DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

cuvendã

cuvendã (cu-vén-dã) sf cuvendzã (cu-vén-dzã) – sonlu tsi scoati omlu din gurã cãndu zburashti (icã aspunearea-a lui tu scriari) sh-cari ari unã noimã trã lumea tsi lu-avdi (veadi); atsea tsi fac doi i ma multsã oaminj cãndu sta shi zburãscu di unã sh-di altã; zbor, grai, umilii, muabeti
{ro: vorbă, cuvânt, convorbire}
{fr: mot, parole, conversation, causerie, discours, rumeur}
{en: word, speech, conversation}
ex: nu scoasi cuvendã din gurã; nã sutã di liri n cap cuvenda; di cuvendã, cuvendã (di zbor, zbor), adusim aminti shi trã isusiri; lu-aflai shi-lj dzãsh unã cuvendã; cuvenda (zborlu, limba) atsea a puljlor; tsi u-anvãrteshti cuvenda ashi?; nu-avem cuvendã (muabeti) cu nãs; mutrea s-agiungã lãhili shi cuvendzãli; glarlu nu poartã coarni si s-cunoascã, cuvenda-l da di padi; mutrea cum di cum s-u chearã cuvenda aestã

§ cuvin-tedz (cu-vin-tédzŭ) vb I cuvintai (cu-vin-táĭ), cuvintam (cu-vin-támŭ), cuvintatã (cu-vin-tá-tã), cuvintari/cuvintare (cu-vin-tá-ri) – aspun cu zboarã minduirli tsi-am tu minti; acuvãntedz, grescu, greescu, grãescu, zburãscu
{ro: vorbi, cuvânta}
{fr: parler, causer}
{en: talk}

§ cuvintat (cu-vin-tátŭ) adg cuvintatã (cu-vin-tá-tã), cuvintats (cu-vin-tátsĭ), cuvintati/cuvintate (cu-vin-tá-ti) – tsi ari dzãsã (i ãlj si dzãsirã) cuvendi; acuvãntat, grescu, greescu, grã-escu, zburãt
{ro: vorbit, cuvântat}
{fr: parlé, causé}
{en: talked}

§ cuvintari/cuvintare (cu-vin-tá-ri) sf cuvintãri (cu-vin-tắrĭ) – atsea tsi fatsi un cãndu ari unã cuvendã cu lumea; acuvãntari, griri, zburãri
{ro: acţiunea de a vorbi, cuvânta; vorbire, cuvăntare}
{fr: action de parler, de causer}
{en: action of talking}

§ acuvãntedz (a-cu-vãn-tédzŭ) vb I acuvãntai (a-cu-vãn-táĭ), acuvãntam (a-cu-vãn-támŭ), acuvãntatã (a-cu-vãn-tá-tã), acuvãntari/acuvãntare (a-cu-vãn-tá-ri) – (unã cu cuvintedz)

§ acuvãntat (a-cu-vãn-tátŭ) adg acuvãntatã (a-cu-vãn-tá-tã), acuvãntats (a-cu-vãn-tátsĭ), acu-vãntati/acuvãntate (a-cu-vãn-tá-ti) – (unã cu cuvintat)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

zbor1

zbor1 (zborŭ) sn zboarã (zbŭá-rã) shi zboari/zboare (zbŭá-ri) – boatsea tsi u scoati omlu din gurã cãndu zburashti (icã aspu-nearea-a ljei tu scriari) sh-cari ari unã noimã trã lumea tsi u avdi (u veadi scriarea); cuvendã, grai, grair, greai, grei, grii;
(expr:
1: zboarã cu mãduã = zboarã mintimeni, cu noimã;
2: nu grescu zbor = tac, nu zburãscu;
3: bag zbor; tsãn zbor = zburãscu (dinintea-a oaminjlor) la unã adunari;
4: bag zbor (bun, arãu) trã cariva = lj-dzãc (lji zburãscu) a unui trã cariva (s-lji facã tsiva, bun i arãu, s-lu arugheadzã, etc.);
5: easi zborlu = s-avdi prit lumi;
4: dau zbor = tãxescu, zburãscu;
6: nu nj-es dit zbor; nj-tsãn zborlu (dat); nu-nj calcu zborlu = va fac atseali tsi-am tãxitã, tsi ts-am dzãsã;
7: nu shed pi zbor, nu-nj tsãn zborlu, nj-calcu zborlu = nu fac atsea tsi-am dzãsã, tsi-am tãxitã;
8: nu es dit zborlu-a tãu = va ti-ascultu, va s-fac ashi cum ãnj dzãts;
9: pi-iu lj-easi zborlu, lj-easi sh-suflitlu = nu sh-calcã zborlu;
10: nj-cadi zborlu mpadi = geaba ded zbor, cã nu hiu ascultat, nu-nj si fac atseali tsi caftu, tsi voi;
11: zborlu imnã, urdinã = grailu treatsi, s-arãspãndeashti, di la om la om;
12: fac zbor, hiu pi-un zbor (cu cariva) = apufãsescu, mi aduchescu, hiu sinfuni (cu cariva);
13: pitrec zbor = dzãc tsiva a unui om cu boatsea (i ngrãpsescu tsiva tu-unã carti tsi lj-u dau) shi-l pitrec si s-ducã s-lji spunã idyiul lucru a unui altu om (i s-lji da cartea ngrãpsitã);
14: lj-alas zbor = ãlj dzãc, ãlj dimãndu;
15: (alasã) zbor di moarti = dimãndarea tsi u fatsi (i vrearea tsi u-aspuni) omlu tu oara tsi easti s-moarã;
16: nigrit zborlu; niscos zborlu (din gurã) = cum easi grailu din gurã; cum bitiseashti zburãrea; unãshunã;
17: nu ncapi zbor, nu va zbor = sigura, fãrã di-altã;
18: zborlu dauã nu-nj si fatsi = atseali tsi dzãc suntu totna ascultati fãrã nitsiunã cãtigursiri di la vãr;
19: di zbor-zbor, agiundzi la fuljor = cu un zbor sh-cu altu s-agiundzi la nciupari, la ncãceari, la-acãtsari di per)
{ro: vorbă, cuvânt}
{fr: mot, parole, visite, réunion, discours, promesse, accord, rumeur}
{en: word, visit, reunion, speech, promise, accord, rumor}
ex: zborlu atsel urutlu ca cãmbana s-avdi; zboari multi, ftohi mari; zborlu arãu, ne cu cal, ne cu zãgar lu-acats; zborlu arãu, i ca gugoshlu; zborlu dultsi, mult adutsi; zborlu dultsi, oaspitslji adavgã; omlu cu minti, s-bati cu zborlu; zboarã cu mãduã
(expr: mintimeni); di zbor, zbor, easi cãvgãlu; dupã zbor (cum zburashti), dupã purtari; zborlu adutsi zbor; bãgã zbor
(expr: zburã dinintea-a oaminjlor) la bisearicã; s-hibã doilji pi un zbor

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn