15: gumarlu la gumar tradzi = omlu s-adunã totna cu oaminj ca el, di-unã soi;
16: shi dispoti s-lu-adari, gumarlu tut gumar armãni = haractirlu-a omlui nu s-alãxeashti cã va-l tinjiseshti ma multu, cã va s-facã ma avut, cã va s-agiungã tu-unã tesi ma analtã, etc.;
17: mash un gumar i mpãzari? = tra s-tsã fats un lucru, nu-ai ananghi mash di cariva maxus, pots s-ts-ul fats sh-cu cariva altu;
18: easti gumar, u-ari chealea di gumar = easti un om niprãxit, abrashcu, arsiz, fãrã-arshini;
19: gumar di la Cãzãclarlji = (om) dip fãrã arshini, tsi easti multu nearushinat; [adutsem aminti cã Cãzãclarlji easti unã hoarã Tisãlia, iu s-crescu gumari mãri sh-di-anami];
20: gumarlu la numtã nu s-cljamã = nu cljenj s-tsã yinã n casã, nu ti fats oaspi cu oaminj nibunj, nipilixits; nu fats hãiri cu oaminj tsi nu s-uidisescu trã lucrul tsi tsã lu-ai tu minti;
21: l-bãgãm pri gumar = l-featsim di-arshini dinintea-a laolui (ca tu chirolu veclju cãndu unã muljari nitinjisitã eara bãgatã pri-un gumar sh-priimnatã cu tãmpãnãlu prit hoarã);
22: macã lu schinj gumarlu, s-ashteptsã bishinj; nu-l cãrtea gumarlu, s-nu beasã = cãndu-l cãrteshti omlu arãu, s-nu ti-ashteptsi s-ai parti di lucri buni;
23: cari s-ameasticã prit gumari, clutsãts vai mãcã = zbor tsi s-dzãtsi tr-atselj tsi vor s-facã alishvirishi cu oaminj strãnghi, cari-ashteaptã fapti buni, ghinets, di la oaminj arãi;
24: gumarlu shi shtii pãhnia = shi shtii omlu di-iu yini, di iu lj-easti soea, shtii si-sh sta lu loclu-a lui, s-nu s-tindã ma diparti dicãt s-fatsi;
25: canda tini ti featsi Stãmãria sh-mini gumara? = him isea, cã sh-dolji him oaminj, amintats di-unã muljari;
26: la usha-a ta sã psuseascã gumarlu? = ca deapoea s-pistipseascã lumea cã tini-l vãtãmash shi s-ti bagã s-lu pãlteshti?;
27: nu poati a gumarlui, poati a sãmarlui; gumarlu ftiseashti, sumarlu agudeashti = zbor tsi s-dzãtsi tr-atsel cari, atumtsea cãndu nu poati s-da pri-atsel tsi lipseashti, da pri un altu tsi nu-ari vãrnã stepsu; di itia cã nu poati s-pidipseascã pi-atsel tsi stipseashti, sh-ca s-lji treacã inatea, omlu agudeashti un tsi nu-lj stipseashti;
28: gumarlu sapã loclu shi tut pi nãs lu-arucã = s-dzãtsi tr-atsel tsi s-agudeashti singur;
29: nj-lu leg gumarlu di par = mi asiguripsescu di-un lucru, di loclu tsi lu-am chiola;
30: s-mãshcã gumarlji, arãu va-nj njargã = semnu arãu, sh-nu va-nj njargã lucrili ambar;
31: ãnj fitã gumara = mi hãrsescu di un lucru njic, cã avui tihi, cã amintai tsiva tsi nu-ahãrzeashti mari lucru, tsi nu fatsi caishti tsi;
32: gumar cu leamni = un gumar ncãrcat cu-unã furtii di leamni)
{ro: măgar, măgăriţă}
{fr: âne, anesse}
{en: donkey}
ex: coarni am shi bou nu hiu, am sumar, nu hiu gumar, imnu shi scriu, shi dascal nu-nj hiu (angucitoari: zmelciul); caprã nitsi gumar earam, coarni shi sumar aveam (angucitoari: zmelciul); s-bat gumarlji tu pãhnii xeanã; gumarlu shi shtii pãhnia; mi-aleg ca gumarlu tu oi
(expr: nu hiu ca-alantsã di deavãrliga); u ligã ca gumarlu pri punti
(expr: u tsãni pi-a lui, strãmbã, nu sh-alãxeashti mintea); s-adrã ca tatãl a gumarilor
(expr: si ngrãshe multu); ti-adrash ca atsel (ca gumarlu) a orghilor; nj-adusi trei gumari cu leamni
(expr: trei gumari ncãrcats cu leamni); la poarta-a fucãrãlui psusi gumarlu; nu-l voi dip cã easti un gumar
(expr: om fãrã-arshini; niprãxit, abrashcu)

