{ro: acţiunea de a ciocni; ciocnire}
{fr: action de (se) choquer, de toquer; choc, heurt, rencontre}
{en: action of striking, of knocking, of clinking (glasses)}
ex: capitili-a voastri vor cingãr-shiri (ciucutiri, cicãtiri); arauã cingãrshire (ciucutiri) sh-au faptã

§ cingrãshescu (cin-grã-shĭés-cu) (mi) vb IV cingrãshii (cin-grã-shíĭ), cingrãsham (cin-grã-shĭámŭ), cingrãshitã (cin-grã-shí-tã), cingrãshiri/cingrãshire (cin-grã-shí-ri) – (unã cu cingãrshescu)

§ cingrãshit (cin-grã-shítŭ) adg cingrãshitã (cin-grã-shí-tã), cingrãshits (cin-grã-shítsĭ), cingrãshiti/cingrãshite (cin-grã-shí-ti) – (unã cu cingãrshit)

§ cingrãshiri/cingrãshire (cin-grã-shí-ri) sf cingrãshiri (cin-grã-shírĭ) – (unã cu cingãrshiri)

§ cin-grishescu (cin-gri-shĭés-cu) (mi) vb IV cingrishii (cin-gri-shíĭ), cingrisham (cin-gri-shĭámŭ), cingrishitã (cin-gri-shí-tã), cingri-shiri/cingrishire (cin-gri-shí-ri) – (unã cu cingãrshescu)

§ cin-grishit (cin-gri-shítŭ) adg cingrishitã (cin-gri-shí-tã), cingrishits (cin-gri-shítsĭ), cingrishiti/cingrishite (cin-gri-shí-ti) – (unã cu cin-gãrshit)

§ cingrishiri/cingrishire (cin-gri-shí-ri) sf cingrishiri (cin-gri-shírĭ) – (unã cu cingãrshiri)

§ cingãr! (cín-gãrŭ) inter – zbor cari caftã s-aspunã cum s-avdi vrondul faptu di tsiva tsi s-ciucuteashti di-un lucru, tsi s-cingãrshashti cu-un altu lucru, tsi plãscãneashti, vrondul di-un pheat tsi s-frãndzi, di-unã cãmbani cãndu-asunã, etc.; ciungãr!
{ro: interjecţie care imită sunetul unui pocnet, lucru care se sparge, etc.}
{fr: interjection qui imite un son, un fracas, une assiette qui se casse, etc.}
{en: interjection imitating the sound made by something crashing, etc.}
ex: cãmbãnjli s-duc dipriunã, cingãr!, ciungãr!; s-freadzirã pheatili... cingãr!

§ ciungãr! (cĭún-gãrŭ) inter – (unã cu cingãr!)

§ lãcit (lã-cítŭ) adg lãcitã (lã-cí-tã), lãcits (lã-cítsĭ), lãciti/lãcite (lã-cí-ti) – (unã cu alãcit)
ex: marea eara lãcitã (tulburatã, mintitã)

§ lãciri/lãcire (lã-cí-ri) sf lãciri (lã-círĭ) – (unã cu alãciri)

§ lãceari/lãceare (lã-cĭá-ri) sf lãceri (lã-cĭérĭ) – (unã cu alãciri)

§ alãcimi/alãcime (a-lã-cí-mi) sf alãcinj (a-lã-cínjĭ) – baltã cu apã stãtãtoari (di ploai i dit virsãri di-arãu) tsi easti mplinã di lãschi; mucirlã, mucearã, mucealã, mucior, azmac, varco, valtu, vultuc
{ro: mocirlă}
{fr: flaque d’eau, mare, bourbier}
{en: muddy puddle of water, mud-pit}
ex: deadi ploai shi s-featsi alãcimi (mucearã) mari; cãdzui tu alãcimi

§ alãciturã (a-lã-ci-tú-rã) sf alãcituri (a-lã-ci-túrĭ) –
1: harea tsi-l fatsi un lucru tra s-hibã alãcit;
2: muljiturã (apã, lac, baltã, etc.) tsi easti alãcitã; (fig: alãciturã = mãcari anustã, nifaptã ghini, fãrã nustimadã)
{ro: tulbureală}
{fr: mare, bourbier, patrouillis}
{en: muddy puddle of water}

§ dizlãcescu (diz-lã-cĭés-cu) (mi) vb IV dizlãcii (diz-lã-cíĭ), dizlãceam (diz-lã-cĭámŭ), dizlãcitã (diz-lã-cí-tã), dizlãciri/diz-lãcire (diz-lã-cí-ri) – limpidzãscu unã apã (shpirtu, fãntãnã, etc.) alãcitã; tserlu si nsirineadzã; grãescu (un zbor) tra si s-avdã ghini shi s-hibã lishor si-lj si aducheascã noima; limpidzãscu, lãgãrsescu, cur
{ro: limpezi, clarifica}
{fr: clarifier, éclaircir}
{en: clear, clarify}
ex: dizlãcii (limpidzãi) arãchia; lo vimtu nãoarã sh-apoea s-dizlãci trã ciudii

§ dizlãcit (diz-lã-cítŭ) adg dizlãcitã (diz-lã-cí-tã), dizlãcits (diz-lã-cítsĭ), dizlãciti/dizlãcite (diz-lã-cí-ti) – tsi easti faptu s-hibã limpid (curat, lãgãros, nsirinat, etc.); limpidzãt, lãgãrsit, curat
{ro: limpezit, clarifica}
{fr: clarifié, éclairci}
{en: cleared, clarified}

§ dizlãciri/dizlãcire (diz-lã-cí-ri) sf dizlãciri (diz-lã-círĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva s-dizlãceashti; limpidzãri, lãgãrsiri, curari
{ro: acţiunea de a limpezi, de a clarifica; limpezire, clarificare}
{fr: action de clarifier, d’éclaircir}
{en: action of clearing, of clarifying}

§ dizlãciturã (diz-lã-ci-tú-rã) sf dizlãcituri (diz-lã-ci-túrĭ) –
1: harea tsi-l fatsi un lucru tra s-hibã dizlãcit;
2: muljiturã (apã, lac, baltã, etc.) tsi s-ari dizlãcitã
{ro: limpezeală, lichid limpezit}
{fr: éclairement; liquide clarifié}
{en: clarification; clarified liquid}

§ alãsari/alãsare (a-lã-sá-ri) sf alãsãri (a-lã-sắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-alasã cariva; trãdzeari mãna; lãsari, sãlghiri, apãrãtsiri
{ro: acţiunea de a lăsa, de a renunţa; lăsare; nehotărâre, indiferenţă}
{fr: action de laisser, de renoncer; indifference}
{en: action of letting, of renouncing; indifference}
ex: seara di alãsari pãreasinj; lu-alãsã aestu cu alãsari mari (fãrã sã-l mealã dip)

§ paralas (pá-ra-lásŭ) (mi) vb I paralãsai (pá-ra-lã-sáĭ), paralãsam (pá-ra-lã-sámŭ), para-lãsatã (pá-ra-lã-sá-tã), paralãsari/paralãsare (pá-ra-lã-sá-ri) – nu-l fac un lucru (tora cãndu-i oara) tra s-lu fac ma nclo; alas un lucru (tsi lipseashti s-lu fac) di-unã dzuã pi-alantã; (mi-)alas
{ro: neglija}
{fr: trop laisser; négliger}
{en: neglect; take no care of}

§ paralãsat (pá-ra-lã-sátŭ) adg paralãsatã (pá-ra-lã-sá-tã), para-lãsats (pá-ra-lã-sátsĭ), paralãsati/paralãsate (pá-ra-lã-sá-ti) – tsi easti alãsat multu; (un) cari, di leani, alasã fãtsearea-a lucrilor di-unã dzuã pi-alantã; tsi nu para s-fatsi mucaeti s-adarã un lucru sh-lu-amãnã tut chirolu; (om) tsi alasã lucrili s-li facã ma nclo sh-nu li fatsi vãrãoarã; (lucru) tsi easti alãsat di pi-unã dzuã tu-alantã; alãsat
{ro: neglijat; care neglijează, neglijent}
{fr: négligé; négligent}
{en: neglected, not taken care of; negligent, careless}

§ paralãsari/paralãsare (pá-ra-lã-sá-ri) sf paralãsãri (pá-ra-lã-sắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva paralasã lucrili tsi li ari tr-adrari
{ro: acţiunea de a neglija; neglijenţă}
{fr: action de trop laisser; de négliger}
{en: action of neglecting; of taking no care of}

§ alãsãturã (a-lã-sã-tú-rã) sf alãsãturi (a-lã-sã-túrĭ) – atsea tsi armãni alãsatã; un om cari easti alãsat
{ro: lăsătură (de om)}
{fr: homme négligent}
{en: careless man}
ex: easti nã alãsãturã (om alãsat)

