|
|
ipugrãfii/ipugrãfie
ipugrãfii/ipugrãfie (i-pu-grã-fí-i) sf ipugrãfii (i-pu-grã-fíĭ) – numa-a omlui scriatã cu mãna-a lui tu-unã carti (acoalã), ca semnu cã-atseali aspusi tu carti suntu scriati (aspusi, pricunuscuti, shtiuti ca) dealihea di el; cundilj, cundiljauã
{ro: iscălitură}
{fr: signature}
{en: signature}
§ ipugrãpsescu (i-pu-grãp-sés-cu) vb IV ipugrãpsii (i-pu-grãp-síĭ), ipugrãpseam (i-pu-grãp-seámŭ), ipugrãpsitã (i-pu-grãp-sí-tã), ipugrãpsiri/ipugrãpsire (i-pu-grãp-sí-ri) – nji ngrãpsescu numa cu mãna-a mea (tra s-aspun, multi ori, cã am dghivãsitã shi pricunuscutã atseali scriati tu carti); simnedz, simiusescu
{ro: semna, iscăli}
{fr: signer, souscrire}
{en: sign}
§ ipugrãpsit (i-pu-grãp-sítŭ) adg ipugrãpsitã (i-pu-grãp-sí-tã), ipugrãpsits (i-pu-grãp-sítsĭ), ipugrãpsiti/ipugrãpsite (i-pu-grãp-sí-ti) – (carti) pri cari s-veadi numa ipugrãpsitã; simnat, simiusit
{ro: semnat}
{fr: signé, souscrit}
{en: signed}
§ ipugrãpsiri/ipugrãpsire (i-pu-grãp-sí-ri) sf ipugrãpsiri (i-pu-grãp-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva sh-bagã numa scriatã cu mãna-a lui; simnari, simiusiri
{ro: acţiunea de a semna; semnare}
{fr: action de signer, de souscrire}
{en: action of signing}
caidi/caide
caidi/caide (cáĭ-di) invar – (pasaportea) pri cari s-ari bãgatã unã ipugrãfii (semnu, vulã, etc.), di cunsulata-a unui crat xen, cari-lj da izini a omlui s-intrã tu-atsel crat xen; caiti
{ro: vizat (paşaport)}
{fr: ayant le visa}
{en: visa}
ex: nj-feci caidi pasaportea; nãoarã trec minciunjlji, ma fã-ts caidi pasaportea shi aidi! pãnã-aoatsi ts-fu
§ caiti/caite (cáĭ-ti) invar – (unã cu caidi)
ex: feci pasaportea caiti
§ caidigi (caĭ-di-gí) sm caidigeadz (caĭ-di-gĭádzĭ) – atsel (di la cunsulatã) tsi bagã sfãrhida di u fatsi caidi pasaportea
{ro: cel care dă (pune) viza (paşaport)}
{fr: celui qui donne le visa}
{en: who gives the visa}
calpu
calpu (cál-pu) adg calpã (cál-pã), calchi (cál-chi), calpi/calpe (cál-pi) – (om, parã, pãreari, etc.) cari pari mash, cã easti alithea (cãndu-averlu easti cã-i minciunos, pseftu); tsi s-aspuni unã soi, cãndu-averlu easti cã-i altã soi; calpic, strãmbu, minciunos, pseftu, calpuzan, cãlpãzan, arãditor
{ro: fals, falsificat}
{fr: faux, falsifié}
{en: false, falsified}
ex: l-bãgã tu mãnica di tãmbari shi-lj da cãtsãnlu calpu; mintea-aestã easti calpã; astãdz aflji multsã oaminj calchi; tura aestã easti calpã
§ calpic (cál-picŭ) adg calpicã (cál-pi-cã), calpits (cál-pitsĭ), calpitsi/calpitse (cál-pi-tsi) – (unã cu calpu)
ex: parãlu calpic pute nu cheari
§ calpuzan (cal-pu-zánŭ) sm, sf, adg calpuzanã (cal-pu-zá-nã), calpuzanj (cal-pu-zánjĭ), calpuzani/calpuzane (cal-pu-zá-ni) – om (lucru) tsi easti calpu; om tsi ndreadzi cãrtsã calpi; om arãu cari, cu minciunj sh-cu culãchipsiri, s-aspuni bun, tra s-poatã s-arãdã altsã oaminj; om tsi nu easti bun trã tsiva dip; cãlpãzan, calpu, calpic, strãmbu, minciunos, pseftu, arãditor
{ro: fals, falsificat, falsificator, netrebnic}
{fr: faux, falsifié, falsificateur}
{en: false, falsified, falsifier}
ex: cu-aestu calpuzan (arãditor, minciunos) aflash s-ti fats urtac?
§ cãlpuzan (cãl-pu-zánŭ) sm, sf, adg cãlpuzanã (cãl-pu-zá-nã), cãlpuzanj (cãl-pu-zánjĭ), cãlpuzani/cãlpuzane (cãl-pu-zá-ni) – (unã cu calpuzan)
ex: ficiorlu-lj easti cãlpuzan (bun trã tsiva)
§ cãlpãzan (cãl-pã-zánŭ) adg cãlpãzanã (cãl-pã-zá-nã), cãlpãzanj (cãl-pã-zánjĭ), cãlpãzani/cãlpãzane (cãl-pã-zá-ni) – (unã cu calpuzan)
ex: aslanj, cãlpãzanj (calchi)
§ cãlpuzãnedz (cãl-pu-zã-nédzŭ) vb I cãlpuzãnai (cãl-pu-zã-náĭ), cãlpuzãnam (cãl-pu-zã-námŭ), cãlpuzãnatã (cãl-pu-zã-ná-tã), cãlpuzãnari/cãlpuzãnare (cãl-pu-zã-ná-ri) – ndreg cãrtsã calpi (minciunoasi) trã lugursearea-a lor ca dealihea (cu bãgarea di ipugrãfii shi vuli calpi, cari s-aspunã, bunãoarã, cãndu shi iu s-ari amintatã cariva, tsi sculii ari faptã, a curi ari alãsatã avearea tu dyeata-a lui, etc.); mi-aspun bun (cãndu-averlu easti cã hiu lai) sh-arãd lumea cu minciunj sh-cu culãchipsiri; aplãnipsescu, ncaltsu, bag cãlupea (sãmarlu, cuvata, pirde la oclji, etc.)
cundilj
cundilj (cun-díljĭŭ) sn cundilji/cundilje (cun-dí-lji) –
1: hãlati suptsãri shi lungã cu cari si ngrãpseashti (pi-acoalã, di-aradã, pri pinatsi, tu sculiili dit chirolu-atsel veclju);
2: hãlati suptsãri shi lungã tsi ari un suro di peri tu-un capit, cu cari s-zugrãpseashti cu bueauã un lucru (acoalã, pãndzã, lemnu, fatsa, ocljilj, etc.); peanã, apeanã; (fig: cundilj = (i) scriari; (ii) cundiljauã, ipugrãfii)
{ro: condei, creion, pensulă}
{fr: plume à écrire, pinceau}
{en: pen, paint brush}
ex: njic escu, drac escu, tutã lumea u zburãscu (angucitoari: cundiljlu); mut escu, nu grescu, cu tutã lumea zburãscu (angucitoari: cundiljlu); cãnd fet io, trei mi tsãn, sh-puljlj-a mei nãpoi nj-armãn (angucitoari: cundiljlu cu gramatili); cum nu s-aspuni cu cundiljlu; nveasta-lj scumpã shi mushatã, cu cundiljlu canda-adratã; nu-i cundiljlu-a lui (fig: ipugrãfia-a lui); ari bun cundilj (fig: scriari); ari cundilj (fig: scriari) mushat; nj-tricui cundiljlu (fig: ipugrãfia)
§ cundiljauã (cun-di-ljĭá-ŭã) sf cundiljei (cun-di-lĭéĭ) – numa-a omlui scriatã cu mãna-a lui tu-unã carti ca semnu cã-atseali aspusi tu carti suntu scriati (aspusi, pricunuscuti, shtiuti cã suntu) dealihea di el; cundilj, ipugrãfii
{ro: iscălitură}
{fr: signature}
{en: signature}
ex: nj-bãgai cundiljaua (ipugrãfia)
§ cundiljedz (cun-di-ljĭédzŭ) vb I cundiljai (cun-di-ljĭáĭ), cundiljam (cun-di-ljĭámŭ), cundiljatã (cun-di-ljĭá-tã), cundiljari/cundiljare (cun-di-ljĭá-ri) – ngrãpsescu i zugrãpsescu cu cundiljlu; dau cu cundiljlu; stulsescu, cundiljisescu, cundiljusescu
{ro: încondeia, desena}
{fr: dessiner un trait, consigner}
{en: draw (sketch or paint) with a pen (brush)}
ex: cundiljai (zugrãfsii) tutã frãndza aestã
§ cundiljat (cun-di-ljĭátŭ) adg cundiljatã (cun-di-ljĭá-tã), cundiljats (cun-di-ljĭátsĭ), cundiljati/cundiljate (cun-di-ljĭá-ti) – tsi easti ngrãpsit i zugrãpsit cu cundiljlu; tsi easti dat cu cundiljlu; stulsit, cundiljisit, cundiljusit;
(expr:
1: (ficior, featã) cundiljatã = (ficior, featã) gioni, livendu, mushat, etc. canda easti zugrãfsit;
imzai/imzae
imzai/imzae (im-zá-i) sf imzãi (im-zắĭ) – carti (di-aradã di la chivernisi, cu vulã sh-ipugrãfii) tu cari s-aspuni (tsi easti ca unã ispati, provã, semnu) cã un lucru s-ari faptã dealihea
{ro: atestat}
{fr: attestation}
{en: attestation}
ipughrãfii
ipughrãfii (i-pu-ghrã-fí-i) sf ipughrãfii (i-pu-ghrã-fíĭ) – unã cu ipugrãfii
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: ipugrãfiiipugrãpsescu
ipugrãpsescu (i-pu-grãp-sés-cu) vb IV – vedz tu ipugrãfii
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: ipugrãfiiipugrãpsiri/ipugrãpsire
ipugrãpsiri/ipugrãpsire (i-pu-grãp-sí-ri) sf – vedz tu ipugrãfii
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: ipugrãfiiipugrãpsit
ipugrãpsit (i-pu-grãp-sítŭ) adg – vedz tu ipugrãfii
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: ipugrãfiimundzã2
mundzã2 (mún-dzã) sf mundzã (mún-dzã) – ipugrãfii faptã cu deadzitlu (di-atselj tsi nu-au carti); mãndzã;
(expr: nj-bag mundza (tu-unã carti) = ipugrãpsescu, nj-bag semnul (cu deadzitlu)
{ro: semnătură făcută cu degetul}
{fr: signature digitale}
{en: signature made with the finger}
ex: scoati cartea amirãlu, lj-u spuni a mã-sai, aestã diunãoarã cunuscu, cã nu-i mundza (ipugrãfia) a ljei; s-dusirã s-bagã mundza (ipugrãfia)
§ mãndzã2 (mắn-dzã) sf mãndzã (mắn-dzã) – (unã cu mãndzã2)
ex: sh-bãgã mãndzãli (ipugrãfia cu chipita-a deadzitlui)
plastugraf
plastugraf (plas-tu-gráfŭ) sm plastugrahi (plas-tu-gráhĭ) – omlu tsi ndreadzi cãrtsã calpi trã tritsearea-a cãrtsãlor ca dealihea, nu minciunoasi (cu bãgarea di ipugrãfii shi vuli calpi cari s-aspunã, bunãoarã, cãndu shi iu s-ari amintatã cariva, tsi sculii ari faptã, a curi ari alãsatã avearea tu dyeata-a lui, etc.); calpuzan, cãlpuzan, cãlpãzan
{ro: plastograf}
{fr: faussaire}
{en: one who falsifies documents}
§ plastugrafii/plastugrafie (plas-tu-gra-fí-i) sf plastugrafii (plas-tu-gra-fíĭ) – ndridzearea cãrtsãlor calpi (di-un plastugraf); hãrli tsi li ari un plastugraf tra s-facã cãrtsã calpi; cãlpuzãnii
{ro: plastografie}
{fr: faux}
{en: falsification}