cicior (ci-cĭórŭ) sn cicioari/cicioare (ci-cĭŭá-ri) –
1: un di dauãli mãdulari di nghios a omlui (di la gof pãnã la deadzitili di cicior) cari lu-agiutã s-imnã (si sta mprostu, s-da clutsati, etc.); ciucior, cior, chicior, ciun, fus, patã;
2: unã minari faptã cu ciciorlu cãndu omlu imnã; diastima (dipãrtarea pri loc) faptã cu-unã minari di cicior cãndu omlu imnã; ceapã, cealpã, cealpu, pas, jgljoatã, jgljot, shgljoatã, shgljatã, shgljot, zgljoatã, giglatã, drãshcljauã;
(expr:
1: atsel cu un cicior = draclu, sãtãnãlu, dyeavulu, shaitan, zarzavuli, triscatarat, aclo s-lji hibã; si-lj creapã numa; s-lu ngljitã loclu; etc.;
2: cicioari di gãljinã = gramati tsi nu s-aduchescu tsi suntu, di itia cã suntu multu arãu scriati;
3: (ci)cioari-pri-cinushi = un tsi easti multu linãvos, tsi nu lu-arãseashti s-lucreadzã (s-facã tsiva), timbel, tãvlãmbã, etc.);
4: cicior di scamnu = soi vãsilicheascã, soi di-amirã;
5: cicior cu scamnu = cicior strãmbu, nduplicat;
6: hiu pri cicior; stau pri cicior; pi-un cicior stau = hiu etim; hiu etim s-fug, s-mi duc iuva, s-fac tsiva;
7: hiu dzua tutã pri cicior = lucredz ntreaga dzuã, fãrã astãmãtsiri, cilistisescu fãrã acumtinari;
8: calcu ciciorlu = u tsãn unã, mi ngrec tra si s-facã un lucru, ashi cum voi mini;
9: cu cicioarli = pripadi;
10: stau cicior pristi cicior; shed cu-un cicior pisti-alantu = stau isih, fãrã nitsiunã cripari, nu-nj lipseashti tsiva;
11: dau cicioarli = (i) mi min sertu (agonja, fãrã s-voi, cu sãrbitslãchi) di-unã parti sh-di-alantã sh-di pri-un cicior pri-alantu; (ii) fuvirsescu
12: lj-da cicioari, fatsi cicioari = l-fatsi s-fugã, s-facã afan, s-hibã furat;
13: lj-dau cu ciciorlu (cu cicioarili) = (i) lu mpingu, l-dau di-unã parti, lj-dau unã clutsatã; (ii) nu-aprochi atsea tsi-nj si da, tsi-nj si spuni, tsi-nj si caftã, etc.; lu cãtrãfonisescu, ãlj dau pristi nãri, etc.;
14: nj-ljau cicioarli dinanumirea = fug, li cãlescu, u-angan cãtsaua;
15: nj-talji ciciorlu = fug multu agonja;
10: ljau cicior = mi dipãrtedz;
16: l-lja n cicioari = s-lja (s-dutsi) dupã el, tra s-veadã iu s-dutsi sh-tsi fatsi;
17: nj-ljau mintea la cicioari = fug naljurea, alag fãrã sã shtiu cãtrã iu mi duc, fug cãtã iu-nj ved ocljilj;
18: nj-gioacã ciciorlu = alag multu-agonja;
19: mi lja pri cicioari = ãnj yini s-es nafoarã (s-mi cac);
20: nu-alas cicior di tini = ti bat multu, tsã dau un shcop, etc.;
21: tsãn cu mãnjli sh-cu cicioarli = tsãn di-un lucru cu tutã putearea-nj;
22: ni cicior di nãsh nu-alasã = lj-afãnseashti, lji cãtãstrãpseashti tuts;
23: nu-lj intrã cicior di om ãn casã = nu-lj intrã vãr ãn casã, nu yini vãr s-lu veadã;
24: hiu cicior frãmtu = nu pot s-lipsescu di-acasã, di la un lucru tsi lipseashti fãtseari, etc.;
25: apa u-avem tru cicioari = easti piningã noi;
26: din creashtit (di la cap) pãnã la cicioari = tutu-ntreg;
27: fã-nj cicior = zbor tsi s-dzãtsi cãndu-lj si caftã a unui (cunuscut cã easti cu multã tihi tu banã) tra s-intrã protlu tu-unã casã nauã;
28: cãlcai cu ciciorlu ndreptu = nchisii ghini, agurliu, hãirlãtcu, nj-si duc lucrili ambar;
29: cãlcai cu ciciorlu strãmbu = nu nchisii ghini; seamnili nu-nj si par buni; nj-si duc lucrili anapuda, nu-nj si duc ambar;
30: iu nu-i cap, cavai di cicioari = va s-li mindueshti ghini lucrili tsi fatsi cã, altã soi, va ti fats pishman;
31: tindi-ts cicioarli, cãt ts-u cerga; tindi-ti pãnã iu ts-agiundzi punga; cãt ts-u cerga, ahãt s-ti tindzi = s-nu s-nu caftsã s-fats ma multu dicãt tsã easti putearea; s-nu-acumpri tsiva tsi custuseashti ma multu di paradzlji tsi-ai; etc.;
32: tsãni-lj cicioarli a boului, cãnd domnu-tu va si-l talji = caftã s-lu-agiuts domnu-tu (atsel) di cari va s-ai ananghi ma nclo, tora, cãndu el ari-ananghi di tini;
