hã-tip-sí-ri) – (unã cu arihãtipsescu)

§ arãhãtipsit (a-rã-hã-tip-sítŭ) adg arãhãtipsitã (a-rã-hã-tip-sí-tã), arãhãtipsits (a-rã-hã-tip-sítsĭ), arãhãtipsi-ti/arãhãtipsite (a-rã-hã-tip-sí-ti) – (unã cu arihãtipsit)

§ arãhãtipsiri/arãhãtipsire (a-rã-hã-tip-sí-ri) sf arãhãtipsiri (a-rã-hã-tip-sírĭ) – (unã cu arihãtipsiri)

§ arihãtlã-chi/arihãtlãche (a-ri-hãt-lắ-chi) sf arihãtlãchi (a-ri-hãt-lắchĭ) – (unã cu arihati)

§ arihãtos (a-ri-hã-tósŭ) adg arihãtoasã (a-ri-hã-tŭá-sã), arihãtosh (a-ri-hã-tóshĭ), arihãtoasi/arihãtoase (a-ri-hã-tŭá-si) – (lucru) tsi da arihati (tsi isihãseashti, tsi dizvurseashti, etc.)
{ro: liniştitor}
{fr: tranquillisant}
{en: tranquillising, soothing}
ex: locuri arihãtoasi (tu cari omlu sh-aflã arihati, tsi isihãsescu)

(expr: l-ded dipadi) sh-lu bãtui; u-ashtirnurã tutã calea
(expr: teasirã chetsrã i cãldãrãmi pri cali); ashtirnets trã culcari
(expr: ndridzets crivatea, tindets vilendzãli pri loclu iu va si s-doarmã); cãndu u-ashtirnu sh-birbiljlu
(expr: cãndu nchisi s-batã dipriunã); mi ashtirnui tu beari (shidzui s-beau sh-nu-astãmã-tseam); di-asearã u-ashtirnurã la hani
(expr: s-curdusirã pri beari tutã noaptea); furlji u-au tru minti si s-ashtearnã
(expr: s-nu mata furã, s-facã unã banã shi s-lucreadzã ca tuts alantsã oaminj); ficiorlu s-ashtirnu
(expr: isihãsi, s-featsi cu minti, bãgã minti); multu s-ashtirnu
(expr: isihãsi, s-featsi cu minti), nu easti ca ma ninti; Culachi nu s-ashtirnea la lucru
(expr: nu shidea tu-un lucru, s-lucreadzã cuminti, ca tutã dunjaea); pri lucru si s-ashtearnã, nu-lj s-ashtirnea curlu
(expr: nu s-ashtirnea pri lucru; nu-l trãdzea inima s-lucreadzã; nu s-acãtsa s-lucreadzã); trã nã Lenã culunjatã, nu-nj s-ashtearnã dzua tutã
(expr: nu mi-acatsã loclu); sh-cara lu-ashtirnu pri shcop
(expr: sh-cara l-bãtu ghini), lj-ascãpirarã ocljilj; ti-ashtirnai
(expr: spush aralili tsi-ai faptã) la dascal

§ ashtirnut1 (ash-tir-nútŭ) adg ashtirnutã (ash-tir-nú-tã), ashtirnuts (ash-tir-nútsĭ), ashtirnuti/ashtirnute (ash-tir-nú-ti) – tsi easti tes pri tsiva; tsi easti bãgat s-shadã (tsi shadi) pri tsiva; tes, curdusit, etc.;
(expr: om ashtirnut = om di besã, cu mintea salami, tsi mindueashti ghini, tsi sh-veadi di lucrul a lui, etc.)
{ro: aşternut, aşezat, etc.}
{fr: étendu, assis, etc.}
{en: spread out, layed out, who sits down, etc.}
ex: pri-ashtirnuta (teasa mpadi) a mea tãmbari; unã padi ashtirnutã (acupiritã) cu earbã; calea ashtirnutã tutã cu chetri; calea ashtirnutã mash cu-asimi
(expr: cu-asimi teasã pri cali, tu loc di chetsrã); tora el easti om ashtirnut
(expr: di besã, cu minti, tsi sh-mutreashti lucrul salami)

