ljertu (ljĭér-tu) (mi) vb I ljirtai (ljir-táĭ), ljirtam (ljir-támŭ), ljirtatã (ljir-tá-tã), ljirtari/ljirtare (ljir-tá-ri) – nu lj-u voi a unui tr-atseali tsi nj-ari faptã (shi-lj li agãrshescu); nu-lj fac tsiva a atsilui tsi-nj stipseashti; nu mata caftu sã-nj si plãteascã nãpoi unã borgi tsi-nj si cadi; simbãtsescu;
(expr:
1: lu ljirtã Dumnidzã = l-lo Dumnidzã, lji ncljisi ocljilj trã totna, muri;
2: ljirtatlu = atsel tsi fu ljirtat di Dumnidzã, tsi muri, mortul;
3: Dumnidzã s-lu ljartã = zbor tsi s-dzãtsi la moartea-a unui, rigeaea ca Dumnidzã s-lji ljartã a mortului, amãrtiili tsi-ari faptã tu banã;
4: mi ljertu cu pãrintsãlj, cu soea, cu fratslji, etc. = mi dispartu di (nj-ljau sãnãtati di la) pãrintsã, soi, frats, etc. cãndu fug ti multu chiro, cãndu mor pãrintsãlj, etc.;
5: mi ljertu di-un lucru = mi dispartu di-un lucru, nj-cher umutea di la un lucru, dusi, lu-agãrshescu;
6: nj-ljau ljirtari cu cariva = lu ljertu sh-mi ljartã cãndu nã dispãrtsãm (di tsi n-avem faptã un a altui), cã nu sã shtii ma s-nã videm altãoarã;
7: ljirtari nu-ari = nu-ari ascãpari; simbãtsiri)
{ro: ierta}
{fr: pardonner}
{en: forgive}
ex: dupã-atseali tsi-lj feci, nu va mi ljartã vãrãoarã; di oara aestã mi ljirtã; oara-aestã, dzãsi, ti ljertu, ma s-ts-adunj mintea cu tini; nu vã ljertu pãnã s-nu njirdzets s-adutsets atsea prici; scoasirã vlãstari shi acshitsi-lj si ljirtarã picatili; sibepea cari featsi si-lj si ljartã picatili; dupã tsi s-ljirtã cu
(expr: dupã tsi sh-lo sãnãtati di la) pãrintsãlj shi fratslj-a lui; lu ljirtã di (nu-lj mata caftã s-lj-u plãteascã nãpoi) borgea tsi avea s-lja; ljartã-ti di nãs
(expr: agãrsha-l, dusi, lja-ts umutea di la el); s-ljirtã
(expr: s-dispãrtsã) amirãlu di cãni; l-ljirtã Dumnidzã
(expr: du-si, muri); Dumnidzã s-lu ljartã, cã nu fu un om arãu
§ ljirtat (ljir-tátŭ) adg ljirtatã (ljir-tá-tã), ljirtats (ljir-tátsĭ), ljirtati/ljirtate (ljir-tá-ti) – tsi nu va-lj si facã tsiva trã stepsul tsi featsi; tsi nu-lj si caftã s-plãteascã nãpoi unã borgi; simbãtsit
{ro: iertat}
{fr: pardonné}
{en: forgiven}
ex: atumtsea picatili a tali va s-hibã ljirtati; ljirtati s-hibã tuti; s-nu ishim di grailu cu limba di moarti a ljirtatlui pãrinti
(expr: a pãrintilui tsi easti mortu); feata a mea, ljirtata
(expr: tsi u-ari loatã Dumnidzã, tsi easti moartã); ma nu easti ca ljirtata
(expr: ca atsea tsi ari moartã, ca moarta); ljirtatlu
(expr: mortul) di tat-tu eara mari shicãgi; iu easti mã-ta, ljirtata
(expr: moarta), s-ti veadã shi s-hãrseascã; multu shtiut eara ljirtatlu; s-hibã trã suflitlu a tatã-njui, ljirtatlu; ahtari mãcari fãtsea sh-ljirtatã-mea muljari
§ ljirta-ri/ljirtare (ljir-tá-ri) sf ljirtãri (ljir-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva ljartã tsiva
{ro: acţiunea de a ierta; iertare}
{fr: action de pardonner; pardon}
{en: action of forgiving, pardon}
ex: fac crutsi, sh-lja ljirtari; sh-tatã-nju sã s-toarnã di la groapã, altãoarã ljirtari nu ncapi; cu ljirtari s-hibã, io vinj s-nji dai feata-ts ãnveastã; ãlj cãftã ljirtari trã tsi-adrã nãs; trã ljirtarea-a suflitlui a meu; cãdzu pri dzinuclji shi-lj cãftã ljirtari a ficiorlui; cu ljirtari s-nã hibã, vinj s-caftu sanlu!; cãndu ti-agudi lãngoarea-aestã, ljirtari nu ari
(expr: nu-ari ascãpari di-aestã lãngoari)
§ niljirtat (ni-ljir-tátŭ) adg niljirtatã (ni-ljir-tá-tã), niljirtats (ni-ljir-tátsĭ), niljirtati/ni-ljirtate (ni-ljir-tá-ti) – tsi nu easti ljirtat
{ro: neiertat}
{fr: non pardonné}
{en: unforgiven}
§ niljirtari/niljirtare (ni-ljir-tá-ri) sf niljirtãri (ni-ljir-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu ljartã
{ro: acţiunea de a nu ierta}
{fr: action de ne pas pardonner}
{en: action of not forgiving}
ex: atseali tsi-nj featsi suntu ti niljirtari (di-atseali tsi nu s-ljartã)
§ ljirtãciuni/ljirtãciune (ljir-tã-cĭú-ni) sf ljirtãciunj (ljir-tã-cĭúnjĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva sh-caftã ljirtari; ljirtarea tsi u caftã cariva;
(expr:
1: (dari) trã ljirtãciuni = (dari la bisearicã tri un mortu) tra sã-lj si ljartã amãrtiili;
2: s-hibã cu ljirtãciuni = zbor tsi-lj s-dzãtsi a unui (tra s-lji caftsã ljirtari) cãndu-lj fats tsiva tsi poati s-lu cãrteascã;
3: nj-ljau ljirtãciuni = nj-caftu ljirtari, tu oara tsi easti s-mor, di la tuts, oaspits i dushmanj, trã tut tsi l-am faptã)
{ro: iertăciune, iertare}
{fr: pardon, absolution, rémission}
{en: forgiveness, pardon, absolution}
ex: ti aestã mari ljirtãciuni; nu-lj deadi ljirtãciuni la moarti; nj-loai ljirtãciuni di la tuts sh-deapoea mi cumnicai; lj-featsirã patrudzãtsli sh-deadirã grãn trã ljirtãciuni
(expr: tra sã-lj si ljartã amãrtiili)
§ dumljartã (dum-ljĭár-tã) vb I unipirs dumljirtã (dum-ljir-tắ), dumljirta (dum-ljir-tá), dumljirtatã (dum-ljir-tá-tã), dumljirta-ri/dumljirtare (dum-ljir-tá-ri) – prishcurtari a zborlui “Dumnidzale ljartã”; rigeai faptã al Dumnidzã trã ljirtarea-a unui mortu icã a unui om tsi moari tu-atsea oarã; Dumnidzale, ljartã-l (ljartã-u)!; s-lu (s-u) ljartã Dumnidzã; Dumljartã-lj tuti amãrtiili
{ro: Doamne iartă!}
{fr: que Dieu pardonne}
{en: God forgive}
ex: pap-su, dumljartã-l (Dumnidzale ljartã-l!), muri antsãrtsu; elj, dumljartã-lj (Dumnidzale, ljartã-lj!); lu shtiu tatã-tu, ljirtatlu, eara multu gioni, Dumljartã-l
§ dumljertu (dum-ljĭér-tu) vb I dumljirtai (dum-ljir-táĭ), dumljirtam (dum-ljir-támŭ), dumljirtatã (dum-ljir-tá-tã), dum-ljirtari/dumljirtare (dum-ljir-tá-ri) – verbu tsi ari mash singularlu-a indicativlui shi a sumgioctivlui prizentu, sh-ma multu, pirs II singular di la impirativ: “dumljartã-l, dumljartã-u, dumljartã-lj, dumljartã-li” cãndu-lj si fatsi unã rigeai al Dumnidzã s-lu (s-u, s-lji, s-li) ljartã di-amãrtii pri cariva
{ro: rugăciune făcută lui Dumnezeu ca să ierte păcatele cuiva}
{fr: prière à Dieu de pardonner les pécheuts}
{en: prayer for forgiveness of sinners made to God}
ex: dumljartã-lj oslu (ljartã-l Dumnidzale); dumljartã-lj (ljartã-lj Dumnidzale) pãrintsãlj, gri Stãmãria, a-atsilui tsi adãrã fãntãna-aistã mushatã!; tatã-tu, ljirtatlu, eara multu gioni, dumljartã-l (s-lu ljartã Dumnidzã! cã easti mortu); dumljartã oara iu s-aflã crishtinlu atsel di-lj lo ficiorlji di ningã mini
§ dumljirtat (dum-ljir-tátŭ) adg dumljirtatã (dum-ljir-tá-tã), dum-ljirtats (dum-ljir-tátsĭ), dumljirtati/dumljirtate (dum-ljir-tá-ti) – ljirtat di Dumnidzã; mortu
{ro: iertat de Dumnezeu; mort}
{fr: pardonné par Dieu; mort}
{en: forgiven by God; dead}
ex: dumljirtata di mai-ta (ljirtata di Dumnidzã, mai-ta tsi nu mata easti tu banã)
§ dumljirtari/dumljirtare (dum-ljir-tá-ri) sf dumljirtãri (dum-ljir-tắrĭ) – ljirtari di la Dumnidzã
{ro: iertare de la Dumnezeu}
{fr: pardon de Dieu}
{en: God pardon}