§ alãsãtonj (a-lã-sã-tónjĭŭ) sm, sf, adg alãsãtoanji/alã-sãtoanje (a-lã-sã-tŭá-nji), alãsãtonj (a-lã-sã-tónjĭ), alãsãtoanji/alã-sãtoanje (a-lã-sã-tŭá-nji) – tsi easti alãsãtor
{ro: neglijent}
{fr: négligent}
{en: negligent, careless}

§ las1 (lásŭ) (mi) vb I lãsai (lã-sáĭ), lãsam (lã-sámŭ), lãsatã (lã-sá-tã), lãsari/lãsare (lã-sá-ri) – (unã cu alas)
ex: lasã (alasã), sor, puljlji, las s-batã; lasã-l, nu-l cãrtea; fudzi shi sh-lasã (shi s-disparti di) nveasta

§ lãsat (lã-sátŭ) adg lãsatã (lã-sá-tã), lãsats (lã-sátsĭ), lãsati/lãsate (lã-sá-ti) – (unã cu alãsat)

§ lãsari1/lãsare (lã-sá-ri) sf lãsãri (lã-sắrĭ) – (unã cu alãsari)

§ lãsãturã (lã-sã-tú-rã) sf lãsãturi (lã-sã-túrĭ) – (unã cu alãsãturã)

§ lãsari2/lãsare (lã-sá-ri) sf lãsãri (lã-sắrĭ) – alãsari di sãndzi; loari cu-agoyi
{ro: lăsare de sânge; închiriere}
{fr: saignée; loyer}
{en: bleeding, blood letting; rent}

§ lasã (lá-sã) sf fãrã pl – lucru tsi easti alãsat tu dyeatã (mirazi) tra s-hibã dat a curiva dupã moarti
{ro: legat bănesc a evlavioşilor}
{fr: chose laissée par testament}
{en: something left in the will}

§ lasi (lá-si) invar – lasã!, alasã!, ai!, aidi!, haidi!, etc.
{ro: lasă!, fie!, haide!}
{fr: que, sois, laisse faire, allons!, etc.}
{en: let, let it be!, let’s go!, etc.}
ex: lasi (aidi) s-nã turnãm; lasi (alasã), nu-i tsiva; lasi (alasã sh-hibã) sh-cama ndoi paradz

§ las2 (lás) invar – (unã cu lasi)
ex: mea, deapoea, tsi s-va las s-hibã

§ la3 (lá) invar – (unã cu lasi)
ex: la (alasã) si sh-lu plãngã

§ asi (á-si) invar – formã shcurtã di la zborlu lasi; vedz lasi)
ex: nã-l furarã iedlu! asi (alasã, nu-i tsiva!)

(expr: dzãnili) trei; agudit di albi
(expr: dzãni); trã Stã-Vinjiri va ishim tu albi
(expr: stranji albi); ishii cu fatsa albã
(expr: fãrã stepsu)

§ albat (al-bátŭ) adg albatã (al-bá-tã), albats (al-bátsĭ), albati/albate (al-bá-ti) – (unã cu albu)
ex: cari-i ma albatã (albã)?

§ albeatsã (al-beá-tsã) sf albets (al-bétsĭ) –
1: harea tsi fatsi lucrul tra s-hibã albu; algheatsã;
2: partea albã tsi s-mãcã di nãuntrul a oului; albush;
3: bueaua (pulbirea, pudra) albã tsi sh-u bagã muljerli pri fatsã tra s-aspunã ma mushati
{ro: albeaţă; albuşul de ou; fard alb}
{fr: blancheur; blanc d’oeuf; fard blanc}
{en: whiteness; egg-white; white make-up}
ex: albeatsa-a ocljului; lu agru-brui, cu albetsli (albetsli a ocljilor); oulu ari croc (partea galbinã) shi albeatsã (partea albã); sh-deadi cu albetsuri (pudrã albã di fatsã); sh-bãgã albeatsã pri fatsã; albeatsa (albushlu) di ou nu mi-ariseashti

§ algheatsã (al-ghĭá-tsã) sf alghets (al-ghĭétsĭ) – (unã cu albeatsã)
ex: algheatsa-a neauãljei; s-nu mi schinã pisti fatsã cã-nj lja algheatsa sh-arushatsa

§ albush1 (al-búshĭŭ) sn albushi/albushe (al-bú-shi) shi albushuri (al-bú-shĭurĭ) – partea albã tsi s-mãcã di nãuntrul a oului; albeatsã
{ro: albuşul de ou}
{fr: blanc d’oeuf}
{en: egg-white}

