|
|
dyeavasi/dyeavase
dyeavasi/dyeavase (dh-yĭá-va-si) sf – vedz tu dyiuvãsescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: dyiuvãsescudhyeavasi/dhyeavase
dhyeavasi/dhyeavase (dh-yĭá-va-si) sf dhyeavasi (dh-yĭá-va-si) – unã cu dyeavasi
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: dyeavasidyiuvãsescu
dyiuvãsescu (dhyĭu-vã-sés-cu) vb IV dyiuvãsii (dhyĭu-vã-síĭ), dyiuvãseam (dhyĭu-vã-seámŭ), dyiuvãsitã (dhyĭu-vã-sí-tã), dyiu-vãsiri/dyiuvãsire (dhyĭu-vã-sí-ri) – mutrescu gramatili di pi-unã carti shi grãescu cu boatsea i aduchescu cu mintea atseali tsi suntu scriati; aleg, cãntu, dyivãsescu, ghivisescu, ghivãsescu, ghiuvãsescu, yivãsescu, yiuvãsescu
{ro: citi}
{fr: lire}
{en: read}
ex: cartea aestã nu si dyiuvãseashti (s-aleadzi, citeashti)
§ dyiuvãsit (dhyĭu-vã-sítŭ) adg dyiuvãsitã (dhyĭu-vã-sí-tã), dyiuvãsits (dhyĭu-vã-sítsĭ), dyiuvãsiti/dyiuvãsite (dhyĭu-vã-sí-ti) – (gramati scriati) tsi suntu grãiti cu boatsea i aduchiti cu mintea; aleptu, alepsu, cãntat, dyivãsit, ghivãsit, ghivisit, ghiuvãsit, yivãsit, yiuvãsit
{ro: citit}
{fr: lu}
{en: read}
§ dyiuvãsiri/dyiuvãsire (dhyĭu-vã-sí-ri) sf dyiuvãsiri (dhyĭu-vã-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-dyiuvãseashti tsiva; aleadziri, alidzeari; cãntari, dyivãsiri, ghivãsiri, ghivisiri, ghiuvãsiri, yivãsiri, yiuvãsiri
{ro: acţiunea de a citi; citire}
{fr: action de lire}
{en: action of reading}
§ dyiuvã-sitor (dhyĭu-vã-si-tórŭ) adg dyiuvãsitoari/dyiuvãsitoare (dhyĭu-vã-si-tŭá-ri), dyiuvãsitori (dhyĭu-vã-si-tórĭ), dyiuvãsitoa-ri/dyiuvãsitoare (dhyĭu-vã-si-tŭá-ri) – atsel tsi dghiuvãseashti tsiva; dyivãsitor, ghiuvãsitor, ghivãsitor, ghivisitor, yiuvãsitor, yivãsitor
{ro: cititor}
{fr: lecteur}
{en: reader}
§ dyeavasi/dyea-vase (dh-yĭá-va-si) sf dyeavasi (dh-yĭá-va-si) – zboarãli tsi li dzãtsi shi cumnicãtura tsi u da preftul a crishtinjlor, di-aradã tu bisearicã; rigeili tsi li fatsi preftul la caplu-a unui om tsi moari (ca Dumnidzã s-lji ljartã amãrtiili fapti) shi cumnicãtura dit soni tsi lj-u da; cumãnicãturã, cuminicãturã, pãrtãciuni
{ro: grijanie, cumine-cătură}
{fr: extrême onction, communion}
{en: last sacrament, holy communion}
ifchii/ifchie
ifchii/ifchie (if-chí-i) sf ifchii (if-chíĭ) – atsea tsi-lj oarã Dumnidzãlu a omlui tra sã-lj si ducã lucrili ambar; atsea tsi fatsi preftul (pãrintili, oaspili, etc.) cãndu-l vluyiseashti omlu; soi di duvai (dyeavasi) tsi u fatsi preftul tu bisearicã; psãltisirea (dyeavasea) tsi u fatsi preftul cãndu muljarea lihoanã s-dutsi cu natlu la bisearicã trã prota oarã dupã amintari; ifhii, ifcheauã, urãciuni, urucini, urãcinã, urcini, urciuni, rucini, rãciuni; evluyii, vluyii, vluii
{ro: binecuvântare, molitfă}
{fr: bénédiction, oraison}
{en: blessing, prayer}
§ ifcheauã (if-chĭá-ŭã) sf ifcheali/ifcheale (if-chĭá-li) – (unã cu ifchii)
§ ifhii/ifhie (if-hí-i) sf ifhii (if-híĭ) – (unã cu ifchii)
§ efhii/efhie (ĭef-hí-i) sf efhii (ĭef-híĭ) – (unã cu ifchii)
ex: nu sh-ari loatã nica efhia
pumean
pumean (pu-meánŭ) sn pumeani/pumeane (pu-meá-ni) – dyiu-vãsirea tsi u fatsi preftul la bisearicã trã suflitlu-a mortsãlor; mãcarea (cu measã, grãn hertu, culac, yin, yimishi, etc.) tsi s-da la oaminj (oaspits di-a omlui mortu icã oaminj ftohi) dupã tsi s-fatsi aestã dyeavasi (di-aradã la bisearicã, hani i chimitiryiu); dari, misali, pomean, spumean, pãmãntu, pirpishor, colivã, eleimosini, trisalj, trisayi, cumatã
{ro: parastas, comemorare, pomană, colivă}
{fr: commémoration, aumône}
{en: memorial service, comme-moration, alms}
ex: dau pumean ti suflit; lã featsi pumean (trisayi) ti shasi mesh
§ pomean (po-meánŭ) sn pomeani/pomeane (po-meá-ni) – (unã cu pumean)
§ pãmãntu (pã-mắn-tu) sm pãmãntsã (pã-mắn-tsã) – (unã cu pumean)
§ spumean (spu-meánŭ) sn spumeani/spumeane (spu-meá-ni) – (unã cu pumean)
§ puminii/puminie (pu-mi-ní-i) sf puminii (pu-mi-níĭ) – (unã cu pumean)
ex: s-fãtsem niheam di puminii (dari tr-adutseari aminti)