surdu (súr-du) adg surdã (súr-dã) surdzã (súr-dzã) surdi/surde (súr-di) – cari nu-avdi; cari nu-avdi ghini; nsurdu, cuf;
(expr:
1: easti surdu di-atsea ureaclji; u fatsi surdã ureaclja; easti surdu = s-fatsi cã nu-avdi, nu va s-avdã; nu-aducheashti (nu va s-aducheascã) tsi-lj si spuni; nu va s-facã atseali tsi-lj si spun; etc.;
2: la poarta-a surdului aurlã di nu ai lucru = zbor tsi s-dzãtsi atumtsea cãndu ti ngrets multu a unui s-tsã facã un lucru, sh-el nu va dip s-ts-ul facã)
{ro: surd}
{fr: sourd}
{en: deaf}
ex: tsi tricu pri afoarã di orbul u vidzu, mutlu-lj gri, surdul s-aspãre di boatsi-lj? (angucitoari: minciuna); surdul cãntã tu pãduri (angucitoari: tãporlu, tsupata); om surdu
(expr: cari nu poati, i nu va s-avdã tsi-lj si dzãtsi); easti surdu di-unã ureaclji, nu-avdi ghini; li ciuli surdul tserbu urecljili shi gri; aide, surde, noi nu avdzãm, sh-tini avdzã; feata-i tu mari chindin, dzãsi surdul; surda nãsã, zbor nu grea; u fatsi ureaclja surdã
(expr: s-fatsi cã nu-avdi, nu va s-avdã) cãndu-lj grescu tri tsi ari sã-nj da; trã surdu, macã-asunj, chirdutã va s-ducã
§ nsurdu (nsúr-du) adg nsurdã (nsúr-dã) nsurdzã (nsúr-dzã) nsurdi/nsurde (nsúr-di) – (unã cu surdu)
ex: easti nsurdu, nu-avdi ghini; fatsi ureaclja nsurdã
(expr: s-fatsi cã nu avdi)
§ surda (súr-da) adv – mash tu zborlu: di-a surda, un gioc di cilimeanj iu njitslji s-fac cã nu-avdu; zbor tsi s-dzãtsi tr-atsel tsi s-fatsi cã nu avdi
{ro: joc de copii}
{fr: jeu d’enfants}
{en: children’s game}
ex: paplu di-a surda, s-fãtsea cã nu-avdi
§ asurdzãscu (a-sur-dzắs-cu) vb IV asurdzãi (a-sur-dzắĭ), asur-dzam (a-sur-dzámŭ), asurdzãtã (a-sur-dzắ-tã), asurdzãri/asurdzãre (a-sur-dzắ-ri) – nj-cher putearea (harea) tsi u-aveam ta s-pot s-avdu (ti putsãn chiro icã tri totna); surdzãscu, shurduescu, cufusescu, cufescu
{ro: asurzi}
{fr: assourdir}
{en: deafen, make deaf}
ex: cãt nu-asurdzã (cãt nu-sh chiru avdzãrea) di aurlarea-a lor; mi-asurdzãsh tutã dzua cu pisca-a ta; amirãlu cãt nu asurdzã di aurlarea-a lor
§ asurdzãt (a-sur-dzắtŭ) adg asurdzãtã (a-sur-dzắ-tã), asurdzãts (a-sur-dzắtsĭ), asurdzãti/asurdzãte (a-sur-dzắ-ti) – tsi sh-ari chirutã avdzãrea; surdzãt, shurduit, cufusit, cufit
{ro: asurzit}
{fr: assourdi}
{en: deafened, made deaf}
§ asurdzã-ri/asurdzãre (a-sur-dzắ-ri) sf asurdzãri (a-sur-dzắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva sh-cheari (harea) putearea tsi-l fatsi s-avdã; surdzãri, shurduiri, cufusiri, cufiri
{ro: acţiunea de a asurzi}
{fr: action d’assourdir}
{en: action of deafening, of becoming deaf}
§ surdzãscu (sur-dzắs-cu) vb IV surdzãi (sur-dzắĭ), surdzam (sur-dzámŭ), surdzãtã (sur-dzắ-tã), surdzãri/surdzãre (sur-dzắ-ri) – (unã cu asurdzãscu)
ex: mi surdzã (cufusi) cu grairli; surdzã (cufusi) di-unã ureaclji di-anda fu lãndzit
§ surdzãt (sur-dzắtŭ) adg surdzãtã (sur-dzắ-tã), surdzãts (sur-dzắtsĭ), surdzãti/surdzãte (sur-dzắ-ti) – (unã cu asurdzãt)
§ surdzãri/surdzãre (sur-dzắ-ri) sf surdzãri (sur-dzắrĭ) – (unã cu asurdzãri)
§ nsurdzãscu (nsur-dzắs-cu) (mi) vb IV nsurdzãi (nsur-dzắĭ), nsurdzam (nsur-dzámŭ), nsurdzãtã (nsur-dzắ-tã), nsurdzãri/nsurdzãre (nsur-dzắ-ri) – (unã cu asurdzãscu)
ex: nsurdzã di-unã ureaclji; nsurdzã mãratlu
§ nsurdzãt (nsur-dzắtŭ) adg nsurdzãtã (nsur-dzắ-tã), nsurdzãts (nsur-dzắtsĭ), nsurdzãti/nsurdzãte (nsur-dzắ-ti) – (unã cu asurdzãt)
§ nsurdzãri/nsurdzãre (nsur-dzắ-ri) sf nsurdzãri (nsur-dzắrĭ) – (unã cu asurdzãri)
ex: lu-agudi nsurdzãrea doi anj ca tora
§ disurdzãscu (di-sur-dzắs-cu) (mi) vb IV disurdzãi (di-sur-dzắĭ), disurdzam (di-sur-dzámŭ), disurdzãtã (di-sur-dzắ-tã), disurdzãri/disurdzãre (di-sur-dzắ-ri) – mi vindic di hala tsi-aveam tra s-nu pot s-avdu; di-aclo iu nu-ascultam tsiva, avdu (nj-bag mintea la) tsi si zburashti
{ro: a-şi căpăta (din nou) auzul; da atenţie la ce se vorbeşte}
{fr: gagner de nouveau sa ouïe; entendre (faire attention à) ce qu’on parle}
{en: get back his hearing; hear (pay attention to) what is being said}
ex: mi disurdzãi cãndu nj-avdzãi numa
§ disurdzãt (di-sur-dzắtŭ) adg disurdzãtã (di-sur-dzắ-tã), disurdzãts (di-sur-dzắtsĭ), disurdzãti/disurdzãte (di-sur-dzắ-ti) – tsi s-vindicã di lãngoarea tsi-avea tra s-nu poatã s-avdã; tsi poati s-ascultã tora tsi si zburashti (di-aclo iu nu asculta)
{ro: care şi-a căpătat auzul; care dă atenţie la ce se vorbeşte}
{fr: qui peut entendre de nouveau; qui a entendu (fait attention à) ce qu’on parle}
{en: who got back his hearing; who has heard (paid attention to) what is being said}
§ disurdzãri/disurdzãre (di-sur-dzắ-ri) sf disurdzãri (di-sur-dzắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva disurdzashti
{ro: acţiunea de a-şi căpăta auzul din nou; acţiunea de a da atenţie la ce se vorbeşte}
{fr: action de gagner de nouveau sa ouïe; d’entendre (de faire attention à) ce qu’on parle}
{en: action of getting back his hearing; of hearing (paying attention to) what is being said}
§ shurduescu (shĭur-du-ĭés-cu) vb IV shurduii (shĭur-du-íĭ), shurdueam (shĭur-du-ĭámŭ), shurduitã (shĭur-du-í-tã), shurduiri/shurduire (shĭur-du-í-ri) – (unã cu asurdzãscu)
(expr: lj-shurduescu unã = lj-trag unã pliscutã sãnãtoasã di-asurdzashti cu ea)
ex: shurduish (asurdzãsh, cufusish) di unã ureaclji; shurduea-lj unã
(expr: dã-lj, ardi-lj, suflã-lj unã pliscutã sãnãtoasã tra s-asurdzascã!)
§ shurduit (shĭur-du-ítŭ) adg shurduitã (shĭur-du-í-tã), shurduits (shĭur-du-ítsĭ), shurduiti/shurduite (shĭur-du-í-ti) – (unã cu asurdzãt)
§ shurduiri/shurduire (shĭur-du-í-ri) sf shurduiri (shĭur-du-írĭ) – (unã cu asurdzãri)
