budzã (bú-dzã) sf budzã (bú-dzã) – dauãli pãrtsã cãrnoasi di la mardzinea di nsus sh-di la-atsea di nghios tsi ncljid gura shi acoapirã dintsãlj; buzã;
(expr:
1: budzã di-arãu = mardzini di-arãu;
2: budzã di-amari = mardzini di-amari;
3: budzã di budzã = di la unã mardzini la-alantã;
4: cu budzãli cripati = nvirinat, cripat, nfãrmãcat;
5: dipun budzãli; strãmbu budzãli = nu-nj pari ghini di tsi s-fatsi, mi cãrteashti, nu mi-ariseashti, spindzur nãrli;
6: nj-arãdi budza = mi hãrsescu, mi-arãseashti, hiu hãrios;
7: nj-alingu budzãli = mutrescu cu orixi sh-mi-arãseashti tsi va mãc (va ved, va-nj si da, va ljau, etc.);
8: arãd cu budzãli; arãd pri sum budzã = sumarãd, hamuarãd;
9: nji s-uscarã budzãli (di seati) = nj-easti multã seati, cripai di seati;
10: ãnj mushcu budzãli = mi fac pishman, nj-pari-arãu di-atseali tsi feci;
11: dau cu budzãli; bag budzãli = dau di cariva, ahulescu, bash;
12: hiu pi budza-a groapãljei = hiu pi moarti, nu-am multu chiro s-mata bãnedz)
{ro: buză}
{fr: lévre}
{en: lip}
ex: ari budzã aruvirsati; s-nu nj-arãdã budza sh-a njia?
(expr: s-nu mi hãrsescu sh-mini?); l-vãtãmarã budza
(expr: mardzina) di-amari; Duna eara budzã cu budzã
(expr: virsatã, di la unã mardzini la-alantã); fãrmac! budzã cripatã
(expr: multu nvirinat); ca mãni va sh-mushcã budzãli
(expr: va-lj parã-arãu, va s-facã pishman)
§ buzã1 (bú-zã) sf buzã (bú-zã) – (unã cu budzã)
ex: cãndu-nj bag mãna tu spuzã (cinushi), Shun-da u acats di buzã (angucitoari: turta); nji s-aruvirsarã buzãli; agiumsi pãnã la buza
(expr: mardzina) a putslui; eara pi buza-a groapãljei
(expr: eara pi moarti), ma ascãpã sh-tora; nj-umplu scafa pãnã tu buzã
§ budzos (bu-dzósŭ) adg budzoasã (bu-dzŭá-sã), budzosh (bu-dzóshĭ), budzoasi/budzoase (bu-dzŭá-si) – tsi easti cu budzãli groasi, mãri; budzar, budzat, mbudzat
{ro: buzat}
{fr: lippu}
{en: thick-lipped}
ex: budzoshlji arachi
§ budzar (bu-dzárŭ) adg budzarã (bu-dzá-rã), budzari (bu-dzárĭ), budzari/budzare (bu-dzá-ri) – (unã cu budzos)
ex: zmelciu, zmelciu, budzare!
§ budzat (bu-dzátŭ) adg budzatã (bu-dzá-tã), budzats (bu-dzátsĭ), budzati/budzate (bu-dzá-ti) – (unã cu budzos)
§ mbudzat (mbu-dzátŭ) adg mbudzatã (mbu-dzá-tã), mbudzats (mbu-dzátsĭ), mbudzati/mbudzate (mbu-dzá-ti) – (unã cu budzos)
§ mbuz (mbúzŭ) vb I mbuzai (mbu-záĭ), mbuzam (mbu-zámŭ), mbuzatã (mbu-zá-tã), mbuzari/mbuzare (mbu-zá-ri) – trec tsiva prit budzã; bag tsiva n gurã; mãc
{ro: mânca}
{fr: manger}
{en: eat}
ex: ma cãt apucã sã mbuzã (s-bagã tsiva n gurã) dauã, trei ori shi vinji s-lu scoalã di pi measã; nu mbuzai (mãcai) tsiva pãnã tora
§ mbuzat (mbu-zátŭ) adg mbuzatã (mbu-zá-tã), mbuzats (mbu-zátsĭ), mbuzati/mbuzate (mbu-zá-ti) – tsi ari bãgatã tsiva n gurã; tsi ari mãcatã; mãcat
{ro: mâncat}
{fr: mangé}
{en: eaten}
§ mbuzari/mbuzare (mbu-zá-ri) sf mbuzãri (mbu-zắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva mbuzã
{ro: acţiunea de a mânca}
{fr: action de manger}
{en: action of eating}
§ arãbudzinedz (a-rã-bu-dzi-nédzŭ) (mi) vb I arãbudzinai (a-rã-bu-dzi-náĭ), arãbudzinam (a-rã-bu-dzi-námŭ), arãbudzinatã (a-rã-bu-dzi-ná-tã), arãbudzinari/arãbudzinare (a-rã-bu-dzi-ná-ri) – scot gãrnutsã pi budzã; aruversu, aruvirsedz
{ro: avea erupţie pe buze}
{fr: avoir une éruption sur les lèvres}
{en: have an eruption on the lips}
§ arãbudzinat (a-rã-bu-dzi-nátŭ) adg arãbudzinatã (a-rã-bu-dzi-ná-tã), arãbudzinats (a-rã-bu-dzi-nátsĭ), arãbudzinati/arãbudzinate (a-rã-bu-dzi-ná-ti) – tsi ari scoasã gãrnutsã pi budzã; aruvirsat
{ro: cari are erupţie pe buze}
{fr: qui a une éruption sur les lèvres}
{en: who has an eruption on the lips}
§ arãbudzinari/arãbu-dzinare (a-rã-bu-dzi-ná-ri) sf arãbudzinãri (a-rã-bu-dzi-nắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva scoati gãrnutsã pi budzã; aruvirsari
{ro: acţiunea de a avea erupţie pe buze; erupţie}
{fr: action d’avoir une éruption sur les lèvres; éruption}
{en: action of having an eruption on the lips; eruption}
§ arãbudzãnedz (a-rã-bu-dzã-nédzŭ) (mi) vb I arãbudzãnai (a-rã-bu-dzã-náĭ), arãbudzãnam (a-rã-bu-dzã-námŭ), arãbudzãnatã (a-rã-bu-dzã-ná-tã), arãbudzãna-ri/arãbudzãnare (a-rã-bu-dzã-ná-ri) – (unã cu arãbudzinedz)
§ arãbudzãnat (a-rã-bu-dzã-nátŭ) adg arãbudzãnatã (a-rã-bu-dzã-ná-tã), arãbudzãnats (a-rã-bu-dzã-nátsĭ), arãbudzãnati/arãbudzã-nate (a-rã-bu-dzã-ná-ti) – (unã cu arãbudzinat)
§ arãbu-dzãnari/arãbudzãnare (a-rã-bu-dzã-ná-ri) sf arãbudzãnãri (a-rã-bu-dzã-nắrĭ) – (unã cu arãbudzinari)
§ budzãnarã (bu-dzã-ná-rã) sf budzãnãri (bu-dzã-nắrĭ) – diplã faptã tu-un stranj ca unã soi di budzã
{ro: clin de haină în formă de buză}
{fr: pli (d’un habit) en forme de lèvre}
{en: fold made in a dress resembling a lip}
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã ma multu/ptsãn