DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

fãrmac1

fãrmac1 (fãr-mácŭ) sn fãrmatsi/fãrmatse (fãr-má-tsi) – unã lugurii cari, cãndu intrã tu truplu a omlui (prit gurã, cheali, ntsãpari, etc.), lj-fatsi multu arãu (shi poati s-lj-aducã pãnã sh-moartea); gãfã, cemir, ncemir, ciomir, axif, virin, etc.; (fig:
1: fãrmac: (i) (ca adg) amar, lucru amar, ca fãrmaclu; (ii) starea di mãrinari tsi u-ari un cãndu pati tsiva, cãndu easti tu jali, etc.; dor greu, mãrinari, mãrãnari, amãrãciuni, amãrami, amãreatsã, cripari, caimo, jali, nvirinari, nvirari, stinuhurii, sicleti, mãrazi, cãnjinã; expr:
2: scoati fãrmac din gurã = scoati mash zboarã arali din gurã, amari ca di fãrmac;
3: fãrmac s-tsã si facã = aesti tsi featsish s-ts-aducã mash cripãri;
4: fãrmac va-ts easã tuti = va li plãteshti tuti cu lãetsli tsi va tsã cadã pri cap)
{ro: otravă, amărăciune}
{fr: poison, amertume, peine, chagrin}
{en: poison, bitterness, sadness}
ex: va s-vã bagã fãrmac tu dultsi, tu apã, shi tu arãchii; biui fãrmac; lj-arucã fãrmac tu yin; sharpili ari fãrmac (virin); fãrmac shi ncemir s-tsã si facã; pãnea tsi u mãca, fãrmac shi noduri ãlj si dutsea; cãndu gustã mãyirlu, fãrmac (fig: amar)! nu s-bãga n gurã; lj-ded fãrmac
(expr: lj-adush mãri cripãri); fãrmac
(expr: zboarã amari) scutea el din gurã, cãndu u dishcljidea; cãti fãrmatsi (fig: cripãri) nu-am traptã!; nãpoi suntu fãrmatsili (fig: amãrãciunjli, cripãrli); fãrmaclu (virinlu, cripãrli), tu coadã; s-agãrshascã cripãrli, shi s-neacã fãrmatsili, si dutsi s-tragã nã chicã di yin; avdzãndalui aestã tatã-su, fãrmac s-featsi

§ farmac (fár-macŭ) sn farmatsi/farmatse (fár-ma-tsi) – (unã cu fãrmac1)
ex: di nj-alãsã cãnjina shi farmatsili (fig: cripãrli, nvirinãrli) sutsatã

§ farmuc (fár-mucŭ) sn farmutsi/farmutse (fár-mu-tsi) – (unã cu fãrmac1)

§ fãrmac2 (fãr-mácŭ) sn fãrmatsi/fãrmatse (fãr-má-tsi) – earbã nfãrmãcoasã tsi sh-u-adutsi cu trifoljlu, tsi ari lilici galbini sh-cari poati s-li vatãmã oili tsi u mãcã
{ro: un fel de plantă otrăvitoare}
{fr: plante à fleure jaune ressemblent au trèfle qui peut empoisonner les moutons qui en mangent}
{en: poisonous plant with yellow flowers, resembling the clover, that may kill the sheep eating it}

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn

fãrmiturã

fãrmiturã (fãr-mi-tú-rã) sf fãrmituri (fãr-mi-túrĭ) – cumatã multu njicã armasã di la un lucru tsi s-arupi (s-aspardzi i s-frãndzi, ca pãnea, bunãoarã); fãrãmiturã, sãrmã, cãrshelj, tsivali
{ro: fărâmă}
{fr: miette (de pain)}
{en: crumb (of bread)}

§ fãrãmiturã (fã-rã-mi-tú-rã) sf fãrãmituri (fã-rã-mi-túrĭ) – (unã cu fãrmiturã)

§ fãrãmã (fã-rắ-mã) sf fãrãmi/fãrãme (fã-rắ-mi) – (unã cu fãrmiturã)
ex: putush s-ljai sh-tini nã fãrãmã (fãrmiturã, sãrmã); avem sh-noi nã fãrãmã di casã (unã casã multu njicã)

§ farmu (fár-mu) (mi) vb I fãrmai (fãr-máĭ), fãrmam (fãr-mámŭ), fãrmatã (fãr-má-tã), fãrmari/fãrmare (fãr-má-ri) – cu-arupearea (aspãrdzearea, dinjicarea, etc.) fac fãrãmituri dit un lucru (ca pãnea, bunãoarã)
{ro: fărâmiţa}
{fr: émietter}
{en: crumb (bread), crumble}

§ fãrmat (fãr-mátŭ) adg fãrmatã (fãr-má-tã), fãrmats (fãr-mátsĭ), fãrmati/fãrmate (fãr-má-ti) – tsi s-ari faptã fãrãmituri
{ro: fărâmiţat}
{fr: émietté}
{en: crumbed (bread), crumbled}

§ fãrmari/fãrmare (fãr-má-ri) sf fãrmãri (fãr-mắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu un lucru s-fatsi fãrãmituri
{ro: acţiunea de a fărâmiţa; fărâmiţare}
{fr: action d’émietter}
{en: action pf crumbing (bread), of crumbling}

§ fãrãm (fã-rắmŭ) (mi) vb I fãrãmai (fã-rã-máĭ), fãrãmam (fã-rã-mámŭ), fãrãmatã (fã-rã-má-tã), fãrãmari/fãrãmare (fã-rã-má-ri) – (unã cu farmu)
ex: fãrãmã-li (sãrmã-li) ghini tra si s-moali tu lapti; cum li ljai tu mãnã s-fãrãmã (s-sãrmã)

§ fãrãmat (fã-rã-mátŭ) adg fãrãmatã (fã-rã-má-tã), fãrãmats (fã-rã-mátsĭ), fãrãmati/fãrãmate (fã-rã-má-ti) – (unã cu fãrmat)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn