|
|
dânalji
RO:cleşte de cizmar … Dictsiunar Armãn-Romãn Data DB:32916>2014-05-14 22:31:03.904444 »
danã
danã (dá-nã) sf dãnj (dắnjĭ) – cap (cumatã mari) di cash i cãshcãvac, tsi s-aflã tu giumitatea-a furtiiljei purtatã di-unã parti di-un cal
{ro: bucată mare de brânză, jumătatea de încărcătură purtată de un cal}
{fr: fromage en pain formant une des deux parties de la charge d’un cheval}
{en: big piece of cheese, making up half of the horse load}
dãnali/dánale
dãnali/dánale (dã-ná-li) sf – vedz tu dãnalji
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: dãnaljidãnalji/dãnalje
dãnalji/dãnalje (dã-ná-lji) sf dãnalji/dãnalje (dã-ná-lji) shi dãnãlj (dã-nắljĭ) – cleashti cu cari tsãngarlu (pãpugilu) scoati pinuricili dit pãputsã; cleashti cu cari s-minteashti foclu shi s-acatsã jarlu; tãnalji, dãnali, tãnali, cleashti, mãshe, mashi
{ro: cleşte de cizmar}
{fr: tenailles, pince}
{en: tongs}
§ dãnali/dãnale (dã-ná-li) sf dãnãlj (dã-nắljĭ) – (unã cu dãnalji)
§ tãnalji/tãnalje (tã-ná-lji) sf tãnalji/tãnalje (tã-ná-lji) shi tãnãlj (tã-nắljĭ) – (unã cu dãnalji)
§ tãnali/tãnale (tã-ná-li) sf tãnãlj (tã-nắljĭ) – (unã cu dãnalji)
dãnãoarã
dãnãoarã (dã-nã-ŭá-rã) adv – un chiro tsi-ari tricutã sh-ti cari nu s-dzãtsi tamam cãndu; vãrnãoarã
{ro: odinioară, cândva}
{fr: jadis}
{en: once, sometime ago}
dãnãpoi
dãnãpoi (dã-nã-pói) adv – vedz tu nãpoi
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: nãpoidãnãsescu
dãnãsescu (dã-nã-sés-cu) vb IV dãnãsii (dã-nã-síĭ), dãnãseam (dã-nã-seámŭ), dãnãsitã (dã-nã-sí-tã), dãnãsiri/dãnãsire (dã-nã-sí-ri) – aravdu sh-nu mi-alas azvimtu; tsãn sh-armãn ashi cum hiu (aclo iu hiu) trã multu chiro (fãrã s-mi-alãxescu, fãrã s-mi-aspargu); dinãsescu, dinisescu, dãnisescu, dãnsescu, dãinsescu, dindisescu, dãndãsescu, vãstãxescu, tsãn, ftursescu, shed, aravdu, tsãn cheptu
{ro: rezista, ţine}
{fr: résister, maintenir, (sou)tenir, supporter}
{en: resist, hold}
ex: s-dãnãsi (tsãnu, arãvdã) laea, ea
§ dãnãsit (dã-nã-sítŭ) adg dãnãsitã (dã-nã-sí-tã), dãnãsits (dã-nã-sítsĭ), dãnãsiti/dãnãsite (dã-nã-sí-ti) – cari tsãnu shi nu fu azvimtu; dinãsit, dinisit, dãnisit, dãnsit, dãinsit, dindisit, dãndãsit, vãstãxit, tsãnut, ftursit, shidzut, arãvdat
{ro: rezistat}
{fr: résisté, maintenu, supporté}
{en: resisted, held}
§ dãnãsiri/dãnãsire (dã-nã-sí-ri) sf dãnãsiri (dã-nã-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu dãnãseashti tsiva; dinãsiri, dinisiri, dãnisiri, dãnsiri, dãinsiri, dindisiri, dãndãsiri, vãstãxiri, tsãneari, ftursiri, shideari, arãvdari
{ro: acţiunea de a rezista, de a ţine}
{fr: action de résister, de maintenir, de tenir}
{en: action of resisting, of holding}
§ dinãsescu (di-nã-sés-cu) vb IV dinãsii (di-nã-síĭ), dinãseam (di-nã-seámŭ), dinãsitã (di-nã-sí-tã), dinãsiri/dinãsire (di-nã-sí-ri) – (unã cu dãnãsescu)
ex: multu dinãsii (tsãnui, arãvdai) atsea oarã; multu dinãsii (tsãnui) cu paradzlji tsi-nj deadish
§ dinãsit (di-nã-sítŭ) adg dinãsitã (di-nã-sí-tã), dinãsits (di-nã-sítsĭ), dinãsiti/dinãsite (di-nã-sí-ti) – (unã cu dãnãsit)
§ dinãsiri/dinãsire (di-nã-sí-ri) sf dinãsiri (di-nã-sírĭ) – (unã cu dãnãsiri)
§ dãnisescu (dã-ni-sés-cu) vb IV dãnisii (dã-ni-síĭ), dãniseam (dã-ni-seámŭ), dãnisitã (dã-ni-sí-tã), dãnisiri/dãnisire (dã-ni-sí-ri) – (unã cu dãnãsescu)
ex: nu putu s-dãniseascã (s-tsãnã) ma multu; mãrata nu cama putu s-dãniseascã shi gri
dãnãsiri/dãnãsire
dãnãsiri/dãnãsire (dã-nã-sí-ri) sf – vedz tu dãnãsescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: dãnãsescudãnãsit
dãnãsit (dã-nã-sítŭ) adg – vedz tu dãnãsescu
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: dãnãsescuacumtin1
acumtin1 (a-cúm-tinŭ) sm fãrã pl – andoapir, aradzãm, astã-mãtsiri, agiutor, apanghiu, etc.
{ro: încetare, oprire, adăpost, reazem, etc.}
{fr: cesse, trève, arrêt, apaisement, abri, approch, accueil, appui, etc.}
{en: stop, reception, support, etc.}
ex: acum-tinlu (aradzimlu) a tãu s-hibã lilicea-atsea mushata; schiclu a muntsilor Carpats eara acumtinlu (andoapirlu) a lor; plãmtã fãrã acumtin (astãmãtsiri)
§ acumtil (a-cúm-tilŭ) sm fãrã pl – (unã cu acumtin1)
ex: nu-am acumtil (andoapir, agiutor) acasã
§ acumtin2 (a-cúm-tinŭ) (mi) vb I acumtinai (a-cum-ti-náĭ), acum-tinam (a-cum-ti-námŭ), acumtinatã (a-cum-ti-ná-tã), acumtina-ri/acumtinare (a-cum-ti-ná-ri) – acumtinescu, acundin, acundises-cu, ascumtin; astãmãtsescu, dãnãsescu, curmu, pupsescu, pãpsescu, pãfsescu, pãxescu; agãlisescu; apãnghisescu; aprochi; fac cunachi, chindruescu, chindurescu, pupusescu, etc.
{ro: înceta, conteni, primi, rezema, opri, poposi, etc.}
{fr: cesser, arrêter, faire halte, apaiser, abriter, approcher, accueillir, appu-yer, etc.}
{en: stop, make a halt, quiet, receive, support, etc.}
ex: s-acumtinarã (dãnãsirã, astãmãtsirã) niheam alumtãrli; nj-acumtinã (pupsi) sãndzili; aestu s-acumtinã (s-curmã) din cali; fãrã s-acumtinã (astãmãtseascã); nu s-avea acumtinatã (nu-avea faptã cunachi) iuva; ploaea avea acumtinatã (dãnãsitã, agãlisitã); s-nj-acumtin (sã-nj dizvursescu) caplu pri cãpitãnj; mãyistra lj-acljimã si s-acumtinã (apãnghiuseascã, dizvurseascã) tu cãlivã-lj; chilii tra si s-acumtinã (apãnghiuseascã) cãlugãrlji; nu mi-acumtinã (nu mi-aproachi) vãrnu
§ acumtinat (a-cum-ti-nátŭ) adg acumtinatã (a-cum-ti-ná-tã), acumtinats (a-cum-ti-nátsĭ), acumtinati/acumtinate (a-cum-ti-ná-ti) – acumtinit, acundinat, acundisit, ascumtinat; astãmãtsit, dãnãsit, curmat, pupsit, pãpsit, pãfsit, pãxit, agãlisit, apãnghisit, aprucheat; chindruit, chindurit, pupusit, etc.
{ro: încetat, oprit, poposit, rezemat, etc.}
{fr: cessé, arrêté, retenu, apaisé, abrité, approché, accueilli, appuyé, etc.}
{en: stopped, halted, quieted, received, supported, etc.}
ex: Sufie, cãrtsãli furã acumtinati (loati, tsãnuti) di zabitlãcã (pulitsii)
alj
alj (áljĭŭ) sn alji/alje (á-lji) – plantã irboasã cu frãndzãli lundzi sh-suptsãri (ca apali), cu-unã anjurizmã ahoryea tsi, cãndu easti tinirã, sh-u-adutsi multu cu tseapa veardi shi, multi ori, s-mãcã ashi cum easti veardi cu tuti frãndzã; partea dit aestã plantã, ca unã tseapã, tsi s-aflã tu loc, cari s-usucã sh-dãnãseashti tut anlu (adrat di ma multi pãrtsã, cãtsãlj, cari s-curã di peaji shi s-bagã tu mãcãruri tra s-lã da unã anjurizmã shi nustimadã ahoryea); (fig:
1: alj = om arãu; expr:
2: cãtsãl di alj = unã parti dit un alj ntreg, tsi s-aleadzi ahoryea sh-easti acupiritã cu-unã cheali, tsi s-curã, ninti ca si s-bagã tu mãcari;
3: alj chisat = alj chisat tu hãvani amisticat cu puscã shi sari tsi s-adavgã la ndauã gheli, mãcãruri;
4: ne alj mãcã, ne gura lj-amputi = tsi dzãtsi cã nu-ari nitsiun stepsu (cu tuti cã el stipseashti);
5: ca pusca cu aljlu = sã ncaci multu, ca cãnili cu cãtusha)
{ro: usturoi}
{fr: ail}
{en: garlic}
ex: dzatsi frats ndzãminats, sh-tr-unã groapã ngrupats (angucitoari: aljlu); chiseadzã alj tu hãvani; alj mãts, gura va ts-amputã; greclu, sh-arhundu s-hibã, alj va mputã; dã-nj dauã hiri di alj; aljili criscurã tora; l-vidzush aljlu-aestu? (fig: aestu om arãu, aestu turcu?); nu pot s-lji ved aljlji (fig: oaminjlj-arãi, turtsãlj, uvreilji, etc.)
aravdu
aravdu (a-ráv-du) (mi) vb I arãvdai (a-rãv-dáĭ), arãvdam (a-rãv-dámŭ), arãvdatã (a-rãv-dá-tã), arãvdari/arãvdare (a-rãv-dá-ri) – dixescu cripãrli tsi-nj cad pri cap (taxirãtsli, niputerli, durerli, vasanli, etc.) fãrã s-mi plãngu i s-cãtigursescu pri cariva; mi tsãn sh-armãn ashi cum hiu (aclo iu hiu) trã multu chiro (fãrã s-mi-alãxescu, fãrã s-mi-aspargu); nu mi-alas azvimtu di niputeari (cripãri, dushmanj, etc.); ravdu, trag, tsãn, vãsãnipsescu, mundu-escu, mi pidipsescu, apufirsescu; dãnãsescu, dinãsescu, di-nisescu, dãnisescu, dãnsescu, dãinsescu, dindisescu, dãndãsescu, vãstãxescu
{ro: răbda; îndura, suporta, suferi; dura, rezista}
{fr: patienter; supporter, souffrir; durer, résister}
{en: be patient; endure, suffer; last, resist}
ex: aravdã (tsãni, dãnãsea) nica niheamã; nu cama pot s-aravdu (s-tsãn, s-dãnãsescu); lu-arãvdai (trapshu cu el) shasi mesh di dzãli; cari aravdã amintã; aravdã shi tats macã s-vrei s-bãnedz; nu lj-arãvdã (tsãnu) inima; aestã jali s-nu u-aravdzã (s-nu u tradz, portsã); aravdã (s-pidipseashti, tradzi) ca un cãni; nu pot s-aravdu (s-mi pidipsescu; icã s-dãnãsescu) ahãt; aravdã (tsãni, dãnãseashti) multã zãmani; stranjili arãvdarã (tsãnurã, dãnãsirã, nu s-arupsirã) multsã anj; nu-nj pari cã chealea-aestã poati s-aravdã (s-tsãnã) ahãtã griutati
§ arãvdat (a-rãv-dátŭ) adg arãvdatã (a-rãv-dá-tã), arãvdats (a-rãv-dátsĭ), arãvdati/arãvdate (a-rãv-dá-ti) – tsi ari dixitã cripãrli tsi-lj cãdzurã pri cap; tsi ari armasã ashi cum easti trã multu chiro (fãrã si s-alãxeascã, fãrã si s-aspargã); cari nu s-alasã azvimtu di niputeari; rãvdat, traptu, tsãnut, vãsãnipsit, munduit, pidipsit, apufirsit; dãnãsit, dinãsit, dinisit, dãnisit, dãnsit, dãinsit, dindisit, dãndãsit, vãstãxit
{ro: răbdat; suportat, suferit; durat, rezistat}