§ ashtirnat (ash-tir-nátŭ) adg ashtirnatã (ash-tir-ná-tã), ashtirnats (ash-tir-nátsĭ), ashtirnati/ash-tirnate (ash-tir-ná-ti) – (unã cu ashtirnut1)
ex: eara cu mintea la loc, ashtirnatã shi nu vrea s-lu-ascultã; ahtari featã mushatã, cu zborlu ahãt dultsi sh-ashtirnat; eara muljarea di bunili shi di-ashtirnatili, nu sh-eara di lishoarili

§ ashtearniri/ashtearnire (ash-teár-ni-ri) sf ashtearniri (ash-teár-nirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-ashtearni tsiva
{ro: acţiunea de a aşterne; de a (se) aşeza; etc.}
{fr: action d’étendre; de mettre sur; de s’asseoir; etc.}
{en: action of spreading out, of laying out; of sitting down; etc.}
ex: casa va ashtirneari (ndridzeari)

§ ashtirneari/ashtirneare (ash-tir-neá-ri) sf ashtirneri (ash-tir-nérĭ) – (unã cu ashtearniri)

§ ashtirnari/ashtirnare (ash-tir-ná-ri) sf ashtirnãri (ash-tir-nắrĭ) – (unã cu ashtearniri)

§ dishternu (dish-tér-nu) vb III, II shi I dishtirnui (dish-tir-núĭ) shi dishtirnai (dish-tir-náĭ), dishtirneam (dish-tir-neámŭ) shi dishtirnam (dish-tir-námŭ), dishtirnutã (dish-tir-nú-tã) shi dishtirnatã (dish-tir-ná-tã), dishtearniri/dishtearnire (dish-teár-ni-ri) shi dishtirneari/dishtir-neare (dish-tir-neá-ri) shi dishtirnari/dishtirnare (dish-tir-ná-ri) – disfac sh-adun ashtirnutlu-a crivatiljei, misalea di pri measã, chilimea di mpadi, etc.
{ro: dez-aşterne; desface patul}
{fr: défaire le lit; ôter le tapis des chambres}
{en: undo the bed; take off the room carpet}
ex: dishternu (li-adun lucrili din) casa cã eara s-avdi fricã

§ dishtirnut (dish-tir-nútŭ) adg dishtirnutã (dish-tir-nú-tã), dishtirnuts (dish-tir-nútsĭ), dishtirnuti/dishtirnute (dish-tir-nú-ti) – (patlu) tsi-lj s-ari scoasã ashtirnutlu (vilendza, sindonea shi cãpitunjili); measa) tsi-lj s-ari sculatã misalea; (udãlu) tsi-lj s-ari scoasã chilimea
{ro: dez-aşternut; (patul) desfăcut}
{fr: défait (lit); ôté (tapis d’une chambre)}
{en: undone (bed); taken off (room carpet)}

§ dishtirnat (dish-tir-nátŭ) adg dishtirnatã (dish-tir-ná-tã), dishtirnats (dish-tir-nátsĭ), dishtirnati/dishtirnate (dish-tir-ná-ti) – (unã cu dishtirnut)

§ dishtearniri/dishtearnire (dish-teár-ni-ri) sf dishtearniri (dish-teár-nirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-dishtearni tsiva (un ashtirnut di pat, misali di pri-unã measã, etc.)
{ro: acţiunea de a dez-aşterne; de a desface patul}
{fr: action de défaire le lit; d’ôter le tapis des chambres}
{en: action of undoing the bed; of taking off the room carpet}

§ dishtirneari/dishtir-neare (dish-tir-neá-ri) sf dishtirneri (dish-tir-nérĭ) – (unã cu dishtearniri)

§ dishtirnari/dishtirnare (dish-tir-ná-ri) sf dishtirnãri (dish-tir-nắrĭ) – (unã cu dishtearniri)

