DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

fug

fug (fugŭ) vb IV, II shi I fudzii (fu-dzíĭ) shi vdzii (vdzíĭ) shi fugai (fu-gáĭ) shi vgai (vgáĭ); fudzeam (fu-dzeámŭ) shi vdzeam (vdzeámŭ); fudzitã (fu-dzí-tã) shi vdzitã (vdzí-tã) shi fugatã (fu-gá-tã) shi vgatã (vgá-tã); fudziri/fudzire (fu-dzí-ri) shi vdziri/vdzire (vdzí-ri) shi fudzeari/fudzeare (fu-dzeá-ri) shi vdzeari/vdzeare (vdzeá-ri) shi fugari/fugare (fu-gá-ri) shi vgari/vgare (vgá-ri) – mi duc di-aoa tu-un altu loc; afug, nchi-sescu, alag, apãrãtsescu, alas, avin, agunescu, am dyeafurauã, etc.;
(expr:
1: nj-fudzi mintea = nj-cher mintea, nu shtiu tsi fac, cicãrdisescu (di minti), nj-yini cãciula deavãrliga, li cher cãprili, etc.);
2: fug sh-ninga fug; fug di mãc loclu; fug di beau niorlji; fug di vrea-nj scot ocljilj; fug di nu mi ved (di mi frãngu, ca-ascãpat dit heari) = fug multu agonja, di nu poati vãr s-mi-agiungã; fug sh-nu-astãmãtsescu;
3: om, s-dai shi s-fudz di el = om multu arãu;
4: s-lã ljai caplu shi s-fudz! = suntu mushati, multu mushati, di nu pots s-aflji alti cama mushati)
{ro: se duce, pleca; fugi, alerga; văna; elimina; etc.}
{fr: partir; courir; fuir, s’enfuir; chasser; éliminer, etc.}
{en: leave; run; flee; hunt; eliminate; etc.}
ex: tuts armãnjlji fug (nchisescu) cu oili, fug (s-duc) diparti ca s-irneadzã; elj tut fug (s-duc) nã sãptãmãnã; fudz, s-nã fudzim; li lo shi fudzi, s-fudzim pãnã nu nã loarã di hãbari; lj-intrã frica sh-fudzi di nu s-vidzu
(expr: alãga multu agonja); fudz (du-ti, alagã) cama ntroarã, s-nu ti-acatsã; lu-au fugatã (avinatã; au alãgatã dupã el) dauã sãptãmãnj; cum ãl videa, fudzea di s-frãndzea
(expr: alãga multu agonja); giurash ascumta si-ts fudz (s-ti dipãrtedz peascumta) di-acasã; fudz eu, fudz nãs; fudzits-lji (avinats-lji, agunits-lji) dit hoarã; fudzi multu unã di-alantã (s-dipãrteadzã, au dyeafurauã); sh-fudzirã, fudzirã, di ninga fug
(expr: fudzirã sh-nu-astãmãtsirã iuva); fuga-i arushnoasã, ma-i sãnãtoasã

§ fudzit (fu-dzítŭ) adg fudzitã (fu-dzí-tã), fudzits (fu-dzítsĭ), fudziti/fudzite (fu-dzí-ti) – tsi ari fudzitã, nchisit, alãgat, alãsat, avinat, agunit, etc.
{ro: plecat, fugit, alergat, dus, vănat, eliminat, etc.}
{fr: parti, couru, fui, enfui, chassé, éliminé, etc.}
{en: left, run, fled, hunted, eliminated, etc.}
ex: sã-nj plãngu fudzitlu (atsel tsi ari fudzitã) di-acasã; easti fudzit di dauã dzãli

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

Misirii/Misirie

Misirii/Misirie (Mi-si-rí-i) sf fãrã pl – crat tsi s-aflã tu Nordul ali Africhii, cunuscutã adzã ca Egiptu i Eyiptu
{ro: Egipt}
{fr: Égypte}
{en: Egipt}
ex: di multu chiro eara fugat tu Misirii; pãrintsãlj a noshtri bãtea (fãtsea emburlãchi) Misiria

§ misirli (mi-sir-lí) sm misirladz (mi-sir-ládzĭ) – un tsi bãneadzã icã yini (sh-easti di miletea-a-atsilor) di cãtã locurli dit Misirii; misirliu
{ro: egiptean}
{fr: égyptien}
{en: Egiptian}
ex: feci cunushmai cu multsã misirladz

§ misirliu (mi-sir-líŭ) sm, sf adg misirlii (mi-sir-lí-i), misirlii (mi-sir-líĭ), misirlii (mi-sir-líĭ) – (unã cu misirli)
ex: tu Turchii nu trec pãradzlji misirlii (di Misirii)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

siptãmãnã

siptãmãnã (sip-tã-mắ-nã) sf siptãmãnj (sip-tã-mắnjĭ) – shapti dzãli (shi noptsã) cu-arada; shapti dzãli cu-arada tsi (la noi) nchi-sescu cu Lunea sh-bitisescu cu Dumãnica; stãmãnã;
(expr:
1: Siptãmãna Mari = siptãmãna di ninti di Pashti (siptãmãna dit soni a preasinjlor mãri);
2: Siptãmãna Albã = siptãmãnã dit preasinjli mãri cãndu s-mãcã oauã sh-lãpturi;
3: Siptãmãna Lunjinatã (i Albã) = siptãmãna tsi nchiseashti cu Dumãnica di Pashti)
{ro: săptămână}
{fr: semaine}
{en: week}
ex: s-bem un mes sh-nã siptãmãnã (shapti dzãli cu-arada); dupã nã siptãmãnã eara s-facã numta; tricurã nãsh tu hãsãpãlu aestu nã siptãmãnã shi di prisuprã; bãnarã nãsh aoatsi ca vãrã siptãmãnã, doauã!; tru doauã, trei siptãmãnj; dauã siptãmãnj earam fugat di-acasã; dupã dzãli shi siptãmãnj, agiumsi tu amirãrilja-a alghinilor

§ stãmãnã (stã-mắ-nã) sf stãmãnj (stã-mắnjĭ) – (unã cu siptãmãnã)
ex: nãoarã tu stãmãnã, prindea s-yinã barberlu s-lu-aradã; unã vearã sh-trei stãmãnj; nã stãmãnã sh-aidi coasa; dauã stãmãnj featsi pi cali, tora easti curmat

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã