(expr: cicãrdisi di minti), cãndu vidzu tsi s-featsi; s-cheari
(expr: cicãrdiseashti), sh-deapoea nãpoi cadi pri mintsã (sh-yini tu-aeari); preftul sh-avea chirutã mintea trã nãsã; mash gionili nu u chiru mintea, ma s-turnã sh-lã dzãsi; armas fãrã di pãputsã, u chiru pusula dip
(expr: nu shtiu dip cãtã iu s-dusi); tra s-lã chearã torlu
(expr: tra s-nu shtibã cãtã iu s-dusirã); aclo s-li-acatsã, li chiru dintr-oclji
(expr: nu-lj mata veadi); feata, chirutã tu somnu
(expr: tsi-sh trãdzea un somnu greu), necã shtea tsi-lj si fatsi

§ chirut (chi-rútŭ) adg chirutã (chi-rú-tã), chiruts (chi-rútsĭ), chiruti/chirute (chi-rú-ti) – tsi ari moartã; (lucru) tsi lu-am bãgatã iuva (tsi-nj s-ari loatã) sh-am agãrshitã (nu shtiu) iu s-mata aflã; chirdut, schirdut, cãipusit, faptu cãipi (afan); mãrãnghisit, uscat; vãshtidzãt, dzãgãdit, zãgãdit; glar, glãrit di minti, zurlu di minti, cicãrdãsit, cihtisit, cirtãshit, etc.; geaba, ncot
{ro: pierit; pierdut; rătăcit; dispărut, ruinat; dezorientat, înnebunit, vanitos, etc.}
{fr: péri; perdu; égaré; disparu; ruiné, qui a éprouvé une perte; désorienté, qui a perdu la tête, hagard, frivole, niais, vain, etc.}
{en: perished; lost; who has lost his way; disappeared; ruined; confused, disoriented, dumbfounded, vain, etc.}
ex: alãgarã ca chirutslji pãnã seara; s-aducheascã cã-i chirut; chirut nu eara, c-avea tsi s-furã di-aclo; li-ari chiruti (li-ari alãsatã iuva sh-nu mata shtii iu suntu; icã expr: ari glãritã, ari cihtisitã); lucru di chirut
(expr: di om glar, cicãrdãsit); nveatsã chirute
(expr: glare) cum s-fatsi; chirutlu
(expr: glarlu) zburashti shi nu mindueashti; tsi un chirut
(expr: un glar) leagã, dzatsi mintiosh nu pot s-dizleagã; chiruti li ari
(expr: nu fac ni doi paradz) tuti; tsi fats chirutã
(expr: glarã) di-ts ardzã perlji; chiruta
(expr: glara) nu inshi s-mãcã tsiva, ta si-sh curmã foamea; ahãt lj-agiundzea mintea-a chirutlui (a glarlui); armasi cu mintea ca chirutslji (ca glarlji); un chirut, un inimã lai, arsari shi greashti; ahãt chiruts eara tuts aclotsi; nu vedz, tatã, cum sh-arãdi chirutlu di noi?; feata-aistã sh-eara nã glarã, nã chirutã sh-nishtiutã; tsi sã shtibã chirutlu
(expr: glarlu) aestu di la oi!; va-ts hibã chirutã
(expr: va-ts hibã ncot) duca; tuti chiruti
(expr: ncot), cã cu-aesti nu lu-arãdeai tini; easti chirut tu somnu
(expr: doarmi multu-ahãndos); itsi featsi, fu chirutã
(expr: ncot, cã s-featsi cãipi); cãti s-dzãtsem, suntu chiruti
(expr: ncot); pri chiruti
(expr: geaba) suntu tuti

§ chirit (chi-rítŭ) adg chiritã (chi-rí-tã), chirits (chi-rítsĭ), chiriti/chirite (chi-rí-ti) – (unã cu chirut)

§ chireari/chireare (chi-reá-ri) sf chireri (chi-rérĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva s-cheari i cheari tsiva; chiriri, cãipusiri, mãrãn-ghisiri, vãshtidzãri, uscari; chirdeari, schirdeari, dzãgãdiri, zãgãdi-ri; chiriciuni, chirãciuni, chirdãciuni; zãrari, znjii
{ro: acţiunea de a pieri; de a pierde; de a rătăci; de a dispare; pierire; pierdere; rătăcire; dispariţie, ruină, moarte}
{fr: action de périr; de perdre; de s’égarer; de disparaître; perte, dommage, disparition, ruine, mort}
{en: action of perishing; of losing; of losing one’s way; of disappearing; loss, damage, disappearance, ruin, death}

§ chiri-ri/chirire (chi-rí-ri) sf chiriri (chi-rírĭ) – (unã cu chireari)
ex: tsi mi loash fãrã s-mi giudits shi mi adusish la chiriri? (moarti); escu hiljlu a tãu, tsi vreai s-mi cheri sh-mi pitritseai la chiriri (moarti); chiriri-ashteaptã un popul; s-aflã acshitsi, di la chiriri (di la moarti); sh-cacum tut fudzea cãtrã la chiriri, ca chirutã di mintsã

§ cherdu (chĭér-du) (mi) vb III shi II chirdui (chir-dúĭ), chirdeam (chir-deámŭ), chirdutã (chir-dú-tã), cheardiri/cheardire (chĭár-di-ri) shi chirdeari/chirdeare (chir-deá-ri) – (unã cu cher)
ex: shi-nj mi chirdui tu yisi; sh-u chirdu mintea
(expr: glãri); s-nu cherdzi calea (s-nu dzãgãdeshti; mi chirdui
(expr: cishiii, cicãrdisii) la zburãri; oarfãnlu pistipsea cu-aestã s-lu cheardã (s-lu vatãmã)

§ chirdut (chir-dútŭ) adg chirdutã (chir-dú-tã), chirduts (chir-dútsĭ), chirduti/chirdute (chir-dú-ti) – (unã cu chirut)
ex: shidea cu ocljilj chirduts (cihtisits); zburashti pri chirduti (geaba, ncot); trã surdu, macã-asunj, trã orbu, macã thimnjitseshti shi trã mbitat macã vai meshti, chirdutã va s-ducã

§ cheardi-ri/cheardire (chĭár-di-ri) sf cheardiri (chĭár-dirĭ) – (unã cu chiriri)
ex: tutã cheardirea (znjia) tsi featsish

§ chirdeari/chir-deare (chir-deá-ri) sf chirderi (chir-dérĭ) – (unã cu chiriri)
ex: vrei chirdearea-nj (vãtãmarea-nj, afãnsirea-nj)?

§ scherdu (schĭér-du) (mi) vb III shi II schirdui (schir-dúĭ), schirdeam (schir-deámŭ), schirdutã (schir-dú-tã), scheardiri/scheardire (schĭár-di-ri) shi schirdeari/schirdeare (schir-deá-ri) – (unã cu cher)
ex: schirdui (chirui) calea; si schirdu (s-chiru) prit pãduri; cara schirdu tutã-lj avearea, dzãsi; va si s-cheardã
(expr: va s-facã afan) prit xinitii; si schirdu
(expr: cihtãsi, glãri) di harauã

§ schirdut (schir-dútŭ) adg schirdutã (schir-dú-tã), schirduts (schir-dútsĭ), schirduti/schirdute (schir-dú-ti) – (unã cu chirut)
ex: ficiorlu armasi ca schirdut; feata-lj gri s-nu u vatãmã, cã easti om schirdut tu irnjii; eara schirdut tu somnu
(expr: durnja multu ahãndos)

§ scheardiri/scheardire (schĭár-di-ri) sf scheardiri (schĭár-dirĭ) – (unã cu chiriri)
ex: cu untulemnul aestu easti scheardiri (chirdãciuni)

§ schirdeari/schirdeare (schir-deá-ri) sf schirderi (schir-dérĭ) – (unã cu chiriri)

§ chirãciuni/chirãciune (chi-rã-cĭú-ni) sf chirãciunj (chi-rã-cĭúnjĭ) – atsea tsi pati omlu cãndu cheari; atsea tsi cheari (ari chirutã) omlu; moarti, fãtseari cãipi (afan), afãnsiri, cãipusiri, stifusiri; chirdãciuni, chiriciuni; chiriri, chireari, cheardiri, chirdeari, scheardiri, schirdeari, asperdiciuni; znjii, zãrari, etc.
{ro: pieire, pagubă, dispariţie, ruină, moarte, etc.}
{fr: perte, dommage, perdition, ruine, mort, etc.}
{en: loss, damage, ruin, death, etc.}
ex: shi multsã au chirãciuni (znjii, moarti)

§ chiriciuni/chiriciune (chi-ri-cĭú-ni) sf chiriciunj (chi-ri-cĭúnjĭ) – (unã cu chirãciuni)

§ chirdãciuni/chirdãciune (chir-dã-cĭú-ni) sf chirdãciunj (chir-dã-cĭúnjĭ) – (unã cu chirãciuni)
ex: vinji oara-a chirdãciuniljei (chireariljei, moartiljei); avum multã chirdãciuni la duganea-aestã

§ asperdiciuni/asperdiciune (as-per-di-cĭú-ni) sf asperdiciunj (as-per-di-cĭúnjĭ) – atsea tsi pati omlu cãndu cheari; atsea cu tsi armãni omlu dupã tsi cheari tsiva; moarti, fãtseari cãipi (afan), afãnsiri, cãipusiri, stifusiri; chirãciuni, chirdãciuni, chiriciuni; chiriri, chireari, cheardiri, chirdeari, scheardiri, schirdeari; znjii, zãrari, etc.
{ro: pieire, pagubă, dispariţie, ruină, moarte, etc.}
{fr: perte, dommage, perdition, ruine, mort, etc.}
{en: loss, damage, ruin, death, etc.}
ex: nicã asperdiciuni (chirdãciuni) nicã zilj, nicã cachi

§ chirturã (chir-tú-rã) sf chirturi (chir-túrĭ) – lucruri di njicã simasii (tsi nu ts-aduc znjii, sh-atumtsea cãndu li cheri); lu-cruri di njicã tinjii tsi (shi s-li cheri) nu ahãrzescu multu; chiruti lucri; zboarã goali; bãrcudii, curcufeli, curcufexali, curnufexali, cãpachi, hãbãri, lãpãrdii, lishinãturã, mandzali, palavrã, pãlavrã, papardeli, pufchi, bufchi, shahlamarã, zacatã, zãcãturã, curcubeti hearti, burlidz ãmbãirati, mãnits di tãmbari, bishinj di cuc, colja-mbolja, etc.
{ro: bagatelă, fleac, prostie}
{fr: bagatelle, vétille, babiole, sottise}
{en: bagatelle, trifle, silliness}
ex: zburãshti chirturi (glãrinj)

§ chirãturã (chi-rã-tú-rã) sf chirãturi (chi-rã-túrĭ) – (unã cu chirturã)

§ chiritã1 (chi-rí-tã) sf fãrã pl –
1: chirearea (ascãpitarea, apunearea) a soarilui cãndu s-alasã seara; partea cãtrã cari ascapitã (cheari) soarili; ascapitã, ascãpitat, ascãpitatã, scapit, scapitã, scãpitat, scãpitatã;
2: loc gol pri cari nu creashti tsiva (icã aproapea tsiva) di itia cã da dip putsãnã ploai (multi ori acupirit mash cu-arinã); cãmpuri goali sh-iu nu bãneadzã multã dunjai; irnjii, urnjii, irnjiu, pustilii, pustiliu, erimii, pundii;
3: loc (dit muntsã) multu-arãpos shi ahãndos tsi s-dipuni multu greu sh-cu mari piriclju di cãdeari sh-di moarti; hau, hãu, hauã, areapit, areapid, arepit, grem, gremur, greb, greblu, grimurã, grimelj, rãpã, arãpã
{ro: apus, apus de soare, pustiu, abis}
{fr: tombée du jour, ponant, soleil couchant; désert, à l’abandon, abîme}
{en: setting sun, deserted, wilderness, chasm, abyss}
ex: vinj tu chirita (ascãpitata) a soarilui; tru apreasã sh-tru chiritã (as-cãpitatã); ditu-chiritã (ascãpitatã) yin shi ditu-apreasã; gri ca din chiritã (irnjii); ãlj dutsi tu chisa sh-tru chirita-a a etãljei (haua-a lumiljei, a etãljei); s-cilistisim tru-aestã chiritã (hauã, grimurã, arãpã)

§ ambushulari/ambushulare (am-bu-shĭu-lá-ri) sf ambushulãri (am-bu-shĭu-lắrĭ) – (unã cu abushilari)

(expr: cãt s-lj-agiungã, cãt loc va s-lja sãrma tu stumahi)?; cãndu mi minduescu cãt lucru am, mi-acatsã heavra
(expr: canda lãndzidzãscu); acãtsat casã
(expr: loat casã cu nichi)?; pri mini mi-acatsã
(expr: ãnchisi s-mi doarã) tu lingurici; li mãcã! si-lj s-acatsã!
(expr: s-lj-armãnã tu grumadz); cu nãs nu putem s-n-acãtsãm
(expr: s-nã ncãrligãm, s-nã nciupãm; s-n-acãtsãm la ntreatsiri); acãtsã
(expr: cãdzu greauã) eapa cu nãs; mi-acãtsai
(expr: dada-nj cãdzu greauã cu mini) tru paranomãlj; nu lu-acatsã mintea
(expr: nu-achicãseashti, nu aducheashti); s-acãtsã
(expr: sicã, dãmlusi) di mãnj sh-di cicioari; lu-acatsã
(expr: ãlj sta ghini) armatli; lj-acãtsã ghini
(expr: vidzu hãiri cu) minciuna; lãili stranji mi-acatsã
(expr: nj-sta ghini); apa nu lu-avea acãtsatã
(expr: nu lj-avea faptã ghini); mi-acatsã
(expr: mi fatsi s-vom) amarea; bãgarã s-acatsã aloaturli trã numtã
(expr: si sã ndreagã trã numtã); lu-acãtsarã dratslji di ureclji
(expr: s-nãiri multu, s-inãtusi multu, timusi multu); s-avea acãtsatã di peri
(expr: s-avea ncãrligatã, nciupatã); muljari tsi lj-acatsã mãna di tuti
(expr: shtii s-facã multi lucri, cu mãsturilji, lishor sh-cum lipseashti); s-afirea s-nu lj-acatsã luna
(expr: s-nu-agiungã noaptea-amãnat); nu lu-acãtsa loclu
(expr: nu putea si sta tu-un loc; nu-l tsãnea, nu lu-avea loclu); zboarãli a tali acãtsarã loc
(expr: avurã griutati, featsirã lucrul tsi lipsea); nj-spunea cã la izvur acãtsarã feata aestã
(expr: u ncãlicarã, u-ambãirarã); cãldãrusha easti-acãtsatã
(expr: s-arsi pri foc) cu lapti; biu unã scafã di yin shi lu-acãtsã
(expr: lu-andrãlãsi, l-featsi sã-lj yinã mintsãli deavãrliga, lu mbitã); cum lu vidzu, acãtsã guvili
(expr: s-ascumsi); easti acãtsat cu mãyii
(expr: lj-si featsirã mãyi) di nu easti ghini; etc. etc.

§ acãtsat (a-cã-tsátŭ) adg acãtsatã (a-cã-tsá-tã), acãtsats (a-cã-tsátsĭ), acãtsati/acãtsate (a-cã-tsá-ti) – harea tsi u-ari un tsi easti acãtsat; tsi easti bãgat tu mãnã; loat, apucat, apcat, spindzurat, nchisit, etc.
{ro: agăţat, prins, ocupat}
{fr: accroché, attrapé, saisi, occupé}
{en: caught, occupied, started}
ex: suntu acãtsati (loati) cãljurli; cu mãnjli acãtsati (di lucru); ficiori acãtsats
(expr: a curi dadã avea cãdzutã greauã) Sãmbãta; tsi-ai di cãntsã acãtsat (mãrãnat)?

