furtii/furtie (fur-tí-i) sf furtii (fur-tíĭ) – lucru greu purtat deanumirea i ncãrcat pi-unã pravdã (cal i gumar); sac mari di lãnã (hãrar mplin di lucri) tsi sã ncarcã pi mulãri; dauãli pãrtsã di la ncãrcãtura tsi s-bagã pri-unã pravdã; ncãrcãturã, fortumã, greatsã, griatsã, sartsinã, var, vãrii (fig:
1: furtii pri suflit = minduiri greali sh-cripãri purtati tu suflit; expr:
2: lj-cad furtii; nj-mi fac furtii = mi-angrec, l-pãlãcãrsescu multu;
3: u-aruc furtia = u-aruc cãbatea, stepsul)
{ro: încărcătură, sarcină}
{fr: poids, fardeau; obligation; insistance}
{en: load, burden; duty; insistence}
ex: discãrcarã furtiili la hani; acumpãrai nã furtii di yiptu; hirãi pri cheptu mutã shi ndoapãrã furtii; cu cãrvãnj tsi trag furtii; mula vitsearcã tradzi furtii greauã; furtii di peshtsã scosh; lu-am furtii pisti cap; s-lja furtia shi si ntreabã sh-trã el; gumarlu poartã nã furtii di palji; cãdzu furtii
(expr: si-angricã multu); lj-cãdzu furtii multu
(expr: ãlj si-angricã multu); nj-si featsi furtii
(expr: nji si ngricã multu); cum s-fatsi, c-amirãlu s-u-arucã tutã furtia (stepsul, cãbatea) pri mini?
§ furtsatã2 (fur-tsá-tã) sf furtsati/furtsate (fur-tsá-ti) – (unã cu furtii)
ex: furtsata (sartsina, furtia) lj-arupsi bratsãli; mizi s-mina di griutatea a furtsatãljei
§ nfurtusescu (nfur-tu-sés-cu) (mi) vb IV nfurtusii (nfur-tu-síĭ), nfurtuseam (nfur-tu-seámŭ), nfurtusitã (nfur-tu-sí-tã), nfurtusiri/nfurtusire (nfur-tu-sí-ri) – ncarcu unã furtii tu tsiva i pri cariva (amaxi, pravdã, cal, gumar, etc.) tra s-u poartã iuva; ncarcu, ãncarcu, ancarcu, carcu, nsãrtsinedz;
(expr:
1: mi nfurtusescu a unui = lj-caftu, l-pãlãcãrsescu; mi ngrec, lj-bag zori, etc.;
2: lu ncarcu pristi oclji = lu ncarcu multu di multu, pristi misurã;
3: lu nfurtusescu cu bunets = lu ipruhriusesu, l-fac s-nji hurseascã tsiva)
{ro: încărca}
{fr: charger}
{en: load}
ex: nãsã si nfurtusi (si ncãrcã) cu cãmeshli tra s-li ducã la izvur; mi nfurtusi cu multi bunets
(expr: mi ipuhriusi, mi featsi s-lji voi tsiva trãninti, s-am nã borgi); nfurtusirã calu pristi oclji
(expr: lu ncãrcarã calu multu di multu)
§ nfurtusit (nfur-tu-sítŭ) adg nfurtusitã (nfur-tu-sí-tã), nfurtusits (nfur-tu-sítsĭ), nfurtusiti/nfur-tusite (nfur-tu-sí-ti) – (amaxi, cal, gumar, etc.) tsi-lj s-ari bãgatã unã furtii trã purtari; ncãrcat, ãncãrcat, ancãrcat, cãrcat, nsãrtsinat
{ro: încărcat}
{fr: chargé}
{en: loaded}
ex: yinea din pãzari nfurtusit (ncãrcat cu lucri)
§ nfurtusiri/nfurtusire (nfur-tu-sí-ri) sf nfurtusiri (nfur-tu-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu sã nfurtu-seashti tsiva; ncãrcari, ãncãrcari, ancãrcari, cãrcari, furtusiri, nsãrtsinari
{ro: acţiunea de a încărca; încărcare}
{fr: action de charger}
{en: action of loading}
§ furtutiri/furtutire (fur-tu-tí-ri) sf furtutiri (fur-tu-tírĭ) – unã soi di ciumagã-furcã tsi poati si s-higã tu loc shi s-agiutã la ncãrcarea-a furtiiljei pi-un gumar i cal; fultutiri, ciumagã, etc.
{ro: prăjină-furcă}
{fr: pieu fourchu servant à charger une bête}
{en: forked post or stake used in loading an animal}
ex: s-dusi lemnu sh-vinji furtutiri (ciumagã, shcop); arujirea adutsi furtutirea; dã-lj cu parlu, dã-lj cu ciunlu, cu furtutirea, nu vidzu cum ascãpã di-aclo
§ fultutiri/fultutire (ful-tu-tí-ri) sf fultutiri (fur-tu-tírĭ) – (unã cu furtutiri)
ex: lu-azgunji cu fultutirea
§ furtusescu (fur-tu-sés-cu) (mi) vb IV furtusii (fur-tu-síĭ), furtuseam (fur-tu-seámŭ), furtusitã (fur-tu-sí-tã), furtusiri/furtusire (fur-tu-sí-ri) – (unã cu nfurtusescu)
ex: nu furtusirã (nu ncãrcarã) nicã; mi furtusi
(expr: mi ncãrcã) cu-unã rigeai; mi si furtusi
(expr: nj-si ngricã) s-lu ljau
§ furtusit (fur-tu-sítŭ) adg furtusitã (fur-tu-sí-tã), furtusits (fur-tu-sítsĭ), furtusi-ti/furtusite (fur-tu-sí-ti) – (unã cu nfurtusit)
§ furtusiri/fur-tusire (fur-tu-sí-ri) sf furtusiri (fur-tu-sírĭ) – (unã cu nfurtusiri)
§ nfurtescu (nfur-tés-cu) (mi) vb IV nfurtii (nfur-tíĭ), nfurteam (nfur-teámŭ), nfurtitã (nfur-tí-tã), nfurtiri/nfurtire (nfur-tí-ri) – (unã cu nfurtusescu)
ex: nfurtirã (ncãrcarã) cherea, calu
§ nfurtit (nfur-títŭ) adg nfurtitã (nfur-tí-tã), nfurtits (nfur-títsĭ), nfurtiti/nfurtite (nfur-tí-ti) – (unã cu nfurtusit)
ex: eara calu nfurtit pãnã di oclji
(expr: para-ncãrcat, pisti misurã)
§ nfurti-ri/nfurtire (nfur-tí-ri) sf nfurtiri (nfur-tírĭ) – (unã cu nfurtusiri)
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã ma multu/ptsãn