{fr: patienté; supporté, souffert; duré, résisté}
{en: who has been patient; endured, suffered; lasted, resisted}
§ arãvdari/arãvdare (a-rãv-dá-ri) sf arãvdãri (a-rãv-dắrĭ) –
1: atsea tsi s-fatsi cãndu cariva aravdã tsiva;
2: atsea hari tsi u-ari atsel tsi poati s-aravdã multi; ipumunii, arãvdãciuni, rãvdari, trãdzeari, tsãneari, vãsãnipsiri, munduiri, pidipsiri, apufirsiri; dãnãsiri, dinãsiri, dinisiri, dãnisiri, dãnsiri, dãinsiri, dindisiri, dãndãsiri, vãstãxiri
{ro: acţiunea de a răbda; de a îndura, de a suporta, de a suferi; de a dura, de a rezista; răbdare; suportare, suferire; durare, rezistare; suferinţă, rezistenţă}
argãsescu
argãsescu (ar-gã-sés-cu) (mi) vb IV argãsii (ar-gã-síĭ), argãseam (ar-gã-seámŭ), argãsitã (ar-gã-sí-tã), argãsiri/argãsire (ar-gã-sí-ri) – u lucredz chealea proaspit scoasã di pi pravdã (cu-unã lugurii maxus faptã tr-argãsiri) sh-u-adar s-hibã moali, s-nu putridzascã shi s-dãnãseascã multu chiro; tãbãtsescu;
(expr:
1: mi-argãsescu = mi nvets, mi mãlãxescu cu-un lucru;
2: cheali argãsitã = un tsi easti nvitsat, mãlãxit cu-un lucru)
{ro: tăbăci}
{fr: tanner}
{en: tan}
ex: mi-argãsii (fig: mi nvitsai) tu cãldurã
§ argãsit (ar-gã-sítŭ) adg argãsitã (ar-gã-sí-tã), argãsits (ar-gã-sítsĭ), argãsi-ti/argãsite (ar-gã-sí-ti) – (cheali, ghunã) tsi easti lucratã tra s-hibã moali, s-nu putridzascã shi s-dãnãseascã multu chiro; tãbãtsit
{ro: tăbăcit}
{fr: tanné}
{en: tanned}
ex: tini hii cheali argãsitã
(expr: tini eshti nvitsat cu-aesti lucri)
§ argãsiri/argãsire (ar-gã-sí-ri) sf argãsiri (ar-gã-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-argãseashti unã cheali (ghunã); tãbãtsiri
{ro: acţiunea de a tăbăci; tăbăcire}
{fr: action de tanner; tannage}
{en: action of tanning; tanning}
ascutur
ascutur (as-cú-turŭ) (mi) vb I ascuturai (as-cu-tu-ráĭ), ascuturam (as-cu-tu-rámŭ), ascuturatã (as-cu-tu-rá-tã), ascuturari/ascuturare (as-cu-tu-rá-ri) – fac cariva (tsiva) si s-minã ninti-nãpoi tut chirolu, cu pindzeari shi trãdzeari; l-min (lu zgãtsãn) un pom (tra s-lji cadã poamili, frãndzãli); li cur stranjili di pulbiri; anischirsescu casa; scutur, anischirsescu;
(expr:
1: mi-ascuturã di paradz = nj-lja tuts paradzlji;
2: li-ascuturã = moari;
3: nji ti-ascuturi (tu-agioc) = giots, ansari tu-agioc)
{ro: scutura, şterge praful, deretica}
{fr: secouer; épousseter}
{en: shake, dust}
ex: unã eapã durdurã, cari da di mi-ascuturã tutã-amarea treamburã (angucitoari: arãzboilu); dusirã s-ascuturã cucoshlji; ascuturã (anischirseashti, curã, ashteardzi pulbirea) prit casã; mi-ascuturã (mi lja, mi-acatsã, mi fatsi s-treambur) heavra; nji ti-ascuturi (nj-ti duts ansãrindalui ca tu-agioc) tu pãzari; mãni vai ascuturãm (va anischirsim, va curãm casa); ascuturats-vã di neauã
§ ascuturat (as-cu-tu-rátŭ) adg ascuturatã (as-cu-tu-rá-tã), ascuturats (as-cu-tu-rátsĭ), ascuturati/ascuturate (as-cu-tu-rá-ti) – tsi easti minat ninti-nãpoi cu pindzeari shi trãdzeari; (pom) tsi easti minat tra s-cadã poamili; (stranj) tsi easti curat di pulbiri; (casã) tsi easti anischirsitã; scuturat, anischirsit; (fig: ficior (featã, om) ascuturat = ficior (featã, om) zveltu, livendu)
{ro: scuturat, şters de praf, dereticat}
{fr: secoué; épousseté}
{en: shaken, dusted}
ex: la prunlu ascuturat (ascuturat di poami); tinir ascuturat (fig: zveltu); ascuturat (fig: analtu, ndreptu, zveltu) ca bradlu; vilendzã ascuturati (curati di pulbiri cu ascuturarea-a lor)