§ neashtirnut (neash-tir-nútŭ) adg neashtirnutã (neash-tir-nú-tã), neashtirnuts (neash-tir-nútsĭ), neashtirnuti/neashtirnute (neash-tir-nú-ti) – tsi nu easti tes pri tsiva; (pat) tsi nu easti ashtirnut (ndreptu);
(expr: om neashtirnut = om tsi nu para lucreadzã, tsi nu sh-ari faptã casã sh-fumealji, tsi nu pots s-lji fats besã, etc.)
{ro: neaşezat, neaşternut, etc.}
{fr: qui n’est pas étendu; débraillé, sans tenue}
{en: who is not seated down, untidy, hardly decent}
ex: ficior neashtirnut ninga
(expr: tsi-alagã prit cãljuri fãrã s-facã tsiva, tsi nu si nsurã ninga, tsi nu sh-para caftã lucru, etc.)

§ neashtirnat (neash-tir-nátŭ) adg neashtirnatã (neash-tir-ná-tã), neashtirnats (neash-tir-nátsĭ), neashtirnati/neashtirnate (neash-tir-ná-ti) – (unã cu neashtirnut)
ex: sh-eara muljarea di bunili shi di-ashtirnatili, nu-sh eara di lishoarili shi di muljerli neashtirnati
(expr: tsi suntu apreasi tu minti, tsi nu pots s-lã fats besã)

§ neashtearni-ri/neashtearnire (neash-teár-ni-ri) sf neashtearniri (neash-teár-nirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu s-ashtearni (cãndu tsiva nu easti ashtirnut)
{ro: acţiunea de a nu aşterne; de a nu (se) aşeza}
{fr: action de ne pas (s’)étendre; de ne pas s’asseoir}
{en: action of not spreading out, of not laying out; of not sitting down}

§ neashtirneari/neashtirneare (neash-tir-neá-ri) sf neashtirneri (neash-tir-nérĭ) – (unã cu neashtearniri)

§ neashtirna-ri/neashtirnare (neash-tir-ná-ri) sf neashtirnãri (neash-tir-nắrĭ) – (unã cu neashtearniri)

§ ashtirnut2 (ash-tir-nútŭ) sn ashtirnuturi (ash-tir-nú-turĭ) shi ashtirnuti/ashtirnute (ash-tir-nú-ti) – loclu ndreptu cu vilendzã sh-cãpitãnj tra s-doarmã omlu; shtirnut, crivati, pat, strozmã, shiltei, dushec;
(expr:
1: intru tu-ashtirnut = mi bag s-dormu;
2: escu tu-ashtirnut = hiu lãndzit;
3: (bãrbat) mi bag (intru) tu-ashtirnut cu-unã muljari = u ncalic, u-ambairu, u mpihiur, etc.)
{ro: aşternut, pat}
{fr: lit, literie, couche}
{en: bed, bedding}
ex: ari ashtirnuti groasi; ashtirnut (strozmã) di palji; s-frãngã vruta-nj tu-ashtirnut; s-nji dai moara di piper di sum ashtirnut; armasirã tu-ashtirnut mash featili singuri; intrai tu ashtirnut
(expr: mi bãgai s-dormu)

§ shtirnut (shtir-nútŭ) sn shtirnuturi (shtir-nú-turĭ) – (unã cu ashtirnut2)
ex: s-doarmã tru un shtirnut (pat, crivati)

§ ashtirnãmintu (ash-tir-nã-mín-tu) sn ashtirnãminti/ashtirnãminte (ash-tir-nã-mín-ti) shi ashtirnãminturi (ash-tir-nã-mín-turĭ) – unã soi di cuvertã tsi s-bagã pri cal sum sãmar tra s-nu-lj facã arãnj a calui; ashtirnumintu, cuvertã
{ro: iblâncă}
{fr: chabraque (couverture en laine de chèvre)}
{en: blanket used to put on horses}
ex: scoasim ashtirnãmintili a caljlor

§ ashtirnumintu (ash-tir-nu-mín-tu) sn ashtirnuminti/ashtirnu-minte (ash-tir-nu-mín-ti) shi ashtirnuminturi (ash-tir-nu-mín-turĭ) – (unã cu ashtirnãmintu)

2: tsi-lj poartã inati a unui cã-lj featsi un lucru tsi nu lu-arãsea; cãchiusit, chicãsit, ahuljisit, huljisit, hulusit, nãirit, nãrit, nãrãit;
3: tsi aducheashti (icã fatsi pri altu s-aducheascã) unã dureari sufliteascã (un dor greu tu inimã, unã mãrazi, cãnjinã, amãreatsã, cripari, etc.); tsi-lj chicã greu; tsi ari cripãri; nvirinat, nvirat, mãrinat;
4: di cari ari datã cariva (cu mãna, ciciorlu, etc.); agudit, pusputit, huhulit
{ro: incomodat, deranjat; supărat, ofensat; întristat; atins}
{fr: incommodé; fâché, offensé; attristé, qui a du chagrin; atteint, touché}
{en: disturbed; sorry, made angry, offended; saddened, grieved; touched}
ex: cãrtit (nvirinat) s-turnã acasã; s-turnã acasã multu cãrtit (mãrãnat); ved mini cã easti cãrtitã pãndza di la arãzboi (minatã, datã di ea); easti cãrtit (agudit, lãndzit di cheptu); easti cãrtit la minti (agudit la minti, tsi-sh chiru mintea); mintea tsi-easti ca cãrtitã (aguditã, nibunã); cu cheptul nu sta ghini: easti cãrtit (agudit, lãndzit di ofticã)

§ cãrtiri/cãrtire (cãr-tí-ri) sf cãrtiri (cãr-tírĭ) –
1: atsea tsi s-fatsi cãndu-lj s-aspardzi chefea-a unui; aspãrdzeari chefea (isihia); angulciri, pirãxiri;
2: atsea tsi s-fatsi cãndu-lj portu inati a unui; cãchiusiri, chicãsiri, ahuljisiri, huljisiri, hulusiri, nãiriri, nãriri, nãrãiri, pãreari arãu;
3: atsea tsi fatsi un cãndu aducheashti (icã fatsi pri altu s-aducheascã) unã dureari sufliteascã (un dor greu tu inimã, unã mãrazi, cãnjinã, amãreatsã, cripari, etc.); nvirinari, nvirari, amãrãri, nfushtari, cãnjisiri, pãrãpunjisiri, mãrãnari;
4: atsea tsi s-fatsi cãndu cariva da di tsiva (cu mãna, ciciorlu, etc.); agudiri, pusputiri, huhuliri
{ro: acţiunea de a incomoda, de a deranja; de a supăra, de a ofensa, de a întrista; de a atinge; incomodare, deranjare; supărare, ofensare; întristare; atingere}
{fr: action d’incommoder; de (se) fâcher, de s’offenser; d’attrister, de causer du chagrin; d’atteindre (de toucher)}
{en: action of disturbing; of getting sorry, of making somebody sorry, angry; action of offending, of grieving; of touching}
ex: di cãrtiri (nãrãiri, chicusiri) greauã; di cãrtiri greauã, cari nu shtea iu s-u caftã, sã ncljisi n casã s-cluceascã plãngul; nu shtea tsi s-facã di multã cripari shi di multã cãrtiri

§ cãrteari/cãrteare (cãr-teá-ri) sf cãrteri (cãr-térĭ) – (unã cu cãrtiri)
ex: s-nu-lj hibã cu cãrteari (pãreari arãu, nãiriri)

