|
|
hãrnescu
hãrnescu (hãr-nés-cu) (mi) vb IV – vedz tu hranã
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: hranãedec1
edec1 (e-décŭ) sm edets (e-détsĭ) – tsi nu para lu-arãseashti (i lj-angreacã multu) tra s-facã un lucru; (om) di cari nu pots s-ascachi; aduliftu, acãmat, blanes, cumban, hain, hãin, haileas, linãvos, linos, tãvlãmbã, timbel, armãsãtor, tindu-gomar, cioari tu cinushi;
(expr: lu-am edec = nu pot s-ascap di el)
{ro: trântor, leneş}
{fr: fainéant, paresseux}
{en: lazy}
ex: lu am edec
(expr: nu pot s-ascap di el) dzuã sh-noapti; hãrnescu edets (linãvosh oaminj)
grundzã
grundzã (grún-dzã) sf pl – coaja di la grãni (grãn, sicarã, uvedz) scoasã ahoryea dupã tsi easti mãtsinatã prota deadun cu fãrina; tãrtsã
{ro: tărâţă}
{fr: son}
{en: bran}
ex: hãrnescu gãljinjli cu grundzã (tãrtsã); es multi grundzã (tãrtsã) dit fãrina aestã
§ grundzos (grun-dzósŭ) adg grundzoasã (grun-dzŭá-sã), grundzosh (grun-dzóshĭ), grundzoasi/grundzoase (grun-dzŭá-si) – tsi ari (easti mplinã cu) grundzã
{ro: cu tărâţă}
{fr: avec son}
{en: with bran}
ex: fãrinã grundzoasã (mplinã cu tãrtsã)
hranã
hranã (hrá-nã) sf fãrã pl – atseali tsi mãcã lumea (pãni, lapti, carni, zãrzãvãts, yimishi, etc.) tra s-poatã s-bãneadzã; apa traptã dit loc (cu tuti luguriili tsi li ari tuchiti tu nãsã) di cari ari ananghi planta tra s-creascã shi s-bãneadzã; nãfãcã, mãcari; (fig: hranã = itsi lugurii tsi lu-agiutã un lucru (suflit, minduiri, etc.) tra s-creascã, s-bãneadzã shi s-nu moarã)
{ro: hrană}
{fr: nourriture}
{en: food, nourishment}
ex: mutrea-lj hrana (atseali tsi mãcã, mãcarea) sã-lj cunoshti bana; nji scot singur hrana; cu-aesti dauã bratsã aduc hrana acasã; adush niheamã hranã ti prãvdzã
§ hrãnescu (hrã-nés-cu) (mi) vb IV hrãnii (hrã-níĭ), hrãneam (hrã-neámŭ), hrãnitã (hrã-ní-tã), hrãniri/hrãnire (hrã-ní-ri) – dau hranã a unui tra s-mãcã; mãc tsiva tra s-bãnedz; dau s-mãcã;
(expr:
1: ti hrãnescu ca pulj orbu = tsã li dau tuti etimi, cum lj-si da mãcarea n gurã a puljlui orbu, njic, cãt s-ari amintatã;
2: hrãnescu furlji = lã dau apanghiu, lj-ascundu, lã dau s-mãcã a furlor avinats;
3: hrãneashti unã casã = lã da s-mãcã a fumealjiljei tsi bãneadzã n casã)
{ro: hrăni}
{fr: nourrir}
{en: feed}
ex: njic ãnj escu, shi nj-ahãrdzescu, suflit di om hrãnescu (angucitoari: tsãtsãli di muljari); dauã cãciubi tu-unã aripã; frati, frati nu hrãneashti, ma cavai di cari nu lu-ari; vrea mi hrãnits digeaba; l-bãgã tu cutia di-asimi shi-l hrãnea tut cu zahari; mi hrãnescu ghini; mini u feci amarea tra s-vã hrãnits cu nãsã; unã ayinji multu bunã, cu cari sh-hrãnea fumealja; cu tsi scoati tatã-nju nã hrãnim noi; cum feci cum nu feci, ti hrãnii sh-ti criscui; li bitisi tuti shi s-hrãnea cu-amuri di pri-arug; cãt s-alumta, cãti fãtsea, casã nu hrãnea
(expr: nu putea s-amintã cãt lipseashti ta s-poatã s-hrãneascã fumealja-lj)
§ hrãnit (hrã-nítŭ) adg hrãnitã (hrã-ní-tã), hrãnits (hrã-nítsĭ), hrãniti/hrãnite (hrã-ní-ti) – tsi-lj si deadi s-mãcã; tsi easti mãcat
{ro: hrănit}
{fr: nourri}
{en: feeded}
§ hrãniri/hrãnire (hrã-ní-ri) sf hrãniri (hrã-nírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva easti hrãnit
{ro: acţiunea de a hrăni; hrănire}
hãrnescu
RO:a hrăni
EN:to feed; to mantain
FR:alimenter, nourrir
Dictsiunar Armãn-Romãn-Englez-Francez - Mariana Bara 2015