§ acãtsari/acãtsare (a-cã-tsá-ri) sf acãtsãri (a-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu acatsã cariva icã s-acatsã tsiva; loari, apucari, apcari, spindzurari, nchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a agăţa, de a prinde, de a ocupa; agăţare, prindere, ocupare}
{fr: action d’accrocher, d’attraper, de saisir, d’occuper}
{en: action of catching, of occupying, of starting}
ex: nã acãtsam cu acãtsarea; tãmbarea vrea acãtsari (spindzurari di penurã)

§ neacãtsat (nea-cã-tsátŭ) adg neacãtsatã (nea-cã-tsá-tã), neacãtsats (nea-cã-tsátsĭ), neacãtsati/neacãtsate (nea-cã-tsá-ti) – tsi nu easti acãtsat; tsi nu-ari lucru; niloat, neapucat, nispindzurat, ninchisit, etc.
{ro: care nu este agăţat (prins, ocupat); neagăţat}
{fr: qui n’est pas pris, qui ne pas attrapé; inoccupé, chômeur}
{en: who is not caught (occupied); unemployed}
ex: ãl leagã di doi calj neacãtsats (tsi nu eara acãtsats; dit irghilii); easti neacãtsat (nu-ari lucru, shadi tutã dzua)

§ neacãtsari/neacãtsare (nea-cã-tsá-ri) sf neacãtsãri (nea-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu-acatsã icã nu s-acatsã tsiva; niloari, neapucari, nispindzurari, ninchisiri, etc.
{ro: acţiunea de a nu agăţa, de a nu prinde, de a nu ocupa}
{fr: action de ne pas attraper, de ne pas saisir, de ne pas occuper}
{en: action of not catching, of not occupying, of not starting}

§ acãtsãturã (a-cã-tsã-tú-rã) sf acãtsãturi (a-cã-tsã-túrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva acatsã tsiva; atsea tsi ari acãtsatã un; apucãturã, hui, tabieti, nvets, hãri (uruti), etc.; (fig: acãtsãturã = (i) stihimã; (ii) itii, sibepi, furnjii; (iii) alatusi, nindriptati)
{ro: agăţătură, nărav}
{fr: prise, (mauvaise) manière}
{en: catch, grasp, bad habit}
ex: lj-aflai unã acãtsãturã (fig: furnjii)

§ discats (dis-cátsŭ) (mi) vb I discãtsai (dis-cã-tsáĭ), discãtsam (dis-cã-tsámŭ), discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) – scot (ljau, dipun, etc.) un lucru di-aclo iu easti acãtsat (spindzurat);
(expr: hiu discãtsat = nu-am lucru)
{ro: desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: décrocher}
{en: unhook, take down}
ex: discatsã-nj giuplu di pi penurã

§ discãtsat (dis-cã-tsátŭ) adg discãtsatã (dis-cã-tsá-tã), discãtsats (dis-cã-tsátsĭ), discãtsati/discãtsate (dis-cã-tsá-ti) – (lucru) tsi easti scos di-aclo iu eara acãtsat; (loclu) di iu easti loat un lucru spindzurat; fui discãtsat
(expr: nu-avui lucru) tutã veara
{ro: desprins (de unde este agăţat)}
{fr: décroché}
{en: unhooked, taken down}

§ discãtsari/discãtsare (dis-cã-tsá-ri) sf discãtsãri (dis-cã-tsắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-discatsã un lucru
{ro: acţiunea de a desprinde (un lucru de unde este agăţat)}
{fr: action de décrocher}
{en: action of unhooking, of taking down}

{ro: neacoperit}
{fr: decouvert}
{en: uncovered}

§ neacupiriri/neacupirire (nea-cu-pi-rí-ri) sf neacupiriri (nea-cu-pi-rírĭ) – atsea tsi fatsi un cãndu nu acoapirã (alasã dizvilit) tsiva; ninviliri, neascundeari, ningrupari
{ro: acţiunea de a nu acoperi; neacoperire}
{fr: action de ne pas couvrir, de decouvrir}
{en: action of not covering, of uncovering}

§ neacupirit2 (nea-cu-pi-rítŭ) adg neacupiritã (nea-cu-pi-rí-tã), neacupirits (nea-cu-pi-rítsĭ), neacupiriti/neacupitite (nea-cu-pi-rí-ti) – tsi easti dishcljis (shi nu-ascundi simtsãmintili dealihea tsi li ari tra si spunã altili minciunoasi); cari nu easti ipucrit
{ro: care nu este ipocrit}
{fr: qui n’est pas hypocrite}
{en: who is not an hypocrite}

§ acupirãturã (a-cu-pi-rã-tú-rã) sf acupirãturi (a-cu-pi-rã-túrĭ) – lucrul cu cari s-acoapirã tsiva; anvãliturã, anvãlitoari
{ro: acoperitură}
{fr: couverture}
{en: cover}

§ acupirãmintu (a-cu-pi-rã-mín-tu) sn acupirãminti/acupirãminte (a-cu-pi-rã-mín-ti) – lucrul cu cari s-acoapirã tsiva (om, casã, lucru, etc.); cuvertã, yeambulã, vilendzã, doagã, etc.; citii, cupirish
{ro: pătură, acoperământ; acoperiş}
{fr: couverture; toit; hausse}
{en: cover, blanket; roof}
ex: bagã acupirãmintili pristi sãmari; noi avem putsãni acupirãminti (vilendzã)

§ cupirish (cu-pi-ríshĭŭ) sf cupirishuri (cu-pi-rí-shĭurĭ) – partea di casã tsi u-acoapirã; citii, acupirãmintu
{ro: acoperiş}
{fr: toit}
{en: roof}

§ discoapir (dis-cŭá-pirŭ) (mi) vb IV discupirii (dis-cu-pi-ríĭ), discupiream (dis-cu-pi-reámŭ), discupiritã (dis-cu-pi-rí-tã), discupiriri/discupirire (dis-cu-pi-rí-ri) – dau di-unã parti acupirãmintul cu cari easti-acupirit (anvilit) un lucru sh-lu-aspun ashi cum easti dealihea; aflu un lucru tsi eara ascumtu sh-lu scot tu migdani, tra s-lu veadã tutã dunjaea; dizgrop, dizvãlescu, dizvilescu
{ro: dezveli, descoperi, divulga}
{fr: (se) dévoiler, (se) decouvrir, divulguer}
{en: discover, unwrap, disclose}
ex: ficiorlu s-discupiri (s-disvãli); u discupirit (u-aflat, u-aspusit) furlichea?; nu vru s-nji discoapirã (s-nj-aspunã) tsiva; mi discupirii (dizvãlii) cã nj-eara cãldurã; s-nu tsiva di s-discoapirã (di s-aspun cari suntu, tsi minduescu dealihea) un di-alantu

§ discupirit (dis-cu-pi-rítŭ) adg discupiritã (dis-cu-pi-rí-tã), discupirits (dis-cu-pi-rítsĭ), discupiriti/discupirite (dis-cu-pi-rí-ti) – tsi-lj s-ari scoasã acupirãmintul cu cari easti nvãlit (acupirit, anvãrtit) un lucru; dizvãlit, dizvilit, discupirit
{ro: dezvelit, descoperit, divulgat}
{fr: dévoilé, decouvert, divulgué}
{en: discovered, unwrapped, disclosed}

§ discupiriri/discupi-rire (dis-cu-pi-rí-ri) sf discupiriri (dis-cu-pi-rírĭ) – atsea tsi fatsi un cãndu discoapirã tsiva; dizgrupari, dizvãliri, dizviliri
{ro: acţi-unea de a dezveli, de a descoperi, de a divulga; dezvelire, desco-perire, divulgare}
{fr: action de (se) dévoiler, de (se) decouvrir, de divulguer}
{en: action of discovering, of unwraping, of disclosing}

§ acumtinari/a-cumtinare (a-cum-ti-ná-ri) sf acumtinãri (a-cum-ti-nắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-acumtinã tsiva i cariva; acumtiniri, acundinari, acundisiri, ascumtinari; astãmãtsiri, dãnãsiri, curmari, pupsiri, pãpsiri, pãfsiri, pãxiri, agãlisiri, apãnghisiri, aprucheari; chindruiri, chinduriri, pupusiri, etc.
{ro: acţiunea de a înceta, de a opri, de a poposi, de a primi, de a rezema, etc.; încetare, oprire, poposire, primire, rezemare, etc.}
{fr: action d’appuyer, de cesser, d’arrêter, de faire une halte, d’apaiser, d’abriter, d’approcher, d’accueillir, d’appuyer, etc.}
{en: action of stopping, of making a halt, of quie-ting, of receiving, of supporting, etc.}
ex: neaua nu ari acumtinari (astãmãtsiri); vimtul tsi suflã fãrã acumtinari (dipriunã, fãrã pãpsiri); sh-aflã acumtinari (tsiva tra si s-andoapirã, aradzim, andoapir); nu mi-acumtinã (mi-aproachi) vãrnu

§ neacumtinat1 (nea-cum-ti-nátŭ) adg neacumtinatã (nea-cum-ti-ná-tã), neacum-tinats (nea-cum-ti-nátsĭ), neacumtinati/neacumtinate (nea-cum-ti-ná-ti) – tsi nu easti astãmãtsit; tsi nu easti aprucheat; neacumtinit, nicurmat, etc.
{ro: neîncetat, neprimit, etc.}
{fr: qui n’a pas cessé, qui n’est pas accueilli, etc.}
{en: who is not stopped, who is not received, etc.}

§ neacumtinat2 (nea-cum-ti-nátŭ) adv – tsi nu-astãmãtseashti; tsi nu s-curmã dip; neacumtinit, nicurmat, dipriunã, etc.
{ro: neîncetat, necontenit, mereu, încontinuu}
{fr: sans cesse}
{en: without stop}
ex: lj-frimintã neacumtinat (fãrã astamãtsiri, nicurmat, tut chirolu) mintea

§ neacumtinari/nea-cumtinare (nea-cum-ti-ná-ri) sf neacumtinãri (nea-cum-ti-nắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu s-acumtinã tsiva i cariva; neacumtiniri, nicurmari, nipãpsiri, neaprucheari, etc.
{ro: acţiunea de a nu înceta, de a nu primi, etc.}
{fr: action de ne pas cesser, de ne pas accueillir, etc.}
{en: action of not stopping, of not receiving, etc.}

§ acumtinescu (a-cum-ti-nés-cu) vb IV acumtinii (a-cum-ti-níĭ), acumtineam (a-cum-ti-neámŭ), acumtinitã (a-cum-ti-ní-tã), acum-tiniri/acumtinire (a-cum-ti-ní-ri) – (unã cu acumtin2)
ex: ploaea avea acumtinitã (astãmãtsitã); mizia acumtini (isihãsi) natlu; avearea, la vãr nu acumtineashti (dãnãseashti); acumtinea-ti (astãmãtsea, tsãni-ti) niheamã

§ acumtinit (a-cum-ti-nítŭ) adg acumtinitã (a-cum-ti-ní-tã), acumtinits (a-cum-ti-nítsĭ), acum-tiniti/acumtinite (a-cum-ti-ní-ti) – (unã cu acumtinat)

§ acum-tiniri/acumtinire (a-cum-ti-ní-ri) sf acumtiniri (a-cum-ti-nírĭ) – (unã cu acumtinari)

§ discumtinescu (dis-cum-ti-nés-cu) vb IV discumtinii (dis-cum-ti-níĭ), discumtineam (dis-cum-ti-neámŭ), discumtinitã (dis-cum-ti-ní-tã), discumtiniri/discumtinire (dis-cum-ti-ní-ri) – nu-acumtinescu, nu chindruescu tu-un loc shi-nj trag calea ninti
{ro: continua}
{fr: continuer}
{en: continue}
ex: discumtinã tini calea (nu-astãmãtsea, tradzi calea ninti)

§ discumtinit (dis-cum-ti-nítŭ) adg discumtinitã (dis-cum-ti-ní-tã), discumtinits (dis-cum-ti-nítsĭ), discumtiniti/discumtinite (dis-cum-ti-ní-ti) – tsi nu-acumtineadzã sh-tradzi calea; tsi-sh caftã di cali
{ro: continuat}
{fr: continué}
{en: continued}

§ discumtini-ri/discumtinire (dis-cum-ti-ní-ri) sf discumtiniri (dis-cum-ti-nírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-discumtineashti
{ro: acţiunea de a continua}
{fr: action de continuer}
{en: action of continuing}

§ cumtinescu (cum-ti-nés-cu) vb IV cumtinii (cum-ti-níĭ), cumti-neam (cum-ti-neámŭ), cumtinitã (cum-ti-ní-tã), cumtiniri/cum-tinire (cum-ti-ní-ri) – (unã cu acumtin2)
ex: cãtrã searã cumtini (astãmãtsi) ploaea; nu cumtini (pupsi) di plãngu tutã noaptea; cumtinea-ti nã minutã!

§ cumtinit (cum-ti-nítŭ) adg cumtinitã (cum-ti-ní-tã), cumtinits (cum-ti-nítsĭ), cumtiniti/cumtinite (cum-ti-ní-ti) – (unã cu acumtinat)

§ cumtiniri/cumtinire (cum-ti-ní-ri) sf cumtiniri (cum-ti-nírĭ) – (unã cu acumtinari)

§ ni-cumtinit (ni-cum-ti-nítŭ) adg nicumtinitã (ni-cum-ti-ní-tã), nicumtinits (ni-cum-ti-nítsĭ), nicumtiniti/nicumtinite (ni-cum-ti-ní-ti) – (unã cu neacumtinat1)
ex: ploi nicumtiniti (fãrã astãmãtsiri) deadi dauã stãmãnj mplini; nicumtinit (fãrã astãmãtsiri, dipriunã) plãndzi

§ nicumtiniri/nicumtinire (ni-cum-ti-ní-ri) sf nicumtiniri (ni-cum-ti-nírĭ) – (unã cu neacumtinari)

§ acundin (a-cún-dinŭ) (mi) vb I acundinai (a-cun-di-náĭ), acundinam (a-cun-di-námŭ), acundinatã (a-cun-di-ná-tã), acundinari/acundinare (a-cun-di-ná-ri) – (unã cu acumtin2)
ex: eara s-acundinã Polea (s-agiungã pãnã n Poli) tu locurli di Anthina

§ acundinat (a-cun-di-nátŭ) adg acundinatã (a-cun-di-ná-tã), acundinats (a-cun-di-nátsĭ), acundinati/acundinate (a-cun-di-ná-ti) – (unã cu acum-tinat)

§ acundinari/acundinare (a-cun-di-ná-ri) sf acundinãri (a-cun-di-nắrĭ) – (unã cu acumtinari)

§ acundisescu (a-cun-di-sés-cu) vb IV acundisii (a-cun-di-síĭ), acundiseam (a-cun-di-seámŭ), acundisitã (a-cun-di-sí-tã), acundisiri/acundisire (a-cun-di-sí-ri) – (unã cu acumtin2)
ex: demunlu nu ari hoarã s-acundiseascã (s-astãmãtseascã, si s-ducã si sta) la atselj tsi tsãn pãreasinj

§ acundisit (a-cun-di-sítŭ) adg acundisitã (a-cun-di-sí-tã), acundisits (a-cun-di-sítsĭ), acundisiti/acundisite (a-cun-di-sí-ti) – (unã cu acumtinat)

§ acundisiri/acundisire (a-cun-di-sí-ri) sf acundisiri (a-cun-di-sírĭ) – (unã cu acumtinari)

§ cundisescu (cun-di-sés-cu) vb IV cundisii (cun-di-síĭ), cundi-seam (cun-di-seámŭ), cundisitã (cun-di-sí-tã), cundisiri/cundisire (cun-di-sí-ri) – (unã cu acumtin2)
ex: cundisirã (astãmãtsirã, featsirã cunachi) tuts deadun Bituli; cundisim seara la unã hani; shi cundisirã (astãmãtsirã, featsirã cunachi) nafoarã di tsitati; bãrbatlu cundiseashti (agiundzi, astãmãtseashti, fatsi cunachi); cundisii la unã fãntãnã

§ cundisit (cun-di-sítŭ) adg cundisitã (cun-di-sí-tã), cundisits (cun-di-sítsĭ), cundisiti/cundisite (cun-di-sí-ti) – (unã cu acumtinat)

§ cundisiri/cundisire (cun-di-sí-ri) sf cundisiri (cun-di-sírĭ) – (unã cu acumtinari)

§ cudisescu (cu-di-sés-cu) vb IV cudisii (cu-di-síĭ), cudiseam (cu-di-seámŭ), cudisitã (cu-di-sí-tã), cudisiri/cudisire (cu-di-sí-ri) – (unã cu acumtin2)
ex: iu cudisirã (astãmãtsirã, featsirã cunachi) hiljlji cu nipotslji a lui

§ cudisit (cu-di-sítŭ) adg cudisitã (cu-di-sí-tã), cudisits (cu-di-sítsĭ), cudisiti/cudisite (cu-di-sí-ti) – (unã cu acumtinat)

§ cudisiri/cudisire (cu-di-sí-ri) sf cudisiri (cu-di-sírĭ) – (unã cu acumtinari)

§ cundusescu (cun-du-sés-cu) vb IV cundusii (cun-du-síĭ), cunduseam (cun-du-seámŭ), cundusitã (cun-du-sí-tã), cundusiri/cundusire (cun-du-sí-ri) – (unã cu acumtin2)

§ cundusit (cun-du-sítŭ) adg cundusitã (cun-du-sí-tã), cundusits (cun-du-sítsĭ), cundusiti/cundusite (cun-du-sí-ti) – (unã cu acumtinat)

§ cundusiri/cundusire (cun-du-sí-ri) sf cundusiri (cun-du-sírĭ) – (unã cu acumtinari)

§ cundupsescu (cun-dup-sés-cu) vb IV cundupsii (cun-dup-síĭ), cundupseam (cun-dup-seámŭ), cundupsitã (cun-dup-sí-tã), cundupsi-ri/cundupsire (cun-dup-sí-ri) – (unã cu acumtin2)
ex: iu astarã va s-cundupsits (stats, fãtsets cunachi)?

§ cundupsit (cun-dup-sítŭ) adg cundupsitã (cun-dup-sí-tã), cundupsits (cun-dup-sítsĭ), cundupsiti/cundupsite (cun-dup-sí-ti) – (unã cu acumtinat)

§ cundupsiri/cundupsire (cun-dup-sí-ri) sf cundupsiri (cun-dup-sírĭ) – (unã cu acumtinari)

§ acuntin (a-cún-tinŭ) vb I acuntinai (a-cun-ti-náĭ), acuntinam (a-cun-ti-námŭ), acuntinatã (a-cun-ti-ná-tã), acuntinari/acuntinare (a-cun-ti-ná-ri) – (unã cu acumtin2)
ex: s-acuntinã valea; aushlu sh-acuntinã yislu pãnã tu bitisitã

§ acuntinat (a-cun-ti-nátŭ) adg acuntinatã (a-cun-ti-ná-tã), acuntinats (a-cun-ti-nátsĭ), acuntinati/acuntinate (a-cun-ti-ná-ti) – (unã cu acumtinat)

§ acuntinari/acuntinare (a-cun-ti-ná-ri) sf acuntinãri (a-cun-ti-nắrĭ) – (unã cu acumtinari)

§ as-cumtin (as-cúm-tinŭ) vb I ascumtinai (as-cum-ti-náĭ), ascumti-nam (as-cum-ti-námŭ), ascumtinatã (as-cum-ti-ná-tã), ascumtina-ri/ascumtinare (as-cum-ti-ná-ri) – (unã cu acumtin2)
ex: lãcrinjli tsi nu putea s-li ascumtinã (s-li-astãmãtseascã)

§ ascumtinat (as-cum-ti-nátŭ) adg ascumtinatã (as-cum-ti-ná-tã), ascumtinats (as-cum-ti-nátsĭ), ascumtinati/ascumtinate (as-cum-ti-ná-ti) – (unã cu acumtinat)

§ ascumtinari/ascumtinare (as-cum-ti-ná-ri) sf ascumtinãri (as-cum-ti-nắrĭ) – (unã cu acumtinari)

{ro: nesimţit}
{fr: insensible, indolent}
{en: insensitive, indolent}
ex: easti un om neaduchit (tsi nu-l mealã di-alantsã, tsi dzãc i tsi fac)

§ neaduchiri/neaduchire (nea-du-chí-ri) sf neaduchiri (nea-du-chírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu aducheashti; atsea tsi s-fatsi cãndu cariva fatsi un lucru shi nu-l mealã di tsi minduescu alantsã; niduchiri, neachicãsiri
{ro: acţiunea de a nu înţelege, de a fi nesimţit}
{fr: action de ne pas comprendre, de ne pas sentir}
{en: action of not understanding, of not feeling for others}

§ nea-ducheari/neaducheare (nea-du-chĭa-ri) sf neaducheri (nea-du-chĭérĭ) – (unã cu neaduchiri)

§ neaduchiti/neaduchite (nea-du-chí-ti) adv – (cu pripuzitsia “pi” nãinti) tsi fatsi tsiva fãrã tra s-hibã aduchit
{ro: pe nesimţite}
{fr: insensiblement}
{en: imper-ceptibly}
ex: intrã pri neaduchiti (fãrã s-lu-aducheascã cariva)

§ aduchitor (a-du-chi-tórŭ) adg aduchitoari/aduchitoare (a-du-chi-tŭá-ri), aduchitori (a-du-chi-tórĭ), aduchitoari/aduchitoare (a-du-chi-tŭá-ri) – un tsi-aducheashti, tsi sãmti, angucitor, mintimen, etc.
{ro: înţelegător, simţitor}
{fr: sagace, sensible}
{en: wise man, one who can understand (feel, guess)}
ex: easti-un om aduchitor (tsi aducheashti lishor, tsi sãmti)

§ aduchiturã (a-du-chi-tú-rã) sf aduchituri (a-du-chi-túrĭ) – aduchiri, sãmtsãri, mintiminilji
{ro: pricepere, înţelegere}
{fr: sagacité, comprehension}
{en: wisdom, understanding}

§ duchescu (du-chĭés-cu) (mi) vb IV shi II duchii (du-chíĭ), ducheam (du-chĭamŭ), duchitã (du-chí-tã), duchiri/duchire (du-chí-ri) shi ducheari/ducheare (du-chĭa-ri) – (unã cu aduchescu)
ex: ducheam un dor di sini; easti un om tsi nu s-ducheashti; duchescu multu ghini; amãnat duchi lumea tsi easti; atumtsea duchii cari easti Gardani; tãmpãna s-bats, nu ducheashti cãndu doarmi; duchii cãndu vinjish; cara-l duchi, lu-acumpãrã; lj-bãtu fatsa ma nu s-duchi; easti di doauã oauã, nu s-ducheashti

§ duchit (du-chítŭ) adg duchitã (du-chí-tã), duchits (du-chítsĭ), duchiti/duchite (du-chí-ti) – (unã cu aduchit)
ex: s-ducheashti troarã vulpea, cã nu-ari ma duchitã

§ duchiri/du-chire (du-chí-ri) sf duchiri (du-chírĭ) – (unã cu aduchiri)
ex: vãrnu nu-avea ahãtã duchiri ca el

§ ducheari/ducheare (du-chĭa-ri) sf ducheri (du-chĭérĭ) – (unã cu aduchiri)

§ niduchit (ni-du-chítŭ) adg niduchitã (ni-du-chí-tã), niduchits (ni-du-chítsĭ), niduchiti/niduchite (ni-du-chí-ti) – (unã cu neaduchit)
ex: niduchitã (fãrã s-u-aducheascã vãr, nisãmtsitã) fudzi din casã; anj di dzãli niduchit bãnã tu hoara-a noastrã; bre, lae, niduchitã!

§ niduchiri/niduchire (ni-du-chí-ri) sf niduchiri (ni-du-chírĭ) – (unã cu neaduchiri)

§ niducheari/niducheare (ni-du-chĭa-ri) sf niducheri (ni-du-chĭérĭ) – (unã cu neaduchiri)

§ duchitor (du-chi-tórŭ) adg duchitoari/duchitoare (du-chi-tŭá-ri), duchitori (du-chi-tórĭ), duchitoari/duchitoare (du-chi-tŭá-ri) – (unã cu aduchitor)

§ duchiturã (du-chi-tú-rã) sf duchituri (du-chi-túrĭ) – (unã cu aduchiturã)

{ro: care închiriază; cărăuş}
{fr: qui loue quelque chose; muletier}
{en: who rents or lets (house, horses, etc.); muleteer}

(expr: agudit di minti, glar)

§ agudiri/agudire (a-gu-dí-ri) sf agudiri (a-gu-dírĭ) – atsea tsi fatsi icã pati cariva cari easti agudit; luviri, mprãnjiri, cruiri, pãliri, ciucutiri, lãvuiri
{ro: acţiunea de a lovi, de a atinge, de a răni; lovire, atingere; rănire}
{fr: action d’atteindre, de toucher, de frapper; de blesser}
{en: action of hitting, of striking, of wounding}

§ agudeari/agu-deare (a-gu-deá-ri) sf aguderi (a-gu-dérĭ) – (unã cu agudiri)

§ aguditurã (a-gu-di-tú-rã) sf agudituri (a-gu-di-túrĭ) – atsea cu tsi armãni (cu tsi s-amintã) cariva dupã tsi easti agudit; goadã, agudiri
{ro: lovitură}
{fr: coup}
{en: hit, stroke}

§ goadã (gŭá-dã) sf goadi/goade (gŭá-di) – (unã cu aguditurã)
ex: ma goada (aguditura, agudirea) nu eara trã sculari; nj-featsi nã goadã (mi-agudi); mi-agudii shi di goadã vrea-nj crep; unã goad (aguditurã), sh-aoa fac sotslj-a zmeului; cu tutã goada tsi-lj fãtsea, nu cãdea

§ pugudescu (pu-gu-dés-cu) (mi) vb IV shi II pugudii (pu-gu-díĭ), pugudeam (pu-gu-deámŭ), puguditã (pu-gu-dí-tã), pugudiri/pu-gudire (pu-gu-dí-ri) shi pugudeari/pugudeare (pu-gu-deá-ri) – (unã cu agudescu)

§ pugudit (pu-gu-dítŭ) adg puguditã (pu-gu-dí-tã), pugudits (pu-gu-dítsĭ), puguditi/pugudite (pu-gu-dí-ti) – (unã cu agudit)

§ pugudiri/pugudire (pu-gu-dí-ri) sf pugudiri (pu-gu-dírĭ) – (unã cu agudiri)

§ pugudeari/pugudeare (pu-gu-deá-ri) sf puguderi (pu-gu-dérĭ) – (unã cu agudiri)

§ apugudescu (a-pu-gu-dés-cu) (mi) vb IV shi II apugudii (a-pu-gu-díĭ), apugudeam (a-pu-gu-deámŭ), apuguditã (a-pu-gu-dí-tã), apugudiri/apugudire (a-pu-gu-dí-ri) shi apugudeari/apugudeare (a-pu-gu-deá-ri) – agudescu (agiungu iuva, etc.) tamam tu oara cãndu lipseashti; nj-agiungu scupolu; tihisescu
{ro: atinge (scopul); ajunge la momentul bun}
{fr: atteindre (le but); arriver au bon moment}
{en: reach (a goal); arrive at the right moment}
ex: u-apugudii (u tihisii) ghini

§ apugudit (a-pu-gu-dítŭ) adg apuguditã (a-pu-gu-dí-tã), apugudits (a-pu-gu-dítsĭ), apuguditi/apugudite (a-pu-gu-dí-ti) – tsi sh-ari agiumtã scupolu; tsi ari aguditã (agiumtã iuva, etc.) tu oara tsi lipsea; tihisit
{ro: atins (scopul); ajuns la momentul bun}
{fr: atteint (le but); arrivé au bon moment}
{en: reached (a goal); arrived at the right moment}

§ apugudi-ri/apugudire (a-pu-gu-dí-ri) sf apugudiri (a-pu-gu-dírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu un apugudeashti tsiva; tihisiri
{ro: acţiunea de a atinge (scopul); de a ajunge la momentul bun}
{fr: action d’atteindre (le but); d’arriver au bon moment}
{en: action of reaching (a goal); of arriving at the right moment}
ex: ahtari apugudiri (tihisiri) tsi lj-ai faptã!

§ apugudeari/apugudeare (a-pu-gu-deá-ri) sf apuguderi (a-pu-gu-dérĭ) – (unã cu apugudiri)