§ ascutura-ri/ascuturare (as-cu-tu-rá-ri) sf ascuturãri (as-cu-tu-rắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva (tsiva s-) ascuturã
{ro: acţiunea de a scutura, de a şterge praful, de a deretica}
{fr: action de secouer; d’épousseter}
{en: action of shaking, of dusting}
ex: merlji vor ascuturari (s-lji fats tra s-cadã mearili cu-ascuturarea)
§ neascu-turat (neas-cu-tu-rátŭ) adg neascuturatã (neas-cu-tu-rá-tã), neascuturats (neas-cu-tu-rátsĭ), neascuturati/neascuturate (neas-cu-tu-rá-ti) – tsi nu easti scuturat
astãmãtsescu
astãmãtsescu (as-tã-mã-tsés-cu) (mi) vb IV astãmãtsii (as-tã-mã-tsíĭ), astãmãtseam (as-tã-mã-tseámŭ), astãmãtsitã (as-tã-mã-tsí-tã), astãmãtsiri/astãmãtsire (as-tã-mã-tsí-ri) – curmu un lucru tsi s-fatsi tu-atsea oarã (tsi s-minã, tsi sã ndreadzi, etc.); chindruescu tu-unã cali tsi-u fac; pupsescu, pãpsescu, pãfsescu, pãxescu, dãnãsescu, curmu, chindruescu, chindurescu, acumtinescu, acun-din, acundisescu, ascumtin
{ro: (se) opri}
{fr: arrêter, cesser}
{en: stop}
ex: ãn dzeanã s-astãmãtsi shi dzãsi; astãmãtsea, nu lucreadzã; u-astãmãtsirã (u curmarã) moara; astãmãtsea-l! (curmã-l); s-astãmãtsirã (chindruirã) nãshti oaminj s-nã veadã
§ astã-mãtsit (as-tã-mã-tsítŭ) adg astãmãtsitã (as-tã-mã-tsí-tã), astãmãtsits (as-tã-mã-tsítsĭ), astãmãtsiti/astãmãtsite (as-tã-mã-tsí-ti) – (lucru) tsi s-ari curmatã di fãtseari (di minari, di ndridzeari, etc.); tsi ari chindruitã (tu-unã cali); pupsit, pãpsit, pãfsit, pãxit, dãnãsit, curmat, acumtinat, acumtinit, acundinat, acundisit, ascumtinat; chindruit, chindurit
{ro: oprit}
{fr: arrêté, cessé}
{en: stopped}
§ astãmãtsiri/astãmãtsire (as-tã-mã-tsí-ri) sf astãmã-tsiri (as-tã-mã-tsírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu-astãmãtseashti tsiva i cariva; pupsiri, pãpsiri, pãfsiri, pãxiri, dãnãsiri, curmari, acum-tinari, acumtiniri, acundinari, acundisiri, ascumtinari; chindruiri, chinduriri
{ro: acţiunea de a (se) opri; oprire}
{fr: action d’arrêter, de cesser}
{en: action of stopping}
§ astãmãtiri/as-tãmãtire (as-tã-mã-tí-ri) sf astãmãtiri (as-tã-mã-tírĭ) – lemnu i cheatrã tsi s-bagã tu-un loc s-astãmãtseascã tsiva
{ro: opritoare}
{fr: planche ou pierre qui sert à arrêter quelque chose}
{en: piece of wood or rock used to stop something}
§ stãmãtsescu (stã-mã-tsés-cu) (mi) vb IV stãmãtsii (stã-mã-tsíĭ), stãmãtseam (stã-mã-tseámŭ), stãmãtsitã (stã-mã-tsí-tã), stãmãtsiri/stãmãtsire (stã-mã-tsí-ri) – (unã cu astãmãtsescu)
§ stãmãtsit (stã-mã-tsítŭ) adg stãmãtsitã (stã-mã-tsí-tã), stãmãtsits (stã-mã-tsítsĭ), stãmãtsiti/stã-mãtsite (stã-mã-tsí-ti) – (unã cu astãmãtsit)
babagean
babagean (ba-ba-gĭánŭ) adg babageanã (ba-ba-gĭá-nã), babageanj (ba-ba-gĭánjĭ), babageani/babageane (ba-ba-gĭá-ni) – tsi easti mari sh-gioni; babashcu, babashcan, gioni, giunar, giunac, inimos, inimarcu, putut, vãrtos, curagios, cuduman, zot, dãldãsit
{ro: brav, viteaz, curajos}
{fr: vaillant, courageux}
{en: brave, courageous}
ex: cã-i ma babagean (curagios, gioni)
§ babashcu (ba-básh-cu) adg babashcã (ba-básh-cã), babashtsã (ba-básh-tsã), babashti/ba-bashte (ba-básh-ti) – tsi ari puteari (dinami) sh-poati s-lu facã un lucru; tsi poati s-dãnãseascã multi; babashcan, putut, vãrtos, sãnãtos, cadãr, cãdãr, cãdãri, catãrã, ndrumin, sãlnios, sãluios, silnãos, silnivos, babagean, gioni, palicar, etc.
{ro: puternic, tare, viteaz}
{fr: fort, puissant, vaillant}
{en: strong, vigorous, brave, valiant}
§ babashcan (ba-básh-canŭ) adg babashcanã (ba-básh-ca-nã), babashcanj (ba-básh-canjĭ), babashcani/babashcane (ba-básh-ca-ni) – (unã cu babashcu)
barun
barun (ba-rúnŭ) pr barunã (ba-rú-nã) fãrã pl – nitsiun, nisun, vãr, vãrã, vãrnu, vãrnã, verun, vãrun, vrãn, cariva, cainiva, caniva, cuniva, tsiniva
{ro: nimeni, niciun}
{fr: personne}
{en: nobody}
ex: nu-avets fricã di barun (vãrnu); nu am barun (nitsiun, vãr) lucru astãz
§ barunoarã (ba-ru-nŭá-rã) adv –
1: macar (barem) unã oarã;
2: un chiro tsi nu va s-yinã vãrnãoarã; pute, putes, barunãoarã, vãrnãoarã, vãrnoarã, vãrãoarã, vãroarã, nitsiunãoarã, nitsiunoarã, nitsidãnãoarã
{ro: niciodată}
{fr: jamais}
{en: never}
ex: nu agãrsha barunoarã (putes) buneatsa
§ barunãoarã (ba-ru-nã-ŭá-rã) adv – (unã cu barunoarã)
blãduh
blãduh (blã-dúhŭ) sm blãduhi (blã-dúhĭ) – numã datã la ma multi turlii di fanuminj arburi (cupaci) di pãduri, analtsã, cu truplu ndreptu sh-curunã mari, cu lemnul multu sãnãtos, tsi-u dãnã-seashti ghini nutia, cu frãndza veardi-ncljisã sh-mardzinea hãrãxitã ahãnda, cu lilici arãdãpsiti tu arapuni, sh-a curi fructu easti unã gljindã mari; lemnul tsi-l da aestu arburi; cupaci, cealãc, tser, chiminit, dushcu
{ro: gorun}
{fr: chêne à grappes}
{en: species of oak}
ex: leamni di blãduh (cupaci)
bugdan
bugdan (bug-dánŭ) adg bugdanã (bug-dá-nã), bugdanj (bug-dánjĭ), bugdani/bugdane (bug-dá-ni) – tsi easti mushat, pripsit, shi zveltu; livendu, birbu, daitcu, dai, dailjan, pirifan, ciom, pitrit, primtu
{ro: chipeş}
{fr: de belle mine (allure, prestance), d’une beauté impressionnante}
{en: beautiful, good looking, handsome, well made}
ex: bugdanã aleaptã; pirushana, atsea bugdanã (pirifanã); li umplu ea vasili, bugdana-nj (mushata-a mea); amiradz bãrbosh shi tiniri bugdani (feati pirifani shi mushati); oclju di bugdanã
pãdãnarŭ / puδunarŭ
RO:crac de pantalon
EN:trouser leg
FR:jambe de pantalon
Dictsiunar Armãn-Romãn-Englez-Francez - Mariana Bara 2015
pindanã
RO:pătlagină
EN:plantago
FR:plantago
Dictsiunar Armãn-Romãn-Englez-Francez - Mariana Bara 2015