§ gumãrsescu (ghu-mãr-sés-cu) (mi) vb IV gumãrsii (ghu-mãr-síĭ), gumãrseam (ghu-mãr-seámŭ), gumãrsitã (ghu-mãr-sí-tã), gumãrsiri/gumãrsire (ghu-mãr-sí-ri) – prusvulsecu pri cariva cu purtarea tsi lj-u fac, tãsh canda easti un gumar
{ro: măgări}
{fr: (s’)insulter, offenser quelqu’un en le traitant comme un âne}
{en: insulting somebody by treating him like a donkey}
ex: l-gumãrsii, lj-dzãsh multi

§ gumãrsit (ghu-mãr-sít) (mi) adg gumãrsitã (ghu-mãr-sí-tã), gumãrsits (ghu-mãr-sítsĭ), gumãrsiti/gumãrsite (ghu-mãr-sí-ti) – prusvulsit di cariva tsi s-ari purtatã cu el dip canda eara un gumar
{ro: măgărit}
{fr: offensé par un traitement reçu comme celui donné à un âne}
{en: insulted by a treatment received similar to that reserved for a donkey}

§ gumãrsiri/gumãrsire (ghu-mãr-sí-ri) sf gumãrsiri (ghu-mãr-sírĭ) – atsea tsi fatsi un cãndu s-poartã cu cariva tãsh canda easti un gumar
{ro: acţiunea de a măgări; măgărire}
{fr: action d’offenser quelqu’un en le traitant comme un âne}
{en: action of insulting somebody by treating him like a donkey}

§ gumãric (ghu-mã-rícŭ) sm, sf gumãricã (ghu-mã-rí-cã), gumãrits (ghu-mã-rítsĭ), gumãritsi/gu-mãritse (ghu-mã-rí-tsi) – gumar njic; gumãrici, gumãrãts
{ro: măgăruş}
{fr: ânon}
{en: small donkey}
ex: ansãri niheamã ca gumãritsa

§ gumãrici (ghu-mã-rícĭŭ) sm, sf gumãrici/gumãrice (ghu-mã-rí-ci), gumãrici (ghu-mã-rícĭ), gumãrici/gumãrice (ghu-mã-rí-ci) – (unã cu gumãric)
ex: ncãlicai gumãricilu

§ gumãrãts (ghu-mã-rắtsŭ) sm, sf gumãrãtsã (ghu-mã-rắ-tsã), gumãrãts (ghu-mã-rắtsĭ), gumãrãtsi/gumãrãtse (ghu-mã-rắ-tsi) – (unã cu gumãric)

§ gumãrar (ghu-mã-rárŭ) sm gumãrari (ghu-mã-rárĭ) – atsel tsi ari vrundida-a gumarlor; atsel tsi dutsi gumarlji
{ro: cel ce ari grije or conduce măgarii}
{fr: celui qui prends soin ou conduit les ânes}
{en: the one who takes care or leadz the donkeys}

§ gumãrlãchi/gumãrlãche (ghu-mãr-lắ-chi) sf gumãrlắchi (gu-mãr-lắchĭ) – purtari urutã tsi sh-u-adutsi cu-atsea faptã di gumari
{ro: măgărie}
{fr: ânerie}
{en: foolish act or remark}
ex: aestã tsi-nj featsish easti mari gumãrlãchi; featsi nã gumãrlãchi di-nj cripa suratea di-arshini

§ gumãrescu (ghu-mã-rés-cu) adg gumãreascã (ghu-mã-reás-cã), gumãreshtsã (ghu-mã-résh-tsã), gumãreshti (ghu-mã-résh-ti) – ca di gumar; dãngã; dãnglãrã
{ro: măgăresc}
{fr: d’âne}
{en: foolish, like (of) a donkey}
ex: fapti gumãreshti

§ gumãrishcu (ghu-mã-rísh-cu) adg gumã-rishcã (ghu-mã-rísh-cã), gumãrishtsã (ghu-mã-rísh-tsã), gumã-rishti (ghu-mã-rísh-ti) – (unã cu gumãrescu)
ex: purni gumã-rishti (gumãreshti, ca di gumar), purni di Bosna

§ gumãreash-ti/gumãreashte (ghu-mã-reásh-ti) adv – ca di gumar
{ro: măgăreşte}
{fr: en âne, comme un âne}
{en: like a donkey}

§ gumarangath (ghu-ma-rán-gathŭ) sn gumarangathi/gumaran-gathe (ghu-ma-rán-ga-thi) – unã soi di earbã tsi creashti tu agri, locuri virani, uboari, mardzina di cãljuri, etc., cu truplu sãnãtos sh-disfaptu, mplin di schinj, cu frãndzã hãrãxiti tsi au ca dintsã cu schini di mardzini, cu lilici aroshi, albi icã galbini, adunati ca tufitsi tu-un tas; schin, chingher, schinlu-a tarlui, ciun, mãrãtsini, pãljur
{ro: mărăcine (spin) măgăresc}
{fr: ronce que les baudets mangent}
{en: spiny plumles thistle}
ex: gumarlu tu gumarangathi sh-greclu tu grãdinã xeanã

(expr: s-nu ts-plãscãneascã ndauã pliscuti), minti nu va nvets; adunats-vã mintea cu voi
(expr: isihãsits); s-nj-adun oasili cu mini
(expr: s-mor shi s-isihãsescu); bãgã si sh-adunã suflitlu
(expr: si suschirã); s-plãngã shi sã-sh adunã suflitlu
(expr: s-plãngã shi si suschirã); di dor suflitlu sh-adunã
(expr: suschirã); u-avea adunatã tutã tu fuljinã
(expr: u-avea mãcatã, ascãpitatã tutã tu stumahi)

§ adunat (a-du-nátŭ) adg adunatã (a-du-ná-tã), adunats (a-du-nátsĭ), adunati/adunate (a-du-ná-ti) – tsi s-dutsi (easti dus, adus) tra s-hibã deadun cu altsã ca el; silixit, pitricut, andãmusit, etc.
{ro: adunat, acompaniat, întâlnit, reunit, etc.}
{fr: amassé, assemblé, accompagné, rencontré, etc.}
{en: gathered, assembled, met, united, etc.}

§ anat (a-nátŭ) adg anatã (a-ná-tã), anats (a-nátsĭ), anati/anate (a-ná-ti) – (unã cu adunat)
ex: cã sunt gionjlji tuts anats; ininj di har anati stog

§ adunari1/adunare (a-du-ná-ri) sf adunãri (a-du-nắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-adunã; silixiri, pitritseari, andãmusiri, etc.
{ro: acţiunea de a aduna, de a acom-pania, de a întâlni, etc.; adunare, acompaniare, întâlnire, reunire, plecare, culegere, etc.}
{fr: action de ramasser, d’assembler, d’accompagner, de rencontrer, etc.}
{en: action of gathering, of assembling, of meeting, of uniting, etc.}

§ adunari2/adunare (a-du-ná-ri) sf adunãri (a-du-nắrĭ) – ceatã di oaminj cu idyili intiresi adunats tu idyiul loc (tra sã zburascã, s-facã gimbushi, s-facã chefi deadun, s-lja unã apofasi, etc.); andamusi, andãmusiri, cum-shonji, adunãturã, sobor, sutsãlji, parei, gimbusi, ceatã
{ro: adunare, reuniune, sindrofie}
{fr: réunion, compagnie, soirée, assemblée}
{en: reunion, company, party, assembly}

§ ana-ri/anare (a-ná-ri) sf anãri (a-nắrĭ) – (unã cu adunari1 shi adunari2)
ex: iu furlji sh-au anari (andamusi, adunari)

§ adunãtor (a-du-nã-tórŭ) adg adunãtoari/adunãtoare (a-du-nã-tŭá-ri), adunãtori (a-du-nã-tórĭ), adunãtoari/adunãtoare (a-du-nã-tŭá-ri) – tsi-adunã (silixeashti, culeadzi, etc.) tsiva; cari nu-aspardzi paradzlji ma-lj tsãni adunats; mazã
{ro: adunător, acom-paniator, etc.}
{fr: qui amasse (assemble, accompagne, rencontre, etc.), économe}
{en: who gathers (assembles, meets, etc.)}
ex: cochilu-aestu nu-i ca-alantsã, easti adunãtor (lj-adunã paradzlji)

§ adunãturã (a-du-nã-tú-rã) sf adunãturi (a-du-nã-túrĭ) – lucrili adunati; adunari
{ro: adunătură}
{fr: assemblage, rencontre, cueillette}
{en: collection, assembly, meeting, etc.}

§ adunã-vimtu (a-du-nã-vím-tu) invar – un tsi sh-treatsi chirolu fãrã s-facã tsiva, vagabondu
{ro: gură-cască}
{fr: musard, gobe-mouche}
{en: idler, dawdler}

§ apreadun (a-prea-dúnŭ) (mi) vb I apreadunai (a-prea-du-náĭ), apreadunam (a-prea-du-námŭ), apreadunatã (a-prea-du-ná-tã), apreadunari/apreadunare (a-prea-du-ná-ri) –
1: lu-adun un lucru tra s-lu shcurtedz (s-lu fac ma njic); sinuripsescu, shcurtedz, njicshuredz;
2: l-fac s-agãrshascã inatea tsi nj-u poartã; mbunedz;
3: lj-dau apanghiu, l-mutrescu, lj-adun gailelu, aprochi
{ro: restrânge, scurta, micşora; împăca; găzdui, primi, etc.}
{fr: (se) borner, (se) limiter, (se) restreindre; (se) réconcillier; soigner, abriter, accueillir}
{en: limit, shorten; take care of}
ex: apreadunã-ti (agiundzi); apreadunã-ti la grairi (shcurteadzã grairli, astãmãtsea, agiundzi cãt zburãsh); oara s-avea apreadunatã (avea tricutã, s-avea shcurtatã); pri-atselj ficiori cum s-lj-apreadun (s-lji mbun)?; njelu-aestu apreadunats-lu (apãrats-lu, mutrits-lu); ãlj pricãdzu a aushlui s-u-apreadunã (s-u-aproachi) n casã; lji si featsi njilã shi u-apreadunã (u lo, u-adunã n casã, u apãnghiusi); di nu-avea iu sã s-apreadunã, yini la aushlu shi-lj pri-cadi; lu-apreadunai la mini; apreadunã-ti (scurteadz-u, astãmãtsea-u), nu ts-aspardzi gura

§ apreadunat (a-prea-du-nátŭ) adg apreadunatã (a-prea-du-ná-tã), apreadunats (a-prea-du-nátsĭ), apreadunati/apreadunate (a-prea-du-ná-ti) – tsi s-ari shcurtatã i njicshuratã; tsi lj-ari tricutã inatea tsi u-avea; tsi sh-ari aflatã apanghiu iuva; sinuripsit, shcurtat, njicshurat, mbunat, apãn-ghiusit, mutrit, aprucheat
{ro: restrâns, scurtat, micşorat, împăcat, găzduit, primit}
{fr: borné, limité, restreint, soigné, accueilli, pelotoné, blotti}
{en: limited, shortened, taken care of}
ex: tãtsea shi shidea apreadunat (adunat stog); shidea apreadunat shi ntuni-cos

§ apreadunari/apreadunare (a-prea-du-ná-ri) sf aprea-dunãri (a-prea-du-nắrĭ) – atsea tsi fatsi un cari apreadunã; sinurip-siri, shcurtari, njicshurari, mbunari, apãnghiusiri, mutriri, apru-cheari
{ro: acţiunea de a restrânge, de a scurta, de a micşora; de a împăca; de a găzdui, de a primi, etc.; restrângere, scurtare, micşorare, împăcare, găzduire, primire}
{fr: action de se borner, de limiter, de restreindre, de réconcillier, de soigner, d’accueillir}
{en: action of limiting, of shortening, of taking care of}

§ aprea-dunãturã (a-prea-du-nã-tú-rã) sf apreadunãturi (a-prea-du-nã-túrĭ) – mãrdziniri, shcurtari, etc.
{ro: limitare, etc.}
{fr: réstriction, etc.}
{en: limitation, etc.}

§ preadun (prea-dúnŭ) (mi) vb I preadunai (prea-du-náĭ), preadunam (prea-du-námŭ), preadunatã (prea-du-ná-tã), preadunari/preadunare (prea-du-ná-ri) – (unã cu apreadun)

§ preadunat (prea-du-nátŭ) adg preadunatã (prea-du-ná-tã), preadunats (prea-du-nátsĭ), preadunati/preadunate (prea-du-ná-ti) – (unã cu apreadunat)

§ preadunari/prea-dunare (prea-du-ná-ri) sf preadunãri (prea-du-nắrĭ) – (unã cu apreadunari)

§ preadunãturã (prea-du-nã-tú-rã) sf preadu-nãturi (prea-du-nã-túrĭ) – (unã cu apreadunãturã)

§ afindii/afindie (a-fin-dí-i) sf afindii (a-fin-díĭ) – (unã cu afindilji)
ex: afindia-ts, afindia-lj, afindia-vã, afindia-lã

§ efendim (e-fén-dim) invar – (unã cu afindilji)

§ afindã (a-fin-dắ) sm, sf afindoanji/afindoanje (a-fin-dŭá-nji), afindadz (a-fin-dádzĭ), afindoanji/afindoanje (a-fin-dŭá-nji) – om multu avut cu njilj di oi, cãpri, calj, etc.; cap di fãlcari, ma multi fumelj tsi sta shi s-mutã cu el tu muntsã sh-tu cãmpu; chihãe, celnic, cilnicã, scutel
{ro: boer, om bogat}
{fr: seigneur, homme riche}
{en: important man, rich man}

