DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

ganumã

ganumã (gá-nu-mã) sf ganumi/ganume (gá-nu-mi) – metal cu-unã hromã albã, ca-asimea, ufilisit la gunusirea di vasi di metal shi (cãndu easti amisticat cu alti metali) la fãtsearea di multi lucri ufilisitoari; cãlai
{ro: cositor}
{fr: étain}
{en: tin}
ex: tri nã veargã ganumã (di cãlai); un pãgur di ganumã

§ gãnusescu (gã-nu-sés-cu) vb IV gãnusii (gã-nu-síĭ), gãnuseam (gã-nu-seámŭ), gãnusitã (gã-nu-sí-tã), gãnusiri/gãnusire (gã-nu-sí-ri) – ashternu un petur di ganumã pristi fatsa di nuntru a unui vas di metal (bãcãri) tra s-nu-acatsã-arudzinã, s-nu s-spargã; dau cu smaltu unã oalã coaptã tu cireap, tra s-u fac ma mushatã sh-ma vãrtoasã; gunusescu, cãlãi-sescu;
(expr:
1: li gãnusii vasili = li pãtsãi, u-aspãreai huzmetea;
2: li gãnusescu di fricã = nj-easti multã fricã; lji umplu zmeanili; curlu-nj seaminã arov)
{ro: cositori, spoi; smălţui}
{fr: étamer, émailler}
{en: tin; enamel}
ex: gãnusea-lj (dã-lj-u cu cãlai) ghiumea; cu putsãnã platã nj-gunusi tuti vasili nbãcriti; sh-nãsã li gãnusi vasili
(expr: li pãtsã; lji s-aspãre huzmetea)

§ gãnusit (gã-nu-sítŭ) adg gãnusitã (gã-nu-sí-tã), gãnusits (gã-nu-sítsĭ), gãnusi-ti/gãnusite (gã-nu-sí-ti) – (vas) tsi-lj s-ari ashtirnutã tu fatsa di nuntru un petur di cãlai; gunusit, cãlãisit
{ro: cositorit, spoit; smălţuit}
{fr: étamé, émaillé}
{en: tinned; enameled}

§ gãnusi-ri/gãnusire (gã-nu-sí-ri) sf gãnusiri (gã-nu-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva gunuseashti un vas; gunusiri, cãlãisiri
{ro: acţiunea de a cositori, de a spoi; de a smălţui; cositorire, spoire, smălţuire}
{fr: action d’étamer, d’émailler; étamage}
{en: action of tinning; of enameling}

§ gunusescu (gu-nu-sés-cu) vb IV gunusii (gu-nu-síĭ), gunuseam (gu-nu-seámŭ), gunusitã (gu-nu-sí-tã), gunusiri/gu-nusire (gu-nu-sí-ri) – (unã cu gãnusescu)
ex: nu lj-ari gunusitã vasili ghini

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

trãgãnos1

trãgãnos1 (trã-gã-nósŭ) adv – (lucru) tsi s-fatsi peagalea, canda s-tradzi azvarna; (boatsi) tsi s-tradzi peanarga
{ro: tărăgănat}
{fr: lentement, traînant}
{en: slowly, drawling}
ex: agalea, agalea shi trãgãnos (peanarga)

§ trãgãnos2 (trã-gã-nósŭ) adg trãgãnoasã (trã-gã-nŭá-sã), trãgãnosh (trã-gã-nóshĭ), trãgãnoasi/trãgãnoase (trã-gã-nŭá-si) – tsi easti curat shi limpidi; (boatsi, vrondu) tsi s-avdi ghini; (zbor) tsi easti ghini minduit, grãit sh-a curi noimã s-aducheashti lishor; lãgarã, lãgãros, limpid, limpidi
{ro: limpede, (voce) clară}
{fr: clair, (voix) claire}
{en: clear, clear (voice)}
ex: chipri, cum asunã trãgãnoasi (limpidi)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

zãngãnar2

zãngãnar2 (zãn-gã-nárŭ) sm zãngãnari (zãn-gã-nárĭ) – soi di muscã (insectã), cari sh-u-adutsi cu alghina shi yeaspea, cu truplu ca di catifei faptu di ma multi neali shi cari alagã di lilici-lilici tra si s-hrãneascã; zãngrãnã, giungiunar, heavrã
{ro: bondar}
{fr: bourdon}
{en: bumble-bee}

§ zãngrãnã (zãn-grã-nắ) sm zãngrãnadz (zãn-grã-nádzĭ) – (unã cu zãngãnar2)

§ zãngã-nescu (zãn-gã-nés-cu) vb IV zãngãnii (zãn-gã-níĭ), zãngãneam (zãn-gã-neámŭ), zãngãnitã (zãn-gã-ní-tã), zãngãniri/zãngãnire (zãn-gã-ní-ri) – scot bots ca-atsea scoasã di-un zãngãnar (alghinã, yeaspi, etc.); scot un vrondu ca-atsel faptu di-un fus i sfurlã tsi s-anvãrteashti agonja; fac vrondu ca-atsel di singiri tsi s-minã (metali tsi s-agudescu di tsiva, etc.); vãngãnescu, zvãngãnescu, zãzãescu
{ro: bâzâi, zăngăni, zbârnâi, sfârâi}
{fr: bourdonner; (faire) résonner (en parlant des toupis); rendre un son métallique}
{en: buzz, hum; clank, rattle}
ex: zãngãneashti dzeana di zãngãnari

§ zãngãnit (zãn-gã-nítŭ) adg zãngãnitã (zãn-gã-ní-tã), zãngãnits (zãn-gã-nítsĭ), zãngãniti/zãngãnite (zãn-gã-ní-ti) – cari ari faptã un vrondu ca-atsel a zãngãnarlui, a fuslui i a sfurlãljei tsi si-anvãrteashti; tsi s-avdi ca vrondul faptu di-un zãngãnar (fus, sfurlã, singiri, etc.); vãngãnit, zvãngãnit, zãzãit
{ro: bâzâit, zângănit, zbârnâit, sfârâit}
{fr: bourdonné; qui a résonné, rendu un son métallique}
{en: buzzed, hummed; clanked, rattled}

§ zãngãniri/zãngãnire (zãn-gã-ní-ri) sf zãngãniri (zãn-gã-nírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva (un zãngãnar, un fus, unã sfurlã, unã singiri, etc.) zãngãneashti; vãngãniri, zvãngãniri, zãzãiri
{ro: acţiunea de a bâzâi, de a zângăni, de a zbârnâi, de a sfârâi; bâzâire, zângănire, zbârnâire, sfârâire}
{fr: action de bourdonner; de (faire) résonner (en parlant des toupis); de rendre un son métallique; bourdonnement}
{en: action of buzzing, of humming; of clanking, of rattling}

§ zãzãescu (zã-zã-ĭés-cu) vb IV zãzãii (zã-zã-íĭ), zãzãeam (zã-zã-ĭámŭ), zãzãitã (zã-zã-í-tã), zãzãi-ri/zãzãire (zã-zã-í-ri) – (unã cu zãngãnescu)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn