§ gulciri/gulcire (gul-cí-ri) sf gulciri (gul-círĭ) – (unã cu angulciri)

{ro: înrădăcina}
{fr: enraciner}
{en: take roots}
ex: tuts ponjlji cãts lji plantai la vearã sã nrãdãtsinarã (acãtsarã-arãdãtsinj); va si nrãdãtsineadzã (fig: va s-acatsã arãdãtsinj, va si s-amintã, va si s-astãseascã) sh-la noi vrearea-a soiljei

§ nrãdãtsinat (nrã-dã-tsi-nátŭ) adg nrãdãtsinatã (nrã-dã-tsi-ná-tã), nrãdãtsinats (nrã-dã-tsi-nátsĭ), nrãdãtsinati/nrãdãtsinate (nrã-dã-tsi-ná-ti) – tsi ari acãtsatã arãdãtsinã; (arãdãtsinã) tsi ari ishitã (criscutã)
{ro: înrădăcinat}
{fr: enraciné}
{en: that has taken roots}
ex: cai poati s-lji minã di pi glãretsli atseali nrãdãtsinati? (intrati tu suflit?)

§ nrãdãtsinari/nrãdãtsinare (nrã-dã-tsi-ná-ri) sf nrãdãtsinãri (nrã-dã-tsi-nắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu sã ndãdãtsineadzã tsiva
{ro: acţiunea de a (se) înrădăcina}
{fr: action de s’enraciner}
{en: action of taking roots}

§ ãnrãdãtsinedz (ãn-rã-dã-tsi-nédzŭ) (mi) vb I ãnrãdãtsinai (ãn-rã-dã-tsi-náĭ), ãnrãdãtsinam (ãn-rã-dã-tsi-námŭ), ãnrãdãtsinatã (ãn-rã-dã-tsi-ná-tã), ãnrãdãtsinari/ãnrãdãtsinare (ãn-rã-dã-tsi-ná-ri) – (unã cu nrãdãtsinedz)

§ ãnrãdãtsinat (ãn-rã-dã-tsi-nátŭ) adg ãnrãdãtsinatã (ãn-rã-dã-tsi-ná-tã), ãnrãdãtsinats (ãn-rã-dã-tsi-nátsĭ), ãnrãdãtsinati/ãnrãdãtsinate (ãn-rã-dã-tsi-ná-ti) – (unã cu nrãdãtsinat)

§ ãnrãdãtsinari/ãnrãdãtsinare (ãn-rã-dã-tsi-ná-ri) sf ãnrãdãtsinãri (ãn-rã-dã-tsi-nắrĭ) – (unã cu nrãdãtsina-ri)

§ disrãdãtsinedz (dis-rã-dã-tsi-nédzŭ) (mi) vb I disrãdã-tsinai (dis-rã-dã-tsi-náĭ), disrãdãtsinam (dis-rã-dã-tsi-námŭ), disrãdãtsinatã (dis-rã-dã-tsi-ná-tã), disrãdãtsinari/disrãdãtsinare (dis-rã-dã-tsi-ná-ri) – scot dit arãdãtsinã unã plantã, di-aradã njicã (arburi, pom, lilici); displãntu
{ro: dezrădăcina}
{fr: déraciner}
{en: uproot}
ex: furtuna di-aeri disrãdãtsinã (lj-surpã dit arãdãtsinã) multsã ponj; nji sã disrãdãtsinã (nj-inshi dit arãdãtsinã) un dinti

§ disrãdãtsinat (dis-rã-dã-tsi-nátŭ) adg disrãdãtsinatã (dis-rã-dã-tsi-ná-tã), disrãdãtsinats (dis-rã-dã-tsi-nátsĭ), disrãdãtsinati/disrãdãtsinate (dis-rã-dã-tsi-ná-ti) – (pom, dinti) tsi easti scos dit arãdãtsinã
{ro: dezrădăcinat}
{fr: déraciné}
{en: uprooted}

§ disrãdãtsinari/disrãdãtsinare (dis-rã-dã-tsi-ná-ri) sf disrãdãtsinãri (dis-rã-dã-tsi-nắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-disrãdãtsineadzã un arburi (pom, etc.)
{ro: acţiunea de a dezră-dăcina; dezrădăcinare}
{fr: action de déraciner}
{en: action of uprooting}

2: tsi-lj poartã inati a unui cã-lj featsi un lucru tsi nu lu-arãsea; cãchiusit, chicãsit, ahuljisit, huljisit, hulusit, nãirit, nãrit, nãrãit;
3: tsi aducheashti (icã fatsi pri altu s-aducheascã) unã dureari sufliteascã (un dor greu tu inimã, unã mãrazi, cãnjinã, amãreatsã, cripari, etc.); tsi-lj chicã greu; tsi ari cripãri; nvirinat, nvirat, mãrinat;
4: di cari ari datã cariva (cu mãna, ciciorlu, etc.); agudit, pusputit, huhulit
{ro: incomodat, deranjat; supărat, ofensat; întristat; atins}
{fr: incommodé; fâché, offensé; attristé, qui a du chagrin; atteint, touché}
{en: disturbed; sorry, made angry, offended; saddened, grieved; touched}
ex: cãrtit (nvirinat) s-turnã acasã; s-turnã acasã multu cãrtit (mãrãnat); ved mini cã easti cãrtitã pãndza di la arãzboi (minatã, datã di ea); easti cãrtit (agudit, lãndzit di cheptu); easti cãrtit la minti (agudit la minti, tsi-sh chiru mintea); mintea tsi-easti ca cãrtitã (aguditã, nibunã); cu cheptul nu sta ghini: easti cãrtit (agudit, lãndzit di ofticã)

§ cãrtiri/cãrtire (cãr-tí-ri) sf cãrtiri (cãr-tírĭ) –
1: atsea tsi s-fatsi cãndu-lj s-aspardzi chefea-a unui; aspãrdzeari chefea (isihia); angulciri, pirãxiri;
2: atsea tsi s-fatsi cãndu-lj portu inati a unui; cãchiusiri, chicãsiri, ahuljisiri, huljisiri, hulusiri, nãiriri, nãriri, nãrãiri, pãreari arãu;
3: atsea tsi fatsi un cãndu aducheashti (icã fatsi pri altu s-aducheascã) unã dureari sufliteascã (un dor greu tu inimã, unã mãrazi, cãnjinã, amãreatsã, cripari, etc.); nvirinari, nvirari, amãrãri, nfushtari, cãnjisiri, pãrãpunjisiri, mãrãnari;
4: atsea tsi s-fatsi cãndu cariva da di tsiva (cu mãna, ciciorlu, etc.); agudiri, pusputiri, huhuliri
{ro: acţiunea de a incomoda, de a deranja; de a supăra, de a ofensa, de a întrista; de a atinge; incomodare, deranjare; supărare, ofensare; întristare; atingere}
{fr: action d’incommoder; de (se) fâcher, de s’offenser; d’attrister, de causer du chagrin; d’atteindre (de toucher)}
{en: action of disturbing; of getting sorry, of making somebody sorry, angry; action of offending, of grieving; of touching}
ex: di cãrtiri (nãrãiri, chicusiri) greauã; di cãrtiri greauã, cari nu shtea iu s-u caftã, sã ncljisi n casã s-cluceascã plãngul; nu shtea tsi s-facã di multã cripari shi di multã cãrtiri

§ cãrteari/cãrteare (cãr-teá-ri) sf cãrteri (cãr-térĭ) – (unã cu cãrtiri)
ex: s-nu-lj hibã cu cãrteari (pãreari arãu, nãiriri)

§ nicãrtit (ni-cãr-títŭ) adg nicãrtitã (ni-cãr-tí-tã), nicãrtits (ni-cãr-títsĭ), nicãrtiti/nicãrtite (ni-cãr-tí-ti) – tsi nu easti cãrtit (pãrut arãu, cãchiusit, chicãsit, huljisit, nãirit, nvirinat, nvirat, mãrinat); di cari nu-ari datã vãrnu; tsi nu easti cãrtit (pusputit, huhulit)
{ro: nesupărat, neofensat; nederanjat; neîntristat; neatins}
{fr: qui n’est pas fâché (offensé; incommodé, attristé, atteint, touché)}
{en: who is not sorry (made angry, disturbed, saddened, grieved, touched)}

§ nicãrtiri/nicãrtire (ni-cãr-tí-ri) sf nicãrtiri (ni-cãr-tírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu s-cãrteashti (nu chicuseashti, nu-lj pari-arãu, nu s-nãireashti, nu s-mãrineadzã, nu sã nvirineadzã, nu pusputeashti, etc.)
{ro: acţiunea de a nu (se) supăra, de a nu ofensa, de a nu (se) deranja; de a nu întrista, de a nu atinge; neîntristare, neatingere, etc.}
{fr: action de ne pas (se) fâcher, de ne pas s’offenser; de ne pas incommoder; de ne pas attrister, de ne pas causer du chagrin}
{en: action of not getting sorry, of not making somebody angry; of not disturbing, of not touching}

§ nicãrteari/nicãrteare (ni-cãr-teá-ri) sf nicãrteri (ni-cãr-térĭ) – (unã cu nicãrtiri1)

§ cãrtiturã (cãr-ti-tú-rã) sf cãrtituri (cãr-ti-túrĭ) –
1: aspãrdzeari chefea (isihia); angulciri, pirãxiri;
2: cãchiusiri, chicãsiri, ahuljisiri, huljisiri, hulusiri, nãiriri, nãriri, nãrãiri, pãreari arãu;
3: nvirin, nvirinari, nvirari, mãrazi, mãrinari; aguditurã, pusputiri, huhuliri
{ro: deranj; supărare; ofensă, întristare; atingere}
{fr: fâcherie; offense; affliction, chagrin; attouchement}
{en: disturbance; quarrel, offence; sorrow; touch, contact}

§ cãrteric (cãr-té-ricŭ) adg cãrtericã (cãr-té-ri-cã), cãrterits (cãr-té-ritsĭ), cãrteritsi/cãrteritse (cãr-té-ri-tsi) – tsi cãrteashti (tsi lu-ariseashti s-cãrteascã) lumea cu purtarea-a lui; tsi s-cãrteashti lishor (tsi chicuseashti, tsi-lj cadi milii, tsi-lj chicã greu, etc.), cãndu cariva-lj fatsi tsiva tsi nu lu-ariseashti; cãrtilos, cãrtilivos; (fig: cãrteric = un tsi lu-ariseashti s-furã)
{ro: supărător, supărăcios}
{fr: fâcheux, irritable}
{en: annoying, irritable}
ex: nu mi-arisescu oaminjlji cãrterits (tsi ti cãrtescu cu purtarea-a lor); s-nu lu-alash singur cã easti cãrteric (fig: lu-ariseashti s-furã lucri)

§ cãrtilos (cãr-ti-lósŭ) adg cãrtiloasã (cãr-ti-lŭá-sã), cãrtilosh (cãr-ti-lóshĭ), cãrtiloasi/cãrtiloase (cãr-ti-lŭá-si) – tsi lu-ariseashti s-cãrteascã, s-nu lu-alasã omlu isih; tsi li cãrteashti, li schinã lucrili; tsi pindzi, ximutã lumea; cãrtilivos, cãrteric
{ro: aţâţător, agitator}
{fr: qui attise, qui excite; agitateur}
{en: instigator, agitator}

§ cãrtilivos (cãr-ti-li-vósŭ) adg cãrtilivoasã (cãr-ti-li-vŭá-sã), cãrtilivosh (cãr-ti-li-vóshĭ), cãrtilivoasi/cãrtilivoase (cãr-ti-li-vŭá-si) – (unã cu cãrtilos)
ex: am un frati cãrtilivos (tsi cãrteashti, tsi ximutã lumea)