§ alnari/alnare (al-ná-ri) sf alnãri (al-nắrĭ) – (unã cu alinari)

ex: amisticarea (mintirea, adunarea) cu oaminjlji easti bunã

§ neamisticat (nea-mis-ti-cátŭ) adg neamisticatã (nea-mis-ti-cá-tã), neamisticats (nea-mis-ti-cátsĭ), neamisticati/neamisticate (nea-mis-ti-cá-ti) – tsi nu easti amisticat cu alti lucri; tsi-armãni ashi cum easti
{ro: care nu e mestecat}
{fr: qui n’est pas mélangé avec d’autres choses}
{en: that is not mixed (up) with other things}
ex: tu-unã buti sunt turnati shi tut sta neamisticati (sta dispãrtsãti) (angucitoari: oulu); yinlu-a meu shi yinlu-a tãu, tr-unã buti sunt turnats shi tut sta neamisticats (angucitoari: oulu)

§ neamisticari/neamisticare (nea-mis-ti-cá-ri) sf neamisticãri (nea-mis-ti-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu lucri nu s-ameasticã
{ro: acţiunea de a nu (se) mesteca, mestecare}
{fr: action de ne pas (se) mêler, de de ne pas (se) mélanger}
{en: action of not getting mixed up, of not mingling, of not blending}

§ meastic1 (meás-ticŭ) (mi) vb I misticai (mis-ti-cáĭ), misticam (mis-ti-cámŭ), misticatã (mis-ti-cá-tã), misticari/misticare (mis-ti-cá-ri) – (unã cu ameastic1)
ex: nu misticash ghini fãrina, culeashlu nu ishi bun; misticã pãni tu dalã

§ misticat1 (mis-ti-cátŭ) adg misticatã (mis-ti-cá-tã), misticats (mis-ti-cátsĭ), misticati/misticate (mis-ti-cá-ti) – (unã cu amis-ticat1)
ex: ari sufrãntseali misticati (tsi da unã di-alantã); vedz frãntseaua-nj misticatã
(expr: alichitã)

§ misticari1/misticare (mis-ti-cá-ri) sf misticãri (mis-ti-cắrĭ) – (unã cu amisticari1)

§ meastic2 (meás-ticŭ) vb I misticai (mis-ti-cáĭ), misticam (mis-ti-cámŭ), misticatã (mis-ti-cá-tã), misticari/misticare (mis-ti-cá-ri) – chisedz, ameastic shi ciumulescu n gurã cu dintsãlj un lucru tri mãcari shi-l fac etim tri ngljitari; ameastic (ãn gurã); mastic, mãcilsescu, ciumulescu, aroamig
{ro: mesteca ceva în gură}
{fr: mâcher}
{en: chew, masticate}
ex: measticã ghini mãcarea ãn gurã sh-apoea ascapitã-u

§ misticat2 (mis-ti-cátŭ) adg misticatã (mis-ti-cá-tã), misticats (mis-ti-cátsĭ), misticati/misticate (mis-ti-cá-ti) – (lucru ti mãcari) tsi easti chisat shi ciumulit ãn gurã; amisticat (ãn gurã); mãsticat, mãcilsit, ciumulit
{ro: mestecat în gură}
{fr: mâché}
{en: chewed, masticated}

§ misticari2/misticare (mis-ti-cá-ri) sf misticãri (mis-ti-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-measticã (ciumuleashti) tsiva n gurã; amisticari (ãn gurã); mãsticari, mãcilsiri, ciumuliri
{ro: acţiunea de a mesteca în gură}
{fr: action de mâcher}
{en: action of chewing, of masticating}

§ ameastic2 (a-meás-ticŭ) vb I amisticai (a-mis-ti-cáĭ), amisticam (a-mis-ti-cámŭ), amisticatã (a-mis-ti-cá-tã), amisticari/amisticare (a-mis-ti-cá-ri) – (unã cu meastic2)

§ amisticat2 (a-mis-ti-cátŭ) adg amisticatã (a-mis-ti-cá-tã), amisticats (a-mis-ti-cátsĭ), amistica-ti/amisticate (a-mis-ti-cá-ti) – (unã cu misticat2)

§ amistica-ri2/amisticare (a-mis-ti-cá-ri) sf amisticãri (a-mis-ti-cắrĭ) – (unã cu misticari2)

§ mastic (más-ticŭ) vb I mãsticai (mãs-ti-cáĭ), mãsticam (mãs-ti-cámŭ), mãsticatã (mãs-ti-cá-tã), mãsticari/mãsticare (mis-ti-cá-ri) – (unã cu meastic2)

§ mãs-ticat (mãs-ti-cátŭ) adg mãsticatã (mãs-ti-cá-tã), mãsticats (mãs-ti-cátsĭ), mãsticati/mãsticate (mãs-ti-cá-ti) – (unã cu misticat2)