33: lu ncãltsai di doauãli cicioari = lu-arãsh, lu plãnãsii, lj-trapshu cãlupea, lj-bãgai sãmarlu (pirdelu, shaua, cuvata, etc.);
34: s-acatsã vulpea di patruli cicioari = pãnã aoa-lj furã tuti drãcuriili, aplanurli;
35: lj-fac (l-fac) cicior di ljepuri (di cãni) = (i) lu-antrec; (ii) l-fac di pezã, di-arshini;
36: cu-un cicior tu groapã sh-cu-alantu nafoarã = etim sh-moarã, sã sh-da suflitlu curundu;
37: pãnã s-nu ncalits, s-nu dai cicioarli = s-nu fats tsiva pãnã nu eshti etim;
38: un cicior di carni = un cartu (cirec) di nimalj; armu;
39: iu nu-i cap cavai di cicioari = atsel tsi nu-l mindueashti ghini un lucru cu caplu, va s-u patã;
40: nu-lj dã cu ciciorlu, cã s-nu-ts yinã dorlu = s-nu tradz mãnã, s-ts-arãdz di-un lucru, cã poati va s-yinã chirolu cãndu va tsã parã arãu, cã ts-acatsã ghini;
41: mutã ciciorlu sh-caftã guvojdu = zbor tsi s-dzãtsi tr-atsel tsi sh-lu caftã (sh-lu-adutsi) singur biljelu;
42: ne cap, ne cicior = ncãrshiljat, alocuta, mintit, di nu pots s-aducheshti tsiva di tsi s-fatsi)
{ro: picior, pas}
{fr: pied, jambe, cuisse, pas}
{en: foot, leg, step}
ex: patru toacã, sh-nã njilji gioacã (angucitoari: cicioarli shi coada-a calui); mi dor cicioarili di-ahãtã imnari; shidea mpadi cu ciciorlu un pristi-alantu
(expr: shidea isih, fãrã nitsiunã cripari cã nu-nj lipsea tsiva); nu s-dispãrtsã nitsi un cicior (unã jgljoatã) di nãs; hirbem un cicior di carni
(expr: armu); tuts him pri cicior
(expr: etinj); tuts s-aflarã pri cicioari
(expr: etinj, ndreptsã); cu cicioarli deadi
(expr: s-minã sertu); musca ti mãcã di dai cicioarli?
(expr: di eshti ahãntu sertu sh-ti minj dipriunã); frica-ts da cicioari
(expr: frica ti fatsi s-fudz); tutunea poati s-facã cicioari
(expr: si s-facã afanã, s-hibã furatã); sh-lo cicioarli dinanumirea
(expr: fudzi, li cãli); lj-gioacã ciciorlu
(expr: alagã multu agonja); u lo n cicioari
(expr: s-lo dupã nãsã); l-loarã n cicioari
(expr: s-loarã dupã el); nu ti-acatsã cu mini cã va ti fac cicior di ljepuri
(expr: va ti-antrec, va ti fac trã pezã); lo cicior
(expr: s-dipãrtã, dusi diparti); sh-lo mintea la cicioari
(expr: fudzi di nu-l videa loclu); sh-acãtsã vulpea di patruli cicioari
(expr: u-acãtsã tu lats); el easti cicior di scamnu
(expr: soi di-amirã); aclo-l pimsi atsel cu un cicior
(expr: draclu); iu tsã sta cicioarli, s-nu tsã sta caplu; curmat, cã nu-l purta (tsãnea) cicioarli; canda li-avea cioarli cu chirii loati, ashi lj-eara curmati
§ cior (cĭórŭ) sn cioari/cioare (cĭŭá-ri) – (forma shcurtã di la zborlu cicior: unã cu cicior)
ex: iu nu-i cap, cavai di cioari (cicioari); vinjirã cu cioarli
(expr: pripadi); mi doari ciorlu; cu mãnj sh-cu cioari; a tutlor lã deadi cu cioarli
(expr: nu-apruche tsi-lj si deadi, tsi-lj si cãftã, etc.); loarã cior
(expr: s-dipãrtarã) oili; trapsi cior
(expr: easti diparti); l-feci cior di cãni
(expr: l-feci arizili, di-arshini cã lu-antricui); cãndu lja oili ciorlu, ciorlu
(expr: cãndu fug, s-dipãrteadzã oili unã dupã-alantã); sta cior pristi cior
(expr: sta isih, fãrã nitsiunã cripari, nu-lj lipseashti tsiva); mi loarã pri cioari
(expr: nj-yini s-es nafoarã, s-mi duc s-la hale s-mi cac)
§ ciucior (cĭu-cĭórŭ) sn ciucioari/ciucioare (cĭu-cĭŭá-ri) – (unã cu cicior)
§ chicior (chi-cĭórŭ) sn chicioari/chicioare (chi-cĭŭá-ri) – (unã cu cicior)
§ ciuciurush (cĭu-cĭu-rúshĭŭ) sn ciuciurushi/ciuciurushe (cĭu-cĭu-rú-shi) – cicior njic; ciuciul
{ro: picioruş}
{fr: petit pied}
{en: little foot}
ex: ciuciurushili tsã ngljatsã; lj-cãlcã ciuciurushlu n casã
§ ciuciul (cĭú-cĭulŭ) sn ciuciuli/ciuciule (cĭú-cĭu-li) shi ciuci/ciuce (cĭú-ci) – (unã cu ciuciurush)
ex: ficiuriclu sh-freacã ciucili (ciuciurushili)