§ nicãrtit (ni-cãr-títŭ) adg nicãrtitã (ni-cãr-tí-tã), nicãrtits (ni-cãr-títsĭ), nicãrtiti/nicãrtite (ni-cãr-tí-ti) – tsi nu easti cãrtit (pãrut arãu, cãchiusit, chicãsit, huljisit, nãirit, nvirinat, nvirat, mãrinat); di cari nu-ari datã vãrnu; tsi nu easti cãrtit (pusputit, huhulit)
{ro: nesupărat, neofensat; nederanjat; neîntristat; neatins}
{fr: qui n’est pas fâché (offensé; incommodé, attristé, atteint, touché)}
{en: who is not sorry (made angry, disturbed, saddened, grieved, touched)}

§ nicãrtiri/nicãrtire (ni-cãr-tí-ri) sf nicãrtiri (ni-cãr-tírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu s-cãrteashti (nu chicuseashti, nu-lj pari-arãu, nu s-nãireashti, nu s-mãrineadzã, nu sã nvirineadzã, nu pusputeashti, etc.)
{ro: acţiunea de a nu (se) supăra, de a nu ofensa, de a nu (se) deranja; de a nu întrista, de a nu atinge; neîntristare, neatingere, etc.}
{fr: action de ne pas (se) fâcher, de ne pas s’offenser; de ne pas incommoder; de ne pas attrister, de ne pas causer du chagrin}
{en: action of not getting sorry, of not making somebody angry; of not disturbing, of not touching}

§ nicãrteari/nicãrteare (ni-cãr-teá-ri) sf nicãrteri (ni-cãr-térĭ) – (unã cu nicãrtiri1)

§ cãrtiturã (cãr-ti-tú-rã) sf cãrtituri (cãr-ti-túrĭ) –
1: aspãrdzeari chefea (isihia); angulciri, pirãxiri;
2: cãchiusiri, chicãsiri, ahuljisiri, huljisiri, hulusiri, nãiriri, nãriri, nãrãiri, pãreari arãu;
3: nvirin, nvirinari, nvirari, mãrazi, mãrinari; aguditurã, pusputiri, huhuliri
{ro: deranj; supărare; ofensă, întristare; atingere}
{fr: fâcherie; offense; affliction, chagrin; attouchement}
{en: disturbance; quarrel, offence; sorrow; touch, contact}

§ cãrteric (cãr-té-ricŭ) adg cãrtericã (cãr-té-ri-cã), cãrterits (cãr-té-ritsĭ), cãrteritsi/cãrteritse (cãr-té-ri-tsi) – tsi cãrteashti (tsi lu-ariseashti s-cãrteascã) lumea cu purtarea-a lui; tsi s-cãrteashti lishor (tsi chicuseashti, tsi-lj cadi milii, tsi-lj chicã greu, etc.), cãndu cariva-lj fatsi tsiva tsi nu lu-ariseashti; cãrtilos, cãrtilivos; (fig: cãrteric = un tsi lu-ariseashti s-furã)
{ro: supărător, supărăcios}
{fr: fâcheux, irritable}
{en: annoying, irritable}
ex: nu mi-arisescu oaminjlji cãrterits (tsi ti cãrtescu cu purtarea-a lor); s-nu lu-alash singur cã easti cãrteric (fig: lu-ariseashti s-furã lucri)

§ cãrtilos (cãr-ti-lósŭ) adg cãrtiloasã (cãr-ti-lŭá-sã), cãrtilosh (cãr-ti-lóshĭ), cãrtiloasi/cãrtiloase (cãr-ti-lŭá-si) – tsi lu-ariseashti s-cãrteascã, s-nu lu-alasã omlu isih; tsi li cãrteashti, li schinã lucrili; tsi pindzi, ximutã lumea; cãrtilivos, cãrteric
{ro: aţâţător, agitator}
{fr: qui attise, qui excite; agitateur}
{en: instigator, agitator}

§ cãrtilivos (cãr-ti-li-vósŭ) adg cãrtilivoasã (cãr-ti-li-vŭá-sã), cãrtilivosh (cãr-ti-li-vóshĭ), cãrtilivoasi/cãrtilivoase (cãr-ti-li-vŭá-si) – (unã cu cãrtilos)
ex: am un frati cãrtilivos (tsi cãrteashti, tsi ximutã lumea)