§ mãsticari/mãsticare (mãs-ti-cá-ri) sf mãsticãri (mãs-ti-cắrĭ) – (unã cu misticari2)

§ measticã (meás-ti-cã) sf meastitsi/meastitse (meás-ti-tsi) – loclu iu un arãu s-vearsã tu-un altu; amisticarea-a apiljei di la doauã arãuri; mintiturã
{ro: confluenţă}
{fr: confluence}
{en: confluence, junction (of rivers)}
ex: astãljem di meastica-a Vãrdarlui

§ amisticãturã1 (a-mis-ti-cã-tú-rã) sf amisticãturi (a-mis-ti-cã-túrĭ) – starea tu cari s-aflã ma multi lucri tsi suntu amisticati (mintiti) multu; misticãturã, ameasticã, ameastic, mintiturã
{ro: mestecătură; confuzie}
{fr: mêlange; confusion}
{en: mixture, blend; confusion}

§ ameastic3 (a-meás-ticŭ) sn ameastitsi/ameastitse (a-meás-ti-tsi) – (unã cu amisticãturã1)

§ ameasticã (a-meás-ti-cã) sf fãrã pl – (unã cu amisticãturã1)

§ misticãturã (mis-ti-cã-tú-rã) sf misticãturi (mis-ti-cã-túrĭ) – (unã cu amisticãturã1)

§ dizmeastic (diz-meás-ticŭ) (mi) vb I dizmisticai (diz-mis-ti-cáĭ), dizmisticam (diz-mis-ti-cámŭ), dizmisticatã (diz-mis-ti-cá-tã), dizmisticari/diz-misticare (diz-mis-ti-cá-ri) – li-aleg tra s-hibã-ahoryea, lucri tsi suntu amisticati; lu ndreg un lucru tra s-nu mata hibã mintit; discaci lucri (peri, barbã, hiri, etc.) tsi suntu ncãrshiljati (mintiti, ciufuliti, etc.); discaci
{ro: descurca}
{fr: démêler, débrouiller}
{en: unravel, disentangle}
ex: s-amisticarã ljitsãli?, cu zorea s-diz-measticã (s-discaci); dizmisticai ardãtsinjli di shiboi di-ardãtsinjli di busuljoc; nã dizmisticãm tutiputa

§ dizmisticat (diz-mis-ti-cátŭ) adg dizmisticatã (diz-mis-ti-cá-tã), dizmisticats (diz-mis-ti-cátsĭ), dizmisticati/dizmisticate (diz-mis-ti-cá-ti) – (lucru) tsi easti aleptu tra s-nu mata armãnã mintit; tsi easti discãceat
{ro: descurcat}
{fr: démêlé, débrouillé}
{en: unraveled, disentangled}

§ dizmisticari/dizmisticare (diz-mis-ti-cá-ri) sf dizmisticãri (diz-mis-ti-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-dizmeasticã tsiva; discãceari
{ro: acţiunea de a descurca}
{fr: action de démêler, de débrouiller}
{en: action of unraveling, of disentangling}

§ nyiedz (nyi-ĭédzŭ) vb I nyiai (nyi-ĭáĭ), nyiam (nyi-ĭámŭ), nyiatã (nyi-ĭá-tã), nyiari/nyiare (nyi-ĭá-ri) – (unã cu anyiedz)
ex: nyie niheamã tora cãtrã searã; nu lj-ari nyiatã mãtasea (nu lj-inshi yermul di mãtasi); Hristolu nyie a triazi

§ nyiu (nyíŭ) vb I nyiai (nyi-ĭáĭ), nyiam (nyi-ĭámŭ), nyiatã (nyi-ĭá-tã), nyiari/nyiare (nyi-ĭá-ri) – (unã cu anyiedz)

§ nyiat (nyi-ĭátŭ) adg nyiatã (nyi-ĭá-tã), nyiats (nyi-ĭátsĭ), nyiati/nyiate (nyi-ĭá-ti) – (unã cu anyeat)

§ nyiari/nyiare (nyi-ĭá-ri) sf nyieri (nyi-ĭérĭ) – (unã cu anyeari)

§ yiedz (yi-ĭédzŭ) vb I yiai (yi-ĭáĭ), yiam (yi-ĭámŭ), yiatã (yi-ĭá-tã), yiari/yiare (yi-ĭá-ri) – (unã cu anyiedz)
ex: va s-nã yiadzã (nyeadzã, nyiadzã) trupurli

§ yiat (yi-ĭátŭ) adg yiatã (yi-ĭá-tã), yiats (yi-ĭátsĭ), yiati/yiate (yi-ĭá-ti) – (unã cu anyeat)

§ yiari/yiare (yi-ĭá-ri) sf yieri (yi-ĭérĭ) – (unã cu anyeari)

§ anghedz (an-ghĭédzŭ) vb I angheai (an-ghĭáĭ), angheam (an-ghĭámŭ), angheatã (an-ghĭá-tã), angheari/angheare (an-ghĭá-ri) – (unã cu anyedz)
ex: earam slab, tora angheai (anyeai); pãnã s-angheadzã (s-anyeadzã)

§ angheat (an-ghĭátŭ) adg angheatã (an-ghĭá-tã), angheats (an-ghĭátsĭ), angheati/angheate (an-ghĭá-ti) – (unã cu anyeat)

§ angheari/angheare (an-ghĭá-ri) sf angheri (an-ghĭérĭ) – (unã cu anyeari)
ex: anghearea (anyearea) a mortului

§ anghiedz (an-ghi-ĭédzŭ) vb I anghiai (an-ghi-ĭáĭ), anghiam (an-ghi-ĭámŭ), anghiatã (an-ghi-ĭá-tã), anghiari/anghiare (an-ghi-ĭá-ri) – (unã cu anyedz)

§ anghiat (an-ghi-ĭátŭ) adg anghiatã (an-ghi-ĭá-tã), anghiats (an-ghi-ĭátsĭ), anghiati/anghiate (an-ghi-ĭá-ti) – (unã cu anyeat)

§ anghiari/anghiare (anghi-ĭá-ri) sf anghieri (an-ghi-ĭérĭ) – (unã cu anyeari)

§ ghiedz (ghi-ĭédzŭ) vb I ghiai (ghi-ĭáĭ), ghiam (ghi-ĭámŭ), ghiatã (ghi-ĭá-tã), ghiari/ghiare (ghi-ĭá-ri) – (unã cu anyiedz)
ex: cum, va s-nã ghiadzã sh-porcul atsel?

§ ghiat (ghi-ĭátŭ) adg ghiatã (ghi-ĭá-tã), ghiats (ghi-ĭátsĭ), ghiati/ghiate (ghi-ĭá-ti) – (unã cu anyeat)

§ ghiari/ghiare (ghi-ĭá-ri) sf ghieri (ghi-ĭérĭ) – (unã cu anyeari)

ex: armãnimea (armãnjlji) di zãmani nu sã ncuscra cu altã bimã; agiumsirã tu armãnimi (mesea di-armãnj, locurli iu bãneadzã armãnjlji)

§ armãnilji/armãnilje (ar-mã-ní-lji) sf fãrã pl – (unã cu armãnami)
ex: tutã armãnilja (armãnamea) adilji; tut cu mintea la armãnilji (armãnami); armãnilja (armãnamea) s-trundueashti

§ rãmãnimi/rãmãnime (rã-mã-ní-mi) sf fãrã pl – (unã cu armãnami)
ex: chiru rãmãnimea (armãnamea) ntreagã tra s-loats voi nã nveastã greacã?

§ rãmãnii/rãmãnie (rã-mã-ní-i) sf fãrã pl – (unã cu armãnami)
ex: ciudii tsi s-featsi tu rãmãnii (armãnami)

§ armãniu (ar-mã-níŭ) sm fãrã pl – locurli iu bãneadzã armãnj; multimi di armãnj; armãnami
{ro: aromânime, locurli unde trăiesc aromăni}
{fr: l’ensemble des aroumains, nom-bres d’aroumains; pays des aroumains}
{en: large number (multitude, crowd) of Aromanians; land of Aromanians}
ex: Dumnidzã sh-lo mutrita di pri armãniu (armãnami)

§ rãmãniu (rã-mã-níŭ) sm fãrã pl – (unã cu armãniu)
ex: rãmãniulu-l (locurli-a armãnjlor li) trunduirã

§ Armãnii/Armãnie (Ar-mã-ní-i) sf fãrã pl –
1: locurli iu bãneadzã armãnjlji; armãnilji;
2: statlu (shi loclu) iu bãneadzã rumãnjlji; Rumãnia
{ro: România}
{fr: Roumanie}
{en: Romania}
ex: capidan tu Armãnii (locurli-a armãnjlor)

§ Armãnilji/Armãnilje (Ar-mã-ní-lji) sm fãrã pl – (unã cu Armãnii)

§ rumãn (ru-mắnŭ) sm, sf, adg rumãnã (ru-mắ-nã), rumãnj (ru-mãnjĭ), rumãni/rumãne (ru-mắ-ni) – bãrbat (muljari) di-unã mileti tsi bãneadzã Nordu di Dunã tu statlu Rumãnia cu-unã limbã tsi sh-u-adutsi multu cu limba armãneascã (sh-cari dipusi dit dauãli populi, atsel a datslor sh-atsel a romanjlor, dupã tsi Datsia fu azvimtã di miletea romanã, aoa sh-vãrã 2000 di anj); rãmãn, armãn, arãmãn, vlãhut
{ro: român}
{fr: roumain}
{en: Romanian}

§ Rumãnii/Rumãnie (Ru-mã-ní-i) sf fãrã pl – statlu (shi loclu) iu bãneadzã rumãnjlji; Armãnia
{ro: România}
{fr: Roumanie}
{en: Romania}

§ armãnescu (ar-mã-nés-cu) adg armãneascã (ar-mã-neás-cã), armãneshtsã (ar-mã-nésh-tsã), armãneshti/armãneshte (ar-mã-nésh-ti) – tsi ari facã cu armãnjlji shi armãnamea; tsi ari haractirlu-a armãnlui; di armãn; rãmãnescu, vlãhescu
{ro: aromânesc}
{fr: d’aroumain}
{en: of Aromanian}
ex: di tutiputa-armãneascã (a armãnjlor, criscutã di-armãnj) cãmpul sh-muntsãlj s-hibã mplinj; ardu hoarili-armãneshti (di armãnj)

§ rãmãnescu (rã-mã-nés-cu) adg rãmã-neascã (rã-mã-neás-cã), rãmãneshtsã (rã-mã-nésh-tsã), rãmã-neshti/rãmãneshte (rã-mã-nésh-ti) – (unã cu armãnescu)

§ rumãnescu (ru-mã-nés-cu) adg rumãneascã (ru-mã-neás-cã), rumãneshtsã (ru-mã-nésh-tsã), rumãneshti/rumãneshte (ru-mã-nésh-ti) – tsi ari facã cu rumãnjlji; tsi ari haractirlu-a rumãnlui; di rumãn; vlãhutescu, vluhutescu
{ro: românesc}
{fr: (de) roumain}
{en: (of) Romanian}

§ armãneashti1/armãneashte (ar-mã-neásh-ti) sf armãneshti (ar-mã-nésh-ti) – limba di dadã (armãneascã) a armãnjlor, vlãheashti
{ro: limba aromână}
{fr: l’aroumain, la langue aroumaine}
{en: Aromanian, the Aroma-nian language}
ex: el zbura ghini armãneshtili; lj-u turnã armã-neashti (tu limba armãneascã)

§ armãneashti2/armãneashte (ar-mã-neásh-ti) adv – ashi cum zburãscu (bãneadzã, mãcã, li fac lucrili, etc.) armãnjlji; ca armãnjlji, vlãheashti
{ro: aromâneşte}
{fr: comme les aroumains}
{en: as the Aromaninas do}

{ro: acţiunea de a se băliga}
{fr: action de se fienter (en parlant des animaux)}
{en: action of dunging, of shitting (cattle)}

§ mbalig (mbá-ligŭ) (mi) vb I mbãligai (mbã-li-gáĭ), mbãligam (mbã-li-gámŭ), mbãligatã (mbã-li-gá-tã), mbãligari/mbãligare (mbã-li-gá-ri) – (unã cu balig)
ex: si mbãligã (featsi baligã) calu tu ubor; mbãligai ghini ayinja (bãgai multã baligã tu ayinji); mi mbãligã (mi-arushinã, mi prusvulusi) pri mini, om aush

§ mbãligat (mbã-li-gátŭ) adg mbãligatã (mbã-li-gá-tã), mbãligats (mbã-li-gátsĭ), mbãliga-ti/mbãligate (mbã-li-gá-ti) – (unã cu bãligat)

§ mbãliga-ri/mbãligare (mbã-li-gá-ri) sf mbãligãri (mbã-li-gắrĭ) – (unã cu bãligari)

§ dizbilescu (diz-bi-lés-cu) (mi) vb IV dizbilii (diz-bi-líĭ), dizbileam (diz-bi-leámŭ), dizbilitã (diz-bi-lí-tã), dizbiliri/dizbilire (diz-bi-lí-ri) – (unã cu bilescu)
ex: dizbilii (scosh, curai coaja di la) un fag; chealea s-dizbileashti (cadi, s-curã, s-bileashti) ca ljushpi njits

§ dizbilit (diz-bi-lítŭ) adg dizbilitã (diz-bi-lí-tã), dizbilits (diz-bi-lítsĭ), dizbiliti/dizbilite (diz-bi-lí-ti) – (unã cu bilit)

§ dizbiliri/dizbilire (diz-bi-lí-ri) sf dizbiliri (diz-bi-lírĭ) – (unã cu biliri)

§ dizbiliturã (diz-bi-li-tú-rã) sf dizbilituri (diz-bi-li-túrĭ) – (unã cu dizbiliri)