§ alber (al-bérŭ) adg alberã (al-bé-rã), alberi (al-bérĭ), alberi/albere (al-bé-ri) – cu perlji tsi da ca pi galbin; arus, rus, albush
{ro: blond}
{fr: blond}
{en: blond}
ex: feata-atsea alberã (arusã); era cu perlu-alber

§ albush2 (al-búshĭŭ) adg albushi/albushe (al-bú-shi), albush (al-búshĭ), albushi/albushe (al-bú-shi) – (unã cu alber)

§ alburiu (al-bu-ríŭ) adg alburii (al-bu-rí-i), alburii (al-bu-ríĭ), alburii (al-bu-ríĭ) – unã hromã tsi da ca pi albã-sivã tsi sh-u-adutsi niheamã cu hroma-a cinushiljei i a pljumbului
{ro: alburiu}
{fr: blanchâtre}
{en: whitish}
ex: tserlu easti alburiu (tsi da ca pi albu-siv)

§ alghescu (al-ghĭés-cu) vb IV alghii (al-ghíĭ), algheam (al-ghĭámŭ), alghitã (al-ghí-tã), alghiri/alghire (al-ghí-ri) – fac un lucru tra s-hibã albu; buisescu un lucru tu albu; mi ved albu; (fig:
1: alghescu = (i) mi fac hãrios; (ii) aspel stranjili sh-li fac curati (albi); (iii) nj-si fac perlji alghi, aushescu; (iv) algheashti = apirã, creapã dzua; (v) algheashti = s-alãnceashti di diparti; expr:
2: nj-alghescu ocljilj (di foami) = nu mata pot s-aravdu;
3: nj-alghescu perlji = aushescu;
4: nj-algheashti fatsa = mi fac om tinjisit;
5: alghii noaptea; avui nã noapti albã = avui nã noapti nidurnjitã; nu durnjii tutã noaptea;
6: mi-alghish ca ocljul ali gai = mi prucupsish)
{ro: albi}
{fr: blanchir}
{en: whiten}
ex: vedz tu munti iu algheashti (iu s-veadi albã) atsea bãrtsiri?; algheashti (fig: s-alãnceashti di diparti) unã hoarã aclo largu; pãn iu neurli alghescu; pãnã s-algheascã (fig: s-aushascã) bãrbat-nju; alghii (fig: aushii) pãnã s-ti nvets; cãndu lihoana s-dutsea tu vãrã casã cu natlu n bratsã, nicuchira-a atsiljei casã lu-alghea (fig: lu nvishtea) cu lãnã albã, tra s-aushascã; s-duc s-algheascã (fig: s-aspealã stranji) la izvur; s-algheshti (fig: s-ausheshti ghini, s-bãnedz hãrioasã), hilja-a mea; s-bãneadzã pãnã s-algheascã (fig: pãnã s-aushascã, pãnã va-lj si facã perlji alghi); ca Elimbul s-algheshti (fig: s-ausheshti); ninga nu alghi (fig: nu-apiri), easti noapti; sculats-vã, cã alghi (fig: apiri) nafoarã; alghi (fig: apiri) di nghios; nj-alghirã ocljilj di foami (acats pãndzinã la oclji di foami; escu multu-agiun); cãndu va ts-algheascã ocljilj di foami
(expr: cãndu nu va mata pots s-aravdzã di-agiun tsi eshti); trã nãsh nj-alghescu ocljilj
(expr: nu mata pot di dorlu-a lor)

§ alghit (al-ghítŭ) adg alghitã (al-ghí-tã), alghits (al-ghítsĭ), alghiti/alghite (al-ghí-ti) – tsi easti faptu tra s-aspunã albu; tsi easti hãrios; tsi-ari aushitã; tsi ari apiritã
{ro: albit}
{fr: blanchi, vieilli}
{en: whitened, who became old}
ex: easti multu-alghit (fig: multu-aushit)

§ alghiri/alghire (al-ghí-ri) sf alghiri (al-ghírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu algheashti tsiva, etc.
{ro: acţiunea de a albi}
{fr: action de blanchir}
{en: action of whitening}

§ alghiturã (al-ghi-tú-rã) sf alghituri (al-ghi-túrĭ) – un stranj (cãmeashi, sindoni, etc.) tsi s-aspealã; aushatic
{ro: albitură}
{fr: blanchissure}
{en: washing}